+
-
๋ถ๋งํฌ ์ ์ฅ
[๋ฏผ์ฌ] ํญ์์ฌ๊ฑด
์์ธ๊ณ ๋ฒ 2006. 1. 26. ์ ๊ณ 2002๋32662 ํ๊ฒฐ
[์ํด๋ฐฐ์(๊ธฐ)] ์๊ณ [๊ฐ๊ณต2006.3.10.(31),552]
ใํ์์ฌํญใ
[1] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์ธ์ธ ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ํ์ฌ ์ ์กฐ๋์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง(TCDD)๋ก ์ธํ์ฌ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ์ ์ป๊ฒ ๋์์์ ์ด์ ๋ก ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ๋๋ ๊ทธ ์ ์กฑ๋ค์ด ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ธฐํ ์ํด์ ๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๋ ์ฌ์์์, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ด ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง ๋๋ ๋ถ๋ฒํ์์ง์ ๋ฒ์์ผ๋ก์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก
[2] ๊ตฌ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ ์ 13์กฐ ์ 1ํญ์์ ์ ํ โ์์ธ๋ ์ฌ์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ณณโ์ ์๋ฏธ ๋ฐ ๋ถ๋ฒํ์์ ํ๋์ง(๊ฐํดํ์์ง)์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๊ฐ ์์ดํ ๊ฒฝ์ฐ, ํผํด์์ธ ์๊ณ ๊ฐ ์์ ์๊ฒ ์ ๋ฆฌํ ๋ฒ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ(์ ๊ทน)
[3] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์ธ์ธ ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ํ์ฌ ์ ์กฐ๋์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ์ ์ป๊ฒ ๋์์์ ์ด์ ๋ก ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ๋๋ ๊ทธ ์ ์กฑ๋ค์ด ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ธฐํ ์ํด์ ๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๋ ์ฌ์์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ํ๋์ง๋ฒ์ผ๋ก์ ์์ฐ์ง๋ฒ์ธ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ๊ณผ ์ฌ์ฉ์ง๋ฒ์ธ ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ, ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ด๋ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ํผํด์์ธ ์๊ณ ๋ค์ด ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋ฑ์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ๊ณผ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํํ์๋ค๊ณ ๋ณธ ์ฌ๋ก
[4] ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ ๊ทธ ๊ณต๊ธ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋๋ ์์ ์์น๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํจ์ ๋์ด ์๋ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ฏ๋ก, ์ ํ์ฌ๋ค์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐ์๋ก์ ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ํด์ ๋ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก
[5] โ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์ ์ง์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ โ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ๋ถ๋ฒํ์ ์ผ๋ฐ์ ์ ์ฉ๋๋ ํน๋ณ์ฌ๋ฒ์ผ๋ก์์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๋์ง ์ฌ๋ถ(์๊ทน)
[6] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ง๋ณ์ธ์ง ์ฌ๋ถ, ์ฆ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ธ๊ฐ์ ์ง๋จ์ ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐํ์ฌ ์ ํด๋ฌผ์ง์์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ๋ฌธ์ ๋ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์์์ ๋ฐํ์ผ๋ก์จ ์
์ฆํ ์๋ฐ์ ์๋๋ฐ, ์ง๋ ์์ญ ๋
๊ฐ ์ํ๋ ๋ค์ํ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ค ๊ฐ์ฅ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ณด๊ณ ์์ ๋น์ถ์ด ๋ณผ ๋, โ ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, โก ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, โข ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, โฃ ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, โค ํธ์งํจ๋ณ, โฅ ํ์, โฆ ํ๋์, โง ๊ธฐ๊ด์, โจ ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, โฉ ์ ๋ฆฝ์ ์, โช 2ํ๋น๋จ๋ณ ๋ฑ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๊ณผ์ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก
[7] ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๊ธฐ ์์ํ 1965. 1.๊ฒฝ๋ถํฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฒ ์ํ 1973. 3.๊ฒฝ๊น์ง ์ฌ์ด์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๋ณต๋ฌดํ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ฏ๋ก ์ด๋ค ์ค ๊ทธ ๋ณต๋ฌด ํ ๊ทธ ์ ํด๋ฌผ์ง์์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ฆ, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์์์ด ์ฆ๋ช
๋์๋ค๊ณ ๋ณธ ์ฌ๋ก
[8] ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๋ฌป๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ํผํด์์ธ ์๊ณ ๋ค์ด ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํํ ์ด์ ์๊ณ ๋ค์ ๋ฌผ๋ก ๊ฐํด์์ธ ํผ๊ณ ๋ค๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํ๋์ง ์์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ, ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ์ผ๋ก๋ถํฐ ์์ ๋ค์๊ฒ ์ ๋ฆฌํ ์ผ๋ถ ์๊ฑด์ด๋ ํจ๊ณผ๋ง์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ถ์ถํ์ฌ ๊ทธ ์ ์ฉ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ ํ์ฉ๋์ง ์๋ํ๋ฏ๋ก, ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ธ์ ๋๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ง์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก
[9] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ๋ฑ ๊ณ ์ฝ์ ํผํด์๋ค์๊ฒ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํผํด์ ๊ด๋ จ๋ ์ํด๋ฐฐ์์์ก์ ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ฌ์ ์ด ์กด์ฌํ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ฏ๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด ์ ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ ํ์ฌ์ ๋ํ์ฌ ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐํ์ฌ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก
[10] ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ก์ ํ์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ฐ๋ ์์๋ฃ์ ๋ช
๋ชฉ ์๋ ์ฌ์ค์ ์ํด์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊พํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ฉ๋๋์ง ์ฌ๋ถ(์๊ทน)
ใํ๊ฒฐ์์งใ
[1] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์ธ์ธ ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ํ์ฌ ์ ์กฐ๋์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง(TCDD)๋ก ์ธํ์ฌ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ์ ์ป๊ฒ ๋์์์ ์ด์ ๋ก ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ๋๋ ๊ทธ ์ ์กฑ๋ค์ด ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ธฐํ ์ํด์ ๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๋ ์ฌ์์์, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ด ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง ๋๋ ๋ถ๋ฒํ์์ง์ ๋ฒ์์ผ๋ก์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก.
[2] ๊ตฌ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ(2001. 4. 7. ๋ฒ๋ฅ ์ 6465ํธ ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ์ผ๋ก ์ ๋ฌธ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 13์กฐ ์ 1ํญ์ ์ํ๋ฉด, ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ธด ์ฑ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ ๋ฐ ํจ๋ ฅ์ ๊ทธ ์์ธ๋ ์ฌ์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ณณ์ ๋ฒ์ ์ํ๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ฌ๊ธฐ์์ ์์ธ๋ ์ฌ์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ณณ์ด๋ผ ํจ์ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ํ ํ๋์ง(๊ฐํดํ์์ง)๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ ํฌํจํ๋ฉฐ, ๋ถ๋ฒํ์์ ํ๋์ง์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๊ฐ ์์ดํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ง์ ๋ ์ ์๋ ํ๋์ง๋ฒ๊ณผ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฒ์ ๊ฐ๊ฐ ๊ทธ ์ง์ ์ ์ ๋นํํ๋ ์ด์ต์ ์ํ์ฌ ๋ท๋ฐ์นจ๋๊ณ ๊ทธ ์ด์ต์ ์ฐ์ด์ ํ๋จํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ๋ณด์์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผํด์์ธ ์๊ณ ๋ ๋ค๋ฅธ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ๋๋ณด๋ค ๋ ์ ๋ฆฌํ ํ๊ฒฐ์ ๋ฐ์ ์ ์๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ด ์๋ค๋ฉด ๊ทธ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํํ ์ ์๋ค.
[3] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์ธ์ธ ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ํ์ฌ ์ ์กฐ๋์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ์ ์ป๊ฒ ๋์์์ ์ด์ ๋ก ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ๋๋ ๊ทธ ์ ์กฑ๋ค์ด ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ธฐํ ์ํด์ ๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๋ ์ฌ์์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ํ๋์ง๋ฒ์ผ๋ก์ ์์ฐ์ง๋ฒ์ธ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ๊ณผ ์ฌ์ฉ์ง๋ฒ์ธ ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ, ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ด๋ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ํผํด์์ธ ์๊ณ ๋ค์ด ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋ฑ์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ๊ณผ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํํ์๋ค๊ณ ๋ณธ ์ฌ๋ก.
[4] ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ ๊ทธ ๊ณต๊ธ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋๋ ์์ ์์น๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํจ์ ๋์ด ์๋ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ฏ๋ก, ์ ํ์ฌ๋ค์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐ์๋ก์ ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ํด์ ๋ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก.
[5] โ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์ ์ง์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ โ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ํ์ ๋ฑ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ํผํด์ ๋ฐฐ์์ด ์๋๋ผ ๋ณด์ ๋ด์ง ์ง์์ ๊ทธ ์ฃผ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๊ณ ์๊ณ , ๊ทธ๋ฌํ ๋ณด์๊ณผ ์ง์ ๋ฑ์ ํํ์ ๋ณด์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์์ด ๋ช
๋ฐฑํ โ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์ ๋ฑ ์์ฐ ๋ฐ ์ง์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ โ์ ์ํ์ฌ ๋ถ์ฌ๋๊ณ ์๋ ์ , ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ํผํด๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๋ ์๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ทธ ์ ์ฉ์ ๋์์ผ๋ก ์ผ์ง ์๋ํ๊ณ โ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์ ์ง์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ โ์ ์ ์ฐจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ยท๋ฑ๋ก๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์ ๋ฑ์ผ๋ก ๊ทธ ์ ์ฉ๋์์๋ฅผ ํ์ ํ๊ณ ์๋ ์ , ํ์ ์ฆ ํ์ ๋ฑ์๊ฒ ์ง๊ธ๋๋ ๊ธ์์ ์ํด๋ฐฐ์์ด ์๋๋ผ ๋ณด์ ๋๋ ์๋น์ด๋ผ๊ณ ๊ท์ ํ ์ , ๋ณด์ ๋๋ ์๋น์ ์์ก์ฐ์ ์ ์์ด ์ฅ์ ์ ๋๋ง์ ๊ณ ๋ คํ ๋ฟ ์ผ์ค์์
๋ฑ ์ํด๋ฐฐ์์ก ์ฐ์ ์ ํ์ํ ์์์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๋ ์๋ ์ , ์ํด๋ฐฐ์๊ณผ๋ ๊ด๊ณ์๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฒ์ฃํ์๋ฅผ ์ฌ์ ๋ก ํ์ฌ ์ ๋ฒ๋ฅ ์์ฒด์ ์ ์ฉ์ ๋ฐฐ์ ํ๊ณ ์๋ ์ , ํ์๋ฒ์ ํํ๋ก ์กด์ฌํ๋ ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์์ ๋ํ ์ง์ ๊ท์ ์ ๋ชจ๋ ๊ตญ๊ฐ๋ณด์์ ๊ทผ๊ฑฐํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ํด๋ฐฐ์์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ์ ๋ฒ๋ฅ ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ์
๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๊ณ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ๋ถ๋ฒํ์ ์ผ๋ฐ์ ์ ์ฉ๋๋ ํน๋ณ์ฌ๋ฒ์ผ๋ก์์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
[6] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ง๋ณ์ธ์ง ์ฌ๋ถ, ์ฆ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ธ๊ฐ์ ์ง๋จ์ ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐํ์ฌ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ๋ฌธ์ ๋ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์์์ ๋ฐํ์ผ๋ก์จ ์
์ฆํ ์๋ฐ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ โ ํน์ ์ ์ธ์๊ฐ ๋ฐ๋ณ์ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ์ ์ ์์ฉ ๋๋ ์กด์ฌํ ๊ฒ์ผ ๊ฒ(์๊ฐ์ ์ ํ๊ด๊ณ), โก ๊ทธ ์ธ์๊ฐ ์์ฉํ๋ ์ ๋๊ฐ ํ์ ํ ์๋ก ์ง๋ณ์ ๋ฐ์๋ฅ ์ด ๋์ ๊ฒ(์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ), โข ๊ทธ ์ธ์๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์๋ฅ ์ด ์ ํํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ๊ทธ ์ธ์๋ฅผ ๊ฐ์ง์ง ์๋ ์ง๋จ์์ ๊ทธ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์๋ฅ ์ด ๊ทนํ ๋ฎ์ ๊ฒ(๊ฐ์ญ์ฑ), โฃ ๊ทธ ์ธ์๊ฐ ์์ธ์ผ๋ก์ ์์ฉํ๋ ๊ณผ์ ์ด ์๋ฌผํ์ ์ผ๋ก ๋ชจ์ ์์ด ์ค๋ช
๋ ๊ฒ(์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ) ๋ฑ์ ๋ค ๊ฐ์ง ์๊ฑด์ด ์ถฉ์กฑ๋๋ฉด ํน์ ์ธ์์ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ๋ณด์ ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ์ง๋ ์์ญ ๋
๊ฐ ์ํ๋ ๋ค์ํ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ค ์ ๋ฌธ์ฑ, ์ข
ํฉ์ฑ, ๊ณผํ์ฑ, ๊ฐ๊ด์ฑ์ ์ธก๋ฉด์์ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ณด๊ณ ์์ ๋น์ถ์ด ๋ณผ ๋, โ ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, โก ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, โข ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, โฃ ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, โค ํธ์งํจ๋ณ, โฅ ํ์, โฆ ํ๋์, โง ๊ธฐ๊ด์, โจ ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, โฉ ์ ๋ฆฝ์ ์, โช 2ํ๋น๋จ๋ณ ๋ฑ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง ๋
ธ์ถ๊ณผ์ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก.
[7] ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๊ธฐ ์์ํ 1965. 1.๊ฒฝ๋ถํฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฒ ์ํ 1973. 3.๊ฒฝ๊น์ง ์ฌ์ด์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๋ณต๋ฌดํ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ฏ๋ก ์ด๋ค ์ค ๊ทธ ๋ณต๋ฌด ํ ๊ทธ ์ ํด๋ฌผ์ง์์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ฆ, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์์์ด ์ฆ๋ช
๋์๋ค๊ณ ๋ณธ ์ฌ๋ก.
[8] ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๋ฌป๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ํผํด์์ธ ์๊ณ ๋ค์ด ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํํ ์ด์ ์๊ณ ๋ค์ ๋ฌผ๋ก ๊ฐํด์์ธ ํผ๊ณ ๋ค๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํ๋์ง ์์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ, ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ์ผ๋ก๋ถํฐ ์์ ๋ค์๊ฒ ์ ๋ฆฌํ ์ผ๋ถ ์๊ฑด์ด๋ ํจ๊ณผ๋ง์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ถ์ถํ์ฌ ๊ทธ ์ ์ฉ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ ํ์ฉ๋์ง ์๋ํ๋ฏ๋ก, ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ธ์ ๋๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ง์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก.
[9] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ๋ฑ ๊ณ ์ฝ์ ํผํด์๋ค์๊ฒ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํผํด์ ๊ด๋ จ๋ ์ํด๋ฐฐ์์์ก์ ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ฌ์ ์ด ์กด์ฌํ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ฏ๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด ์ ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ ํ์ฌ์ ๋ํ์ฌ ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐํ์ฌ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก.
[10] ๋ฒ์์ ์์๋ฃ์ก์ ์ฐ์ ํจ์ ์์ด์ ํผํด์์ธก๊ณผ ๊ฐํด์์ธก์ ์ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ์ฐธ์ํ์ฌ ๊ทธ ๊ธ์ก์ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฏ๋ก ํผํด์๊ฐ ๊ฐํด์๋ก๋ถํฐ ๋นํด ์ฌ๊ณ ๋ก ์
์ ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ ๋ํ์ฌ ๋ฐฐ์์ ๋ฐ์ ์ ์๋์ง์ ์ฌ๋ถ ๋ฐ ๊ทธ ๋ฐฐ์์ก์ ๋ค๊ณผ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ๋ ์์๋ฃ์ก ์ฐ์ ์ ์ฐธ์ ์ฌ์ ๊ฐ ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฌผ๋ก ์ด๋ฉฐ ํนํ ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ ๋ฐ์์ด ์ธ์ ๋๋๋ฐ๋ ์
์ฆ๊ณค๋ ๋ฑ์ ์ด์ ๋ก ๊ทธ ์ํด์ก์ ํ์ ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์ฌ ๊ทธ ๋ฐฐ์์ ๋ฐ์ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ์์๋ฃ์ ์ฆ์ก์ฌ์ ๋ก ์ฐธ์ํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋, ์ด๋ฌํ ์์๋ฃ์ ๋ณด์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ ๋ฐ์์ด ์ธ์ ๋๋๋ฐ๋ ์ํด์ก์ ํ์ ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์ฌ ๊ทธ ์ํด ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ์๊ฒ ๋จ์ผ๋ก์จ ํผํดํ๋ณต์ด ์ถฉ๋ถํ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ฅผ ์ฐธ์ํ์ฌ ์์๋ฃ์ก์ ์ฆ์กํจ์ผ๋ก์จ ์ํด์ ๋ณด์ ๋ถ๊ท ํ์ ์ด๋ ์ ๋ ๋ณด์ํ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ํจ๋ถ๋ก ๊ทธ ๋ณด์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ฅํ์ฌ ๊ทธ ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ก์ ํ์ ์ด ๊ฐ๋ฅํจ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ํธ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์์๋ฃ์ ๋ช
๋ชฉ ์๋ ์ฌ์ค์ ์ํด์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊พํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ผ์ ํ์ฉ๋์ด์๋ ์ ๋๋ค.
ใ์ฐธ์กฐ์กฐ๋ฌธใ
[1]๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 2ํญ,์ 8์กฐ,์ 11์กฐ,์ 18์กฐ,๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ ์ 2์กฐ / [2]๊ตฌ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ(2001. 4. 7. ๋ฒ๋ฅ ์ 6465ํธ ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ์ผ๋ก ์ ๋ฌธ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 13์กฐ ์ 1ํญ(ํํ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ ์ 32์กฐ ์ 1ํญ ์ฐธ์กฐ) / [3]๊ตฌ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ(2001. 4. 7. ๋ฒ๋ฅ ์ 6465ํธ ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ์ผ๋ก ์ ๋ฌธ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 13์กฐ ์ 1ํญ(ํํ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ ์ 32์กฐ ์ 1ํญ ์ฐธ์กฐ) / [4]๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ,์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ ์ 2์กฐ ์ 2ํธ (๋)๋ชฉ,์ 3์กฐ / [5]๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ,๊ณ ์ฝ์ ํด์ ์์ฆ ํ์ ์ง์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ 1์กฐ,์ 2์กฐ,์ 3์กฐ,์ 4์กฐ,์ 5์กฐ,์ 6์กฐ,์ 7์กฐ,์ 13์กฐ,๋ถ์น(1997. 12. 24.) ์ 2์กฐ,๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์ ๋ฑ ์์ฐ ๋ฐ ์ง์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ 1์กฐ,์ 4์กฐ ์ 1ํญ ์ 4ํธ,์ 6์กฐ์4 / [6]๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ / [7]๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ / [8]๊ตฌ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ(2001. 4. 7. ๋ฒ๋ฅ ์ 6465ํธ ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ์ผ๋ก ์ ๋ฌธ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 13์กฐ ์ 1ํญ(ํํ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ ์ 32์กฐ ์ 1ํญ ์ฐธ์กฐ) / [9]๋ฏผ๋ฒ ์ 2์กฐ,์ 166์กฐ ์ 1ํญ,์ 766์กฐ / [10]๋ฏผ๋ฒ ์ 393์กฐ,์ 750์กฐ,์ 763์กฐ
ใ์ฐธ์กฐํ๋กใ
[2]๋๋ฒ์ 1983. 3. 22. ์ ๊ณ 82๋ค์นด1533 ํ๊ฒฐ(๊ณต1983, 734),๋๋ฒ์ 1994. 1. 28. ์ ๊ณ 93๋ค18167 ํ๊ฒฐ(๊ณต1994์, 818) / [10]๋๋ฒ์ 1984. 11. 13. ์ ๊ณ 84๋ค์นด722 ํ๊ฒฐ(๊ณต1985, 23),๋๋ฒ์ 2004. 11. 12. ์ ๊ณ 2002๋ค53865 ํ๊ฒฐ(๊ณต2005์, 1)
ใ์ ๋ฌธใ
ใ์๊ณ (์ ์ ๋น์ฌ์), ํญ์์ธใ ์๊ณ 1์ธ 9์ธ (์์ก๋๋ฆฌ์ธ ๋ณํธ์ฌ ๋ฐฑ์์ฝ)
ใํผ๊ณ , ํผํญ์์ธใ ๋ค์ฐ ์ผ๋ฏธ์นผ ์ปดํผ๋์ธ 1์ธ (์์ก๋๋ฆฌ์ธ ๋ฒ๋ฌด๋ฒ์ธ ์ถฉ์ ๋ด๋น๋ณํธ์ฌ ํฉ์ฃผ๋ช
์ธ 7์ธ)
ใ์ 1์ฌํ๊ฒฐใ ์์ธ์ค์์ง๋ฒ 2002. 5. 23. ์ ๊ณ 99๊ฐํฉ84123 ํ๊ฒฐ
ใ๋ณ๋ก ์ข
๊ฒฐใ 2005.12.27.
ใ์ฃผ ๋ฌธใ
1. ์ 1์ฌํ๊ฒฐ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ณ๊ฒฝํ๋ค.
2. ์๊ณ (์ ์ ๋น์ฌ์)๋ค์ ๋ณ์ง ์ 2๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ์๋ฅผ ๊ฐ ๊ฐํํ๋ค.
3. ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ฐ์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์๊ฒ ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ์ธ์ฉ๊ธ์กโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ๊ธ์ ๋ฐ ์ ๊ฐ ๊ธ์์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ๋ฑ๋ก์ผโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ผ์๋ก๋ถํฐ 2006. 1. 26.๊น์ง๋ ์ฐ 5%, ๊ทธ ๋ค์๋ ๋ถํฐ ๋ค ๊ฐ๋ ๋ ๊น์ง๋ ์ฐ 20%์ ๊ฐ ๋น์จ๋ก ๊ณ์ฐํ ๊ธ์์ ์ง๊ธํ๋ผ.
4. ์๊ณ (์ ์ ๋น์ฌ์)๋ค์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ๋๋จธ์ง ์ฒญ๊ตฌ ๋ฐ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค ์ค ๋ณ์ง ์ 2, 3๋ชฉ๋ก์ ๊ฐ โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ์ฒญ๊ตฌ๋ฅผ ๊ฐ ๊ธฐ๊ฐํ๋ค.
5. ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค๊ณผ ํผ๊ณ ๋ค ์ฌ์ด์ ์๊ธด ์์ก์ด๋น์ฉ์ ์ด๋ฅผ 5๋ถํ์ฌ ๊ทธ 4๋ ์ ์ ์ ์๋ค์, ๋๋จธ์ง๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ฐ ๋ถ๋ด์ผ๋ก ํ๊ณ , ๋๋จธ์ง ์ ์ ์๋ค๊ณผ ํผ๊ณ ๋ค ์ฌ์ด์ ์๊ธด ํญ์๋น์ฉ์ ์ ๋๋จธ์ง ์ ์ ์๋ค์ ๋ถ๋ด์ผ๋ก ํ๋ค.
6. ์ 3ํญ์ ์ ์ ์๋ณ ์ธ์ฉ๊ธ์ก ์ค ๊ฐ 1/2์ ํํ์ฌ ๊ฐ์งํํ ์ ์๋ค.
ใ์ฒญ๊ตฌ์ทจ์ง ๋ฐ ํญ์์ทจ์งใ 1. ์ฒญ๊ตฌ์ทจ์ง
ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฐ๋ํ์ฌ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์๊ฒ ๊ฐ ๊ธ 300,000,000์ ๋ฐ ์ ๊ฐ ๊ธ์์ ๋ํ์ฌ 1973. 3. 23.๋ถํฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ฅ ์ก๋ฌ์ผ๊น์ง๋ ์ฐ 5%, ๊ทธ ๋ค์๋ ๋ถํฐ ๋ค ๊ฐ๋ ๋ ๊น์ง๋ ์ฐ 25%์ ๊ฐ ๋น์จ๋ก ๊ณ์ฐํ ๊ธ์์ ์ง๊ธํ๋ผ.
(์๊ณ ๋ค์ ๋น์ด์ ์ ์ ์๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก ๊ณ์์ค ์ฌ๋งํ์ฌ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์์ก์๊ณ์ธโ๋์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ์ ์ฌ๋งํ ์ ์ ์์ ๋ํ ์์ก์๊ณ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ๊ฐ ์ฌ๋งํ ์ ์ ์๋ณ ์์ก์๊ณ์ธ๋ค์๊ฒ ๊ธ 300,000,000์ ๋ฐ ์ด์ ๋ํ์ฌ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ์ง์ฐ์ํด๊ธ์ ์ง๊ธ์ ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ทธ ์ฒญ๊ตฌ์ทจ์ง๋ฅผ ์ ์ ํ์์ผ๋, ์ ์ ์ ๋ ์ฒญ๊ตฌ์ทจ์ง๋ ๊ทธ ๊ฐ ์ฌ๋งํ ์ ์ ์๋ณ ์์ก์๊ณ์ธ๋ค์๊ฒ ๊ธ 300,000,000์์ ๋ํ ์์ก์๊ณ์ธ๋ณ ์์๋ถ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ ๊ธ์ ๋ฐ ์ด์ ๋ํ์ฌ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ์ง์ฐ์ํด๊ธ์ ์ง๊ธ์ ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค.)
2. ํญ์์ทจ์ง
์ 1์ฌํ๊ฒฐ์ ์ทจ์ํ๋ค. ์ฒญ๊ตฌ์ทจ์ง์ ๊ฐ๋ค.
ใ์ด ์ ใ
[ ์ฐจ ๋ก ]
โ
. ์์ ์ ๋ฒ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ ํ๋จ |
5๋ฉด |
A. ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ |
5๋ฉด |
B. ๋น์ฌ์๋ฅ๋ ฅ |
20๋ฉด |
โ
ก. ๊ธฐ์ด์ ์ฌ์ค๊ด๊ณ |
22๋ฉด |
โ
ข. ์ค๊ฑฐ๋ฒ |
40๋ฉด |
โ
ฃ. ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ |
44๋ฉด |
โ
ค. ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ |
86๋ฉด |
A. ๋น์ฌ์์ ์ฃผ์ฅ ๋ฐ ์์ ๋ฑ |
86๋ฉด |
B. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๊ท์ ๊ณผ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ |
97๋ฉด |
C. ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ |
108๋ฉด |
D. ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ |
136๋ฉด |
โ
ฅ. ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๋ฐ์ |
172๋ฉด |
โ
ฆ. ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฉด์ฑ
์ฃผ์ฅ์ ๊ดํ ํ๋จ |
175๋ฉด |
โ
ง. ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ดํ ํ๋จ |
189๋ฉด |
โ
จ. ์ํด๋ฐฐ์์ ๋ฒ์ |
211๋ฉด |
โ
ฉ. ๊ฒฐ ๋ก |
222๋ฉด |
โ
. ์์ ์ ๋ฒ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ ํ๋จ
A. ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ
1. ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฒญ๊ตฌ์ ๊ฐ์
์ด ์ฌ๊ฑด์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์ธ์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ํ์ฌ ์ ์กฐ๋์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ธ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ฐธ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ฐธ์ ์๋ค(์ดํ โ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋คโ์ด๋ผ ํ๋ค)์๊ฒ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ฉด์, ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ์ํ์ฌ ์ ์ ๋ ์๊ณ (์ ์ ๋น์ฌ์, ์ดํ โ์๊ณ โ๋ผ๊ณ ํ๋ค)๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋๋ก ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ธฐํ ์ํด์ ๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๊ณ ์๋ ์ฌ์์ด๋ค(์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ ์๋ค์ ๋๋ถ๋ถ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ๋ณธ์ธ์ด๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๊ธฐ ์ ์ฌ๋งํ ์ผ๋ถ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์ ์กฑ ์ค 1์ธ์ด ์ ์ ์๊ฐ ๋์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ ์ฐธ์ฌํ์๋ค).
2. ๋น์ฌ์์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋์ (1) ๋ด์ง (5)ํญ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ ์ฌ์ ๋ค์ ๋ค๋ฉด์ ์ธ๊ตญ ๋ฒ์ธ์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋๋ก ํ๋ ์ญ์ธ์ฌ๊ฑด์ธ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์๋ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
(1)๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 1ํญ์ ๋ฒ์ธ์ ๊ดํ์ฌ ์ฃผ๋ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์ ์์ฌ์ง์ ํ ์ง๊ดํ ์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ๊ทธ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์๋ฅผ ๋๊ณ ์์ง ์๋ํ๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ ์ํ์ฌ๊ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ์ค๋ฆฝ๋์ด ์์ผ๋ ์ด๋ ๋ชจํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ๋ ์์ฐํ ๋ค๋ฅธ ๋ณ๊ฐ์ ๋ฒ์ธ๊ฒฉ์ฒด๋ก์ ํผ๊ณ ๋ค์ ํ๋ถ์กฐ์ง์ธ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์๋ก ์ธ์๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์ ์์ฌ์ง๋ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๊ดํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ด ์ธ์ ๋ ์ ์๋ค.
(2) ์๋ฌด์ดํ์ง์ ํ ์ง๊ดํ ์ ๊ท์ ํ๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 8์กฐ๋ ๊ณ์ฝ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ๋ ์ฑ๋ฌด์ ๋ํ์ฌ๋ง ์ ์ฉ๋ ๋ฟ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ๋ฌด์๋ ์ ์ฉ๋์ง ์๋๋ค.
(3)๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 11์กฐ๊ฐ ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง์ ํ ์ง๊ดํ ์ ๊ท์ ํ๊ณ ์์ผ๋ ์ด๋ ๋น์ฌ์์ ์๋ฅํ ์ ์๋ ์ฌ์ฐ ๊ฐ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ง ์ ์ฉ๋๋ ๊ท์ ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ํนํ๊ถ, ์ค์ฉ์ ์๊ถ ๋ฑ์ ๋ฑ๋กํ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ ๊ถ๋ฆฌ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ํด์ ๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ๋ ์๋ฌด๋ฐ ๊ด๋ จ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๋ํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
(4)๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 18์กฐ์ ์ํ ๋ถ๋ฒํ์์ง์ ํ์์ง๋ง์ด ์๋๋ผ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๊น์ง ํฌํจ๋๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ ๋ฒ์ต์นจํด์ง๋ก์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ด์ง ๋ชจ๋ ์ํด๋ฐ์์ง๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋ผ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ๋ง์ฝ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ๋ฒ์ต์นจํด๊ฐ ์์๋ค๋ฉด ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ ๋น์ฐํ ๋ฒ ํธ๋จ์ธ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ฒ ํธ๋จ์์ ๋ฒ์ต์ ์นจํด๋นํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ทธ ํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ผ๋ก ๋์์๋ค๊ณ ํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๊ฐ ๋ ์๋ ์๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ ๊ท์ ์ ์ํ๋๋ผ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์๋ค.
ํํธ, ๊ตญ์ ๋ฏผ์ฌ์์ก์์ ๊ดํ ๊ถ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํ ๋ถ๋ฒํ์์ง๋ ๊ตญ์ ๋ฏผ์ฌ์์ก์ ์ ์ , ๊ณตํ, ํจ์จ์ด๋ผ๋ ๊ด์ ์์ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ ์ํด๋ฐ์์ง์ ๊ด๋ จํ์ฌ ํผํด์๊ฐ ์๊ตญ ๋ฒ์์ ์ ์ํ ์ ์๋๋ก ๋ฌด์ ํ์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐํด์์๊ฒ ์์ํ ์ ์๋ ๊ตญ๊ฐ์์์ ์์๋ฅผ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ด ๋๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ์ ํํ ํ์๊ฐ ์๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์กฐ์์ ์ ํ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก์ ์์ด์๋ ์ํด๋ฐ์์ง์ธ ์ธ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์๋์ง์ ์ฌ๋ถ๋ ์ ์กฐ์๊ฐ ๋นํด ์ํด๋ฐ์์ง์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ฌ ๊ทธ ์ง์ญ์ ์ธ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ ์๋ ๊ฒ์์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์๊ฒฌํ ์ ์์ ์ ๋๋ก ์ ์กฐ์์ ์ํด๋ฐ์์ง ์ฌ์ด์ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์๋์ง์ ์ฌ๋ถ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์์ ์๊ธฐ์ํฉ์์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ช
๋ น์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ํ๋งคํ์์ ๋ฟ์ด๊ณ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ๋ ๋๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์์ฅ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ํ๋งคํ๊ฑฐ๋ ํ๋งค๋ฅผ ์ํ ๊ด๊ณ ์ ์ ๋ฑ์ ํ๋์ ์ ํ ํ์ง ์๋ํ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฐ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒ์ด ์ฌ์ค์ด๊ณ , ๋ํ ์ํด๋ฐ์์ง๊ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด๋ผ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ๊ฒ๋ง์ผ๋ก๋ ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ณผ์ ์ฌ์ด์ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ํ ์ ์์ด, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
(5) ์ (1) ๋ด์ง (4)ํญ์์ ๋ณธ ๊ฐ ์ฌ์ ๋ค๊ณผ ๋๋ถ์ด, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ณธ์ ์ ๋๊ณ ์ ๋ฏธ๊ตญ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ ์ , ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ค๊ณํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ ์กฐ๋ฅผ ๋ช
๋ นํ์๊ณ , ๋ ์ด๋ฅผ ์ดํฌํ ๊ฒ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์๋ ์ , ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ดํฌ์ ๊ทธ ์ ํด์ฑ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ ๋๋ถ๋ถ์ ์์ก์๋ฃ๋ค์ด ์์ด๋ก ์์ฑ๋์ด ์๊ณ ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ ํผ๊ณ ๋ค์ ์์ก์๋ฃ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ ๋ฏธ๊ตญ์ ์๋ ์ ๋ฑ๊น์ง ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๊ดํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
๋. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
๋จผ์ ์กฐ๋ฆฌ์ ์ธก๋ฉด์์ ๋ณด๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ๋๋ ์ ์ ์๋ค์ ๋ชจ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๊ตญ๋ฏผ๋ค๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๊ณ ์๊ณ , ๊ทธ ์ํด๊ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๋ฐ ์ํด ๋ฐ์์ ๊ดํ ๋ชจ๋ ์๋ฃ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์์ด, ๋ง์ผ ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์์ ์์ก์ ์ ๊ธฐํ๋ค๋ฉด ์คํ๋ ค ์์ก๊ฒฝ์ ์ ๋ง๋ํ ์ด๋ ค์์ด ์์๋๋ ๋ฐ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ชจ๋ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ธ์ด๊ธฐ๋ ํ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๊ทธ ์ค์ง์ ์ธ ์์
์๋ก์ ์ํ์ฌ ๋ฐ ๊ณ์ดํ์ฌ ๋ฑ์ ๋๊ณ ์ ์ค๋ซ๋์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์ ์์
ํ๋์ ํ์ฌ ์๊ณ ์์ผ๋ก๋ ๊ณ์ ์์
ํ๋์ ํ ์ด๊ตญ์ ๊ธฐ์
๋ค์ด๋ฏ๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์ ์์๋ฅผ ํ๋๋ผ๋ ์์ก๊ฒฝ์ ์ ์๋ฌด๋ฐ ๋ถํธ์ด ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด์ด์, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
๋ํ, ๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ์ ํ ์ง๊ดํ ์ ๊ดํ ๊ท์ ์ ์ฐธ์ํ์ฌ ๋ณด๋๋ผ๋, โ ์ ์ ์๋ค์ ๋ชจ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ฃผ์์ง๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ๊ถ์ ์๋ฌด์ดํ์ง๋ ์ง์ฐธ์ฑ๋ฌด์ ์์น์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด์ด์,๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 8์กฐ์ ์ํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๋ํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์๊ณ , โก ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง์ ๊ดํ ์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 11์กฐ๋ ๊ตญ๋ด ํ ์ง๊ดํ ์ ๊ดํ ๊ท์ ์์ ๋ฌผ๋ก ์ง์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ์ด์ค ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ง ๊ท์ ์ผ๋ก ํด์๋๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ํนํ๊ถ์ ๋ฑ๋กํ๊ณ ๊ทธ ์ค ์ผ๋ถ์ ๋ํ์ฌ๋ ํนํ๋ฒ์์ ํนํ๊ด๋ฆฌ์ธ๊น์ง ์ ์ํ๊ณ ์๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์์ผ๋ฉฐ, โข๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 18์กฐ ์ 1ํญ์ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ดํ ์๋ฅผ ๊ทธ ํ์์ง์ ๋ฒ์์ ์ ๊ธฐํ ์ ์๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ ํ์์ง์๋ ์ํด๋ฐ์์ง๊ฐ ํฌํจ๋๋ฏ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ด ์์ฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ํด๊ฐ ๋ฐ์ํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๋ํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์๋ค.
3. ํ ๋จ
๊ฐ. ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ฒฐ์ ์ ์ฃผ1) ์์น
๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๋ฌธ์ ๋ ์ญ์ธ์ ์ธ ์์๋ฅผ ๊ฐ๋ ๋ถ์์ ํด๊ฒฐ์ ๊ดํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ๋จ์๋ก ์ด๋ ๋๋ผ ๋ฒ์์ด ์ฌํ๊ถ์ ๊ฐ๋๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฌธ์ ์ธ๋ฐ, ์ด์ ๊ดํ์ฌ๋ ํํ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ(2001. 4. 7. ๋ฒ๋ฅ ์ 6465ํธ๋ก ์ ๋ฌธ ๊ฐ์ ๋ ๊ฒ) ์ 2์กฐ์ฃผ2) ๊ฐ ์ผ๋ฐ์์น์ ์ ์ธํ๊ณ ์์ผ๋,๊ทธ ๋ถ์น ์ 3์กฐ๋ ๋๋ฒ ์ํ ๋น์ ๋ฒ์์ ๊ณ์์ค์ธ ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ์ฌ๋ ๋๋ฒ์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๊ดํ ๊ท์ ์ ์ ์ฉํ์ง ์๋ํ๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ ๋ฒ ์ํ ์ด์ ์ ์ ์๋์์์ด ๊ธฐ๋ก์ ๋ถ๋ช
ํ ์ด ์ฌ๊ฑด์๋ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๊ดํ ์ผ๋ฐ์กฐํญ์ธ๋๋ฒ ์ 2์กฐ๊ฐ ์ ์ฉ๋์ง ์๋ํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ทธ ๋ฐ์๋ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ์ง์ ๊ท์ ํ๋ ๋ฒ๊ท๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ ๋ํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๊ดํ ์กฐ์ฝ์ด๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์น์ธ๋ ๋ช
ํํ ๊ตญ์ ๋ฒ์์ ์์น์ด ์์ง ํ๋ฆฝ๋์ด ์์ง ์์ ์ํ์ด๋ฏ๋ก, ๊ฒฐ๊ตญ ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ด ์กด์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๋ฌธ์ ๋ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๋ฐฐ๋ถ์ ๊ดํ ๊ธฐ๋ณธ์ด๋
์ ๋น์ถ์ด ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๊ฒฐ์ ํจ์ ์์ด์๋ ๋น์ฌ์ ๊ฐ์ ๊ณตํ, ์ฌํ์ ์ ์ , ์ ์ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ๊ธฐํ๋ค๋ ๊ธฐ๋ณธ์ด๋
์ ๋ฐ๋ผ์ผ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ์์ก๋น์ฌ์๋ค์ ๊ณตํ, ํธ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ธก๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฐ์ธ์ ์ธ ์ด์ต๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ฌํ์ ์ ์ , ์ ์, ํจ์จ ๋ฐ ํ๊ฒฐ์ ์คํจ์ฑ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฒ์ ๋ด์ง ๊ตญ๊ฐ์ ์ด์ต๋ ํจ๊ป ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ๋ค์ํ ์ด์ต ์ค ์ด๋ ํ ์ด์ต์ ๋ณดํธํ ํ์๊ฐ ์์์ง ์ฌ๋ถ๋ ๊ฐ๋ณ ์ฌ๊ฑด์์ ๋ฒ์ ์ง์ ๋น์ฌ์์์ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ ๋ฐ ๋ฒ์ ์ง์ ๋ถ์์ด ๋ ์ฌ์๊ณผ์ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ผ์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ ์ 2์กฐ์ ๊ท์ ๋ด์ฉ ์ญ์ ์์ ๊ฐ์ ์ผ๋ฐ์์น์ ํํํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋. ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๋ฌด์ ํ๋จ
์์ ๊ฐ์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฆฌ ์๋, ๋น์ฌ์๋ค์ด ์์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ์ ๊ดํ ๊ท์ ๋ค์ ์ฐธ์ํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ์ธ์ ํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ์๋์์ ์ฐจ๋ก๋ก ์ดํด๋ณธ๋ค.
(1) ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์ ๋ฑ ์์ฌ์ง (๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 2ํญ)
๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 5์กฐ๋์ 1ํญ์์ โ๋ฒ์ธ, ๊ทธ ๋ฐ์ ์ฌ๋จ ๋๋ ์ฌ๋จ์ ๋ณดํต์ฌํ์ ์ ์ด๋ค์ ์ฃผ๋ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์๊ฐ ์๋ ๊ณณ์ ๋ฐ๋ผ ์ ํ๊ณ , ์ฌ๋ฌด์์ ์์
์๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฃผ๋ ์
๋ฌด๋ด๋น์์ ์ฃผ์์ ๋ฐ๋ผ ์ ํ๋ค.โ๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ,์ 2ํญ์์ โ์ 1ํญ์ ๊ท์ ์ ์ธ๊ตญ๋ฒ์ธ, ๊ทธ ๋ฐ์ ์ฌ๋จ ๋๋ ์ฌ๋จ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณดํต์ฌํ์ ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์๋ ์ด๋ค์ ์ฌ๋ฌด์, ์์
์ ๋๋ ์
๋ฌด๋ด๋น์์ ์ฃผ์์ ๋ฐ๋ผ ์ ํ๋ค.โ๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค.
์ดํผ๊ฑด๋, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ชจ๋ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ์ค๋ฆฝ๋์ด ๊ทธ ๋ณธ์ ์์ฌ์ง๋ฅผ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋๊ณ ์๋ ๋ฒ์ธ์ผ๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ์ง์ , ์ฌ๋ฌด์, ์์
์ ๋๋ ์
๋ฌด๋ด๋น์์ ์ฃผ์๋ฅผ ๋๊ณ ์์ง ์๋ํ๊ณ , ๋ค๋ง ํผ๊ณ ๋ค์ฐ ์ผ๋ฏธ์ปฌ ์ปดํผ๋(์ดํ โํผ๊ณ ๋ค์ฐโ๋ผ๊ณ ํ๋ค)๊ฐ ๊ตญ๋ด์ ํ๊ตญ๋ค์ฐ์ผ๋ฏธ์ปฌ ์ฃผ์ํ์ฌ, ์ธ์ฐํผ์ํฝํํ ์ฃผ์ํ์ฌ, ์์ง๋ค์ฐํด๋ฆฌ์นด๋ณด๋ค์ดํธ ์ฃผ์ํ์ฌ ๋ฑ์ ์ํ์ฌ๋ฅผ, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ปดํผ๋(์ดํ โํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ โ๋ผ ํ๋ค)๊ฐ ๊ตญ๋ด์ ๋ชฌ์ฐํ ์ฝ๋ฆฌ์ ์ฃผ์ํ์ฌ, ์ฝ๋ฝ ์ฃผ์ํ์ฌ ๋ฑ์ ์ํ์ฌ๋ฅผ ๋๊ณ ์๋ ์ฌ์ค์ ๋น์ฌ์๋ค ์ฌ์ด์ ๋คํผ์ด ์๋๋ฐ,๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 2ํญ์ ์ฐธ์ํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ํ๋จํ๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ง์ , ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง ์๋ํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์์
์, ์ฌ๋ฌด์ ๋ฑ ์์ฌ์ง๋ก์์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ์ธ์ ํ ์ ์๊ณ , ๋ํ ๋ชจํ์ฌ์ ์ํ์ฌ๋ ๋ณ๊ฐ์ ๋ฒ์ธ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๋ฏ๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๊ตญ๋ด์ ์ค๋ฆฝ๋ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ํ์ฌ ๋น์ฐํ ๊ทธ ๋ชจํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ๋ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ค๋ง, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ๋ฌด์, ์์
์ ๋ฑ๊ณผ ๋์ผ์ํ ์ ์๋ ์ค์ง์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ์ํ์ฌ์ ๋ฒ์ธ๊ฒฉ์ ๋ถ์ธํ ์ ์๊ฑฐ๋ ๋๋ ๋ง์น ์ ์ํ์ฌ๋ค์ด ๋ชจํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์์ธ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ถ๋ฆฌ์ธ๊ด์ ํ์ฑํ๊ฑฐ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋๋ฆฌ์ธ์ผ๋ก ํ๋ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์๋ก ๋ณด๊ณ , ์ด์ ๊ธฐํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ์ธ์ ํ ์๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ฐ์ , ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์ง์ , ์ฌ๋ฌด์, ์์
์ ๋ฑ๊ณผ ๋์ผ์ํ ์ ์๋ ์ค์ง์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ๊ทธ ์ํ์ฌ์ ๋ฒ์ธ๊ฒฉ์ ๋ถ์ธํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ์์ฌํ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ ์ฃผ์์ ์ง์ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ ๋ถ ์์ ํ๊ณ ์๊ณ , ์ ์ํ์ฌ๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์
๋ฌด์ ์ผ๋ถ ๊ด๋ จ๋ ์์
ํ๋์ ์ํํ๊ณ ์๋ ์ฌ์ค, ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ฅ์ด ๊ทธ ์์ฅ์ ๊ธฐ์ฌ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์์ ๋ฐ๋ผ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ๋ํ์ฌ๋ ๊ทธ ๊ตญ๋ด์ ์ํ์ฌ์ธ ํ๊ตญ๋ค์ฐ์ผ๋ฏธ์ปฌ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ๋ณธ์ ์์ฌ์ง๋ก, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ ๋ํ์ฌ๋ ๊ทธ ๊ตญ๋ด์ ์ํ์ฌ์ธ ๋ชฌ์ฐํ ์ฝ๋ฆฌ์ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ๋ณธ์ ์์ฌ์ง๋ก ๊ฐ ์ก๋ฌ๋์์์๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์๊ฐ ์ ๊ธฐ๋์์์ ์๊ณ ๊ฐ ๊ทธ ๋๋ฆฌ์ธ์ ์ ์ํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ฅ์ ์๋ นํ ๋ค์ ์์ก์ ์ํ์ฌ ์จ ์ฌ์ค์ ๋น์ฌ์๋ค ์ฌ์ด์ ๋คํผ์ด ์๊ฑฐ๋ ๊ธฐ๋ก์ ๋ช
๋ฐฑํ๋, ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ๋ง์ผ๋ก๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์์ ๋ค ์ฌ์
์ ์ผ๋ถ๋ก์ ์ ๊ตญ๋ด์ ์ํ์ฌ๋ค์ ์ด์ํ๋ค๊ณ ํ ์ ์์ ์ ๋๋ก ์์ ํ ์ง๋ฐฐ๋ ฅ์ ํ์ฌํ๊ณ ์๊ณ ๋์๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ ๊ทธ ๊ฐ ์ํ์ฌ๋ค ๊ฐ์ ์ฌ์ฐ, ํ๊ณ ๋ฐ ์
๋ฌด ๋ฑ์ด ๋ช
ํํ ๊ตฌ๋ถ๋์ด ์์ง ์๋ ๋ฑ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์ง์ , ์ฌ๋ฌด์, ์์
์ ๋ฑ๊ณผ ๋์ผ์ํ ์ ์๋ ์ค์ง์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ๊ณ , ๋ฌ๋ฆฌ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ํ์ฌ ๊ตญ๋ด์ ์ค๋ฆฝ๋ ์ ๊ฐ ์ํ์ฌ๋ค์ ๋ฒ์ธ๊ฒฉ์ ๋ถ์ธํ ๋งํ ์ฌ์ ์ ์ธ์ ํ ์๋ฃ๊ฐ ์๋ค.
๋ํ, ํ์ฝฉ์ ์์ฌํ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ์ํ์ฌ์ธ ๋ค์ฐํผ์ํฝ์ผ๋ฏธ์ปฌ ์ฝํผ๋ ์ด์
์ ์ฌ์ฅ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ฅผ ๋๋ฆฌํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ ๊ดํ ์์ก๋๋ฆฌ์ธ์ ์ ์ํ๊ณ , ์ ํผ๊ณ ์ ๊ตญ๋ด ์ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ์ฃผ์ฃผ๊ถ์ ํ์ฌํ ๋ฐ ์๋ ์ฌ์ค์ ๋น์ฌ์ ์ฌ์ด์ ๋คํผ์ด ์์ผ๋, ๋ค์ฐํผ์ํฝ์ผ๋ฏธ์ปฌ ์ฝํผ๋ ์ด์
์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ์๋ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ์ํ์ฌ๋ ์๋๊ณ , ๋์ธ์ ์ผ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ์์
์ ๊ดํ ํ์๋ฅผ ๋๋ฆฌํ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๊ทธ ์ํ์ฌ ๋ด๋ถ์ ์ฃผ์ฃผ๊ถ ํ์ฌ๋ ์์ก๋๋ฆฌ์ธ ์ ์์ ์์๋ฐ์ ๊ฒ์ ๋ถ๊ณผํ์ฌ, ์์ ๊ฐ์ ์ฌ์ ๋ง์ผ๋ก๋ ์ฌํ๊ดํ ์ ์ธ์ ํ๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฌ๋ฆฌ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์์ธ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ถ๋ฆฌ์ธ๊ด์ ํ์ฑํ์๋ค๊ฑฐ๋ ๊ตญ๋ด์์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋๋ฆฌ์ธ์ผ๋ก ํ๋ํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ์ค๋ฆฝ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ๋ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์ ๋ฑ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฒฐ๊ตญ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ์ ๊ดํ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค.
(2) ์๋ฌด์ดํ์ง (๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 8์กฐ)
๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 8์กฐ์ ์ํ๋ฉด, ์ฌ์ฐ๊ถ์ ๊ดํ ์๋ ์๋ฌด์ดํ์ง์ ๋ฒ์์ ์ ๊ธฐํ ์ ์๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ๋ถ๋ฒํ์์ฑ๋ฌด๋ ์ง์ฐธ์ฑ๋ฌด์ด๋ฏ๋ก ์ด์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์ ์ฒญ๊ตฌ์์ก์ ์ผ๋ฅ ์ ์ผ๋ก ๊ทธ ์๋ฌด์ดํ์ง์ ํด๋นํ๋ ํผํด์์ ์ฃผ์์ง๊ตญ์์ ์ ๊ธฐํ ์ ์๋ค๊ณ ํ๋ค๋ฉด ํผ๊ณ ๊ฐ ์์ธกํ์ง ๋ชปํ ๊ณณ์์ ์์๋ฅผ ๊ฐ์๋ฐ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ด ๊ณตํ์ ๋ฐํ๊ฒ ๋๋ฏ๋ก, ์ ์กฐํญ์ด ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ์๋ฌด์ดํ์ง์๋ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ๋ฌด์ ์ดํ์ง๋ ์ ์ธ๋๋ค ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์๊ณ ๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ ํน์ํ ์ ํ์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ตฌํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๊ดํ์ฌ๋๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 8์กฐ์ ์๋ฌด์ดํ์ง ๊ท์ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ๋ฌด์ ์ดํ์ง๋ก์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ์์ ์๋ค๊ณ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ์ ๊ดํ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค.
(3) ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง (๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 11์กฐ)
๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 11์กฐ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ฃผ์๊ฐ ์๋ ์ ๋๋ ์ฃผ์๋ฅผ ์ ์ ์๋ ์์ ๋ํ ์ฌ์ฐ๊ถ์ ๊ดํ ์๋ ์ฒญ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ ๋๋ ๋ด๋ณด์ ๋ชฉ์ ์ด๋ ์๋ฅํ ์ ์๋ ํผ๊ณ ์ ์ฌ์ฐ์ด ์๋ ๊ณณ์ ๋ฒ์์ ์ ๊ธฐํ ์ ์๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๋ฌด๋ฅผ ํ๋จํจ์ ์์ด ์ด๋ฌํ ๊ตญ๋ด๋ฒ์ ๊ดํ ๊ท์ ์ ์ฐธ์ํ๋ ๋น์ฌ์ ๋๋ ๋ถ์์ด ๋ ์ฌ์๊ณผ ๋ฒ์ ์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฌ์ด์ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ โ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ฐ์ง์ง ์์ ๊ฒ, โก ์๋ฅํ ์ ์๋ ํผ๊ณ ๋ค ์์ ์ ์ฌ์ฐ์ด ๊ตญ๋ด์ ์์ ๊ฒ, โข ๋น์ฌ์ ๋๋ ๋ถ์์ด ๋ ์ฌ์์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ณผ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ง ๊ฒ ๋ฑ์ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
์ฐ์ , ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ฐ์ง์ง ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๊ฑด๋, ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ ๊ฐ์ ์ธ๊ตญ๋ฒ์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์๊ฐ ๊ตญ๋ด์ ์์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ก์จ ์ด๋ฅผ ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ์ฌ๋ฌด์๋ ์์
์๋ฅผ ๋๊ณ ์์ง ์๋ํจ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๊ณ , ๋ค๋ง ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ ์ง๋ถ์ ์์ ํ๋ ๊ทธ ์ํ์ฌ๋ค์ด ๊ตญ๋ด์ ์ค๋ฆฝ๋์ด ์ด์๋๊ณ ์์ผ๋ ์ ์ํ์ฌ๋ค์ ๊ทธ ๋ชจํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ๋ ๋
๋ฆฝ๋ ๋ฒ์ธ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์ฌ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ๋ฌด์ ๋๋ ์์
์๋ก ๋ณผ ๋งํ ์ฌ์ ๋ ์ธ์ ๋์ง ์๋ํ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ค์์ผ๋ก, ์๋ฅํ ์ ์๋ ํผ๊ณ ๋ค ์์ ์ ์ฌ์ฐ์ด ๊ตญ๋ด์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๊ฑด๋, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๋ฅํ ์ ์๋ ํผ๊ณ ์์ ์ ์ฌ์ฐ์ด ์์ ๊ธฐ ๋น์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์์ฌํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ์์ ํผ๊ณ ๋ฅผ ์๋๋ก ์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ์ฌ ์น์ํ๊ฒฐ์ ์ป์ผ๋ฉด ๋ฐ๋ก ์ด๋ฅผ ์งํํ์ฌ ์ฌํ์ ์คํจ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋น์ฌ์์ ํธ์๋ ํ๊ฒฐ์ ์คํจ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ํผ๊ณ ์ ๋ํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ์ธ์ ํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ค๋ง, ๊ทธ ์ฌ์ฐ์ด ์ฐ์ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ๊ตญ๋ด์ ์์ฌํ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์ฌ์ฐ์ ์ข
๋ฅ, ์๋, ๊ฐ๊ฒฉ๊ณผ ๊ตญ๋ด์ ๊ทธ ์ฌ์ฐ์ด ์์ฌํ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์๋ฅผ ๋ถ๋ฌธํ๊ณ ์ฌ์ฐ์ ๊ตญ๋ด ์์ฌ๋ง์ผ๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ์ธ์ ํ๋ค๋ฉด ์ธ๊ตญ์ ์๋ ํผ๊ณ ์๊ฒ ํ์ ํ ๋ถ์ด์ต์ ์ฃผ๊ฒ ๋๋ฏ๋ก, ์๊ณ ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ฐ ๋นํด ์ฌ์ฐ๊ณผ ์ง์ ์ ์ธ ๊ด๋ จ์ด ์์ง๋ ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ ์ด๋ ํผ๊ณ ์ ์ฌ์ฐ์ด ๊ตญ๋ด์ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ์์ฌํ๊ณ ์๋ค๋ ๊ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ผ์ ํ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ๊ตญ๋ด์์ ์ธ์ ๋ฐ๊ณ ์์ด์ผ ํ๊ณ ๋ํ, ํ๊ฒฐ์ ์คํจ์ฑ์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ์ฌ์ฐ์ ๊ฐ์ก์ด ์ฒญ๊ตฌ๊ธ์ก์ด๋ ์น์๊ฐ ์์๋๋ ๊ธ์ก์ ์๋นํ๋ค๋ ๋ฑ์ ์ฌ์ ์ด ์ธ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ง ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ด ์ธ์ ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ๊ฐ ์ 9ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 16ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 202, ๊ฐ ์ 17ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 60์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์ธ์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ 1986.๊ฒฝ๋ถํฐ 1998.๊ฒฝ๊น์ง ์ฌ์ด์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์ ํผ๊ณ ๋ค ๊ฐ ๋ช
์๋ก ๋ค์์ ํนํ๊ถ(ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 241๊ฑด, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ 60๊ฑด)์ ๋ฑ๋กํ์ฌ ํ์ฌ๊น์ง ๋ณด์ ํ์ฌ ์ค๊ณ ์๊ณ , ๊ทธ ์ค ์ผ๋ถ์ ํนํ๊ถ์ ๊ดํ์ฌ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฌ๋์ ํนํ๊ด๋ฆฌ์ธ์ผ๋ก ์ ์ํ์ฌ ๋๊ณ ์๋ ์ฌ์ค, ํผ๊ณ ๋ค ๋ช
์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์ ํนํ๊ถ๋ค์ ํนํ๊ถ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ผ๋ ๋์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ทธ ์กด์๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ทธ ๊ฐ ํนํ๊ถ ๋ฑ๋ก์ผ๋ก๋ถํฐ 15๋
๋ด์ธ๋ก ์์ ๋์ด ์๋ ์ฌ์ค, ์ ์ ์๋ค ์ผ๋ถ๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๊ธฐ์ ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํผ๋ณด์ ๊ถ๋ฆฌ๋ก ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ๊ฐ ํนํ๊ถ ์ค ์ผ๋ถ๋ฅผ ๊ฐ์๋ฅํ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ์ผ๋ถ ์ ์ ์๋ค์ด ๊ฐ์๋ฅํ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ์ฐ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ช
์๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฑ๋ก๋ ํนํ๊ถ์ผ๋ก์ ๊ตญ๋ด์ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ์์ฌํ์ฌ ์๊ณ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ํฅํ ์๋น ๊ธฐ๊ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์ ์กด์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ์ , ํผ๊ณ ๋ค์ด ํ์ฌ ๊ทธ ํนํ๊ถ์ ์ค์ํ๊ณ ์์ง ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์์ ์ 3์๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋์ ์์ด ํนํ๊ถ์ ๋ด์ฉ์ ์นจํดํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ํนํ๊ถ์ ๊ธฐํ์ฌ ๊ทธ ํ์์ ๋ํ ์ ์ง(์ ์ง) ๋ฐ ๊ทธ๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ ์ฒญ๊ตฌํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ ํนํ๊ถ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์ ํ์ฌํ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ(๋ฌผ๋ก , ์ฅ๋์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ตญ๋ด์์ ์ ํนํ๊ถ์ ์ค์ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๋ ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋ค), ์ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ทธ์ ๋๋นํ์ฌ ์ผ๋ถ ํนํ๊ถ์ ๊ดํ์ฌ ํนํ๋ฒ์์ ํนํ๊ด๋ฆฌ์ธ์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ์ , ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ์์
ํ๋์ ํ๊ณ ์๋ ๊ธฐ์
์ผ๋ก์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ตญ๋ด์ ์ค๋ฆฝ๋ ๊ทธ ์ํ์ฌ๋ค์ ํํฉ์ด๋ ํผ๊ณ ๋ค ๋ช
์๋ก ๊ตญ๋ด์ ๋ฑ๋ก๋ ์ ๊ฐ ํนํ๊ถ์ ๋ด์ฉ๊ณผ ๊ทธ ์ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ตญ๋ด์ ์์ ํ๊ณ ์๋ ์ ๊ฐ ํนํ๊ถ์ ์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์์ ์น์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ์ ๋ํ ์งํ์ ํตํ์ฌ ์ฌํ์ ์คํจ์ฑ์ ์ป์ ์ ์์ ์ ๋์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ง๋๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ์ ๋ฑ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์์ ํ๋ ์ ๊ฐ ํนํ๊ถ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ํ์ฌํ ์ ์์ ์ ๋๋ก ์ถฉ๋ถํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ๋น์ฌ์ ๋๋ ๋ถ์์ด ๋ ์ฌ์์ด ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ณผ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ง๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๊ฑด๋, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ํ์ชฝ ๋น์ฌ์์ธ ์ ์ ์๋ค์ ๋ชจ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๊ตญ๋ฏผ์ผ๋ก์ ํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๊ณ ์๋ ์ฌ์ค์ ๋น์ฌ์ ์ฌ์ด์ ๋คํผ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋น์ฌ์์ ์ฌ์ด์ ์ค์ง์ ์ธ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ , ๋ํ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋๋ก ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์(์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋ด์ง๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์)์ ๋ฌป๊ณ ์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์์ ์๋์ ๋ถ๋ฒํ์์ง์ ๊ด๋ จํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ๋ฌด์ ํ๋จ์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ํด๋ฐ์์ง์ ํด๋นํ๋ฏ๋ก ๋ถ์์ด ๋ ์ฌ์๊ณผ๋ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๊ดํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค ์์ ์ ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง๋ก์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ์ ๊ดํ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค.
(4) ๋ถ๋ฒํ์์ง (๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 18์กฐ)
๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 18์กฐ ์ 1ํญ์ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ดํ ์๋ ๊ทธ ํ์์ง์ ๋ฒ์์ ์ ๊ธฐํ ์ ์๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ๊ดํ ์ ๋ฐ์์ํค๋ ๋ถ๋ฒํ์์ง์๋ ๊ฐํดํ์์ง๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๋ฒ์ต์นจํด์ง๋ก์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๊ฐ ํฌํจ๋๋ค ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ค๋ง, ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๊ฐ ๊ฐํด์๋ก์๋ ์ ํ ์์ธกํ ์ ์๋ ์๊ฒฉ์ง์ธ ํ ์ง๋ก์, ๊ฐํด์๊ฐ ๊ทธ ํ ์ง์ ์ ๊ธฐ๋ ์์ก์ ์์ํ์ฌ์ผ ํจ์ผ๋ก์จ ์
๊ฒ ๋๋ ๋ถ์ด์ต์ด ๊ทธ ํ ์ง๋ฅผ ๋ถ๋ฒํ์์ง์ ํฌํจํ์ฌ ๊ทธ ํ ์ง์์ ์ฌํ์ ํํจ์ผ๋ก์จ ์ป๋ ํผํด์์ ์ด์ต๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ํ์ ํ ํฐ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ณตํ์ ๊ด์ ์์ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฅผ ๋ถ๋ฒํ์์ง์ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ ์๋นํ์ง ์๋ํ๋ค ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ํนํ ๋ฌผํ์ ์ ์กฐํ์ฌ ํ๋งคํ๋ ์ ์กฐ์์ ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๊ดํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ์์ก์ ์์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ ๋ฒ์์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ ์ ์กฐ์๊ฐ ๋นํด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ฌ ๊ทธ ์ง์ญ์ ๋ฒ์์ ์ ์๋ ๊ฒ์์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์๊ฒฌํ ์ ์์ ์ ๋๋ก ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง ์ฌ์ด์ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ด ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ํจ์ด ์กฐ๋ฆฌ์ ์๋นํ๊ณ , ์ด์ ๊ฐ์ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ ํ๋จํจ์ ์์ด์๋ ํต์ ํผ๊ณ ์ ์์์ ๋ถ๋ด, ๋ถ์์ ๋ํ ๋ฒ์ ์ง์ ์ฌํ์ ์ด์ต, ์๊ณ ์ ํธ๋ฆฌํ๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ํผํด๊ตฌ์ ์์ ์ด์ต, ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง ๋ด์ ๊ฑฐ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์ต์ ํฅ์ ํ๋ ค๋ ์ ์กฐ์์ ์๋์ ์ธ ํ์๊ฐ ์์๋์ง ์ฌ๋ถ ๋ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์ฃผ3) ์๋ค.
๊ฐํดํ์๋ก ์ธํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ธ๋ถ์ ํ์ถ์ด ๊ฐํดํ์๋ก๋ถํฐ ์ผ์ ํ ์๊ฐ์ ๊ฒฝ๊ณผ๋ฅผ ํ์๋ก ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์์ปจ๋ ํผํด์๊ฐ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์ด ์ด๋ฅผ ํก์ํ๊ณ , ๊ทธ๋ก ์ธํ ์ธ์ฒด๋์ฌ์ ์ด์์ ๊ฑฐ์ณ ์๋นํ ์๊ฐ์ด ๊ฒฝ๊ณผํ ํ์ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์์ด์ ๋ฒ์ต์ ์นจํด๋ ์ธ์ฒด์ ๋์ฌ์ด์์ด ๋์ธ์ ์ผ๋ก ํ์ถ๋์ด ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ๋๋ก ๋ณด์์ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์๋์์ ์ธ์ ๋๋ ์ฌ์ค๊ด๊ณ์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋์๊ณ , ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ๊ตฌ์ฑ์์ผ๋ก์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ์ฌ ๋ณต๋ฌดํ ํ ์ผ๋ง ์ง๋์ง ์์ ๋๋ ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ฒฝ๊ณผํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ฌ๋๋ ์ฌ๋ฌ ์ง๋ณ๋ค์ ์๊ธฐ ์์ํ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ฒ์ต์นจํด๋ก์์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ณณ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด๋ผ ํ ๊ฒ์ด๊ณ (๋ฐ๋ผ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๊ฐ ๋ ์ ์๊ณ ์ค๋ก์ง ๋ฒ ํธ๋จ๋ง์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ผ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.), ๋ํ ์ ์ ์๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ๋๋ ๊ทธ ์ ์กฑ๋ค๋ก์ ๋ชจ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๊ตญ๋ฏผ์ด์ด์, ๋ฒ์ ์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ถ์์ด ๋ ์ฌ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ก์, ๋ ๋น์ฌ์์ ์ํ๊ทผ๊ฑฐ์ง๋ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋์๊ฐ ์ ์ ์๋ค์ ๋ชจ๋ ๊ฐ์ธ์ผ๋ก์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ณธ์ ์์ฌ์ง์ธ ๋ฏธ๊ตญ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ์ ์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ์๋นํ ๋น์ฉ๊ณผ ๋
ธ๋ ฅ์ด ์์๋์ด ๊ทธ ์์ ๊ธฐ๊ฐ ์ฌ์ค์ ๊ณค๋ํ๋ค๊ณ ๋ณด์ด๋ ์ , ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ธ๊ณ์ ๊ฑธ์น ์์
ํ๋์ ํตํ์ฌ ์ด์ต์ ์ป๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ ์์์ ์์ด์ ๋ค์๊ฐ์ ๋ถํธ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ธ๊ตญ์ ๋ฒ์์ ์์ํ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ถ๊ณผํ๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๋ฐ๋์ ๋ถ๊ณตํํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ ์ (๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๊ฑฐ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ๋ฌธ์ ๋ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์์ํ ๋ฌด๋ ต ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์ ์์
ํ๋์ ํ ๋ฐ๋ ์์ผ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ์๊ฐ ์ ๊ธฐ๋ ๋น์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ธ๊ณ์ ์ธ ์์
ํ๋์ ํ๋ ๊ธฐ์
์ผ๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์๋ ๊ทธ ์ํ์ฌ๋ฅผ ์ค๋ฆฝํ์ฌ ๊ทธ ๊ด๋ จ๋ ์์
ํ๋์ ํ๊ณ ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ด์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๋ํ ์์์ ๋ถ๋ด์ด ๊ณผ์คํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.), ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด ๋ฐ ๊ทธ ๋ฐ์ ์ง๋ณ์ ๊ดํ ์๋ฃ๋ค์ด ๋ชจ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์์ด, ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ด ์ธ๊ตญ์์ ์ฌ๋ฆฌ๋๋ค๋ฉด ์ ์๋ฃ๋ค์ ๋ชจ๋ ๋นํด ์ธ๊ตญ์ ์ธ์ด๋ก ๋ฒ์ญ๋์ด์ผ ํ๋๋ฐ, ์ ์๋ฃ๋ค์ ๋ถ๋์ด ํผ๊ณ ๋ค์ด ํ๊ตญ์ด๋ก ๋ฒ์ญํ์ฌ์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ ์๋ฃ์ ๋ถ๋์ ๋นํ์ฌ ์๋ฑํ ๋ง์ ์ , ์ํด์ก์ ์ฌ์ ์ ์์ด์ ํ์ํ ์๋ฃ ๋ํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์์ ์์งํจ์ด ํธ๋ฆฌํ ์ , ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ณต๊ธํ ๊ฒ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ๋ น์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒ์ด๊ธฐ๋ ํ๋, ๋ค์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ํ์ฌ ๊ฑฐ๋ถ์์ฌ๊ฐ ์ ํ ์์๊ณ ์คํ๋ ค ์ฃผ๋ฌธ์ ์์ฃผํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฒฝ์์ ๋ฒ์์ผ๋ก์จ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ น์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฃผ๋ฌธ์๋ฝ์ ๊ฐ์ํ ํ์๊ฐ ์์์ผ๋ฉฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฌผ๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฑ ์ฐ๋ฐฉ๊ตญ ๊ตฐ๋์ ๊ตฐ์ฌ์ ๋ชฉ์ ์ ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ์์ ์๋ฉด์ ์ด๋ฅผ ๊ณต๊ธํ์ฌ ๋ง๋ํ ์ด์ต์ ์ป์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ ๋ฑ์ด ์ฐธ์ ํ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์ต์ ํฅ์ ํ๋ ค๋ ์๋๊ฐ ์์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ์ , ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ๊ณ ์์์ ์๊ณ ์๋ ์ด์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์ ๊ทธ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ๋ค์ด ๋ฐ์ํ ์ ์์์ ์ถฉ๋ถํ ์๊ฒฌํ ์ ์์๋ ์ , ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตญ๊ฐ๋ก์ ์ฐธ์ ์ค์ ํ์๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๊ตฐ๋ ๊ตฌ์ฑ์์ ์ง๋ณ์ ๊ดํ ๋ถ์์ ๋ํ์ฌ ์๋ฌด๋ฐ ์ด์ต์ด ์๋ค๊ณ ๋ ๋ณผ ์ ์๋ ์ , ๋ค์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ ๋ฑ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๋น์ฌ์ ๋ฐ ๋ถ์์ด ๋ ์ฌ์๊ณผ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ตญ์ฌ์ฌํ๊ดํ ์ ์ธ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋น์ฌ์๋ค์ ๊ณตํ, ํธ์, ์์ธก๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ์ฌํ์ ์ ์ , ์ ์, ํจ์จ ๋ฐ ํ๊ฒฐ์ ์คํจ์ฑ์ด๋ผ๋ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๋ฐฐ๋ถ์ ๊ธฐ๋ณธ์ด๋
์ ๋ฐํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ตฌํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๊ดํ์ฌ ๋ถ๋ฒํ์์ง๋ก์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ์ ๊ดํ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค.
4. ๊ฒฐ ๋ก
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ ๊ดํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ์์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ๋ฌด์, ์์
์ ์์ฌ์ง ๋๋ ์๋ฌด์ดํ์ง์ ๋ฒ์์ผ๋ก์๋ ๊ทธ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ด ์ธ์ ๋์ง ์๋ํ๋, ํผ๊ณ ๋ค ์์ ์ ์ฌ์ฐ์์ฌ์ง ๋๋ ๋ถ๋ฒํ์์ง์ ๋ฒ์์ผ๋ก์๋ ๊ทธ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ ๋ถ์กด์ฌ๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๊ฒฐ๊ตญ ์ด์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
B. ๋น์ฌ์๋ฅ๋ ฅ
์๊ณ ๋ค์ ๋ณ์ง ์ 2๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ์์ ์ ๋ฒ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ์ง๊ถ์ผ๋ก ์ดํผ๊ฑด๋, ์์ฅ์ด ์ 1์ฌ๋ฒ์์ ์ ์๋๊ธฐ ์ ์ ์๊ณ ๊ฐ ์ฌ๋งํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์๊ณ ๋ช
์์ ์ ์๋ ๋ถ์ ๋ฒํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ๊ฐํํ ์๋ฐ์ ์๊ณ ์ฌ๋ง์์ ์์์ธ๋ค์ ์ํ ์์ก์๊ณ์ ์ฒญ๋ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ฃผ4) ๊ฒ์ธ๋ฐ, ๊ฐ ์ 48ํธ์ฆ์ 1, 2์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ์ด ๋ฒ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ ๋ํ 2005. 10. 20.์ ๋ฐ 2005. 12. 12.์ ๊ฐ ์ฌ์ค์กฐํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ณ์ง ์ 2๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ ์ ์๋ค์ ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ์ฌ๋ง์ผโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ผ์์ ์ฌ๋งํ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๊ณ , ์ ์ ์ ์๋ค์ด ์ฌ๋งํ ํ์ธ 1999. 9. 30. ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ฅ์ด ์ 1์ฌ๋ฒ์์ ์ ์๋์์์ด ๊ธฐ๋ก์ ๋ช
๋ฐฑํ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ์๋ ๋ชจ๋ ๋ถ์ ๋ฒํ๋ค.
์๊ณ ๋ค์ 2005. 12. 12. ์ ์ ์ ์๋ค์ ์ผ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ๊ฐ ๊ทธ ์์์ธ์ผ๋ก์ ๋น์ฌ์(์ ์ ์)ํ์์ ์ ์ ์ ์ฒญํ์์ผ๋, ์ฌ๋ง์๊ฐ ์ ์ ์๋ก ํ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์์์ธ๋ค๋ก์ ์ ์ ์ํ์์ ์ ์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
โ
ก. ๊ธฐ์ด์ ์ฌ์ค๊ด๊ณ
๋ค์์ ์ฌ์ค์ ๋น์ฌ์๋ค ์ฌ์ด์ ๋คํผ์ด ์๊ฑฐ๋, ๊ฐ ์ 2, 3ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 11ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 13, 14, 22, 24ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 25 ๋ด์ง 30ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง ์ฃผ5) 14799, ๊ฐ ์ 31ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 33ํธ์ฆ์ 1, ๊ฐ ์ 35ํธ์ฆ์ 11054 ๋ด์ง 14799, ๊ฐ ์ 38ํธ์ฆ์ 1, 2, 3, ๊ฐ ์ 44ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 5, ๊ฐ ์ 48ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 49ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 1064, ๊ฐ ์ 50ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 189, ๊ฐ ์ 51ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 70, ๊ฐ ์ 52ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 54 ๋ด์ง 58ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 2ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 3ํธ์ฆ์ 2์ 1 ๋ด์ง 7, ์๊ฐ ์ 4ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 5ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 9, ์๊ฐ ์ 6ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 20, ์๊ฐ ์ 20, 24ํธ์ฆ, ์๋ ์ 1 ๋ด์ง 5, 7ํธ์ฆ, ์๋ ์ 17ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๋ ์ 19, 24ํธ์ฆ, ์๋ ์ 27, 28ํธ์ฆ์ ๊ฐ 1, 2, ์๋ ์ 29ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ์ด ๋ฒ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ ๋ํ 2005. 10. 20.์ ๋ฐ 2005. 12. 12.์ ๊ฐ ์ฌ์ค์กฐํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
1. ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๋ฐ๋ฐ
์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ๋์ ์ด ๋๋ ์งํ ๋ฒ ํธ๋จ ํ๋
ธ์ด์์๋ ๋ฒ ํธ๋จ๋ฏผ์ฃผ๊ณตํ๊ตญ์ด ์ค๋ฆฝ๋๊ณ ์ด๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ํ ์ธ๋ ฅ๊ณผ ํ๋์ค ์ฌ์ด์ ์ 1์ฐจ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ด ๋ฐ๋ฐํ์ฌ 8๋
๊ฐ ๊ณ์๋์๋๋ฐ, 1954. 7.๊ฒฝ ์ ์ ํ์ ์ด ์ฒด๊ฒฐ๋๋ฉด์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ถ์ 17๋์ ์ ๊ฒฝ๊ณ๋ก ๊ทธ ์ด๋ถ์ ๋ฒ ํธ๋จ๋ฏผ์ฃผ๊ณตํ๊ตญ(์ดํ โ๋ถ๋ฒ ํธ๋จโ์ด๋ผ ํ๋ค)๊ณผ ๊ทธ ์ด๋จ์ ๋ฒ ํธ๋จ๊ณตํ๊ตญ(์ดํ โ๋ฒ ํธ๋จโ์ด๋ผ ํ๋ค)์ผ๋ก ๋ถ๋จ๋์๋ค.
์ ๋ถ๋จ ํ ์ผ๋ง ๋์ง ์์ ๋ฒ ํธ๋จ์์๋ ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ง์์ ๋ฐ์ ๋ฒ ํธ๋จ๋ฏผ์กฑํด๋ฐฉ์ ์ (์ดํ โ๋ฒ ํธ์ฝฉโ์ด๋ผ ํ๋ค)์ด ๋ฐ๋์ ์ผ์ผ์ผฐ๋๋ฐ, ๋ฏธ๊ตญ์ด 1961. 12.๊ฒฝ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ํ ๊ฒฝ์ , ๊ตฐ์ฌ์์กฐ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ฉด์ ์ 2์ฐจ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์(์ดํ ์ 2์ฐจ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ โ๋ฒ ํธ๋จ์ โ์ด๋ผ ํ๋ค)์ด ๋ฐ๋ฐํ๊ฒ ๋์๋ค.
2. ๋ฏธ๊ตญ ๋ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๊ตฐ๋์ ์ฐธ์
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ด๊ธฐ์๋ ๊ตฐ์ฌ๊ณ ๋ฌธ๋จ ์์ฃผ์ ํ๋ณ๊ณผ ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ํ ํญ๊ฒฉ์ ํํ๋ก ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๊ด์ฌํ๋ค๊ฐ 1965. 2.๊ฒฝ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตฐ ์ ํฌ๋ณ์ ๋๊ท๋ชจ๋ก ํ๋ณํ๊ธฐ ์์ํ๋ฉด์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์
ํ๊ฒ ๋์๋ค.
ํํธ, ๋ฒ ํธ๋จ ์ ๋ถ๋ 1964. 7.๊ฒฝ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ํฌํจํ ๋ค์์ ๊ตญ๊ฐ์๊ฒ ์์กฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ฌ ์ค ๊ฒ์ ์์ฒญํ์๊ณ , ์ด์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ 1964. 9.๊ฒฝ ์๋ฃ์ง๊ณผ ๊ณต๋ณ์ ํ๊ฒฌํ์๋ค. ์ดํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ๊ณผ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ํฌ๋ณ ํ๋ณ ์์ฒญ์ ๋ฐ๋ผ 1965. 10.๊ฒฝ ์๋์ฌ๋จ ๋งนํธ๋ถ๋, ์ญ์์ฑ๋ถ๋, ํด๋ณ ์ 2์ฌ๋จ ์ฒญ๋ฃก๋ถ๋, 1966. 9.๊ฒฝ ์ 9์ฌ๋จ ๋ฐฑ๋ง๋ถ๋๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ํด๋
ผ, ์บ๋, ๋ํธ๋ ๋ฑ์ ์ง์ญ์ ํ๋ณํ์๋ค. ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ ๋ฌด๋ ต๋ถํฐ 1973. 3.๊ฒฝ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฒ ์ํ ๋๊น์ง ๋ฒ ํธ๋จ์ ๊ฐ ์ง์ญ์์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ํํ์๋ค.
3. ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฑ ์ ์ด์ ์ฌ์ฉ
๋ฒ ํธ๋จ์ ์ค์๋ถ์ง์ญ์ ๋น๋กฏํ ์ผ๋ถ ์ง์ญ์ ๋ฐ๋ฆผ์ง๋์ฌ์ ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ผ๋ก ์นจํฌํ๊ฑฐ๋ ๋ฌด๊ธฐ, ์๋ ๋ฑ ๊ตฐ์ํ์ ์์กํ๋ ํํธ, ์ด๋ฅผ ์๊ฑฐ์ง๋ก ์ผ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฃผ์ ์ง์ญ์์ ์ด๋ฅธ๋ฐ ๊ฒ๋ฆด๋ผ์ ์ ์ ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ ๋ฐ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ตฐ๋๋ฅผ ๊ณต๊ฒฉํ์๋ค. ์ด์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ถ๋ ์ฃผ๋์ง ๋๋ ์ ์ ์๊ฑฐ์ง ์ฃผ๋ณ์ ๋ฐ๋ฆผ์ ์ ๊ฑฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 1962. 1.๊ฒฝ๋ถํฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ดํฌํ๊ธฐ ์์ํ์๋๋ฐ, ์ ์กฐ์ฒด์ ๋๋ถ๋ถ์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณต๊ตฐ์ ๋์น ํธ๋(Ranch Hand) ์์ ์ ์ํ์ฌ ๊ณต์ค์ดํฌ๋์๊ณ , ์ผ๋ถ๋ ๊ตฐ๋จ ์ฐจ์์์ ํฌ๋ฆฌ์ฝฅํฐ๋ ์๋ ๋ถ๋ฌด๊ธฐ ๋ฑ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ์ดํฌ๋์๋ค.
์ ์ด์ ๋ ๋ฐ๋ฆผ์ ๊ณ ์ฝํํจ์ผ๋ก์จ ์ ๊ตฐ์ ๋งค๋ณต์ ๋ฐฉ์งํ๋ ํํธ, ์ ๊ตฐ์ ๊ธฐ์ง ๋๋ ํต์ ์ค๋น, ์์ก๋ก ๋ฑ์ ๋
ธ์ถ์ํค๊ณ , ์ ๊ตฐ์ ์ฃผ์ ์๋๊ณต๊ธ์์ ์ฐจ๋จ์ํค๋ ์ญํ ์ ํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ด์ ์ ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ๋ด์๋ฉด์ ํฌ๋ฅผ ๋ด๋นํ ๋ฏธ๊ตญ ํด๊ตฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ์๊ฐ ์ ์๋ฅ ์ด ์ข
์ ์ 6%์์ 1%๋ก ๋ํญ ๊ฐ์๋์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ๋๊ธฐ๋ ํ์๋ค. ์ ์ด์ ์ดํฌ ์์ ์ด ์ด๋ ์ ๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ 1966.๊ฒฝ๋ถํฐ 1969.๊ฒฝ๊น์ง ์ ์ด์ ์ ์ฌ์ฉ์ ๋ํญ ์ฆ๊ฐ์์ผฐ์ผ๋, ์ ์ด์ ์ ์ธ์ฒด์ ํด์ฑ์ ๋ํ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ ๊ธฐ๋๋ฉด์ 1970. 4.๊ฒฝ ๊ทธ ์ ์ด์ ์ ํ๋์ธ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ์ ์ฐ์ ์ค๋จํ์๊ณ , 1971. 2.๊ฒฝ์๋ ๋ชจ๋ ์ ์ด์ ์ ์ฌ์ฉ ์ค๋จ์ ๊ณต์ ๋ฐํํ์๋ค.
๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์ ๋ ๊ทธ ๊ตฌ์ฑ์ฑ๋ถ์ ๋ฐ๋ผ 10์ฌ ์ข
์ด ์์๋๋ฐ ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ด๋ฐ, ๋ณด๊ดํ๋ ์ฉ๊ธฐ(๋๋ผํต)์ ๋๋ฌ์ณ์ง ๋ ์ ์๊น์ ๋ฐ๋ผ ์์ด์ ํธ ์ค๋ ์ง(Agent Orange), ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ(Agent Blue), ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ(Agent White), ์์ด์ ํธ ํผํ(Agent Purple), ์์ด์ ํธ ํํฌ(Agent Pink), ์์ด์ ํธ ๊ทธ๋ฆฐ(Agent Green) ๋ฑ์ผ๋ก ๋ถ๋ ธ๋ค.
์ ์ ์ด์ ๊ฐ์ด๋ฐ ์์ด์ ํธ ์ค๋ ์ง(์ดํ โ๊ณ ์ฝ์ โ๋ผ๊ณ ํ๋ค)๋ ๊ด์ฝ์๋ฌผ์ ๊ณ ์ฝํ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ 2,4,5-T (2,4,5- trichlorophenoxy-acetic acid)์ 2,4-D(2,4-dichlorophenoxy-acetic acid)๋ฅผ 50 : 50์ผ๋ก ํผํฉํ์ฌ ์ ์กฐ๋์๊ณ , ๋ค๋ฅธ ์ ์ด์ ์ ๋นํ์ฌ ๋น ๋ฅด๊ณ ๊ฐํ ์ ์ดํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด ๋ฐ๋ฆผ์ ๊ณ ์ฝํ๋ฟ ์๋๋ผ, ๋์๋ฌผ์ ํ๊ดด์ ๋ชจ๋ ์ฌ์ฉ๋์๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋ ์ง์ญ์์๋ 2๏ฝ3์ผ์ด ๊ฒฝ๊ณผํ๋ฉด ์ฒ ์ ์ฒด๊ฐ ๋ถ๊ฒ ๋ฌผ๋ค๋ฉด์ ๋๋ญ์์ด ๋ชจ๋ ๋จ์ด์ง๊ณ , 3๏ฝ4์ฃผ๊ฐ ๊ฒฝ๊ณผํ๋ฉด ์๋ชฉ์ด ๊ณ ์ฌํ๋ ๋ฑ์ ์ ์ดํจ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๊ทธ ํจ๊ณผ๋ ์ฝ 3๊ฐ์๊ฐ ์ง์๋์๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๋ 1965. 1.๊ฒฝ๋ถํฐ 1970. 4.๊ฒฝ๊น์ง ์ฌ์ฉ๋์๊ณ , ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋์นํธ๋ ์์ ์ ์ํ์ฌ ๊ณต์ค์ดํฌ๋ ์๋ง ์ฝ 11,310,000๊ฐค๋ฐ(gallon) ์ ๋ ๋์๋๋ฐ ์ด๋ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ฌ๋ฌ ์ ์ด์ ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ์์ด์๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ํด์๋ ์ฝ 1,388ํ์ด๋(์ฝ 167๊ฐค๋ฐ) ์ ๋๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์๋ค.
4. ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ฐ๊ณผ ๊ณต๊ธ
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์ ๋ฐฉ์๋ฌผ์์์ฐ๋ฒ(Defense Production Act)์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋น๋กฏํ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ์ธ ํํ๋ฆฌ์ค(Hercules), ๋ค์ด์๋ชฌ๋ ์ฃผ6) ์ด๋ก(Diamond Shamrock), ํฐ์จ ์ผ๋ฏธ์ปฌ(Thompson Chemical), ์ ๋๋ก์ด(Uniroyal), ํฐ์จ ํค์ด์๋(Thompson Hayward), ํธํ๋ง ํํ(Hoffman Taff), ํฐ.์์ด์น. ์ ๊ทธ๋ฆฌ์ปฌ์ณ ์ค ๋ดํธ๋ฆฌ์
(T.H. Agriculture ๏ผ Nutrition) ๋ฑ(ํธ์์ โํ์ฌโ ๋ถ๋ถ์ ํ๊ธฐ๋ ์๋ตํ๋ค)๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ณ ์ด๋ค๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์์ฑํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์์ฐยท๊ณต๊ธํ๊ฒ ํ์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ฐฉ์๋ฌผ์์์ฐ๋ฒ๊ณผ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ น์ ์ํ DO ๋ฑ๊ธํ์์ ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ์ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ น์ ์ํ๋ฉด, ์ ์์ ๊ธด๊ธ์ํฉํ์์ ์ ๋ถ๋ ์ ์๋ฌผ์์กฐ๋ฌ์ ์ํ์ฌ DO ๋ฑ๊ธ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ผ ์ ์๊ณ , ๊ณต๊ธ์๋ ์ ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ฐ๋์ ์๋ฝํ์ฌ์ผ ํ์์ผ๋ฉฐ, ์๋ฌด์ ๋ช
๋ น ๋ฐ ์ง์(mandatory orders and directives)๋ DX ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ์ ๋ฌผ์๋ณด๋ค๋ ํ์์์ด์ง๋ง ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ์ง ์์ ๋ฌผ์์ ๋นํ์ฌ๋ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ธํ์ฌ์ผ ํ์๊ณ , ๋ง์ฝ ์ ๋ฒ๋ น๋ค์ ์๋์ ์ผ๋ก ์๋ฐํ๊ฑฐ๋ ํ์์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ์ค์ํ ์ฌ์ค์ ์ํํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํ์ฌ์ฒ๋ฒ์ ๋ฐ์ ์ ์๊ฒ ๋์ด ์์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ํ์ฌ ๊ฑฐ๋ถ์์ฌ๊ฐ ์ ํ ์์๊ณ ์คํ๋ ค ์ฃผ๋ฌธ์ ์์ฃผํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ค๋ฅธ ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค๊ณผ ๊ฒฝ์์ ๋ฒ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ น์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฃผ๋ฌธ์๋ฝ์ ๊ฐ์ํ ํ์๊ฐ ์์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฑ ์ ์ด์ ์ฃผ๋ฌธ๋์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ 1966.๊ฒฝ๋ถํฐ 1969.๊ฒฝ๊น์ง ๊ธ์ฆํ์ฌ ๋๋๋ก ์ ํ์ฌ๋ค์ ์ด ์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ์ก๋ฐํ์๊ณ , ์๋ก์ด ์์ฐ์ค๋น์ ์ฆ์ค๊น์ง ์๊ตฌ๋์๋ค. ์ด ๋๋ฌธ์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด์ ์ผ๋ฐ ์์ฉ์ ์ด์ ์ ๊ณต๊ธ์ด ๋ถ์กฑํด์ง๊ธฐ๊น์ง ํ์๋ค. ํํธ, ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณต๊ธ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ด๋ ์ค ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ 29.5%๋ฅผ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 28.6%๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ๊ณต๊ธํ์๋๋ฐ(ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 1965. 9.๋ถํฐ 1968. 12.๊น์ง ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ฌ์ด์ 7๊ฑด์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ณ ์ ๊ฐ ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ์ ์๋ฃํ์๋ค.), ์ด๋ ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด ๊ณต๊ธํ ์ ๊ฐ์ด๋ฐ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋ฐ ๋ ๋ฒ์งธ๋ก ๋ง์ ์์ด์๊ณ , ๊ทธ๋ก ์ธํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ง๋ํ ์ด์ต์ ์ป์๋ค.
ํํธ, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ณต๊ธํ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ฐ๋ฆผ์ ๊ณ ์ฝํ ๋ฑ์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ฒ ํธ๋จ์ ์๋ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตฐ๋๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋น๋กฏํ ์ฐ๋ฐฉ๊ตญ ๊ตฐ๋๊ฐ ์ฐํฉ๊ตฐ์ผ๋ก ์ฐธ์ ํ๊ณ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์๊ณ ์์๋ค.
5. ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง ํจ์
๊ฐ. ๊ณ ์ฝ์ ๋ด ์ ํด๋ฌผ์ง๊ณผ ๊ทธ ๋
์ฑ
๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T๋ฅผ ์์ฐํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ทธ ์ ๋จ๊ณ์ ๋ฌผ์ง๋ก์ TCP(trichlorophenol)๋ฅผ ์์ฐํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ฐ, ๊ทธ ๊ณผ์ ์์ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ์ฃผ7) ํํฉ๋ฌผ๋ก์ ํ์ฌ๊น์ง ์๋ ค์ง ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋ ฅํ ๋
์ฑ๋ฌผ์ง์ ํ๋์ธ 2,3,7,8-TCDD (2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin, ์ดํ โTCDDโ๋ผ๊ณ ๋ง ํ๋ค)๊ฐ ๋ถ์ฐ๋ฌผ๋ก ์์ฑ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณ๋์ TCDD ์ ๊ฑฐ๊ณต์ ์ ๊ฑฐ์น์ง ์๋ ํ 2,4,5-T๋ TCP ์์ฐ๊ณผ์ ์์ ์์ฑ๋ TCDD๋ฅผ ํจ์ ํ๊ฒ ๋๊ณ , ์ด์ ๋ฐ๋ผ 2,4,5-T๋ฅผ ์๋ฃ๋ก ํ๋ ์ ์ด์ ๋ TCDD๋ก ์ค์ผ๋๊ฒ ๋๋ค. 1965. ์ดํ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์ ์ค 2,4,5-T๊ฐ ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฟ์ด์๋ค.
๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ 1964.๊ฒฝ๊น์ง ์ฌ์ฉ๋ ์ ์กฐ์ฒด ์ค 2,4,5-T๊ฐ ํฌํจ๋ ๊ฒ์ผ๋ก๋ ์์ด์ ํธ ํผํ, ์์ด์ ํธ ํํฌ, ์์ด์ ํธ ๊ทธ๋ฆฐ์ด ์์์ผ๋ ๊ทธ ์ดํฌ๋ ์์ ๊ฐ๊ฐ 145,000๊ฐค๋ฐ, 122,792๊ฐค๋ฐ, 8,000๊ฐค๋ฐ ์ ๋๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๋ 11,300,000๊ฐค๋ฐ์ ๋นํ๋ฉด ์๋์ด์๋ค. ๊ทธ๋ ์ง๋ง ์์ด์ ํธ ๊ทธ๋ฆฐ, ์์ด์ ํธ ํํฌ, ์์ด์ ํธ ํผํ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T์๋ TCDD๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ๋ 2,4,5-T์ TCDD ๋ณด๋ค 16๋ฐฐ ๋๋ ๊ทธ ์ด์ ๋ง์ด ํจ์ ๋์ด ์ฃผ8) ์์๋ค.
๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋์ด ์๋ TCDD๋ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ ์ค 4๊ฐ์ ์ผ์์์๊ฐ 2,3,7,8๋ฒ์ ์์น์ ๋ถ์ด ์๋ ์ด์ฑ์ฒด๋ก์, ๋ค์ด์ฅ์ ์ค์์ ๊ฐ์ฅ ๋
์ฑ์ด ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ๊ทธ ๋
์ฑ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ค๋ฅธ ์ด์ฑ์ฒด์ ๋
์ฑ์ ๋น๊ตํ๊ณ ์๋ค.
TCDD์ ๋ํ ๊ธฐ์ด์ฐ๊ตฌ์ ๋๋ฌผ์คํ์ ํตํ์ฌ, TCDD๋ ๋๋ฌผ ๋ด์ ์กด์ฌํ๋ ๋จ๋ฐฑ์ง์ ์ผ์ข
์ธ AhR(aryl hydrocarbon receptor, โAh ์์ฉ์ฒดโ๋ผ๊ณ ๋ ํ๋ค)๊ณผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ TCDD-AhR ๋ณตํฉ์ฒด๊ฐ ๋ ํ DNA์ ๋ค์ ๊ฒฐํฉํ์ฌ DNA ๋ด์ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋ณํ์ํค๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ DNA์ ๊ธฐ๋ฅ, ๋์๊ฐ ์ธํฌ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ณํ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋๋ฌผ์ ์ข
์ ๋ฐ๋ผ AhR์ ๊ตฌ์กฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ง๋ง, ๋๋ฌผ๊ณผ ์ธ๊ฐ์ ์์ด AhR์ด ์ ์ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ฅํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ฌผ๊ณผ ์ธ๊ฐ ๋ชจ๋ TCDD์ AhR ์ฌ์ด์ ์์ ๊ฐ์ ์์ฉ๊ธฐ์ ์ ๊ณตํต์ผ๋ก ๊ฐ์ง๊ณ ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ์ธ์ฒด์์๋ TCDD์ AhR์ ์ํธ์์ฉ์ ํตํ์ฌ ๊ฑด๊ฐ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค. TCDD๋ ์คํ๋๋ฌผ์์ ์ฑ์ฅ์กฐ์ , ๋ด๋ถ๋น๊ณํต, ์ ์์ธํฌ์ ํ๋์ ์กฐ์ ํ๋ ์ฌ๋ฌ ์ธ์๋ค์ ๋ํ์ฌ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๋ถ์์ ์์ ์ ๋ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ฐํ์ก๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํ์ฌ๊น์ง ์์์ํ์ด๋ ๋ณ๋ฆฌํ์ ์ผ๋ก TCDD๊ฐ ์ธ์ฒด์ ๊ฑด๊ฐ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์ฉ๊ธฐ์ ์ ๊ดํ์ฌ ๋ช
ํํ ๋ฐํ์ง ๊ฒ์ ๊ฑฐ์ ์๋ค.
๋. TCDD์ ์์ฑ, ํ๊ฒฝ ์๋ฅ ๋ฐ ์ฒด๋ด ์ถ์
TCDD ๋ฑ์ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ ์๋์ ์ผ๋ก ํฉ์ฑ๋์ง๋ ์๋๋ฐ, ํํ๊ณต์ฅ์์ ๋ถ์๋ฌผ๋ก ์์ฑ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ํ๊ธฐ๋ฌผ ์๊ฐ๋ก์์ ์์ฑ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์ฃผ์ํ ์์ฑ๊ฒฝ๋ก๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํํ๊ณต์ฅ์์ ์ผํ๊ฑฐ๋ ํํ๋ฌผ์ง์ ์ง์ ๋
ธ์ถ๋ ๋ฐ ์๋ ์ผ๋ฐ์ธ๋ค๋ ํ๊ธฐ๋ฌผ์๊ฐ ๋ฑ์ ์ํ์ฌ ์์ฑ๋ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๋
ธ์ถ๋์ด ์ด๋ฅผ ์ฒด๋ด์ ๋ณด์ ํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค.
TCDD๊ฐ ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ด๋ป๊ฒ ์กด์ฌํ๊ฒ ๋๋๊ฐ๋ TCDD์ ํน์ฑ์ ์ํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋๋ค. TCDD๋ ๋ฎ์ ์ฆ๊ธฐ์์ ๊ฐ๊ณ ์์ด ์ฝ๊ฒ ๊ฐ์ค๋ก ๋ณํ๋์ง ์๊ณ , TCDD์ ์ ์ ๋ถ๋ถ๋ง์ด ํ์์ ์ํด ์ฒ์ฒํ ๋ถํด๋์ด ๊ณต๊ธฐ ์ค์ผ๋ก ์ด๋ํ๋ค. TCDD๋ ๋์ ์ฅํ์ฌ๋ฌผ๋ถํด๊ณ์(octanol water partition coefficient)๋ฅผ ๊ฐ๊ณ ์์ด ๋ฌผ์ ์ ๋ถํด๋์ง ์๊ณ , ๋์ ์ ๊ธฐํ์๊ณ์(organic carbon coefficient)๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํ ์ ๋๋ ๋ฌผ์ ์ ๊ธฐ๋ฌผ๋ค๊ณผ ๋จ๋จํ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ํ ์ ์์ด๋ ํธ์ ๋๋ ๊ฐ๋ฐ๋ฅ์ ์งํ ์์ผ๋ก ๋ค์ด๊ฐ ์๋ฅํ๊ฒ ๋๋ค. TCDD๋ 4๊ฐ ํน์ ๊ทธ ์ด์์ ์ผ์๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋งค์ฐ ์์ ๋ ๋ถ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ์ ๋ถํด๋๊ฑฐ๋ ๋ณํํ์ง ์์ ํ๊ฒฝ ์์์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์กด์ฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋จน์ด์ฌ์ฌ์ ๋์ถ๋์ด์ ์ผ๋ถ๋ ์ธ์ฒด์๊น์ง ๋๋ฌํ๊ฒ ๋๋ฉฐ, ์ธ์ฒด ๋ด์ ๋ค์ด ์จ ํ์๋ ์๋ณ์ผ๋ก ์ ๋ฐฐ์ค๋์ง ์๊ณ ์ง๋ฐฉ์ ์ฉํด๋์ด ๋ชธ ์์ ์ถ์ ๋๋ค.
์ผ๋ฐ์ธ์ด ํต์ ์ฒด๋ด(ํ์ฒญ ๋๋ ์ง๋ฐฉ์กฐ์ง)์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ TCDD์ ์์ ๋ฐฐ๊ฒฝ์์ค(background level)์ด๋ผ ํ๊ณ , ์ด๋ ๊ตญ๊ฐ ๋ฐ ๊ฑฐ์ฃผ์ง์ญ์ ํ๊ฒฝ๊ณผ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค. ํํธ, TCDD์ ์ธ์ฒด ๋ด ๋ฐ๊ฐ๊ธฐ๋ ์ฝ 7๋
์์ 11๋
์ ๋๋ก ์๋ ค์ง๊ณ ์๊ณ , ๊ทธ ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ์ ๋ณํํ๊ณ ์๋๋ฐ ๋์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ๊ฐ์ํ๊ณ ์๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์๊ฐ๊ณผ์ ๋ฑ ์ผ์์ํ์์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ค์ด์ฅ์ ์ TCDD์ ๊ฐ์ ํน์ ํ ์ข
๋ฅ์ ๋ค์ด์ฅ์ ๋ง์ด ๋ฐ์๋๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๊ทธ ์๊ฐ๋ฌผ์ง, ์๊ฐ์จ๋ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ์ข
๋ฅ์ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ด ์์ฑ๋๋ฏ๋ก ์ผ๋ฐ์ธ์ด ์ฒด๋ด์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๊ฒ์ฌํ๋ฉด ๋ค์ํ ์ข
๋ฅ์ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ด ๊ฒ์ถ๋๊ฒ ๋๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ์์ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ ๋ถํฌ๋ TCDD๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ ๋ณด๋ค ๋ง์ด ๊ฒ์ถ๋๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ์คํ์ดํฌ ๋ชจ์์ ํน์ง์ ์ธ ํํ๋ฅผ ๋ ๊ฒ ๋๋ค.
6. ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ง๋ณ ๋ฐ์๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์
๊ฐ. ๋ฏธ๊ตญ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ง๋ณ ๋ฐ์๊ณผ ๊ทธ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ๋ฌธ์ ์ ๊ธฐ
1970๋
๋ ์ด๋ฐ๊ณผ ์ค๋ฐ์ ๊ฑธ์ณ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ์ฌ๊ฐํ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ด๊ธฐ ์์ํ ์ฌ๋์ ์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๊ณ ๊ทธ๋ค์ ์๋
์๊ฒ ์ ์ฒ์ ์ธ ๊ฑด๊ฐ์ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฐ์ํ๊ณ ์๋ค๋ ์ฃผ์ฅ์ด ์ ๊ธฐ๋๋ฉด์, ๊ทธ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ง๋ณ ๋ฐ์๊ณผ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์์ ์ ์ด์ , ํนํ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ์ฌ ์๋ฌธ์ด ์ ๊ธฐ๋์๋ค.
๋ํ, ์ผ๋ถ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ฌ๋ง์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์์ ์ ์ด์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์ผ๊ธฐ๋์์ ์ ์๋ค๋ ์ฃผ์ฅ์ด ์ฌํ์ ์ธ ๊ด์ฌ์ ๋๊ฒ ๋์๊ณ , ๊ทธ ๊ณผ์ ์์ ๋ช๋ช ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ๋์์ผ๋ก ๋ค์์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๊ณผ ๊ทธ ์ ์กฑ๋ค์ด 1979.๊ฒฝ ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ 7๊ฐ์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ฅผ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก์ ์ ๊ธฐํ์๋ค.
ํํธ, ๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ์ํ์์๋ 1970๋
๋ ์ด๋ฐ๋ถํฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์ ๊ฐ ์ธ์ฒด ๊ฑด๊ฐ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ดํ ๊ณต์ฒญํ๋ฅผ ์ง์์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ ธ ์๊ณ , ๊ทธ ํ 1980๋
๋์ ๋ค์ด์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ง๋ณ์ ๋ํ์ฌ ์น๋ฃ์ ๋ณด์์ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์ ํ๊ธฐ์ ์ด๋ฅด๋ ๋ค.
๋. ๋ฏธ๊ตญ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์ , ์ํ
(1) ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์
๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ์ ์ฒด์ฅ์ ์ ๋ํ ๋ณด์์ด ์ ๊ณต๋๋๋ก ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 1984. 10. 24. ๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ฅ ์ 38ํธ(Title 38 United States Code)์ผ๋ก์ โ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ค์ด์ฅ์ ๋ฐ ๋ฐฉ์ฌ๋ฅ ๋
ธ์ถ ๋ณด์๊ธฐ์ค๋ฒ(Veteransโ Dioxin and Radiation Exposure Compensation Standard Act, ์ดํ ๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ฅ ์ 38ํธ์ ํธ์์ โ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒโ์ด๋ผ ํ๋ค)โ์ ์ ์ ํ์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ฃผ์ฅ๋ ์ง๋ณ๋ค ์ค ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด์ ๊ด๋ จ๋ ์ง๋ณ์ ๊ฒฐ์ ํ ๊ท์น์ ์ ์ ๊ถํ์ ๋ณดํ์ฒ์ ๋ถ์ฌํ์๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๋ณดํ์ฒ๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ์ดํด๊ด๊ณ์ธ ๋ฑ์ผ๋ก ์๋ฌธ์์ํ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ด๋ จ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ๊ฒํ ํ๊ฒ ํ ํ 1985. 8.๊ฒฝ ์ ์๋ฌธ์์ํ์ ์๊ฒฌ์ ๋ฐ๋ผ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ์ ์ธํ ์ง๋ณ๋ค๊ณผ ๋ค์ด์ฅ์ ๋
ธ์ถ ์ฌ์ด์๋ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ์ง ์๋๋ค๋ ๋ด์ฉ์ ๊ท์น(์ดํ โ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๊ท์นโ์ด๋ผ ํ๋ค)์ ์ ์ ํ์๋ค.
(2) ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๊ท์น์ ๊ดํ ํ๊ฒฐ
๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๊ท์น์์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ๋ง์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๊ท์ ํ์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ 1987. 2. 2. ๋ฏธ๊ตญ ๋ณดํ์ฒ๋ฅผ ์๋๋ก ์์ ๊ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ท์น์ ๊ท์ ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ํ๋ฒ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๋ฑ์ ์๋ฐ๋์ด ๋ฌดํจ๋ผ๋ ์ทจ์ง์ ์ฃผ9) ์์ก
์ ์ ๊ธฐํ์๋ค.
์ ์์ก์์ ๋ฒ์์, ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ํน์ ๋
์ฑ๋ฌผ์ง์์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ํน์ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์๋ฏธํ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ ๊ฐํ ์ฐ๊ด์ฑ(๊ฐ๋ ฅํ๊ณ ์ผ๊ด์ฑ ์๋ ์ฐ๊ด์ฑ๊ณผ ์๋ฌผํ์ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ๊ทธ๋ด๋ฏํ ์ค๋ช
)์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค๊ณ ์ ์ ํ ๋ค์, ์ํ๊ฐ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณผ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ๋ค ์ฌ์ด์ โ๋ฐ์๋น๋์ ์ฆ๊ฐโ ๋๋ โ์๋นํ ์๊ด๊ด๊ณโ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ทธ ๋ณต๋ฌด ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ธ์ ํ๋๋ก ํ ๊ฒ์์๋, ๋ณดํ์ฒ๊ฐ ๊ทธ ๋ณต๋ฌด ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ธ์ ํจ์ ์์ด ์์ฉํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ธ ์ ๋๋ก ์๊ฒฉํ ๊ธฐ์ค์ ์๊ตฌํ๊ณ ๊ทธ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ๋ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ์ฌ ๋ณด์์ ๊ฑฐ๋ถํ ๊ฒ์ ๋ถ๋นํ๋ค๊ณ ํ๋จํ๊ณ , ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ท์น ์ค ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ์ ์ธํ ์ง๋ณ๋ค์ด ๊ตฐ๋ณต๋ฌด์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค๊ณ ๊ท์ ํ ๋ถ๋ถ๊ณผ ์ ๊ท์ ๊ณผ ๊ด๋ จํ ๋ณด์๊ฑฐ๋ถ์ฒ๋ถ์ ๋ชจ๋ ๋ฌดํจํํ๋ ๋ด์ฉ์ ํ๊ฒฐ์ ์ ๊ณ ํ์๋ค.
(3) ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ฐ์
์ ํ๊ฒฐ์ด ์์ ์ดํ ๋ฏธ๊ตญ ์ํ๋ 1991. 2.๊ฒฝ โ1991๋
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ(Agent Orange Act of 1991, Public Law 102-4)โ์ ์ ์ ํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ๋ฒ๋ฅ ์ 38ํธ ์ 11์ฅ์ ์ผ๋ถ๋ก์ โ์ ์ด์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ฐ๊ด๋ ์ง๋ณ์ ๋ณต๋ฌด ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ์ถ์ โ๋ถ๋ถ์ ์ถ๊ฐํจ์ผ๋ก์จ ๊ธฐ์กด์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ฐ์ ํ์๋ค. ์ ๊ฐ์ ๋ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง์ผ๋ก์จ ๊ทธ ๋ณต๋ฌด ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์ถ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๊ธฐ์กด์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ์ธ์ ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์๊ณผ ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์์ ํฌํจ์ํค๋ฉด์, ์ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ณด์ ํ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๊ทธ ๋ณต๋ฌด๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋ค์ด์ฅ์ ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ ์ ์ด์ ์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์์๋ค๋ ๋ช
๋ฐฑํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ ํ, ๊ทธ๋ฌํ ์ ์ด์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ํ๋ค๋ ๊ท์ ์ ๋์๋ค.
๋ํ, ์ ๊ฐ์ ๋ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ณดํ์ฒ์ฅ๊ด์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ฒฌ๊ณ ํ ์ํ์ , ๊ณผํ์ ์ฆ๊ฑฐ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ์ ์ด์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ณด๊ณ ์์ ๊ทธ ๋ฐ์ ์
์ ๊ฐ๋ฅํ ์ํ์ , ๊ณผํ์ ์ ๋ณด ๋ฑ์ ๊ฒํ ํ๋, ๊ทธ๋ฌํ ์๋ฃ๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์์ด์๋ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๊ณ ๋ค๋ฅธ ์ฌ์์๋ ์ ์ฉ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ ๋ค๋ฅธ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์๊ฒ๋ ์์ฉ๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋๋ก ํ์๋ค. ๋ํ, ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ๋ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์์ด ๊ทธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ถ์ ํ๋ ์ฆ๊ฑฐ์ ๋๋ฑํ๊ฑฐ๋ ์ด๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จํ๋๋ก ๊ท์ ํ์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๊ธฐ์กด์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์ ์ธ์ 1993. 7.๊ฒฝ๊ณผ 1993. 9.๊ฒฝ ํธ์งํจ๋ณ, ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ํ์, ํ๋์, ๊ธฐ๊ด์, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
์ ๊ฐ๊ฐ ์ถ๊ฐํ์๊ณ , 2002. 1. 22. ๊ฐ์ ์ ํตํ์ฌ 2ํ๋น๋จ๋ณ์ ์ถ๊ฐํ์๋ค.
๋ค. ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์ , ์ํ
(1) ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์
์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค๋ ๊ท๊ตญ ํ๋ถํฐ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ง๋ณ์ ์ฆ์๋ค์ ๋ณด์ด๊ธฐ ์์ํ์์ง๋ง, ์ด๊ธฐ์๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฆ์๋ค์ ์์ธ์ด ์๋ ค์ง์ง ์์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ฏธ๊ตญ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ด๋ จ๋ ์์ก์ด ๊ตญ๋ด์ ์๊ฐ๋๋ฉด์ ์ผ๋ถ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ ์ง๋ณ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ด๋ จ๋์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๊ธฐ ์์ํ์๊ณ , ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค๊ณผ ์ฌ๋ฌ ์ฌํ๋จ์ฒด์ ์ฒญ์์ ์ํ์ฌ ๊ตญ๋ด์์๋ 1993. 1. 3. ๋ฒ๋ฅ ์ 4547ํธ๋ก โ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์ ์ง๋ฃ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ โ(์ดํ โ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒโ์ด๋ผ ํ๋ค)์ด ์ ์ ๋๊ฒ ๋์๋ค.
์ ์ ์ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์์๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์ ์ป์ ์๋ฅผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ์์ฌ๋๋ ์ง๋ณ์ ์ป์ ์๋ฅผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก ๊ท์ ํ๋ฉด์, ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์์ ๋ํ์ฌ๋ โ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์ ๋ฑ ์์ฐ ๋ฐ ์ง์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ โ(์๋ ๋ช
์นญ์ โ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ โ์ด์์ผ๋ 1997. 1. 13. ๋ฒ๋ฅ ์ 5291ํธ๋ก ์์ ๊ฐ์ ๋ช
์นญ์ผ๋ก ๊ฐ์ ๋์๋ค, ์ดํ โ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒโ์ด๋ผ ํ๋ค)์ด ์ ํ๋ ๋ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ฃ๋ณดํธ์ ๋ณด์์ ์ค์ํ๊ณ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์์ ๋ํ์ฌ๋ ์ง๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ํํธ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ 1997. 12. 31.๊น์ง ํจ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๋ ํ์๋ฒ์ผ๋ก ์ ์ ๋์๋ค.
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ ์ ๋น์ ๋๋ฒ ์ํ๋ น์์๋ โ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์, โก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ์ผ๊ด๊ณผ๋ฏผ์ฑํผ๋ถ์ผ, ์ค์ถ์ ๊ฒฝ์ฅ์ , ๋ค๋ฐ์ฑ์ ๊ฒฝ๋ง๋น, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ฒฝํ์ฆ, ๊ทผ์์ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ธก์๊ฒฝํ์ฆ, ๊ทผ์งํ, ์
์ฑ์ข
์, ๊ฐ์งํ(Bํ ๋ฐ Cํ ๊ฐ์ผ์ ์ ์ธํ๋ค), ๊ฐ์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ฆ, ๋น๋จ๋ณ, ๊ณ ํ์, ๋์กธ์ค, ํํ์ฑ์ฌํ์งํ, ๋๋งฅ๊ฒฝํ์ฆ, ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ, ๊ณ ์งํ์ฆ์ ๊ฐ ๊ท์ ํ์๋ค.
(2) ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๋ฑ์ ๊ฐ์ ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ ๋ฒ์ ๋ณ๊ฒฝ
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ํ๋ น์ ๊ฐ์ ์ผ๋ก, 1994. 1. 17. ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๊ท์ ๋์ด ์๋ ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ๊ณผ ์
์ฑ์ข
์ ์ค ํ์, ํ๋์, ๊ธฐ๊ด์์ด ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝ๋๊ณ , ํธ์งํจ๋ณ, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
์ด ํ์ ์ฆ์ ์ถ๊ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, 1994. 12. 12. ์ฌ์์ฑ๊ฑด์ , ์ง๋ฃจ์ฑํผ๋ถ์ผ, ๋ง์ฑ๋ด๋ง์ง์ด ํ์ ์์ฆ์ ์ถ๊ฐ๋์๋ค.
ํํธ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ 1995. 1. 5. ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๊ทธ ์ ์ฉ๋์์์ ๊ตฐ๋ฌด์๊ณผ ์ข
๊ตฐ๊ธฐ์๋ฅผ ํฌํจ์์ผฐ๊ณ , 1995. 12. 30. ๊ทธ ๋ช
์นญ์ด โ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์ ์ง์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ โ(๋ฒ๋ฅ ์ 5147ํธ)๋ก ๊ฐ์ ๋๋ฉด์ ๊ทธ ์ํ๋ น์ ๊ท์ ๋์ด ์๋ ํ์ ์ฆ๊ณผ ํ์ ์์ฆ์ ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ง์ ๊ท์ ํ์๋ค.
๊ทธ ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ฌ๋ฌ ์ฐจ๋ก์ ๊ฐ์ ์ ํตํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ๊ณผ ํ์ ์์ฆ์ ๋ฒ์ ๋ฑ์ ๋ณ๊ฒฝํ์๋๋ฐ, โ 1997. 8. 28. ํ์ ์์ฆ์ด๋ ์ ๋ฆฝ์ ์๊ณผ ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝํ๊ณ , ๊ฑด์ฑ์ต์ง, ๋ฌดํ์ฑ๊ดด์ฌ์ฆ์ ํ์ ์์ฆ์ ์ถ๊ฐํ๋ฉฐ, ๊ธฐ์กด์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๊ท์ ๋์ด ์๋ ๋์กธ์ค์ ๋๊ฒฝ์์ฆ๊ณผ ๋์ถํ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์๊ณ , โก 1997. 12. 24. ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์์ ์๋
๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ท์ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ์ง๋ณ์ ์ป๊ฒ ๋ ์๋ฅผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์๋ก, ์ฒ์ถ์ด๋ถ์ฆ(๋ค๋ง, ์ํ์ฑ ์ฒ์ถ์ด๋ถ์ฆ์ ์ ์ธ)์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๊ท์ ํ์์ผ๋ฉฐ, โข 2000. 2. 3. ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ๋ฐ ํ์ง๋ง๋น์ฒ์ถ๋ณ๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ถ๊ฐํ์๊ณ , โฃ 2002. 1. 26.์๋ 2ํ๋น๋จ๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ์ถ๊ฐํ์๋ค.
๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ํํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์๋ โ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ, ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ํธ์งํจ๋ณ, ํ์, ํ๋์, ๊ธฐ๊ด์, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, ์ ๋ฆฝ์ ์, ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ, ๋น๋จ๋ณ(์ ์ฒ์ฑ ๋น๋จ๋ณ์ ์ ์ธ) ๋ฑ์ ์ง๋ณ์ด, โก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ์ผ๊ด๊ณผ๋ฏผ์ฑํผ๋ถ์ผ, ์ฌ์์ฑ๊ฑด์ , ์ง๋ฃจ์ฑํผ๋ถ์ผ, ๋ง์ฑ๋ด๋ง์ง, ๊ฑด์ฑ์ต์ง, ์ค์ถ์ ๊ฒฝ์ฅ์ , ๋๊ฒฝ์์ฆ, ๋ค๋ฐ์ฑ์ ๊ฒฝ๋ง๋น, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ฒฝํ์ฆ, ๊ทผ์์ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ธก์๊ฒฝํ์ฆ, ๊ทผ์งํ, ์
์ฑ์ข
์, ๊ฐ์งํ(๋ค๋ง, Bํ ๋ฐ Cํ ๊ฐ์ผ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฒ์ ์ ์ธ), ๊ฐ์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ฆ, ๊ณ ํ์, ๋์ถํ, ํํ์ฑ์ฌํ์งํ, ๋๋งฅ๊ฒฝํ์ฆ, ๋ฌดํ์ฑ๊ดด์ฌ์ฆ, ๊ณ ์งํ์ฆ ๋ฑ์ ์ง๋ณ์ด, โข ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ฒ์ถ์ด๋ถ์ฆ(๋ค๋ง, ์ํ์ฑ ์ฒ์ถ์ด๋ถ์ฆ์ ์ ์ธ), ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ, ํ์ง๋ง๋น์ฒ์ถ๋ณ๋ณ ๋ฑ์ด ๊ฐ ๊ท์ ๋์ด ์๋ค.
(3) ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ๊ด๋ จ ๊ฐ์ฃผ ๊ท์
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ๊ณ ์ ์ญ๋ ์๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ํด๋นํ๋ ์ง๋ณ์ ์ป์ ์๋ โ ์ ์ ๋๋ ๋ฐ์ก์ํ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ง๋ณ, โก ๊ตฐ ๋ณต๋ฌด ์ ์ ๋ฐ์๋์๋ค๊ณ ํ๋ช
๋ ์ง๋ณ, โข ์ธ์์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ง๋ณ, โฃ ๊ธฐํ ์์๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์์ ์์ธ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค๊ณ ์ํ์ ์ผ๋ก ํ์คํ๊ฒ ๋ฐํ์ง ์ง๋ณ์ ํด๋นํ๋ ๊ฒ์ด ์
์ฆ๋์ง ์๋ํ๋ ํ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค(๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 4ํญ,์ 3ํญ).
๋, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ๊ณ ์ ์ญ๋ ์๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ ํด๋นํ๋ ์ง๋ณ์ ์ป์ ์๋ ์ โ ๋ด์ง โฃํญ ๊ธฐ์ฌ์ ์ง๋ณ์ ํด๋นํ๋ ๊ฒ์ด ์
์ฆ๋์ง ์๋ํ๋ ํ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก ๋ณธ๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค(๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 5ํญ,์ 3ํญ).
7. ๊ณ ์ฝ์ ํผํด์ ๊ด๋ จํ ์์ก๋ค
๊ฐ. ๋ฏธ๊ตญ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก
1970๋
๋ ํ๋ฐ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ๋ฑ์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ฅผ ์๋๋ก ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ ๋ํ์ฌ ๊ฒฝ๊ณ ํ์ง ์์ ์๋ชป์ผ๋ก ๊ฐ์ข
์ง๋ณ ๋ฐ์์ ํผํด๋ฅผ ์
๊ฒ ๋์์์ ์์ธ์ผ๋ก ํ๋ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์์ก์ ์๋ฐ๋ผ ์ ๊ธฐํ์์ผ๋, ๊ตฐ๋ณต๋ฌด ์ค์ ๋ฐ์ํ ์ฐ๋ฐ์ ์ธ ์ฌ๊ณ ์ ๋ํ์ฌ๋ ๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ์๋๋ก ์ํด๋ฐฐ์์ ์ฒญ๊ตฌํ ์ ์๋ค๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ํ๋ ์ค ์ฃผ10) ์์น(Feres Doctrine)์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ์ฒญ๊ตฌ๋ค์ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐ๋์๋ค.
ํํธ, ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๊ณผ ๊ทธ ์ ์กฑ ๋ฑ ์๋ง ๋ช
์ 1979.๊ฒฝ ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ 7๊ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ฅผ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋์์์ ์ด์ ๋ก ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ตฌํ๋ ์ง๋จ์์ก์ ์ ๊ธฐํ์๋๋ฐ, ์๋
๊ฐ์ ์ฆ๊ฑฐ์กฐ์ฌ ๋ฑ ์ฌํ์ค๋น์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฑฐ์น ํ ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ธ ์ฌํ์ ์ฐจ๋ฅผ ์๋๊ณ 1984. 5. 7. ๋น์ฌ์ ์ฌ์ด์ ํผ๊ณ ์ธก์ธ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด ์ ์์ก์ ์๊ณ ์ง๋จ์๊ฒ 1์ต 8,000๋ง ๋ฌ๋ฌ์ ํฉ์๊ธ์ ์ง๋ถํ๊ธฐ๋ก ํ๋ ๋ด์ฉ์ ํํด๊ฐ ์ฑ๋ฆฝ๋์๊ณ , ๊ทธ ํ ์ ํํด๋ฅผ ์น์ธํ๋ ๋ฒ์์ ํ๊ฒฐ(์ดํ โํํด์น์ธํ๊ฒฐโ์ด๋ผ ํ๋ค)์ด ํ์ ๋์๋ค. ์ ํํด์ ํจ๋ ฅ์ด ๋ฏธ์น๋ ์๊ณ ์ง๋จ์ ์ซ์๋ ๋ฏธ๊ตญ, ํธ์ฃผ, ๋ด์ง๋๋ 3๊ฐ๊ตญ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ๋ฑ ์ฝ 244,000๋ช
๊ฐ๋์ผ๋ก ๋๋ฌ๋ฌ๋๋ฐ, ์ ํฉ์๊ธ์ ์ ์์ก์ ์ฐธ๊ฐํ์ง ์๋ํ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ๋ ๋ถ๋ฐฐ๋์ง ์๋ํ์๋ค.
๊ทธ ํ์๋ ๋ฏธ๊ตญ์์๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ๋ฑ์ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก๋ค์ด ๋ค์ ์ ๊ธฐ๋์์ผ๋, ์ ํํด์น์ธํ๊ฒฐ์ ํจ๋ ฅ์ด ๋ฏธ์น์ง ์๋ํ๋ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ฒญ๊ตฌ์ ๊ดํ์ฌ๋ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ด๋ฅธ๋ฐ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ๊ธฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ฝ์ํ๊ฒฐ์ ์ฒญ์ด ๋ฐ์๋ค์ฌ์ ธ ๊ทธ ์ฒญ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐ๋์ด ์๋ค.
ํํธ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ 25๋ช
์ด 1994.๊ฒฝ ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๋ฏธ๊ตญ ์บ๋ฆฌํฌ๋์๋ถ๋ถ์ง๊ตฌ ์ฐ๋ฐฉ์ง๋ฐฉ๋ฒ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก์ ์ ๊ธฐํ ๋ฐ ์๋๋ฐ, ๋ฏธ๊ตญ ๋ด์๋๋ถ์ง๊ตฌ ์ฐ๋ฐฉ์ง๋ฐฉ๋ฒ์์ผ๋ก ์ด์ก๋์ด ์งํ๋๋ ์ ์์ก์ 1999. 2.๊ฒฝ ์๋ฐฉ ๋น์ฌ์ ์ฌ์ด์ ํฉ์์ ๊ธฐํ ๋ฒ์์ ์๊ฐํ ๊ฒฐ์ ์ผ๋ก ์ข
๊ฒฐ๋์๋ค.
๋. ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก
๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๊ณผ ๊ทธ ์ ์กฑ ๋ฑ 134๋ช
์ 1996. 4. 18. ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ ๋ถ๋ฅผ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ์์ ๊ต์ก ๋ฏธ์ค์ ๋๋ ๊ณ ์ฝ์ ํผํด๋ณด์์ ๋ํ ์
๋ฒ๋ถ์์ ๋ฑ์ ์์ธ์ผ๋ก ํ๋ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์์ก์ ์ ๊ธฐํ์์ผ๋, ์ ์์ก์ ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์ธ์ ๋์ง ์๋๋ค๋ ์ด์ ๋ก 1997. 2. 15. ๊ทธ ์ฒญ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐ๋์๊ณ , ์ ํ๊ฒฐ์ ๋ํ ์๊ณ ์ธก์ ํญ์๊ฐ ์ทจํ๊ฐ์ฃผ๋จ์ผ๋ก์จ ์ ํ๊ฒฐ์ ํ์ ๋์๋ค.
ํํธ, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ์๋ค ์ค ์ผ๋ถ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ์ ์์ 1999. 5. 4. ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ์ฃผ์ฅํ๋ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํผ๋ณด์ ๊ถ๋ฆฌ๋ก ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ฐ ๋ณด์ ํ ํนํ๊ถ์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅ๋ฅผ ์ ์ฒญํ์ฌ(์์ธ์ค์์ง๋ฐฉ๋ฒ์ 99์นด๋จ3014ํธ๋ก ์ ์ฒญํ์๋๋ฐ ๊ทธ ํ ์ด์ก๊ฒฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ๊ฑด๋ฒํธ๊ฐ์ ๋ฒ์ 2000์นดํฉ926ํธ๋ก ๋ณ๊ฒฝ๋์๋ค) 1999. 5. 11. ๊ทธ ๊ฐ์๋ฅ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ์๋ค.
8. ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๋ฐ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก
์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ์ค ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ถ์ ๋ฒํ ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ์ฐธ์ ์๋ค(์ดํ ์ ๋๋จธ์ง ์ฐธ์ ์๋ค๋ง์ โ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋คโ์ด๋ผ ํ๋ค)์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ผ์์ผ๋ก์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ํ๋ณ๋์ด ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ๋ณต๋ฌด๊ธฐ๊ฐโ, โ์์๋ถ๋โ, โ๋ณต๋ฌด์ง์ญโ๋์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ๋ณต๋ฌดํ๋ค๊ฐ ๊ท๊ตญํ์๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ท๊ตญ ํ 1993.๊ฒฝ ์ ์ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋๋ ํ์ ์์ฆ์ ํด๋นํ๋ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ง๋ณโ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ ๊ฐ ์ง๋ณ(์ ๋ชฉ๋ก โ์ง๋ณโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ง๋ณ์ฝ๋๋ก ๊ธฐ์ฌ๋์ด ์๋๋ฐ, ๊ทธ ์ง๋ณ์ฝ๋์ ํด๋นํ๋ ์ง๋ณ๋ช
์ [๋ณํ 1] ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ๋ค)์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋์์์ด ์ธ์ ๋์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋๋ ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋์๋ค(์์ ๊ฐ์ ๋ฑ๋ก ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๊ท์ ๋์ด ์๋ ๋น๋จ๋ณ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ๊ธฐ ํ์ธ 2002. 1. 26. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋์๋ค).
9. ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ์๋ค์ ๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ์์ก์๊ณ
์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ์๋ค(์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ถ์ ๋ฒํ ์ ์ ์๋ค์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ์ ์ ์๋ค๋ง์ ์๋ฏธํ๋ค, ์ดํ ๊ฐ๋ค)์ ๋๋ถ๋ถ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ๋ณธ์ธ์ด๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ์ ์ ์ฌ๋งํ ์ผ๋ถ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ ์กฑ ์ค 1๋ช
(์ ์ฌ๋งํ ์ฐธ์ ์๋ค๊ณผ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ๊ด๊ณโ๋์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ ์ ๋ถ๊ด๊ณ์ ์๋ ์๋ค์ด๋ค)์ด ์ ์ ์๋ก ๋์ด ์๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ์๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์์ก์๊ณ์ธโ๋์ด ๋ถ๊ธฐ๋ ์ ์ ์๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ํ ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ์ฌ๋ง์ผ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ์ฌ๋งํ์ฌ ์ โ์์ก์๊ณ์ธโ๋ ๊ธฐ์ฌ ์์ก์๊ณ์ธ๋ค์ด ๊ทธ ๊ฐ ์ ์ ์์ ์ง์๋ฅผ ์น๊ณํ์๋ค.
โ
ข. ์ค๊ฑฐ๋ฒ
1. ๋น์ฌ์์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
๊ตฌ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ(2001. 4. 7. ๋ฒ๋ฅ ์ 6465ํธ ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ์ผ๋ก ์ ๋ฌธ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 13์กฐ ์ 1ํญ์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ๊ถ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ โ์ฑ๊ถ์ ์์ธ๋ ์ฌ์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ณณ์ ๋ฒโ์ผ๋ก ๊ท์ ํ๋ ์๋๋ฐ, ์ฌ๊ธฐ์ ์ฑ๊ถ์ ์์ธ๋ ์ฌ์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ณณ์๋ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ํ ํ๋์ง๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ์ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ ํฌํจ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํด์๋๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํ ์ํด๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์์๋ ์ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ ํด๋นํ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ (์ฑ๋ฌธ๋ฒ๊ท๋ ๋ฌผ๋ก ๊ด์ต๋ฒ, ์กฐ๋ฆฌ, ๊ธฐํ ๊ณต์์์ ๋ฑ ์ผ์ฒด์ ๋ฒ์์ ํฌํจ)์ด ๊ทธ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ๋ถ๋ฒํ์์ ํ๋์ง์ ํด๋นํ๋ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ฐํ์ง ์๋ ํ ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด์ถฉ์ , ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ค.
ํํธ, ๋ฒ ํธ๋จ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ดํฌ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ณณ์ผ ๋ฟ, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐํ์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ํด๋ฐ์์ด ์ผ์ด๋ ๊ณณ์ด ์๋๋ฏ๋ก ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ด ๋ ์ ์๋ค.
๋. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
๊ตฌ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ ์ 13์กฐ ์ 1ํญ์ ํด์์, ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฒญ๊ตฌ์ ๊ดํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ๋ถ๋ฒํ์์ ํ๋์ง์ธ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ด๋ ์ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ค ํ๋๊ฐ ๋ ๊ฒ์ด๋, ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ด๋ ํ๋์ ๋ฒ๋ง์ ์ ํํ์ฌ์ผ์ง ์๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ํผํฉํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค. ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ดํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ๊ทธ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ดํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ๊ณผ ๋์ผํ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฒ๋ฅ ์ด์ด์ผ ํ๋ค.
2. ํ ๋จ
๊ฐ. ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ดํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ ๊ฒฐ์ ์ ๋ฒ๋ฆฌ
๊ตฌ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ ์ 13์กฐ ์ 1ํญ์ ์ฃผ11) ์ํ๋ฉด, ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ธด ์ฑ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ ๋ฐ ํจ๋ ฅ์ ๊ทธ ์์ธ๋ ์ฌ์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ณณ์ ๋ฒ์ ์ํ๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ฌ๊ธฐ์์ ์์ธ๋ ์ฌ์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ณณ์ด๋ผ ํจ์ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ํ ํ๋์ง(๊ฐํดํ์์ง)๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ์ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ ์ฃผ12) ํฌํจํ๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ๋ถ๋ฒํ์์ ํ๋์ง์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๊ฐ ์์ดํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ง์ ๋ ์ ์๋ ํ๋์ง๋ฒ๊ณผ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฒ์ ๊ฐ๊ฐ ๊ทธ ์ง์ ์ ์ ๋นํํ๋ ์ด์ต์ ์ํ์ฌ ๋ท๋ฐ์นจ๋๊ณ ๊ทธ ์ด์ต์ ์ฐ์ด์ ํ๋จํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ๋ณด์์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผํด์์ธ ์๊ณ ๋ ๋ค๋ฅธ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ๋๋ณด๋ค ๋ ์ ๋ฆฌํ ํ๊ฒฐ์ ๋ฐ์ ์ ์๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ด ์๋ค๋ฉด ๊ทธ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ์๊ณ ์๊ฒ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ์ ํ๊ถ์ ์ธ์ ํจ์ผ๋ก์จ ํผํด์์ ์นจํด๋ ๋ฒ์ต์ ๋ณด๋ค ๋ํ
๊ฒ ๋ณดํธํ ์ ์๊ณ , ํํธ ํผ๊ณ ์๊ฒ ์์ก์ํ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ํน๋ณํ ์์์น ๋ชปํ ํผํด๋ฅผ ์ค๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์๋ค.
๋ค๋ง, ์ ํ๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ๊ณผ ํจ๊ณผ ๋ฑ ๋นํด ์ฑ๊ถ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ๊ด๊ณ์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ ๊ฐ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก๋ถํฐ ์์ ์๊ฒ ์ ๋ฆฌํ ์ผ๋ถ ์๊ฑด์ด๋ ํจ๊ณผ๋ง์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ถ์ถํ์ฌ ๊ทธ ์ ์ฉ์ ์ฃผ์ฅํ ์๋ ์๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ๋ณต์์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ํฉ์์ ์๊ณ ๊ฐ ๊ทธ ์ ์ฉ๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ์ ํํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฒ์์ ํ๋์ง๋ฒ ๋๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฒ ์ค์ ํ๋์ ํด๋นํ๋ ๋ฒ์ ์ง๋ฒ์ ๊ทธ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ์ ์ฉํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ํ๋ฉด, ์๊ณ ๊ฐ ๋ณต์์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ํฉ์์ ํน์ ํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ด ์ํ๋๋ ๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ๋ฒ์ ์ง๋ก ์ ํํ ๊ฒ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ทธ ๋ฒ์ ์ง์ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์ฉ๋ฐ๊ณ ์ ํ๋ ์์ฌ๋ฅผ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํด์ํจ์ด ํฉ๋ฆฌ์ ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
๋. ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ
๋ถ๋ฒํ์์ ํน์ํ ์ ํ์ธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก์ ์์ด์ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ํ ํ๋์ง๋ ์์ฐ์ง, ์ทจ๋์ง, ์์ฅ์ ํต์ง๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ์ฌ์ฉ์ง๊น์ง ๋ชจ๋ ํฌํจํ๋ ๊ฐ๋
์ด๋ผ๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ํ๋์ง๋ฒ์ผ๋ก์ ์์ฐ์ง๋ฒ์ธ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ๊ณผ ์ฌ์ฉ์ง๋ฒ์ธ ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ, ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ด๋ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๊ณ , ์ด์ ๋ํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ์ด ๊ฒฐ๊ณผ์ ํฌํจ๋จ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง๋ฒ์ ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ์ ํฌํจ์ํฌ ์๋ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ด๋ฏธ ํ๋์ง๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ์ด ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ทธ ์ฐจ์ด๋ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ณ๋ก ์์ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ๊ณผ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ด ๋ ์ ์๋ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ, ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ดํ์ฌ ์ ์ฉํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค.
(์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๋ฉด์ ๋ ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ผ๋ถ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋ ์ ์์์ ์ฃผ์ฅํ๊ณ ์์ผ๋, ์๊ณ ๋ค์ด ๋ถ๋ฒํ์์ ๋ค๋ฅธ ๋ฒ๋ฅ ์ ์๊ฑด์ด๋ ํจ๊ณผ์ ๋ํ์ฌ๋ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ์ฃผ์ฅ์ ํ ๋ฐ ์๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ด ์๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ์ฌ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋ ๋จ์ผํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ๋ฐํ๋ผ๊ณ ์๊ตฌํจ์ ๋ํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์ 2001. 5. 22.์ ์ค๋น์๋ฉด์ ํตํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์์ ๋ช
ํํ ํ ์ ์ ๋น์ถ์ด, ์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ์ ํํ ๊ฒ์ผ๋ก๋ ๋ณด์ด์ง ์๋ํ๋ค.)
๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
โ
ฃ. ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์
๋ณธ ํญ(โ
ฃ)์์๋ ์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฒญ๊ตฌ์์ธ์ ํ๋๋ก ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ ์์ธ์ผ๋ก ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ, ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด ์ ์ฉ๋๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ธ์ง, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ์ ์ง์์ ์๋์ง, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ์๋ง ํ๋จํ๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ๋ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ฌธ์ ๋ก์ ์ โ
คํญ์์ ๋ณ๋๋ก ์ดํผ๊ธฐ๋ก ํ๋ค.
1. ๋น์ฌ์์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
(1) ์ ์กฐ์ ๋๋ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ
ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์ ์ด๋ชฉ์ ์ ๊ฑฐ์ ๋์๋ฌผ ํ๊ดด์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์์ ๋ค์ด ๊ฐ๋ฐํด ์จ ์ ์กฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์์ฐํ 2,4,5-T์ 2,4-D๋ฅผ ํผํฉํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ ์กฐํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ฉํํ์๋๋ฐ, ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T๊ฐ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ ๋งน๋
์ฑ ๋ฌผ์ง์ธ TCDD๋ก ์ค์ผ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD๊ฐ ๋ค๋ ํจ์ ๋๋ ์ ์กฐ์ ๋๋ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค. ๋น์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ทธ๋ค์ด ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD๊ฐ ๋ค๋ ํจ์ ๋์ด ์๋ค๋ ์ฌ์ค๊ณผ ๊ทธ๋ฌํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ธ์ฒด์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๊ฐ์์, ํธํก๊ณค๋, ํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ ๋ฑ์ด ์ ๋ฐ๋๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์๊ณ ์์๊ณ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ธ์ฒด์ ๋ฏธ์น๋ ๋ค๋ฅธ ์ ํด์ฑ๋ ์ถฉ๋ถํ ์๊ฒฌํ ์ ์์ด, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํจ์ ์์ด ์์ ๊ฐ์ ๊ฒฐํจ์ ์ ๊ฑฐํ ์๋ฌด๊ฐ ์์์์๋, ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ ๊ณ ์๋ก ์จ๊ธฐ๊ฑฐ๋ ๊ณผ์ค๋ก ์ ๊ฑฐํ์ง ์๋ํจ์ผ๋ก์จ, ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ง๋ณโ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฏ๋ก, ์์ ๊ฐ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ ์ฑ
์์ด ์๋ค.
๊ฐ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ์์ ๊ฐ์ ์ ์กฐ์ ๋๋ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ์ ๊ดํ ๊ณ ์, ๊ณผ์ค์ด ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฌด๊ณผ์ค์ฑ
์์ด๋ฏ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ ๊ฐ์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ฌ์ค๋ง์ผ๋ก๋ ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ด ๋ฐ์ํ๋ค.
(2) ํ์์์ ๊ฒฐํจ
ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฉ๊ธฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD๋ก ์ธํ ์ํ์ฑ๊ณผ ์ด๋ฅผ ํผํ๊ฑฐ๋ ์ค์ด๊ธฐ ์ํ ์ฌ์ฉ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ ์ฃผ์์ฌํญ์ ํ์ํ์ง ์๋ํ์๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ถ์ฃผ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๊ฑฐ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ด ์ธ์๋์ง ๋ชปํจ์ผ๋ก์จ, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๋ณต๋ฌดํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋์ด ์์ ์ฃผ์ฅํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ๋ ํผํด๋ฅผ ์
๊ฒ ๋์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ ๊ฐ์ ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ ์ฑ
์์ด ์๋ค.
๋. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
(1) ์ ์กฐ๋ฌผ ์ฌ๋ถ ๋ฐ ์ ์กฐ์ ์ง์์ ๊ดํ์ฌ
์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์กฐ์
์์ ์ํ์ฌ ์ ํต๋ ๊ฒ์์ ์ ์ ๋ก ํ๋๋ฐ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ ํต์์ ์ ํต๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์ณ ์์ฐ, ์ ํต, ์๋น๋๋ ์ํ ๋๋ ์๋น์ฌ๊ฐ ์๋๋ผ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์๋ผ๋ ํน์์ํฉ ์๋์ ๊ตฐ์ฌ์ ๋ชฉ์ ์ ์ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค๋ก๋ถํฐ ์ ์กฐยท๋ฉํ๋ฐ์ ์ฌ์ฉํ ๊ตฐ์๋ฌผ์์ด๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ง์์ ๊ฐ๋
์๋ ์์ฐยท๊ณต๊ธ๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ํต๋์๋ค๊ณ ๋ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ฉ๋๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค.
๋ํ, ํผ๊ณ ๋ค์ ํ์์ , ๋น๊ณ์์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ์์ ๋ฟ ์๋๋ผ, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ์ค๊ณ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ์๊ฒฉํ ํต์ ์ ๊ฐ๋
์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐยท๋ฉํ์ด ๊ฐ์๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋๊ตฌ๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ๋ ๋จ์ํ ์ฌ์คํ์๋ง์ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๋ ์ ์กฐ์
์์ ํด๋นํ์ง ์๋ํ๋ค.
(2) ๊ฒฐํจ์ ์กด์ฌ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
(๊ฐ) ์ ์กฐ์ ๋๋ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ ์ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์(์ค๊ณ)์๋ 1๏ฝ2% ์ ๋ ๊ทน์๋์ ๋ถ์๋ฌผ์ด ํฌํจ๋๋ ๊ฒ์ ํ์ฉํ์๋๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์๊ฒฉํ๊ฒ ์ค์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ด์ TCDD๊ฐ ์ ํ์ฉ๋ฒ์ ๋ด์ ๋ถ์๋ฌผ๋ก์ ํฌํจ๋์์ ๋ฟ์ด๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์๋ ๊ณผ์ค๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋ถ์๋ฌผ์ธ TCDD๋ฅผ ํฌ์
ํ ๊ฒ์ด ์๋๋ฉฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ํจ์ ๋์ด ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ๋ค๊ณ ์
์ฆ๋ ๋ฐ๋ ์๋ค.
๋ํ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์๋๋ผ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ฐยท์ค๊ณ๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ทธ ์ค๊ณ๋ ๋น์์ ๊ณผํ๊ธฐ์ ์์ค์ ๋ถํฉํ๋ ๊ฒ์ด์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฐ๋ฐยท์ฌ์ฉ์ ๊ฒฐ์ ํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ดํฌ๋ก ์ธํ ์ธ์ฒด์ ์ํ์ฑ์ด ๊ทธ๋ค์ง ํฌ์ง ์์ ๋ฐ๋ฉด ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๊ตฐ์ ์์ ํ๋ณด ๋ฐ ์๋ช
๋ณดํธ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ํจ์ฌ ํฌ๋ค๊ณ ํ๋จํ์๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์์ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ๋น์ถ์ด ๋น์ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๋์ฒด์ค๊ณ์ ์ฑํ์ ๊ธฐ๋ํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ๋ฅํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๊ฐ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ์ ๋๋ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ์์ฐ์ ๊ฐ์ ํ์๊ณ ๊ทธ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์กฐ์ ์ ๊ณผ์ ์ ํต์ , ์ง๋ฐฐํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์์ ๊ฐ์ ๊ฒฐํจ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฐฐํ์ ์ง๋ฐฐ์์ญํ์์ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค.
(๋) ํ์์์ ๊ฒฐํจ
ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ง์์ ํต์ ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ ๋ํ ๊ฒฝ๊ณ ๋ ๊ทธ ์ฌ์ฉ๋ฐฉ๋ฒ ๋๋ ์ฃผ์์ฌํญ์ ํ๊ธฐํ ์ ์์๊ณ , ํํธ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ด ๊ฒ์ฆ๋ ๋ฐ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ ์ํ์ฑ์ ๊ฒฝ๊ณ ํ ๊ทผ๊ฑฐ๋ ์์๋ค.
(๋ค) ๊ณ ์ยท๊ณผ์ค์ ์กด๋ถ
ํผ๊ณ ๋ค์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ์ ์ ํ์์ฒ๋ฆฌ๊ณต์ ์์ ๊ณ ๋๋์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ทผ๋ก์๋ค์๊ฒ ๋ฐ๋ณํ๋ ์ผ์ข
์ ์ง์
๋ณ์ผ๋ก ์๊ณ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ์ผ๊ธฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฒฌํ์ง ๋ชปํ์๊ณ , ๊ฐ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ธ์ํ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ๊ณผ ๊ด๋ จ ์๋ ๋ค๋ฅธ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์๊น์ง ์๊ฒฌํ์ง ๋ชปํ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ ๋๋ ๊ฒฐํจ์ ๊ดํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ณ ์, ๊ณผ์ค์ด ์์์ ์ธ์ ํ ์ ์๊ณ , ๋์๊ฐ ์ด๋ฌํ ๊ณ ์, ๊ณผ์ค์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ฌ์ ๋ง์ผ๋ก ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์ง๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
2. ์ธ์ ์ฌ์ค
๋ค์์ ์ฌ์ค์ ๋น์ฌ์๋ค ์ฌ์ด์ ๋คํผ์ด ์๊ฑฐ๋, ๊ฐ ์ 2ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 11ํธ์ฆ์ 1, ๊ฐ ์ 54ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 2ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 3ํธ์ฆ์ 2์ 1 ๋ด์ง 7, ์๊ฐ ์ 4ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 4ํธ์ฆ์ 3์ 1, 2, 3, ์๊ฐ ์ 4ํธ์ฆ์ 4, 5, 6, ์๊ฐ ์ 7ํธ์ฆ์ 5์ 1, 3, ์๊ฐ ์ 7ํธ์ฆ์ 6, ์๊ฐ ์ 9ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 6, ์๊ฐ ์ 10ํธ์ฆ์ 3, ์๊ฐ ์ 11ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 13ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 6, ์๊ฐ ์ 14ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 16ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 20ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 23ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 6, ์๋ ์ 3ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
๊ฐ. ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์
(1) ์ ์ด์ ์ ์๋ฃ
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋ค์ํ ์ข
๋ฅ์ ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ ์กฐ์ฒด์๋ 2,4-D, 2,4,5-T, ํผํด๋ก๋(Picloram), ์นด์ฝ๋์ฐ(Cacodylic Acid)์ 4๊ฐ์ง ํํฉ๋ฌผ์ด ๊ทธ ์ฃผ๋ ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๋ค. 2,4-D์ 2,4,5-T๋ ์๋ฌผ์ ์ฑ์ฅ์ ์กฐ์ ํ๋ ํํฉ๋ฌผ๋ก์ ๊ด์ฝ์๋ฌผ์ ํจ๊ณผ์ ์ด๊ณ , ํ ์์ ์ ์ฃผ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ํผํด๋ก๋๋ ์๋ฌผ์ฑ์ฅ์ ์กฐ์ ํ์ง๋ง 2,4-D์ ๋น๊ตํ์ฌ ์ ๋์ฑ์ด ๋ ํฌ๋ฉฐ ์๋ฌผ์ ๋ฟ๋ฆฌ์ ๋ ์ ์นจํฌ๋๊ณ ํ ์์ ์ค๋ ๋์ ๋จ๋๋ค. ์นด์ฝ๋์ฐ์ ๊ฑด์กฐ์ ๋ก์ ์๋ฌผ์กฐ์ง์ ์๋ถ์ ์์ ์๋ฌผ์ ์ ์ฐจ ์ฃฝ์ด๊ฒ ๋๋ฉฐ ํ ์ ๋ด์์๋ ์ ์ํ๊ฒ ํจ๊ณผ๊ฐ ์์ด์ง๋ค. ์ ํํฉ๋ฌผ๋ค์ ์์ ๊ฐ์ด ์์ฉ ๋ฐ ์ ์ฉ๋ถ์ ๋ฑ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ด, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ํ์๋ก ํ๋ ํจ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ด์ ์ ์กฐ์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๋ค.
(2) 1964. ์ด์ ์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ 1962.๋ถํฐ 1964.๊น์ง ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์์ด์ ํธ ํผํ, ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ, ์์ด์ ํธ ํํฌ, ์์ด์ ํธ ๊ทธ๋ฆฐ ๋ฑ์ ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
์์ด์ ํธ ํผํ์ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ ์๋ฃ๋ก ์ฃผ13) ๋ง๋ค์ด์ ธ 145,000๊ฐค๋ฐ์ด ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ง๊ณ ์๋๋ฐ, ํ๋ฐ์ฑ ๋๋ฌธ์ 1965.๊ฒฝ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ๋์ฒด๋์๋ค. ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๋ ์นด์ฝ๋์ฐ์ผ๋ก ์ ์กฐ๋์ด 1,100,000๊ฐค๋ฐ ์ด์์ด ์ดํฌ๋์๋๋ฐ, ๊ทธ ๋ฐ ์ด์์ด ๋์๋ฌผ ํ๊ดด์ ์ฌ์ฉ๋์๋ค. ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๋ ๊ทธ ์ดํฌ ํ ํ๋ฃจ ๋ง์ ์์ ๊ฐ์์ผ๋ก ํ์์ํค๊ณ 2๏ฝ4์ฃผ ์ด๋ด์ ๊ฑด์กฐ์์ผฐ๋ค. 2,4,5-T๋ฅผ ์๋ฃ๋ก ํ ์์ด์ ํธ ์ฃผ14) ํํฌ์ ์์ด์ ํธ ์ฃผ15) ๊ทธ๋ฆฐ์ ๊ฐ๊ฐ 122,792๊ฐค๋ฐ๊ณผ 8,000๊ฐค๋ฐ ์ ๋๊ฐ ์ดํฌ๋์๋ค.
(3) 1965. ์ดํ์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์
1965. 1.๊ฒฝ ์ ์ด์ ๊ณํ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๊ฐ ์ถ๊ฐ๋ก ๋์
๋ ์ดํ, 1971. 4.๊ฒฝ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ์ฉ์ด ์ค๋จ๋ ๋๊น์ง ๊ณ ์ฝ์ , ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ, ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ์ด์ ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋์๋๋ฐ, ๊ทธ ์ดํฌ๋์ ๋น์จ์ 63.9 : 29.7 : 6.4๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๊ฐ ๊ทธ ๋๋ถ๋ถ์ ์ฐจ์งํ์๋ค.
๊ณ ์ฝ์ ๋ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ์ฃผ16) ํผํฉ๋ฌผ๋ก์ ์ด๋ชฉ์ ๊ณ ์ฝํ์ ๋์๋ฌผ์ ํ๊ดด์ ์ฌ์ฉ๋์๋ค. ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ฌ์ฉ๋ ์ฝ ์ฃผ17) 11,310,000๊ฐค๋ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ์ด๋ฐ 90%๋ ์ฒ์ ๊ณ ์ฝํ์, 8%๋ ๋์๋ฌผ์ ํ๊ดด์, 2%๋ ๊ธฐ์ง ์ฃผ์ ๋ฐ ํต์ ๋ง, ์๋ก์ ์ดํฌ๋์๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋ง๊ทธ๋ก๋ธ ์ฒ๊ณผ ํํ์ผ, ๋ง๊ณ ๋ฑ์ ๋ค๋
์ ์๋ฌผ ๋ฐ ๋ฟ๋ฆฌ ์๋ฌผ์ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ์์ฉํ์๊ณ 1๋
์์ ๋์๋ฌผ๋ ์ ์ํ๊ฒ ์ฃฝ์๋ค. ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๋ 2,4-D์ ํผํด๋ก๋์ ํผํฉ๋ฌผ๋ก์ ๊ด์ฝ์๋ฌผ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ํ์ํ์์ผ๋, ๊ทธ ์์ ํ ์ ์ดํจ๊ณผ์ ๋ฐ์์ ์๊ฐ์์ด ์์๋๋ ๊ฒ์ด ๋จ์ ์ด์๋ค.
1965. ์ดํ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์ ์ค 2,4,5-T๋ฅผ ์๋ฃ๋ก ํ ์ ์ด์ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฟ์ด์๋ค.
๋. ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง ํจ์
(1) ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ๋ฐ
๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ 1940๋
๋ ์ด๋ฐ ์ ์ด์ ๋ก์ ํน์ฑ์ด ๋ฐ๊ฒฌ๋์ด 1948.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์ด์ ๋ก ๋ฑ๋ก๋์๊ณ , ๊ทธ ๋ฌด๋ ต๋ถํฐ ํผ๊ณ ๋ค์ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ ์์ฐํ์ฌ ์์ฉ์ ์ด์ ๋ก์ ํ๋งคํ๊ธฐ ์์ํ์๋ค.
๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ๋ฐ ์ ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ์ ์ด์ ์
๊ณ์์๋ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ ํผํฉํ์ฌ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ๋ณด๋ค ์ ์ดํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฐ์ด๋๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์๊ณ ๊ทธ ํผํฉ๋ฌผ์ ์์ฉ์ ์ด์ ๋ก ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ํ๋งคํ์ฌ ์ฃผ18) ์๋ค.
๋ค๋ง, ๋ ๋ฌผ์ง์ ํผํฉํ ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ ์กฐํจ์ ์์ด ๋ถํ์ฑ ๋ฌผ์ง์ ์๋นํ ๋น์จ๋ก ํผํฉํ์ฌ ์ด๋ฅผ ํฌ์ํ์๊ณ ์๋น์๋ก ํ์ฌ๊ธ ํ ๋ฒ ๋ ํฌ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉํ๋๋ก ํ์๋ค. ์์ ๊ฐ์ด ์์
์ฉ ์ ์ด์ ๋ก ํ๋งค๋๋ 2,4-D์ 2,4,5-T ๋๋ ๊ทธ ํผํฉ๋ฌผ์ ์ฉ๊ธฐ์๋ ๊ทธ ๊ตฌ์ฑ์ฑ๋ถ์ ๊ดํ ๋ด์ฉ์ ๋ฌผ๋ก ๋, ํผ๋ถ, ์ท๊ณผ์ ์ ์ด ๋ฐ ๋ถ๋ฌด ์ํ์ ํก์
์ ๋ํ ๊ฒฝ๊ณ ๋ฅผ ํฌํจํ ์์ธํ ์ฃผ์์ฌํญ์ด ํ๊ธฐ๋์๋ค.
๋ฒ ํธ๋จ์ ์ด์ ๋ถํฐ ์๋ง์ ์ ์ด์ ์ ๊ณต์ค์ดํฌ์ ๊ดํ ์คํ์ ์ํํด ์จ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ 1961.๊ฒฝ๋ถํฐ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ์ด๋์ฐ๋ฆผ์ ๋ํ ์ดํฌ์คํ์ ๋ค์ํ ํํ๋ก ์งํํ ๊ฒฐ๊ณผ, 2,4-D์ 2,4,5-T๋ ๋์ ๋๋๋ก ์ดํฌ๋ ์๋ก ๋ณด๋ค ์์ ํ๊ณ ์ง์์ ์ธ ๊ณ ์ฝ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ , ์ดํฌ๋๋ณด๋ค ์ดํฌ๋๋๊ฐ ๊ณ ์ฝ ํจ๊ณผ์ ๋ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค.
์์ ๊ฐ์ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๋ฐํ์ผ๋ก, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ด๋ชฉ์ ๋จ์๊ฐ ๋ด์ ๊ณ ์ฝํ์ํค๊ธฐ ์ํ์ฌ ์๋ 100%์ ๊ฐ๊น์ด 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ 50 : 50์ผ๋ก ํผํฉํ์ฌ ๋ง๋๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๋ ํํธ, 1963. 7. 19.๊ฒฝ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4-D์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์{MIL-H-51147(MU)}์ 2,4,5-T์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์{MIL-H-51148(MU)}๊น์ง ๋ง๋ จํ์๋ค.
(2) ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์กฐ
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ 1965.๊ฒฝ๋ถํฐ ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ ๊ฐ๊ฐ ์ฌ๋ฌ ์ฐจ๋ก์ ๊ฑธ์ณ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ณ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํ๋ฐ์ ์๋๋ฐ, ๊ทธ ๊ฐ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๋ง๋ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ๊ฐ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ์ ์กฐ๋ ์๋ 99% ์ด์์ 2,4-D ์-๋ถํธ ์์คํฐ(n-butyl ester)์ ์๋ 98% ์ด์์ 2,4,5-T ์-๋ถํธ ์์คํฐ(n-butyl ester)๋ฅผ 50 : 50์ผ๋ก ํผํฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ์ฉ๊ธฐ(55๊ฐค๋ฐ ๋๋ผ)์๋ ๊ทธ ์ค์์ 3์ธ์น ๋์ด์ ์ค๋ ์ง์ ์ค๋ฌด๋ฌ ํ๋๋ฅผ ๋๋ฌ์ธ๊ณ ์ง์ ๋ ๋ฒํธ, ์ค๋, ๋ถํผ ๋ฑ์ ํ๊ธฐํ๋ ์ธ์๋ ๊ทธ ์ ํ์ ๊ดํ ์ผ์ฒด์ ์ค๋ช
๋ด์ง ์ง์์ฌํญ์ ํ๊ธฐํ ์ ์๊ฒ ๋์ด ์์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ ์ํ 2,4,5-T์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์์๋, 2,4,5-T๊ฐ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ ์ฑ๋ถ๊ณผ ํ์ง์ ์๊ฑด์ผ๋ก์, ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ๋ช
์๋ 98% ์ด์์ ์๋๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ (์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์๋ 2,4,5-T์ ์๋๊ฐ 95% ์ด์์ผ๋ก ๊ท์ ๋์ด ์๋ค) โ ์ธํ์ ๋ง์ ์ ๊ฐ์์ ์ ์ก์ง ๋๋ ๊ณ ํ์ง์ด๊ณ , โก ์ฐ์ ์ด ํจ๋์ 78%๏ฝ82% ์ด๋ฉฐ, โข ์ ๋ฆฌ์ฐ(free acid)์ 5%๋ฅผ ์ด๊ณผํ์ง ์๊ณ , โฃ ๋ฒค์ ์์ฝ์ ์์ ํ๊ฒ ์ฉํด๋๋ฉฐ, โค ์๋ถ์ 0.2%๋ฅผ ์ด๊ณผํ์ง ์๊ณ , โฅ ๋น์ค์ 20โ์์ 1.316 ์ด์ 1.340 ์ดํ์ผ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์๊ฒฉํ๊ณ ์ง์์ ์ธ ๊ฐ์ ์๋ ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ๊ณผ ์ ๊ฐ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ์ ์กฐ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐ, ๋ฉํ๋์๊ณ , ๊ทธ ๊ณ ์ฝ์ ์ฉ๊ธฐ์๋ ์ ํ์ ๊ดํ ์ผ์ฒด์ ์ค๋ช
์ด๋ ์ง์์ฌํญ์ด ํ์๋์ง ์์๋ค(๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ธ์ฒด์ ํฐ ํด๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ณด์ง ์์๊ณ ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ณต์ค์ดํฌ์ ์์ ์ดํฌ์ง์ญ ๋ด์ ์๊ตฐ์ ์๊ฐ์ํค๊ณ ๊ทธ ์ดํฌ์๋ก๋ถํฐ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ฒฝ๊ณผํ ํ ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ์ ๋ค์ด๊ฐ๋๋ก ํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ์ ๋ํ์ฌ ๊ทธ๋ฆฌ ๊ฒฝ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ์ง์ง ์์, ์ ์์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์์ฉ์ ์ด์ ์ ๊ท์ ์ ์คํ ๊ฒฝ๊ณ ๋ฌธ๋ง์ ํ๊ธฐํ์์ ๋ฟ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ง๋ ์์๋ค).
(3) ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T์ ๊ทธ ๋ถ์๋ฌผ์ธ TCDD
2,4,5-T๋ฅผ ์์ฐํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ทธ ์ ๋จ๊ณ์ ๋ฌผ์ง๋ก์ TCP(trichlorophenol)๋ฅผ ์์ฐํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ฐ, ๊ทธ ๊ณผ์ ์์ ๋ถ์ฐ๋ฌผ๋ก ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ ์ค์์๋ ๊ฐ์ฅ ๋
์ฑ์ด ๋์ ๋ฟ ์๋๋ผ ํ์ฌ๊น์ง ์๋ ค์ง ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋ ฅํ ๋
์ฑ๋ฌผ์ง ์ค์ ํ๋๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋ TCDD๊ฐ ์์ฑ๋๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ TCP๋ก๋ถํฐ ์ ์กฐ๋๋ 2,4,5-T๋ TCDD๋ฅผ ๋ถ์๋ฌผ๋ก ํฌํจํ๊ฒ ๋๋ฏ๋ก, 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณต์ ์์ TCDD๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋์ง ์๋ ํ 2,4,5-T๋ฅผ ๊ทธ ์๋ฃ๋ก ํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ TCDD๋ก ์ค์ผ๋๊ฒ ๋๋ค. 2,4,5-T์ TCDD ํจ์ ์ ๋๋ ๊ทธ ์ ์กฐ๊ณต์ ์ ํ์์ฒ๋ฆฌ๊ณผ์ ๋ฑ์์ TCDD ์ ๊ฑฐ๋ฅผ ์ํ์ฌ ์ทจํ ์กฐ์น์ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค.
ํํธ, ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ๊ณผ ์ด์ ์ฒจ๋ถ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ 2,4,5-T ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์๋ TCDD์ ์ ๊ฑฐ ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ํจ๋์ ๊ดํ์ฌ ์๋ฌด๋ฐ ๊ท์ ์ ๋์ง ์์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ 2,4,5-T์ TCDD ํจ์ ์ ๋๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด 2,4,5-T์ ์์ฐ๊ณผ์ ์์ TCDD์ ์ ๊ฑฐ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ด๋ ํ ์ค๊ณ์ ์ ์กฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑํ, ์ํํ๋๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋์๋ค.
(4) ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ 2,4,5-T ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์กฐ
ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 1964.๊ฒฝ 2,4,5-T ์์ฐ ๊ทผ๋ก์ ์ค ์ผ๋ถ์์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ์, 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์ ๋์จ ํ์(waste oil)์ ํฌํจ๋ TCDD๊ฐ ๊ทธ ์์ธ์์ ๋ฐํ๋ธ ํ, ์ด์ ๋์ฒํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 1965. ์ด๊ฒฝ 2,4,5-T์ TCDD๋ฅผ 1ppm ์์ค๊น์ง ํ์งํ ์ ์๋ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ(gas chromatography method)์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค.
์ด์ด ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 1965. 5. 4.๊ฒฝ 2,4,5-T์ TCDD ํจ๋ ๊ธฐ์ค์ 1ppm ์ดํ๋ก ์ค์ ํ ์์ฒด ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ๋ง๋ค์ด ๊ทธ ์ ์กฐ๊ณต์ ์ ์ ์ฉํ์๋ค. ๋น์ ์ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก 2,4,5-T์ TCDD๊ฐ 1ppm ์ ๋๊น์ง ํ์ง๋์๊ณ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฐ๋ผ 0.5ppm ์์ค๊น์ง ํ์ง๋๊ธฐ๋ ํ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ทธ TCDD ํจ๋ ๊ธฐ์ค์ โ1ppm ์ดํโ๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ๊ทธ ํ ์ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ์ ์ผ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 2,4,5-T ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ TCDD ํจ๋ ๊ธฐ์ค์ 1970.๊ฒฝ 0.5ppm์ผ๋ก, 1972.๊ฒฝ ๋ค์ 0.1ppm์ผ๋ก ๋ฎ์ถ์๋ค.
ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ์์ ๊ฐ์ด 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋์ 1ppm ์ดํ๋ก ๊ท์ ํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ฉด์ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ์ ์ ํ์์ฒ๋ฆฌ๊ณต์ ์ ํตํ์ฌ TCDD์ ํจ๋์ 1ppm ์ดํ๋ก ๋ฎ์ถ๋ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ์๊ณ , ๊ทธ ํ ์ง์์ ์ผ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ๊ณต์ฅ์์ ์์ฐ๋๋ TCP์ 2,4,5-T์ ์ํ์ ์ฑ์ทจํ์ฌ ๊ทธ TCDD ํจ๋์ ๋ถ์ํ์๋๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ๋ด๋ถ์๋ฃ์ ์ํ๋ฉด, ์ ์ํ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ทธ TCDD ํจ๋์ด ์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ถํฉํ๋ 1ppm ์ดํ๋ก ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋์ด ์๋ค.
ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 1970. 4. 10.๊ฒฝ ์ข
์ ์ ์ ์กฐ, ๋ณด๊ดํ์ฌ ์จ TCP ๋ฐ 2,4,5-T ์ค ์ผ๋ถ๋ฅผ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ์ฌ ๊ทธ TCDD ํจ์ ๋์ ๋ํ ์์ฒด์ ์ธ ๋ถ์์ ์ค์ํ์๋ ๋ฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ถ์ถ๋ ๋ชจ๋ ์ํ์ TCDD ํจ์ ๋์ ๋ค์์ ํ์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด 0.5ppm ์ดํ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
๋ถ์๋ฌผ |
์์ฐ๊ตฌ์ญ |
์ ์กฐ์ผ |
์ข
์ ์ธก์ ๋๋ |
ํ ์ธก์ ๋๋ |
TCP |
09087-1 |
1967. 9. 8. |
๏ผ 1ppm |
๏ผ 0.5ppm |
10127-1 |
1967. 10. 12. |
๏ผ 1ppm |
๏ผ 0.5ppm |
09117-1 |
1967. 9. 11. |
๏ผ 1ppm |
๏ผ 0.5ppm |
09207-2 |
1967. 9. 2. |
๏ผ 1ppm |
๏ผ 0.5ppm |
09167-1 |
1967. 9. 16. |
๏ผ 1ppm |
๏ผ 0.5ppm |
09077-1 |
1967. 9. 7. |
๏ผ 1ppm |
๏ผ 0.5ppm |
09127-1 |
1967. 9. 12. |
๏ผ 1ppm |
๏ผ 0.5ppm |
2,4,5-T |
121146 |
1966. 8. 27. |
์๋ฃ ์์ |
๏ผ 0.5ppm |
121386 |
1966. 9. 25. |
์๋ฃ ์์ |
๏ผ 0.5ppm |
120327 |
1967. 3. 7. |
์๋ฃ ์์ |
๏ผ 0.5ppm |
(5) ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ 2,4,5-T ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์กฐ
ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T๋ฅผ ์ ์กฐํจ์ ์์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ 2,4,5-T ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋์ผ๋, ์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ์ ์๋ ๊ธฐ์ค ์ด์ธ์ ๋ถ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ๋ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ์ค๊ณํ ์ ์กฐ๊ณต์ ๊ณผ ๊ธฐ์ค์ ์ํ์ฌ ์ด๋ฅผ ์ ์กฐํ์๋ค.
ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฉํ ๋น์ 2,4,5-T์ TCDD ํจ์ ์์ค์ 1ppm ์ดํ๋ก ํ์งํ ์ ์๋ ์ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์๊ณ ์์์ผ๋, ์ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ 2,4,5-T์ TCDD ํจ์ ๋์ 1ppm ์ดํ๋ก ํ๋ ์์ฒด์ ์ธ ์ ์กฐ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ๊ณ ์์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ ๋ช
ํํ์ง ์๋ค(๋ค๋ง, ์๋์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ข
์ ํ ์ฌ์ฉํ๊ณ ๋จ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ํจ๋์ ํ๋ณธ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ฐ ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ํ๊ท ๋๋๊ฐ 7.62ppm์ผ๋ก ๋ํ๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด ์ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ 2,4,5-T์ TCDD ํจ์ ๋์ 1ppm ์ดํ๋ก ์ ํ๋ ์ ์กฐ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ์ง ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค).
(6) ํํ๋ฆฌ์ค์ 2,4,5-T ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์กฐ
ํํ๋ฆฌ์ค๋ 1965. 3. 29. ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ 2,4,5-T์ TCDD ์ค์ผ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋
ผ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฐ์ตํ ํ์์ ์ฐธ์ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ก๋ถํฐ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋์ ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๋ถ์๋ ํํ๋ฆฌ์ค์ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ์๋ค. ์ ์ ๋ณด์ ์ํ๋ฉด, ํํ๋ฆฌ์ค์ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋์ ๋งค์ฐ ๋ฎ์ ์์ค์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ทธ ํ ํํ๋ฆฌ์ค๋ ์์ ๊ฐ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ ๋๋ก 2,4,5-T ๋ด TCDD๋ฅผ ์์ ํ ์ ๊ฑฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณต์ ์ ๊ฐ์ ํ๋ ํํธ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋์ 0.1ppm ์์ค๊น์ง ํ์ํ ์ ์๋ ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ์ด๋ฅผ 2,4,5-T ์์ฐ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์์ํ์๋ค.
๋ํ, ํํ๋ฆฌ์ค๋ 1966. 1.๋ถํฐ 1970. 5.๊น์ง 2,4,5-T๋ฅผ ์์ฐํ๋ฉด์ ์ ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋์ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ถ์ํ์๋๋ฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด, 1966. 9. ์์ฐ๋ 2,4,5-T์์ ์ธก์ ๊ฐ๋ฅํ ์ต์ ํจ๋์ธ 0.1ppm์ TCDD๊ฐ ํ ์ฐจ๋ก ๊ฒ์ถ๋ ๊ฒ์ ์ ์ธํ๊ณ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ 2,4,5-T์์๋ ํ์ง ๊ฐ๋ฅํ TCDD๊ฐ ์กด์ฌํ์ง ์๋ ๊ฒ, ์ฆ TCDD ํจ๋์ด 0.1ppm ๋ฏธ๋ง์ด์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. 1970. ๋ฏธ๊ตญ ๋๋ฌด๋ถ๊ฐ ํํ ์คํ์์๋ ํํ๋ฆฌ์ค์ 2,4,5-T์๋ ์ธก๋ ๊ฐ๋ฅํ TCDD๊ฐ ์กด์ฌํ์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์๋์๋ค.
์๋ โ๋ผ. ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ TCDD ๋๋โ ๋ถ๋ถ์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ์ด ์ค๋จ๋ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ํ TCDD ํจ๋์ ํ๋ณธ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ํํ๋ฆฌ์ค๊ฐ ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ํจ๋์ ํ๊ท 0.05ppm ๋ฏธ๋ง์ด์๋ค.
๋ค. TCDD ๋๋ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ์ ํด์ฑ์ ๋ํ ์ธ์
(1) ํผ๊ณ ๋ค์ฐ
1950๋
๋ ์ด๋ฐ ๋
์ผ์ ๋ต๋ง๊ฑฐ ์กด ํ์ฌ(Boehringer Sohn Company, ์ดํ โ๋ต๋ง๊ฑฐโ๋ผ๊ณ ํ๋ค)์ ๊ทผ๋ก์๋ค ์ค 2,4,5-T ์ ์กฐ์ ์ ๋จ๊ณ ๋ฌผ์ง์ธ TCP ์์ฐ์ ์ฐธ์ฌํ ๊ทผ๋ก์๋ค์๊ฒ์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ์ฌํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์๋ค. ๋ต๋ง๊ฑฐ๋ ์ ๋ฌธ์ ์ ํด๊ฒฐ์ ์ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์๊ฒ ๋์์ ์์ฒญํ์๋๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 1955. ๋ต๋ง๊ฑฐ์๊ฒ TCP ๊ด๋ จ ์ ๋
์ฑ์ผ๋ก ์ธํ ์ํ๊ณผ ๊ทธ๋ฌํ ์ํ์ ์๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์ทจํ๊ณ ์๋ ์กฐ์น์ ๊ดํ ์๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ์๋ค. ์ด์ ๋ตํ์ฌ ๋ต๋ง๊ฑฐ๋ ์์ ์ด ๊ฐ๋ฐํ โTCP ์์ฐ ๊ณผ์ ์์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ๋ฐ์์ธ์๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒโ์ 1957. ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์๊ฒ ์๋ ค์ฃผ์๋ค.
๋ํ, ๋
์ผ์ ์์ธ 3 ๋ฐ์ฌ์ ์์ธ 4 ๊ต์๋ 1957. ์์ ๊ฐ์ด ๋ต๋ง๊ฑฐ ๊ทผ๋ก์๋ค์๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ์ ๋ฐ๋ฌผ์ง์ด TCP์ ํฌํจ๋ ๋ถ์๋ฌผ์ธ ๋ค์ด์ฅ์ ์์ ํ์ธํ๋ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ฐํํ์๋๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ์์์ด 1964. ์์ฑํ ๋ฉ๋ชจ์์ ์ ๋
ผ๋ฌธ์ด ์ธ๊ธ๋ ๋ฐ ์๋ค.
ํํธ, 1964. 2.๊ฒฝ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณต์ฅ์์ 40๋ช
์ด์์ ๊ทผ๋ก์์๊ฒ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ์๋๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ๋ฐ์์ ์์ธ์ด ๊ณต์ฅํ์์ ํฌํจ๋ ๋์ ๋๋์ TCDD์์ ํ์ธํ์๋ค. ๊ทธ ํ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 1965. ์ด๊ฒฝ 2,4,5-T์ ํฌํจ๋ TCDD๋ฅผ ๋๋ 1ppm ์ดํ ์์ค๊น์ง ํ์งํ ์ ์๋ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ , 2,4,5-T ๋ด TCDD์ ๋๋๋ฅผ 1ppm ์ ๋ ์์ค๊น์ง ๋ฎ์ถ๋๋ก ํ๋ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์๋ฆฝํ์ฌ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณต์ ์ ์ ์ฉํ์๋ค.
์ด์ด ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ ์ธ 1965. 3.๊ฒฝ ๋ค๋ฅธ 2,4,5-T ์ ์กฐํ์ฌ์ธ ํํ๋ฆฌ์ค, ๋ค์ด์๋ชฌ๋ ์ด๋ก, ํ์ปค ์ผ๋ฏธ์ปฌ(Hooker Chemical) ๋ฑ์ ํ์ฌ๋ฅผ ์ด์ฒญํ์ฌ TCP ๋ฐ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ธ์ฒด ์ํ์ฑ์ ์ฃผ19) ๋
ผ์ํ์๋ค.
์ ๋ชจ์์์ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ TCP ๋๋ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์ TCDD๊ฐ ์์ฑ๋๊ณ , ์ด๋ ์์ฑ๋ TCDD๋ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ๋ฉํ๋๋ ์ ์ด์ ์๊น์ง ๊ทธ๋๋ก ๋จ์ ์์ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ๋ก ์ธํ ์ธ์ฒด ์ํ์ฑ์ ์ ๊ฑฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์๋ฐฉ์กฐ์น๊ฐ ํ์ํ๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ๊ฐ๋ฐํ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ 2,4,5-T์ TCDD ํจ๋์ 1ppm ์ดํ ์์ค๊น์ง ๊ฒ์ถํ ์ ์์์ ์ค๋ช
ํ๋ฉด์, ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ค์ด ํ๋งคํ ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์๋นํ ๋์ ์์ค์ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋์ด ์์์์ ์๋ ค ์ฃผ์๋ค. ๋น์ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 1ppm ์์ค์ TCDD์ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ๋๋ฉด ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ฐ์ ๋ฑ ์ธ์ฒด ๊ฑด๊ฐ์ ์ํ์ ์ด๋ํ ์ ์๋ค๊ณ ๋ณด์๊ณ , ๋๋ฌผ์คํ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ 1ppm ์ดํ์ TCDD๋ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค๊ณ ์์ฌํ์๋ค. ๋ํ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 2,4,5-T์ ์์ฐ๊ณผ์ ์์ ํ์์ฒ๋ฆฌ๊ณต์ ์ ํตํ์ฌ TCDD๋ฅผ ์์ถ, ์ ๊ฑฐํจ์ผ๋ก์จ TCDD ์ค์ผ์ ์ํ์ฑ์ ๊ธ๊ฒฉํ ์ค์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ณ ์์๋ค.
๊ทธ ๋ฌด๋ ต ํผ๊ณ ๋ค์ฐ ์์ ์ํํ์ฐ๊ตฌ์์ ์์ธ 5 ๋ฐ์ฌ๊ฐ ์ด ๋ด๋ถ ๋ฌธ๊ฑด์ ์ํ๋ฉด, โ2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์ํ ๋ถ์๋ฌผ์ ๋
์ฑ์ด ๋งค์ฐ ๊ฐํ์ฌ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ๊ณผ ์ธ์ฒด ๊ตฌ์กฐ์ ์์์ ์ผ์ผํฌ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ 2,4,5-T ์๋น์์๊ฒ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ๋ ์ํฉ์ ํผํ๊ณ ์ถ๋ค. ๊ทธ๋ฌํ ์ํฉ์ด ๋ฐ์ํ๋ค๋ฉด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ์ ๋ถ์๋ฌผ์ ์ ๊ฑฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ท์ ์
๋ฒ์ ๋ง๋ค๊ฒ ๋๊ณ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณต์ฅ์ ์ ์์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.โ๋ผ๊ณ ํ์๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์์ TCDD ์์ฑ ๋ฐ ๊ทธ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์ด์ ์
๊ณ์ ๋ํ ๊ท์ ์ ๊ฐ์
์ ์ผ๋ คํ์๋ค.
ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ TCDD์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ์ฐ๋ ค๊ฐ ๋๋ฆฌ ํ์ฐ๋ 1970. 3.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตฐ๋น๊ตญ์ 2,4,5-T์ ๋ถ์๋ฌผ์ธ TCDD๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๋ณด๊ณ ํ์๊ณ , ๋ฒ ํธ๋จ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ์ด ์ค๋จ๋ ์งํ์ธ 1970. 6.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฐฉ๋ถ ์ฅ๊ด์๊ฒ 2,4,5-T์ 1ppm ์ด์์ TCDD์ด ํจ์ ๋์ง ์๋๋ก ์ ์ ํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๊ท์ ๋ฅผ ๋ง๋ จํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ตฌ์ฑ์ฑ๋ถ์ธ 2,4,5-T์ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ ๊ถ๊ณ ํ์๋ค.
(2) ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ
1949. 3. 8. ๋ฏธ๊ตญ ์จ์คํธ๋ฒ์ง๋์์ฃผ ๋ํธ๋ก ์์ฌ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ ๊ณต์ฅ์์ TCP ์์ฐ์์ค์ด ์๋ ฅ ๊ณผ๋ค๋ก ํญ๋ฐํ๋ฉด์ TCDD๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์๋ TCP๊ฐ ๊ณต์ฅ ๊ฑด๋ฌผ ์์ผ๋ก ์ ์
๋๋ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์, ๊ทผ๋ก์๋ค์ด ๊ณต์ฅ ๊ฑด๋ฌผ ๋ด๋ฒฝ์ ๋ถ์ด ์๋ TCP์ ์ ๊ฑฐ์์
์ ํฌ์
๋์๋๋ฐ, ๊ทธ ์์
์ด ์งํ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ๋ง์ ๊ทผ๋ก์๋ค์๊ฒ ๊ฑด๊ฐ์ ๋ฌธ์ ๋ค์ด ๋ฐ์ํ์๊ณ , ๊ฑด๊ฐ์ ์ฌํ๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ถ ๊ทผ๋ก์๋ค์ ์ธ๊ทผ ์๊ณผ๋ํ์ผ๋ก ๋ณด๋ด์ ธ ๊ฒ์ง์ ๋ฐ์๋ค. ์ด๋ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณต์ฅ์์ TCDD๊ฐ ๊ทผ๋ก์๋ค์๊ฒ ๋
ธ์ถ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฃผ์ ์ฌ๊ฑด์ผ๋ก์, ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณต์ค๋ณด๊ฑด๊ตญ(Public Health Service)์ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ์ ๊ณต์ฅ์ ๋ฐฉ๋ฌธํ์ฌ ์ ์ฌ๊ฑด์ ์กฐ์ฌํ์๋๋ฐ, ๊ทธ ๋ณด๊ณ ์์์๋ ์ ๊ณต์ฅ์์ ์์ฐ๋ ํํ๋ฌผ์ง๊ณผ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์์์ด ์ง์ ๋์๋ค.
ํํธ, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ 1965. 3.๊ฒฝ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์์งํ ํ์์ ์ด์ฒญ๋ฐ๊ณ ์ ์ฐธ์ํ์ง๋ ์์์ผ๋, ๊ทธ ๋ฌด๋ ต ์ ํ์์์ ๋
ผ์๋ TCDD์ ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ํ์๊ณ , ์์ธ๋ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์์์ผ๋ฉฐ, 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ์ ์์ ํ์์ฒ๋ฆฌ๊ณต์ ๋ฑ์ ์ถ๊ฐํจ์ผ๋ก์จ TCDD ์ค์ผ์ ์ํ์ฑ์ ์๋นํ ์ค์ผ ์ ์๋ค๋ ์ ๋ ์์๋ค.
๋ํ, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์ํ๋ TCDD์ ์ ํด์ฑ์ ์๊ฒ ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ด์ ์
๊ณ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ท์ ์ ๊ฐ์
์๋ ๋์ด๊ฒ ๋ ๊ฒ์ ์ฃผ20) ์ฐ๋ คํ์๋ค.
(3) ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ 2์ฐจ ์ธ๊ณ๋์ ์ดํ ์ ์ด์ ๋ฅผ ํฌํจํ ์ฌ๋ฌ ํํ๋ฌผ์ง์ ๊ดํ ๊ตฐ์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ค์ํ ํํ์ ์ ์ด์ ๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ๊ทธ ํจ์จ์ฑ, ๊ฒฝ์ ์ฑ, ์ฌ๋๊ณผ ๋๋ฌผ์ ๋ํ ์ ํด์ฑ ๋ฑ์ ๊ฒํ ํ์ฌ ์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ ์์์ ์ฌ๋ฌ ๊ธฐ๊ด์์๋ 1950๋
๋ ํ๋ฐ๋ถํฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์์ํ ๋ฌด๋ ต๊น์ง ๋ค์ด์ฅ์ ๋๋ TCDD์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ๋ค์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ํ์๋ค. 1959.๊ฒฝ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ด ์ธ์ฒด์ ์น๋ช
์ ์ธ ๊ฐ์์์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค๋ ๋ณด๊ณ ๊ฐ ์์๊ณ , ์ญ์ 1959.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณต์ค๋ณด๊ฑด๊ตญ์๋ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ ๋ํธ๋ก ์์ฌ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณต์ฅ์์ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์ค ์์ฑ๋ ํํ๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ 200๋ช
์ด์์ ๊ทผ๋ก์์๊ฒ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ด ๋ณด๊ณ ๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฐฉ๋ถ์ 1963. ์ ์ถ๋ ๋ณด๊ณ ์์์๋ ์ ์ด์ ์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ํผ๋ถ ๊ฐ๋ ค์์ฆ, ํธํก๊ณค๋ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ง์ ๋์๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ ๊ณต์ค๋ณด๊ฑด๊ตญ์ ์์ธ 6 ๋ฐ์ฌ๋ 1963.๊ฒฝ ์์ ์ ํ์ 2,4,5-T๋ฅผ ๋ฐ๋ผ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ์ง์ ํ์ธํ์์ผ๋ฉฐ, 1964.์๋ 2,4,5-T ์์ฐ ๊ทผ๋ก์๋ค์๊ฒ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ๊ณผ ํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ์ด ๋ฐ์ํ๋ ์ฌ์ค์ ํ์ธํ์๋ค.
๋, 1960๋
๋ ์ค๋ฐ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ ์กฐ์ง ๋ด์์ TCDD๊ฐ 2,4,5-T์ ํจ์ ๋ ๋ถ์๋ฌผ์ด๋ผ๋ ์ฌ์ค์ด ๋๋ฆฌ ์๋ ค์ก๋ค. 1965.์๋ ๋ํต๋ น๊ณผํ์๋ฌธ์์ํ ๋ด์์ 2,4,5-T ๋ด TCDD์ ์กด์ฌ์ ๊ทธ ์ ์ฌ์ ์ธ ๋
์ฑ์ ๊ดํ ๋
ผ์๊ฐ ์์๋๋ฐ, ๊ทธ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ๋จํธ์ ์ด๊ณ ์ต์ข
์ ์ด์ง ๋ชปํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋์์ผ๋ TCDD ์ค์ผ์ ๋ฌธ์ ๋ ๊ณ์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ผ๋งํ ๊ฐ์น๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์๋์๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ํผ๊ณ ๋ค๋ก๋ถํฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ณต๊ธ๋ฐ์ ๋น์ ์ด๋ฏธ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T ๋ด์ ๋
์ฑ๋ฌผ์ง์ธ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋์ด ์๊ณ , ๊ทธ TCDD๊ฐ ์ธ์ฒด์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๊ฐ์์, ํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ํธํก๊ณค๋ ๋ฑ์ ์ด๋ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ด ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์์ ์ธ์ํ๊ณ ์์๋ค. ๋ค๋ง, 1ppm ์ดํ ์์ค์ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก๋ ์ธ์ฒด์ ๊ฑด๊ฐ์ ์ํ์ด ๋ฐ์ํ ์ ์๊ณ , ์ ์ด์ ์
๊ณ์์ 2,4,5-T ๋ด์ TCDD๋ฅผ 1ppm ๋๋ 0.1ppm ์์ค๊น์ง ํ์ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ด ๊ฐ๋ฐ๋์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณต๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ TCDD์ ํจ๋์ ๊ธ๊ฒฉํ ์ค์ผ ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์์ง๋ ๋ชปํ์๋ค.
๋ผ. ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ TCDD์ ๋๋
ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ๋๋์ ๊ดํ ๊ณต์์ ์ธ ๋ถ์์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋ฐ๋ ์์๋ค. ๋ค๋ง, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ์์ฒด์ ์ธ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์ ์กฐํ 2,4,5-T์๋ 1ppm ์ดํ์ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋์ด ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
ํํธ, ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ๋๋์ ๊ดํ ๊ธฐ๋ก์ ์กด์ฌํ์ง ์์ผ๋, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ์ด ๊ธ์ง๋ ํ ์ฌ๊ณ ๋ก ๋จ๊ฒ ๋ ์ฝ ์ฃผ21) 2,300,000๊ฐค๋ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ํ๋ณธ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ TCDD์ ๋๋๊ฐ ์ต์ 0.05ppm์์ ์ต๊ณ 50ppm์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๊ทธ ํ๊ท ์น๋ 1.98๏ฝ2.99ppm์ด์๋ค.
์์ ๊ฐ์ ํ๋ณธ๋ถ์์ ์ผํ์ผ๋ก 1972. 11.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ ๊ฑธํํฌํธ์ ๋ณด๊ด์ค์ธ ์ฝ 860,000๊ฐค๋ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋ํ ํ๋ณธ๋ถ์์ด ์ด๋ฃจ์ด์ก๋๋ฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ TCDD์ ํ๊ท ๋๋๋ ์๋ ํ์ ๊ฐ์ด ์ฃผ22) ๋ํ๋ฌ๋ค.
์ ํ๋ณธ๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์ก๋ฒํธ๋ณ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ํ๊ท ๋๋์ ๊ทธ ๊ฐ ์ฌ๊ณ ๋์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์ฃผ์ด ๊ณ์ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ๋ณด๊ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฒด์ TCDD ํ๊ท ๋๋๋ ์ฝ 2.06ppm์ผ๋ก ์ถ์ ๋์๋ค.
์ ์กฐํ์ฌ |
์ด์ก๋ฒํธ |
๋๋ผ ์ |
TCDD ๋๋ (ppm) |
ํผ๊ณ ๋ค์ฐ |
9463 8155 X052 |
6,976 |
0.12 |
ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ |
FY9463 7163 X0001XX |
563 |
๋ฏธ๋ถ์ |
ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ |
FY9463 8163 X002XX |
2,185 |
7.62 |
ํํ๋ฆฌ์ค |
9464 8156 0001 |
500 |
๏ผ 0.05 |
ํํ๋ฆฌ์ค |
9464 8192 001 |
2,152 |
๋ฏธ๋ถ์ |
๋ค์ด์๋ชฌ๋ |
FY9461 7165 0001AA |
60 |
14.2 |
๋ค์ด์๋ชฌ๋ |
FY9461 8156 001AA |
421 |
8.62 |
ํฐ์จ ํค์ด์๋ |
9463 8155 X032 |
1,546 |
0.32 |
ํฐ์จ |
9463 7184 X011 |
46 |
๋ฏธ๋ถ์ |
ํฐ์จ |
9463 8155 X012 |
808 |
0.17 |
ํฉ๊ณ |
|
15,257 |
|
๋ํ, 1974.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณต๊ตฐ์ ์กด์คํด ์์ผ๋๋์ ๋ณด๊ด์ค์ธ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ํ๋ณธ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ TCDD ํจ์ ๋์ ์ต์ 0.5ppm ์ดํ๋ถํฐ ์ต๊ณ 47ppm๊น์ง ๋์๋ค. ์ด๋ ๊ฑธํํฌํธ์ ๋ณด๊ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ๊ณ ์ค ํผ๊ณ ๋ค์ฐ ์ ์กฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ์ฌ๋ ํ๋ณธ๋ถ์์ด ์ด๋ฃจ์ด์ก๋๋ฐ, 6๊ฐ์ ์ฃผ23) ๋๋ผ์ ๋ํ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ TCDD ๋๋๋ ๊ฐ 0.06, ๏ผ 0.05, 0.1, 0.07, 0.07, 0.07(๊ฐ ๋จ์ ppm)์ผ๋ก, ๊ทธ ํ๊ท ๋๋๋ ์ฝ 0.07ppm์ผ๋ก ์ฃผ24) ๋ํ๋ฌ๋ค.
๋ฒ ํธ๋จ์ ์ด ์ข
๋ฃ๋ ๋ฌด๋ ต์ธ 1974.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ฅ ์ 2,4,5-T์ TCDD ๋๋์ ๊ดํ ๊ธฐ์ค์ด ์ฒ์์ผ๋ก ๋ง๋ จ๋์๋๋ฐ, ์ ๋ฒ๋ฅ ์์ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณต์ ์ ํ์ค TCDD ๋๋๋ 0.05ppm ์ดํ๋ก ๊ท์ ๋์๋ค.
3. ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฒ๋ฆฌ์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ดํ ๋๋ฒ์์ ์ฃผ25) ํ๋ก
๋ฌผํ์ ์ ์กฐยทํ๋งคํ๋ ์ ์กฐ์
์๋ ๊ทธ ์ ํ์ ๊ตฌ์กฐยทํ์งยท์ฑ๋ฅ ๋ฑ์ ์์ด์ ๊ทธ ์ ํต ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์ ์์ ์ฑ๊ณผ ๋ด๊ตฌ์ฑ์ ๊ฐ์ถ ์ ํ์ ์ ์กฐยทํ๋งคํ์ฌ์ผ ํ ์ฑ
์์ด ์๊ณ , ์ด๋ฌํ ์์ ์ฑ๊ณผ ๋ด๊ตฌ์ฑ์ ๊ฐ์ถ์ง ๋ชปํ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์๋น์์๊ฒ ์ํด๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์๋ฌด๋ฅผ ๋ถ๋ดํ๋ค.
์ ์กฐ์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์๋๋ผ๋ฉด ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ ์๋ ํผํด๋ ์ํ์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ํผํ ์ ์์์์๋ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์ง ์๋ํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ด ์์ ํ์ง ์๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ์ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ ์ธ์ ์ฌ๋ถ๋ ์ ํ์ ํน์ฑ ๋ฐ ์ฉ๋, ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ๊ธฐ๋์ ๋ด์ฉ, ์์๋๋ ์ํ์ ๋ด์ฉ, ์ํ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ์ธ์, ์ฌ์ฉ์์ ์ํ ์ํํํผ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๋์ฒด์ค๊ณ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ ๋น์ฉ, ์ฑํ๋ ์ค๊ณ์ ๋์ฒด์ค๊ณ์ ์๋์ ์ฅ๋จ์ ๋ฑ์ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฌํํต๋
์ ๋น์ถ์ด ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
๋ํ, ์ ์กฐ์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์ค๋ช
ยท์ง์ยท๊ฒฝ๊ณ ๊ธฐํ์ ํ์๋ฅผ ํ์๋๋ผ๋ฉด ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ ์๋ ํผํด๋ ์ํ์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ํผํ ์ ์์์์๋ ์ด๋ฅผ ํ์ง ์๋ํ ๋์๋ ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ ์ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ ์ ๋ฌด๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ํน์ฑ, ํต์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ฌ์ฉํํ, ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ๊ธฐ๋์ ๋ด์ฉ, ์์๋๋ ์ํ์ ๋ด์ฉ, ์ํ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ์ธ์ ๋ฐ ์ฌ์ฉ์์ ์ํ ์ํํํผ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ์ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฌํํต๋
์ ๋น์ถ์ด ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
๋. ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ์ ์ ์ฉ ์ฌ๋ถ
2000. 1. 12 ๋ฒ๋ฅ ์ 6109ํธ๋ก ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ์ด ์ ์ ๋์ด 2002. 7. 1.๋ถํฐ ์ํ๋๊ณ ์๋๋ฐ, ์ ๋ฒ์์๋ โ๊ฒฐํจโ์ ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์กฐยท์ค๊ณ ๋๋ ํ์์์ ๊ฒฐํจ ๊ธฐํ ํต์์ ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ ์์ ์ฑ์ด ๊ฒฐ์ฌ๋์ด ์๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ ์ํ๊ณ ์๊ณ , ์ฌ๊ธฐ์ โ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจโ์ ์ ์กฐ์
์์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ ์กฐยท๊ฐ๊ณต์์ ์ฃผ์์๋ฌด์ ์ดํ์ฌ๋ถ์ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ ์กฐ๋ฌผ์ด ์๋ ์๋ํ ์ค๊ณ์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ ์กฐยท๊ฐ๊ณต๋จ์ผ๋ก์จ ์์ ํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ, โ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจโ์ ์ ์กฐ์
์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์๋๋ผ๋ฉด ํผํด๋ ์ํ์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ํผํ ์ ์์์์๋ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์ง ์๋ํ์ฌ ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ด ์์ ํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ, โํ์์์ ๊ฒฐํจโ์ ์ ์กฐ์
์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์ค๋ช
ยท์ง์ยท๊ฒฝ๊ณ ๊ธฐํ์ ํ์๋ฅผ ํ์๋๋ผ๋ฉด ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ ์๋ ํผํด๋ ์ํ์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ํผํ ์ ์์์์๋ ์ด๋ฅผ ํ์ง ์๋ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๋งํ๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค.
์ ์กฐ๋ฌผ ๊ฒฐํจ์ ์ ์์ ๊ด๋ จํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ์ ์์ ๊ฐ์ ๊ท์ ๋ด์ฉ์ ๋น์ถ์ด, ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ์์๋ ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฌด๊ณผ์ค์ฑ
์์ผ๋ก, ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ ๋๋ ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ณผ์ค์ ๊ทผ๊ฑฐํ ์ฑ
์(์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ์ ์์ด์๋ ์ ์กฐ์
์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์ง ์๋ ๊ฒ์ด ๊ณผ์ค์ด๊ณ , ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ ์์ด์๋ ์ ์กฐ์
์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์ค๋ช
ยท์ง์ยท๊ฒฝ๊ณ ๊ธฐํ์ ํ์๋ฅผ ํ์ง ์์ ๊ฒ์ด ๊ณผ์ค์ด๋ผ๊ณ ์ดํด๋๋ค.)์ผ๋ก ๊ท์ ํ์๋ค๊ณ ํด์๋๊ณ ์๋ค.
ํํธ,์ ๋ฒ ๋ถ์น ์ 2ํญ์์ โ์ด ๋ฒ์ ์ด ๋ฒ ์ํ ํ ์ ์กฐ์
์๊ฐ ์ต์ด๋ก ๊ณต๊ธํ ์ ์กฐ๋ฌผ๋ถํฐ ์ ์ฉํ๋ค.โ๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์์ด ์ ๋ฒ ์ํ ์ด์ ์ ๊ณต๊ธ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ ์์ธ์ผ๋ก ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์ ๊ดํ์ฌ๋ ์ ๋ฒ์ ๊ท์ ์ ์ ์ฉ๋์ง ์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ๊ธฐ์กด์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ค๋ง, ์ ๋ถ์น ๊ท์ ์ ์ํ์ฌ ์ ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋์ง ์๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ดํ ์ฌ์(๋๋ฒ์ 2004. 3. 12. ์ ๊ณ 2003๋ค16771 ํ๊ฒฐ)์์ ์ฐ๋ฆฌ ๋๋ฒ์์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ์ค ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ ๋ฐ ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ ์ฑ๋ฆฝ์๊ฑด์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ์ ๊ท์ ๋ด์ฉ๊ณผ ์ฌ์ค์ ๋์ผํ๊ฒ ํด์ํ๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ ๋ฐ ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ ๊ณผ์ค์ฑ
์์ผ๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ๊ณผ ์ข
๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ณผ์ค์ฑ
์์ผ๋ก ํด์ํด ์จ ๋๋ฒ์์ ์
์ฅ์ด ์๋ก ๋ค๋ฅด์ง ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ํ๋จ๋๊ณ , ์ ๋๋ฒ์ํ๋ก๊ฐ ์ ๋ฒ ์ํ ์ด์ ์ ๊ณต๊ธํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ์ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค.
4. ์ ์กฐ๋ฌผ ๋ฐ ์ ์กฐ์ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ ํ๋จ
๊ฐ. ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ ์กฐ๋ฌผ์ธ์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด๋ผ ํจ์ ์ํ ๊ธฐํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์์ฐ, ์ ํต, ํ๋งค ๋ฑ ์ผ๋ จ์ ๊ณผ์ ์ ๊ด์ฌํ ์๊ฐ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ํต์์ ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ ์์ ์ฑ์ ๊ฒฐ์ฌํ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ด์ฉ์, ์๋น์ ๋๋ ์ 3์์ ์๋ช
, ์ ์ฒด๋ ์ ์กฐ๋ฌผ ์ธ์ ๋ค๋ฅธ ์ฌ์ฐ์ ์ผ๊ธฐ๋ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ์ฌ์ผ ํ ์ฑ
์์ ์ฃผ26) ๋งํ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋์์ด ๋๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ฌ๋ฌ ๋จ๊ณ์ ์์
์ ์ ํต๊ณผ ๋ถํน์ ๋ค์ ์๋น์์ ๊ตฌ๋งค๋ฅผ ์ ์ ๋ก ๋๋์ผ๋ก ์ ์กฐยทํ๋งค๋๋ ๋ฌผํ์๋ง ํ์ ๋๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ํน์ ์๋น์์ ์ฌ์ด์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์กฐ๋์ด ๋ถํน์ ๋ค์์ ์๋น์๋ค์ ๋์์ผ๋ก ํ ์์
์ ์ ํต์ ๊ฑฐ์น์ง ์๊ณ ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์๋๋ฐฉ์ธ ํน์ ์๋น์์๊ฒ ์ง์ ๋ฉํ๋๋ ๋ฌผํ๋ ํฌํจํ๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ผ๋ก ๋์์ ์ดํผ๊ฑด๋, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ํํ๋ ๊ณผ์ ์์ ์๊ตฐ์ ์์ ๊ณผ ์ ๊ตฐ์ ์๋ ํ๊ดด ๋ฑ ๊ตฐ์ฌ์ ๋ชฉ์ ์ ์ํ์ฌ ์ ์ด์ ์ ์ฌ์ฉ์ด ํ์ํ๋ค๊ณ ํ๋จํ์ฌ ์ ์ด์ ์ ์กฐ์
์ฒด์ธ ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ ์ฌ์ด์ ์ ์ด์ ์ ์ผ์ข
์ธ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ณ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๊ธฐ๊ฐ ์ค ๋๋์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธ๋ฐ์๋ ์ฌ์ค, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ฒฐ์ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ์์ง๋ง ๊ณ ์ฝ์ ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ ์ด์ ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด์์ ์์ฉ์ผ๋ก ์ ์กฐยทํ๋งคํ๋ ์ ์กฐ์ฒด์ธ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ ํผํฉํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ ์กฐ๋์๊ณ , 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ ํผํฉํ ์ ์กฐ์ฒด๋ ์ด๋ฏธ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ํ์ฌ ์์ฉ์ผ๋ก ์ ์กฐยทํ๋งค๋์ด ์ค๊ณ ์์๋ ์ฌ์ค, ๊ณ ์ฝ์ ๋ ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ํ์ฌ ๊ตฐ์ฉ๋ฌผ์๋ก์ ๊ทธ ๊ตฌ๋งค์์ธ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์๋ง ๋
์ ์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ธ๋์์ง๋ง ์ด๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ํ์ฌ ์๊ตฐ์ ๊ตฐ์ฌํ๋์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ์ง์ญ์ด๋ ์ ์ง์ญ์ ์ดํฌ๋ ๊ฒ์ด ์์ ๋ ๋ฌผํ์ด์๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค๋ ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ์ ์๊ณ ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ์๋ ์ฌ์ค์ ์์ ์ธ์ ํ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
์ ์ธ์ ์ฌ์ค์ ์ํ๋ฉด, ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ถ์์ ๊ฐ๋ณ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ๊ธฐํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ทธ ์ฌ์ฉ์์ธ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋๋์ผ๋ก ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ๊ณ ์ค์ง์ ์ผ๋ก๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ ๋ถํน์ ๋ค์์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฌผํ์ผ๋ก์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์ ์ฉ๋์์ด ๋๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ํด๋นํ๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธ์ ๊ด์ฌํ์ฌ ์ด๋ฅผ ๊ฐ๋
ยทํต์ ํ์๋ค๊ณ ํ์ฌ ๋ฌ๋ฆฌ ๋ณผ ๊ฒ์ ์๋๋ค(์ด๋ฌํ ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ ๋งํ๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ํด๋นํ์ง ์๋๋ค๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค).
๋. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ์ ์ง์์ ๊ดํ์ฌ
์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์์ด์ ์ ์กฐ์๋ผ ํจ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๊ธฐ์ ์ด๋ฆ์ผ๋ก ์์ ํ์ ์ ์กฐํ์ฌ ํ๋งคํ ์๋ ๋ฌผ๋ก ์ด๊ณ , ์ฌ๋ฃ ๋ฐ ๋ถํ์ ์์ฐ์, ์ ์์ด ์๋ฃ๋ ๋ถ์ํ์ ๋จ์ํ ์กฐ๋ฆฝ์, ํ์ธ์ด ์์ฐํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ์ ์ํ, ํ์ฅ ๋๋ ์ํธ ๊ธฐํ ์๊ธฐ๋ฅผ ํ์ํ๋ ๋ช
์นญ์ ๋ถ์ฌ์ ์ด๋ฅผ ํ๋งคํ ์, ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์์
์ ์
์ผ๋ก ํ๋ ์ ๋ฑ์ ํฌํจํ๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ด์ ๋ถํฐ ์์ฉ์ ์ด์ ๋ก์ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ ๋ฌผ๋ก 2,4-D์ 2,4,5-T์ ํผํฉ๋ฌผ์ ์ ์กฐยทํ๋งคํด ์ค๋ ์ค, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ง์์ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ณ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ์๋ 100%์ ๊ฐ๊น์ด 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ 50 : 50์ผ๋ก ํผํฉํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ์์ผ๋ฉฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌ์ฅ๊ณผ ํ์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ํ์ฌ ์๊ฒฉํ ํต์ ๋ ์ฌ์ค, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์์ ๊ฐ์ด ์ ์กฐยท๋ฉํํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋๋ถ๋ถ 1965. 1.๊ฒฝ๋ถํฐ 1970. 4.๊ฒฝ๊น์ง ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ด๋ชฉ์ ๊ณ ์ฝํํ๊ณ ๋์๋ฌผ์ ํ๊ดดํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ ์ฌ์ค, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ 2,4-D ๋ฐ 2,4,5-T์ ๊ดํ์ฌ ์ ์ํ ๊ฐ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ ๊ทธ ํํ์ ๊ตฌ์ฑ๊ณผ ํ์ง์ ๊ดํ ์ผ๋ถ ์๊ฑด์ด ๊ท์ ๋์ด ์์์ผ๋, ๊ทธ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๊ท์ ๋์ง ์์ ๋ถ๋ถ, ํนํ TCDD์ ๊ฐ์ ๋ถ์๋ฌผ์ ํจ์ ์ ๋์ ๊ดํ ์ค๊ณ์ ์ ์กฐ๊ณต๋ฒ์ ์ ์ ์ผ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ ์ํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋์๋ ์ฌ์ค, ์ด์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์๋ฐํ์ง ์๋ ๋ฒ์ ๋ด์์ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ์ฑํํ ์ค๊ณ์ ์ ์กฐ๊ณต๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ 2,4-D ๋ฐ 2,4,5-T๋ฅผ ์ ์กฐํจ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ค๊ณ์ ์ ์กฐ๊ณต๋ฒ์ ์ฐจ์ด์ ๋ฐ๋ผ 2,4,5-T์ ํจ์ ๋ TCDD์ ๋๋์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ ์ฌ์ค์ ์์ ์ธ์ ํ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
์ ์ธ์ ์ฌ์ค์ ์ํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ ์ฒด๊ฒฐ์ด ์ฌ์ค์ ๊ฐ์ ๋๊ณ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ ๊ดํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ์๋ฐ์ ์์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ํ์ค์ ์ผ๋ก ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ์ด์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋๋ก ์ ์กฐํ์ง ๋ชปํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฐ์ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๊ฒ ๋๋ฏ๋ก, ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ ๋งํ๋ ์ ์กฐ์์ ์ง์๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค(๊ฐ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์ค์ํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฌ์ ์ ๋ค์ด ์ ์กฐ๋ฌผ ๊ฒฐํจ์ ๋ถ์กด์ฌ๋ ๊ทธ ์ฑ
์์ ๋ฉด์ ๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ ๋ณ๋ก ์ผ๋ก ํ๊ณ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ์ ์ง์ ์์ฒด๊น์ง ๋ถ์ ๋๋ ๊ฒ์ ์๋๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค).
๋์ฑ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ๊ดํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๊ท์ ๋์ง ์๋ ๋ถ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ๋ ์์ฒด์ ์ธ ์ค๊ณ์ ์ ์กฐ๊ณต๋ฒ์ ์ ์ฉํ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ทธ๋ฌํ ๋ฒ์ ๋ด์์๋ ์ ์ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ๊ดํ์ฌ ์ ์กฐ์๋ก์์ ์ง์๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ง์ฝ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์์ ๊ฐ์ด ๋ฐฐํ์ ์ผ๋ก ์ง๋ฐฐํ ์ ์๋ ์์ญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๋ฉด ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฃ์ ์ ์กฐ์๋ก์ ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๊ฒ ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค(๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋๊ตฌ๋ก์ ์ฌ์ค์ ์ธ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐํ์๋ฅผ ํ ์์ ๋ถ๊ณผํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๋ ์ ์กฐ์์ ํด๋นํ์ง ์๋๋ค๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋๋ค).
๋ํ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๊ธฐ๊ฐ ์ค์ ํํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ช ์ฐจ๋ก์ ๊ฑธ์ณ ์ฒด๊ฒฐํ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ๊ธฐํ์ฌ ํ์์ , ๋น๊ณ์์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ๊ทธ ์์
ํ์์ ์ผํ์ผ๋ก์ ์์ ๊ฐ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ์ฒด๊ฒฐํ๊ณ ๊ทธ์ ๊ธฐํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ์ด์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ฉ๋๋ ์ ์กฐ์๊ฐ ์๋๋ผ๊ณ ํ ์๋ ์๋ค(์ด ์ ์ ๊ดํ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ๋ ์ด์ ์๋ค).
5. ๊ฒฐํจ์ ์กด์ฌ ์ฌ๋ถ์ ๋ํ ํ๋จ
๊ฐ. ๊ฒฐํจ์ ๋ํ ์
์ฆ์ ์ฑ
์ ๋ฐ ์ ๋์ ๊ดํ์ฌ
์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์์ด์์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฐํจ์ โ์ ์กฐ์๊ฐ ์ ํ์ ๊ตฌ์กฐ, ํ์ง, ์ฑ๋ฅ ๋ฑ์ ์์ด์ ๊ทธ ๊ณต๊ธ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์ ์์ ์ฑ๊ณผ ๋ด๊ตฌ์ฑ์ ๊ฐ์ถ์ง ๋ชปํ ๊ฒโ์ ์๋ฏธํ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ ๊ฐ๋
์ ์ ์ ๋ก ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ณผ์ค์ฑ
์์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๋ค(์ด๋ฌํ ์ ์์, ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์กฐ, ์ค๊ณ ๋๋ ํ์์์ ๊ฒฐํจ ๊ธฐํ ํต์์ ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ ์์ ์ฑ์ด ๊ฒฐ์ฌ๋์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์์ ๊ฐ์ ๊ฒฐํจ ๋ฐ์์ ๋ํ ์ ์กฐ์์ ๊ณ ์, ๊ณผ์ค ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ถ๋ฌธํ๊ณ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ฌ์ค๋ง์ผ๋ก ์ ์กฐ์๋ ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ํด์ ๋ํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๊ฒ ๋๋ค๋ ์ทจ์ง์ ์๊ณ ๋ค ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค).
๋ฐ๋ผ์ ์๊ณ ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ ์์ธ์ผ๋ก ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฌป๊ธฐ ์ํ์ฌ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ตฌ์กฐ, ํ์ง, ์ฑ๋ฅ ๋ฑ์ ์์ด ๊ทธ ๊ณต๊ธ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์ ์์ ์ฑ๊ณผ ๋ด๊ตฌ์ฑ์ ๊ฐ์ถ์ง ๋ชปํ์๋ค๋ ์ , ์ฆ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ ๋๋ ๊ณผ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ ์ ์
์ฆํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ๋์ ๊ธฐ์ ์ด ์ง์ฝ๋์ด ๋๋์ผ๋ก ์์ฐ๋๋ ์ ํ์ ๊ฒฐํจ์ ์ด์ ๋ก ๊ทธ ์ ์กฐ์
์์๊ฒ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ์ง์ฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ ํ์ ์์ฐ๊ณผ์ ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ธ ์ ์กฐ์
์๋ง์ด ์ ์ ์์ด์ ๊ทธ ์ ํ์ ์ด๋ ํ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ์๋์ง, ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ํด๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ธ์ง ์ฌ๋ถ๋ ์ผ๋ฐ์ธ์ผ๋ก์๋ ๋ฐํ ์ ์๋ ํน์์ฑ์ด ์์ด์ ์๋น์์ธก์ด ์ ํ์ ๊ฒฐํจ ๋ฐ ๊ทธ ๊ฒฐํจ๊ณผ ์ํด์ ๋ฐ์๊ณผ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ณผํ์ ยท๊ธฐ์ ์ ์ผ๋ก ์
์ฆํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์ง๊ทนํ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก ๊ทธ ์ ํ์ด ์ ์์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ์ํ์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์๋น์ ์ธก์์ ๊ทธ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ์ ์กฐ์
์์ ๋ฐฐํ์ ์ง๋ฐฐํ์ ์๋ ์์ญ์์ ๋ฐ์ํ์๋ค๋ ์ ๊ณผ ๊ทธ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ์ด๋ค ์์ ๊ณผ์ค ์์ด๋ ํต์ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค๊ณ ํ๋ ์ฌ์ ์ ์ฆ๋ช
ํ๋ฉด, ์ ์กฐ์
์์ธก์์ ๊ทธ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ์ ํ์ ๊ฒฐํจ์ด ์๋ ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ผ๋ก ๋ง๋ฏธ์์ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์์ ์
์ฆํ์ง ๋ชปํ๋ ์ด์ ๊ทธ ์ ํ์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ฉฐ ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ๋ง๋ฏธ์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ์ถ์ ํ์ฌ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ์ง์ธ ์ ์๋๋ก ์
์ฆ์ฑ
์์ ์ํํ๋ ๊ฒ์ด ์ํด์ ๊ณตํยทํ๋นํ ๋ถ๋ด์ ๊ทธ ์ง๋์๋ฆฌ๋ก ํ๋ ์ํด๋ฐฐ์์ ๋์ ์ด์์ ์ฃผ27) ๋ง๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์๊ณ ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ ๋๋ ๊ณผ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ ์ ์
์ฆํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ โ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๊ณ ๋์ ๊ธฐ์ ์ด ์ง์ฝ๋์ด ๋๋์ผ๋ก ์์ฐ๋๋ ์ ํ์ด๋ผ๋ ์ , โก ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ ์์ ์ผ๋ก, ์ฆ ํต์์ ์ฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๋ค๋ ์ , โข ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ , โฃ ์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ์ ์กฐ์
์์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฐฐํ์ ์ง๋ฐฐํ์ ์๋ ์์ญ์์ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ธ ์ , โค ์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ์ด๋ค ์์ ๊ณผ์ค ์์ด๋ ํต์ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค๋ ์ ์ ์ฆ๋ช
ํ๋ฉด, ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ๋ง๋ฏธ์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋. ๊ฒฐํจ์ ์กด์ฌ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ ํ๋จ
์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์์ด ๊ฒฐํจ์ ๊ฐ๋
์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ, ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ, ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถ๋๊ณ ์๊ณ , ์ด ์ฌ๊ฑด์์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ, ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ ๋ฐ ํ์์์ ๊ฒฐํจ ์ ๋ฌด๊ฐ ๋คํฌ์ด์ง๊ณ ์๋๋ฐ, ์ดํ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ๊ฐ ๊ฒฐํจ๋ค์ด ์กด์ฌํ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์ดํด๋ณธ๋ค.
(1) ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ ์ฌ๋ถ
์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ์ ์ ์กฐ์
์๊ฐ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ ์กฐยท๊ฐ๊ณต์์ ์ฃผ์์๋ฌด๋ฅผ ์ดํํ์ง ์๋ํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ด ์๋ ์๋ํ ์ค๊ณ์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ ์กฐยท๊ฐ๊ณต๋จ์ผ๋ก์จ ์์ ํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ ์ธ์ ์ฌ๋ถ๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ดํ์ฌ ์๋๋ ์ค๊ณ์ ๋ด์ฉ ๋ฐ ๊ทธ ์ ์กฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ ํ์ ํน์ฑ ๋ฐ ์ฉ๋, ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ๊ธฐ๋์ ๋ด์ฉ, ์์๋๋ ์ํ์ ๋ด์ฉ, ์ํ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ์ธ์, ์ฌ์ฉ์์ ์ํ ์ํํํผ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ์ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฌํํต๋
์ ๋น์ถ์ด ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์ฐ์ , ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๊ทธ ์๋๋ ์ค๊ณ๋๋ก ์ ์กฐ๋์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๊ฑด๋, ์์ ์ธ์ ๋ ์ฌ์ค๊ด๊ณ์ ์ํ๋ฉด, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ์ ์ ์๋ค.
โ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๊ธฐ์กด์ ์์ฉ์ ์ด์ ๋ก์ ์ฌ์ฉ๋์ด ์ค๋ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ ๊ฐ ์๋ 100%์ ๊ฐ๊น์ด ์ํ๋ก ๋ฐ๋ฐ์ฉ ํผํฉํ์ฌ ๋ง๋ ์ ์ด์ ๋ก์, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ฐ๋ฆผ์ ๊ณ ์ฝํ๋ฅผ ํตํ ์๊ตฐ์ ์์ ํ๋ณด๋ผ๋ ๊ตฐ์ฌ์ ์ฉ๋๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ฐ๋์๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ค๋ฅธ ์ ์ด์ ์ ๋นํ์ฌ ์ ์ํ๊ณ ๊ฐํ ์ ์ดํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ฌ์ฉ์์ธ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์๋ํ ๊ตฐ์ฌ์ ์ฉ๋์ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ถํฉํ๋ ์ ์ด์ ์๋ค.
โก ํํธ, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ 2,4,5-T์ ์์ฐ๊ณผ์ ์์ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ TCDD๊ฐ ๋ถ์ฐ๋ฌผ๋ก ์์ฑ๋จ์ผ๋ก์จ 2,4,5-T์ 2,4-D๋ฅผ ํผํฉํ์ฌ ๋ง๋ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋๊ฒ ๋์๋๋ฐ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฉํ ๋น์ ํผ๊ณ ๋ค์ด๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T์ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋์ด ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ธ์ํ๊ณ ์์๋ค.
โข ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท์๋ 2,4,5-T๊ฐ ์ ์ด์ ๋ก ๋ฑ๋ก๋์ด ์์์ง๋ง, 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ์ ๋์ ๊ดํ ๋ฒ์ ๊ธฐ์ค์ ์กด์ฌํ์ง ์์๋ค.
โฃ ๋ํ, ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ๊ณผ ์ด์ ์ฒจ๋ถ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ 2,4,5-T ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์๋ TCDD ํจ์ ๋์ ๊ดํ ๋ช
์์ ์ธ ๊ธฐ์ค์ ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์๊ณ , 2,4,5-T์ ์ฑ๋ถ ๋ฐ ํน์ฑ์ ๊ดํ ์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๊ท์ ์๋ TCDD ํจ์ ๋์ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ ๋ด์ฉ์ ์์๋ค. ๋ค๋ง, 2,4,5-T์ ์๋๋ฅผ 98%๋ก, ์๋ถ์ 0.2%๋ฅผ ์ด๊ณผํ์ง ์๋๋ก ์๊ตฌํจ์ผ๋ก์จ ๋๋จธ์ง 1.8% ์ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๋ถ์ด ํฌํจ๋ ์ ์์์ ํ์ฉํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์์ผ๋, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ 1.8%๋ฅผ ํ๊ณ์น๋ก ํ์ฌ TCDD์ ๊ฐ์ ๋ถ์๋ฌผ์ ํจ์ ๋ฅผ ํ์ฉํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค. ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ 2,4,5-T ๋ด TCDD์ ํจ๋์ ๋ถ์ํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ๊ณผ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ์ ์์ TCDD๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๊ฑฐ๋ ์ค์ด๋ ๊ณต๋ฒ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์์ง ๋ชปํ์๋ ์ (ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ ์ ์ด์ ์
๊ณ์์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์์ ๊ฐ์ ๊ธฐ์ ์ด๋ ๊ณต๋ฒ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท๋ 2,4,5-T ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ TCDD ํจ๋์ ๊ดํ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ ๊ฒ์ ์ฐ๋ คํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์์ ๊ฐ์ ๊ธฐ์ ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์๋ฆฌ์ง ์์๋ค.)์ ๋น์ถ์ด, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ 2,4,5-T ๋ด์ TCDD๊ฐ ์กด์ฌํจ์ ์๊ณ ๋ ์์์ง๋ง ๊ทธ ๊ธฐ์ ์ด๋ ์ ๋ณด์ ์ ์ฝ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ TCDD ๋๋์ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ค์ ํ ์ ์์์ผ๋ฏ๋ก ์ 1.8%๋ฅผ ๊ทธ ํ๊ณ์น๋ก ์๋ํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค.
โค ๋ฐ๋ผ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ ์ํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ๊ณผ 2,4,5-T ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์๋ TCDD์ ํจ์ ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ์ ๋์ ๊ดํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์๋๋ ์ค๊ณ๋ ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์๊ณ , TCDD์ ํจ์ ๋์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์์ฒด์ ์ธ ์ค๊ณ์ ์ ์กฐ๊ณต๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
โฅ ์ค์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฉํ ์ด์ ์ ์ด๋ฏธ 2,4,5-T ๋ด TCDD์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ์ธ์ํ๊ณ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์ ํ์์ฒ๋ฆฌ๊ณต์ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ 2,4,5-T์ TCDD ํจ์ ๋์ 1ppm ์ดํ๋ก ๋ฎ์ถ๋ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ์๋ฆฝํ์๊ณ , ์ด๋ฌํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ์ ์ ๊ณ์ ์ ์ฉ๋์๋ค.
โฆ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ณต๊ธํ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ํ์ฌ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ์ ๋์ ๊ดํ ๋ถ์์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ์๋ฃ๋ ์๋ค(์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๊ทธ ํจ๋์ ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์์ง ๋ชปํ์๋ค). ํํธ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ์์ ๊ฐ์ ์์ฒด ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์๋ฆฝํ ํ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ผ ์์ฐ๋๋ 2,4,5-T ๋๋ ๊ทธ ์ ๋จ๊ณ ๋ฌผ์ง์ธ TCP์ ๋ํ ํ๋ณธ๋ถ์์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ํํ์๋๋ฐ ๊ทธ ๋ด๋ถ์ ์ธ ๋ถ์์๋ฃ์ ์ํ๋ฉด, TCP๋ 2,4,5-T์ TCDD ๋๋๊ฐ ์ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๊ธฐ์ค์ ์๋ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ฑฐ์ ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๊ณ , ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก TCDD๋ฅผ 0.5ppm๊น์ง ํ์ํ ์ ์๊ฒ ๋ 1970.๊ฒฝ ์ข
์ ์ ์ ์กฐ, ๋ณด๊ด๋์ด ์จ TCP์ 2,4,5-T๋ฅผ ํ๋ณธ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ทธ TCDD ํจ๋์ 0.5ppm ์ดํ๋ก ๋์๋ค. ๋์๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ข
์ ํ ์ฌ์ฉํ๊ณ ๋จ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ํ๋ณธ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์์๋ TCDD๊ฐ ํ๊ท 0.12ppm(2,4,5-T ๊ธฐ์ค 0.24ppm) ๋๋ 0.07ppm(2,4,5-T ๊ธฐ์ค 0.14ppm)์ผ๋ก ๊ฒ์ถ๋์๋ค.
โง ๋ฐ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ ๊ฒฝ์ฐ 2,4,5-T๋ฅผ ์์ฒด ์์ฐํจ์ ์์ด TCDD ํจ๋์ ๊ดํ์ฌ ์ด๋ค ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ทธ ์์ฐ๊ณผ์ ์ ์ ์ฉํ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ ๋ถ๋ช
ํํ๋ค. TCDD ํจ์ ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ์ ๋์ ๊ดํ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ ์๋๋ ์ค๊ณ๋ ์๊ณ ๋ค์ด ์
์ฆํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด์ ๊ดํ์ฌ ์ ์ถ๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์๋ค. ๋ค๋ง, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ฐ ์์ฐํ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋์ ๊ดํ ์ค๊ณ ์ ๋ฌด๋ฅผ ๊ฐ์ฅ ์ ํํ ์๊ณ ์๋ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ก๋ถํฐ๋ ๊ทธ์ ๊ดํ ์๋ฌด๋ฐ ์ฃผ์ฅ์ด๋ ์ฆ๊ฑฐ์ ์ ์ถ์ด ์๋ ์ , ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ ๋น์ 2,4,5-T ๋ด TCDD์ ํจ๋์ 1ppm ์ดํ ์์ค๊น์ง ํ์ํ์ฌ ๋ฎ์ถ๋ ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์ ์กฐ๊ณต๋ฒ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์์๋ ์ , ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ฐ ๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํ๋ณธ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ TCDD ํ๊ท ๋๋๊ฐ 7.62ppm(2,4,5-T ๊ธฐ์ค 15.24ppm)์ด์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ์ ๋์ ๊ดํ ์์ฒด ์ค๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค.
โจ ํํธ, ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ ๋น์ ์กด์ฌํ ์์ ๊ฐ์ ๊ธฐ์ ์ ํ๊ณ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํด ๋ณผ ๋, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฌผ๋ก ํผ๊ณ ๋ค๋ 2,4,5-T์์ TCDD๊ฐ ์์ ํ ์ ๊ฑฐ๋ ๊ฒ์ ๊ทธ ๊ฐ ์ค๊ณ์์ ์๋ํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค.
์์ ๊ฐ์ โ ๋ด์ง โจํญ์ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํจ์ ์์ด ๊ทธ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T์ TCDD ํจ๋์ ๊ดํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์๋ํ ์ค๊ณ๋ ์กด์ฌํ์ง ์์๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ง์ด 2,4,5-T์ ์์ฒด์ ์ธ ์ค๊ณ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๊ทธ TCDD ํจ๋ ๊ธฐ์ค์ 1ppm ์ดํ๋ก ์ค์ ํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ํจ๋์ 0.5ppm ์ดํ๋ก ์๋ํ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ์์ ๋ณธ ์ ๋ฐ TCDD ํจ๋ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น์ถ์ด ๊ทธ ์๋ํ ์ค๊ณ์ ๋ถํฉํ๊ฒ TCDD ํจ๋์ 0.5ppm ์ดํ๋ก ๋ฎ์ถ์ด ์ ์กฐ๋์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๊ณ , ์ด์ ๋ฌ๋ฆฌ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋ํ ์ ์กฐ์์ ์ฃผ์์๋ฌด๋ฅผ ํดํํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์๋ ์๋๋ ์ค๊ณ์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ ์กฐ๋์์์ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฅผ ์ ์ ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ ๋ถ๋ถ์ ๋ค๋ฅธ ์ฌ์ ์ ๊ดํ์ฌ ๋ ๋์๊ฐ ์ดํด ๋ณผ ๊ฒ ์์ด ์ด์ ์๋ค(ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์๋ํ ์ ์ค๊ณ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ์์์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์์ ํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋์๋ค๋ฉด ์ด๋ ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ์ด ์๋๋ผ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ๋
ผ์๋์ด์ผ ํ ๋ฌธ์ ์ด๋ค).
ํํธ, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํจ์ ์์ด์๋ 2,4,5-T์ TCDD ํจ๋์ ๊ดํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์๋ํ ์ค๊ณ๋ ์์๊ณ , ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ฐ ๊ทธ์ ๊ดํ์ฌ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ์๋ํ ์ด๋ค ์ค๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์๋ ์ธ์ ๋์ง ์๋ํจ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ํจ๋์ ๊ดํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ ์๋๋ ์ค๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ์์์ ์ ์ ๋ก ๊ทธ ์๋๋ ์ค๊ณ์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ ์กฐ๋ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ณต๊ธ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ ๋ถ๋ถ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฌ์ ์ ๊ดํ์ฌ ๋ ๋์๊ฐ ์ดํด ๋ณผ ๊ฒ ์์ด ์ด์ ์๋ค.
(2) ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ ์ฌ๋ถ
์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ์ ์ ์กฐ์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์๋๋ผ๋ฉด ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ ์๋ ํผํด๋ ์ํ์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ํผํ ์ ์์์์๋ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์ง ์๋ํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ด ์์ ํ์ง ์๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ ์ธ์ ์ฌ๋ถ๋ ์ ํ์ ํน์ฑ ๋ฐ ์ฉ๋, ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ๊ธฐ๋์ ๋ด์ฉ, ์์๋๋ ์ํ์ ๋ด์ฉ, ์ํ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ์ธ์, ์ฌ์ฉ์์ ์ํ ์ํํํผ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๋์ฒด์ค๊ณ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ ๋น์ฉ, ์ฑํ๋ ์ค๊ณ์ ๋์ฒด์ค๊ณ์ ์๋์ ์ฅ๋จ์ ๋ฑ์ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฌํํต๋
์ ๋น์ถ์ด ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ ์ฃผ28) ๊ฒ์ด๋ค.
์์ ์ธ์ ํ ์ฌ์ค๊ด๊ณ๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ค๊ณ์ ๊ฒฐํจ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ์ ์ ์๋ค.
โ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๊ธฐ์กด์ ์์ฉ์ ์ด์ ๋ก์ ์ฌ์ฉ๋์ด ์ค๋ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ ๊ฐ ์๋ 100%์ ๊ฐ๊น์ด ์ํ๋ก ๋ฐ๋ฐ์ฉ ํผํฉํ์ฌ ๋ง๋ ์ ์ด์ ๋ก์, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฃผ๋ก ๋ฐ๋ฆผ์ ๊ณ ์ฝํ๋ฅผ ํตํ ์๊ตฐ์ ์์ ํ๋ณด๋ผ๋ ๊ตฐ์ฌ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ฐ๋์๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ๋ฐ ๋น์ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ํผํฉ์ฌ์ฉ์ด ๊ฐ๋ณ์ ์ฌ์ฉ๋ณด๋ค ์ ์ดํจ๊ณผ ๋ฉด์์ ๋ ์ฐ์ํ๋ค๋ ์ ๊ณผ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ์ดํฌ ์๋๊ฐ ๋์์๋ก ์์ ํ๊ณ ์ง์์ ์ธ ์ ์ดํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ์ ์ด ์ด๋ฏธ ํ์ธ๋ ์ํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ด๋ฌํ ์ ๋ค์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์์ ๊ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๊ตฌ์ฑ๋ฐฉ์์ด ์ฑํ๋์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ค๋ฅธ ์ ์ด์ ์ ๋นํ์ฌ ์๋์ ์ผ๋ก ์ฐ์ํ ์ ์ดํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ฌ์ฉ์์ธ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์๋ํ ๊ตฐ์ฌ์ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ฅ ์ ์ถฉ์กฑ์ํค๋ ์ ์ด์ ์๋ค.
โก ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ๋ฐ ๋น์ ์ด๋ฏธ ๊ทธ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T์ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋จ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๊ฐ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์์ ์ด๋ ์ ๋ ์๊ณ ์์์ผ๋, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฐ์ํ ์ ์ดํจ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ตฐ์ฌ์ ํจ์ฉ์ฑ์ ์ค์ํ๋ ํํธ, ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ฃผ๋ก ์๊ตฐ์ด ์๋ ์ํ์ ๋ฐ๋ฆผ์ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ๊ณต์ค์ดํฌ๋๊ณ ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ์๋ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ์ด ์ง๋ ํ์ ๋ค์ด๊ฐ๋๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ์ดํฌ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํต์ ํ ์ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ ์ ํด ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ณ๋ค๋ฅธ ๊ฒฝ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ์ง์ง ์์๋ค.
โข ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ๊ณผ ๊ทธ์ ์ฒจ๋ถ๋ 2,4,5-T ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ TCDD ํจ์ ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ์ ๋๋ฅผ ๋ช
์์ ์ผ๋ก ๊ท์ ํ๋ ๋ด์ฉ์ ๋์ง ์์๊ณ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด 2,4,5-T์์ TCDD๊ฐ ์์ ํ ์ ๊ฑฐ๋ ๊ฒ์ ์๋ํ์๋ค๊ฑฐ๋ ๊ทธ ๊ตฌ์ฑ๋์ 1.8%๋ฅผ ํ๋๋ก TCDD ํจ์ ๋ฅผ ํ์ฉํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์, ๊ฒฐ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ 2,4,5-T์ ๊ดํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ค๊ณ์๋ TCDD ํจ์ ๊ธฐ์ค์ด ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค. ํํธ, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 2,4,5-T์ TCDD ํจ์ ๊ธฐ์ค์ 1ppm ์ดํ๋ก ์ ํ๋ ์์ฒด์ ์ธ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑํํ์์ผ๋, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ 2,4,5-T์ ์์ฒด ์ค๊ณ์ TCDD ํจ๋์ ๊ดํ ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท์ ์์
์ฉ ์ ์ด์ ๋ก์ ๋ฑ๋ก๋ 2,4,5-T์ TCDD ํจ๋์ ๊ดํ ๋ฒ์ ๊ธฐ์ค์ ์กด์ฌํ์ง ์์๋ค.
โฃ ํฉ๋ฆฌ์ ๋์ฒด์ค๊ณ์ ์ฑ์ฉ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํจ์ ์์ด ์ ์กฐ๋ฌผ ๊ณต๊ธ ๋น์์ ์กด์ฌํ๋ ์ต๊ณ ์์ค์ ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ ์กฐ์ฒด์
๊ณ๊ฐ 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ์ ์์ ๊ธฐ์ ์ ์ผ๋ก TCDD๋ฅผ ํ์, ์ ๊ฑฐํ์ฌ ๋๋ฌํ ์ ์๋ TCDD ํจ๋์ ์ต์ ์์ค์ 0.1ppm ์ ๋์๋ค(๋น์ ํํ๋ฆฌ์ค๋ 0.1ppm ์์ค์ TCDD๊น์ง ํ์, ์ ๊ฑฐํ๋ ๋ด์ฉ์ 2,4,5-T ์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑํํ์๊ณ ์ค์ ๊ทธ์ ๋ถํฉํ๊ฒ TCDD ํจ๋ 0.1ppm ๋ฏธ๋ง์ 2,4,5-T๋ฅผ ์์ฐํ์๋ค).
โค ๊ณ ์ฝ์ ๋ฉํ ๋น์ ํผ๊ณ ๋ค์ด๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ TCDD ๋
ธ์ถ์ด ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๊ฐ์์, ํผ๋ถ์งํ, ํธํก๊ณค๋ ๋ฑ์ ๋น๋กฏํ์ฌ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ธ์ํ๊ฑฐ๋ ์์ฌํ์์ผ๋, ๊ณผํ์ ๋๋ ์ํ์ ์ผ๋ก TCDD์ ์๋ฌผํ์ ์์ฉ๊ธฐ์ ์ด๋ ์ธ์ฒด ์ญ์ทจ ๋๋ ์ถ์ ์ ์์ ์์น์ ๊ดํ์ฌ ๋ฐํ์ง ๋ฐ๋ ๊ฑฐ์ ์๋ ์ํ์๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ TCDD๋ ์ ์ดํจ๊ณผ์ ๋ฌด๊ดํ ๋ถ์๋ฌผ๋ก์ ๊ทธ ์ ๊ฑฐ ์ ๋๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์ดํจ๊ณผ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์๋ ์๋์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์๋์ 2,4,5-T๋ฅผ ์ ์กฐํ๋ ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ 2,4,5-T ๋ด์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD๋ฅผ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ด ํ์ฉํ๋ ๋ฒ์ ๋ด์์ ์ต๋ํ ์ ๊ฑฐํ๋ ๊ฒ์ด ๊ทธ ์์ ์ฑ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํ์ฌ ํ์ํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
โฅ 2,4,5-T๋ฅผ ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋์๊ณ , ๋ํ 2,4,5-T๋ฅผ ๊ฑฐ์ ํฌ์ํ์ง ์์ ์ํ์์ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ๋๋๊ฐ ๊ทธ๋งํผ ๋์์ก๋ ๊ฒ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๊ฑฐ๋ ์ค์ด๋ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ก์๋ โ 2,4,5-T๋ฅผ ํฌ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ๋๋๋ฅผ ๋ฎ์ถ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, โ 2,4,5-T ๋์ TCDD์ ์ค์ผ๋์ง ์์ ๋ค๋ฅธ ํํฉ๋ฌผ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, โ 2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์ TCDD๋ฅผ ์ง์ ์ ๊ฑฐํ๊ฑฐ๋ ์ค์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํด ๋ณผ ์ ์๋ค.
โฆ ์ ๋์ฒด์ค๊ณ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ โ, โ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ์ ์ํ ์ค๊ณ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ๋ด์ฉ์ ๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฐ์ ธ์ค๋ ๊ฒ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ ์ ์๋ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ค์ํ์ฌ์ผ ํ๋ ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ๊ทธ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ก์ โ, โ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์๋ก ์ฑํํ ์๋ ์๊ณ , ๋ค๋ง โ, โ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ก์ ์ฑํ๋ ์ ์๋ค๋ฉด ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ทธ๋ฌํ ์ฌ์ ์ ๊ณ ์งํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ก์ ์ฑ์ฉํ๋๋ก ํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋, ์ด ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ค์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ก์ ์์ฉํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋์ง ์ฌ๋ถ๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
โง ์ฐ์ , โ ๋ฐฉ๋ฒ(2,4,5-T๋ฅผ ํฌ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ๋๋๋ฅผ ๋ฎ์ถ๋ ๋ฐฉ๋ฒ)์ ์ข
๋ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด์์ ์์
์ฉ ์ ์ด์ ์ ์ค๊ณ๋ก ์ฌ์ฉ๋์ด ์จ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ๊ธฐ์ ์ ์์ค์ด๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋น์ฉ์ ์ธก๋ฉด์์ ๊ทธ ์ฑํ์ ๋ณ๋ค๋ฅธ ์ด๋ ค์์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ์ดํฌ ์๋๊ฐ ๋์์๋ก ์ฐ์ํ ์ ์ดํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ์ ์ด ์ด๋ฏธ ์ดํฌ์คํ์ผ๋ก ํ์ธ๋ ์ํ์๊ณ ๋ฐ๋ผ์ ์๋ฃ๋ฅผ ํฌ์์ํค๋ ์ ๋์ ๋น๋กํ์ฌ ๊ทธ ์์ ์ฑ์ ์ฆ๊ฐ๋๋ ๋ฐ๋ฉด ์ ์ดํจ๊ณผ๋ ๊ทธ๋งํผ ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋น ๋ฅด๊ณ ๊ฐํ ์ ์ดํจ๊ณผ๋ฅผ ์ํ์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ค์ ๊ทธ๋ฌํ ์ค๊ณ๋ฅผ ์์ฉํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ฎ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
โจ ๋ค์์ผ๋ก, โ ๋ฐฉ๋ฒ(2,4,5-T ๋์ TCDD์ ์ค์ผ๋์ง ์์ ๋ค๋ฅธ ํํฉ๋ฌผ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ)์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๋ฉด, ์ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์๋ 2,4,5-T๋ฅผ ์๋ฃ๋ก ํ์ง ์์ ์ ์ด์ ๋ก์ ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ์ ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์๋๋ฐ, ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๋ ๋์๋ฌผ์ ํ๊ดด์ ํจ๊ณผ์ ์ด์๊ณ ๊ทธ ์ฌ์ฉ๋์ด ๋ง์ง ์์์ผ๋, ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ฒ๋ผ ๊ด์ฝ์๋ฌผ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ํ์ํ์ฌ 1965. ์ดํ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์ ์ค 30% ์ ๋์ ๋น์จ์ ์ฐจ์งํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๋ ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๋ 2,4,5-T๊ฐ ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉ๋์ง ์์์ผ๋ก์จ TCDD๊ฐ ์์ ํ ์ ๊ฑฐ๋๋ค๋ ์ , ์ด๋ฏธ ์ค์ฉํ๋์ด ๊ธฐ์ ์์ค์ด๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ์ธก๋ฉด์์๋ ๊ทธ ์ฑํ์ ๋ณ๋ค๋ฅธ ์ฅ์ ๊ฐ ์๋ค๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๋ ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ก ์ฑ์ฉ๋ ์ ์์์์ ์์ฌํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๋ ์ฃผ๋ก ๋์๋ฌผ ํ๊ดด์ ์ฌ์ฉ๋์๊ณ , ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๋ ๋ฐ๋ฆผ์ ๊ณ ์ฝํ์๋ง ์ฌ์ฉ๋์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ํจ๊ณผ ๋ฐ์๋ ๋๋ ค, ์ค์ 1965. ์ดํ ์ดํฌ๋ ์ ์ด์ ๊ฐ์ด๋ฐ 2/3์ ๊ฐ๊น์ด 63.9%๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ ๋ฐ๋ฉด ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๋ 29.7%, ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๋ 6.4%์ ๋ถ๊ณผํ์๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ์ธ์ํ๊ณ ๋ ๊ทธ ๊ตฐ์ฌ์ ํจ์ฉ์ฑ์ด ์๋์ ์ผ๋ก ์ฐ์ํ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ฃผ๋ ์ ์ด์ ๋ก ์ฌ์ฉํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ก์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋งํผ ํจ์ฉ์ฑ์ด ๋ฐ์ด๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ๋์ฒด์ค๊ณ๊ฐ ๊ฐ๋ฐ, ์ ์๋์ง ์๋ ํ ๊ธฐ์กด์ ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๋ ์์ด์ ํธ ํ์ดํธ๋ฅผ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ก์ ์์ฉํ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ์ค์ ์ผ๋ก ๋์ง ์๋ค๊ณ ๋ณด์ธ๋ค.
โฉ ๋์ผ๋ก, โ ๋ฐฉ๋ฒ(2,4,5-T ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์ TCDD๋ฅผ ์ง์ ์ ๊ฑฐํ๊ฑฐ๋ ์ค์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ)์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๊ฑด๋, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋น์ถ์ด 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ์ ์์ TCDD๋ฅผ ์์ ํ ์ ๊ฑฐํ๋ ๊ฒ์ด ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์๋ค. ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ์ด ์ข
๋ฃ๋ ํ์ธ 1974.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์ด์ ์ธ 2,4,5-T์ TCDD ํ์ค๋๋๊ฐ 0.05ppm ์ดํ๋ก ๊ท์ ๋์๊ณ ์ ํ์ค๋๋๋ 1974.๊ฒฝ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด ํต์์ ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์ ์์ ์ฑ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด, ๊ทธ ์ด์ ์ธ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ ๋น์์ 2,4,5-T๋ก๋ถํฐ TCDD๋ฅผ ์์ ํ ์ ๊ฑฐํ๋ ๊ฒ์ ํต์์ ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ๋ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค.
ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฉํ ๋น์ ํ์์ฒ๋ฆฌ๊ณต์ ๊ณผ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ 2,4,5-T ๋ด TCDD๋ฅผ 1ppm ์ดํ ์์ค๊น์ง ๋ฎ์ถ ์ ์์์ผ๋, ํํ๋ฆฌ์ค์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์กฐ๊ณต์ ๊ณผ TCDD ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ์ ์ ํตํ์ฌ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋์ 0.1ppm ์ดํ๋ก๊น์ง ๋ฎ์ถ ์ ์์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ํํ๋ฆฌ์ค์ TCDD ํ์ ๋ฐ ์ ๊ฑฐ๊ธฐ์ ์ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ์ด์ ์
๊ณ ๋ด์์ ๋๋ฌ ๊ฐ๋ฅํ์๋ ์ต๊ณ ์์ค์ด์๋ค. ๋ํ, ํํ๋ฆฌ์ค๊ฐ ์ค์ ์ด๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ทธ์ ๋ถํฉํ๋ 2,4,5-T๋ฅผ ์์ฐํ์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด, ํผ๊ณ ๋ค์ด 2,4,5-T ์์ฐ์์ TCDD ํจ์ ๋์ 0.1ppm ์ดํ๋ก ๋ฎ์ถ๋ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑํํ๋๋ผ๋ ๊ทธ 2,4,5-T์ ์์ฐ์ ํฌ๊ธฐํ๊ฒ ํ ์ ๋๋ก ๊ทธ ์์ต์ฑ์ด๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ ๊ฐ์ด TCDD์ ํ์ง ๋ฐ ์ ๊ฑฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ์ค๊ณ์ ์๋ฐฐ๋๋ ๊ฒ์ด ์๋๊ณ ์ด๋ฅผ ์ฑํํ์ฌ TCDD์ ํจ๋์ ๋ฎ์ถ๋๋ผ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์ดํจ๊ณผ์ ์๋ฌด๋ฐ ์ํฅ์ ์ฃผ์ง๋ ์๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ทธ๋ฌํ ๋์ฒด์ค๊ณ์ ์ฑํ์ ๋ฐ๋ํ ์ด์ ๋ ์์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.
โช ๋ํ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ ์ด์ ์
๊ณ ๋ด๋ถ์์๋ 2,4,5-T ๋ด ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD์ ์ ๊ฑฐ์ ๊ดํ ์ ๋ณด๊ฐ ๊ตํ๋๊ณ ์์๊ณ (๋น์ ์์ ๊ฐ์ ์ ๋ณด๋ ๊ทธ ์ ํ์ ๊ฒฝ์๋ ฅ ํ๋ณด์๋ ๋ฌด๊ดํ ๊ฒ์ด์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ค๋ฅธ ์ ์ด์ ํ์ฌ์ ์ ๊ณต๋๋๋ผ๋ ๊ทธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ํ์ฌ์ ๋ณ๋ค๋ฅธ ํผํด๋ฅผ ์ฃผ์ง ์์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.), ํนํ ๊ทธ๋ฌํ ์ ๋ณด ๊ณต์ ์ ์ธก๋ฉด์์ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ํํ๋ฆฌ์ค๋ ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๋ค๋ณด๋ค ๊ธด๋ฐํ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ์งํ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ , ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ ์ ์ด์ ์
๊ณ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ํ์ฌ 2,4,5-T ๋ด TCDD์ ํ์ ๋ฐ ์ ๊ฑฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํํ์ง ์๊ณ ์๋ ธ๋ค๋ฉด ๋น์ ์ต๊ณ ์์ค์ด๋ ํํ๋ฆฌ์ค์ TCDD ํ์ ๋ฐ ์ ๊ฑฐ๊ธฐ์ ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ํ์ฌ ์
์, ๊ณต๊ฐ๋์ด ๋ค๋ฅธ ์ ์ด์ ํ์ฌ๋ค์ 2,4,5-T ์์ฐ์ ์ ์ฉ๋ ์ ์์์ ๊ฒ์ธ ์ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด, ํผ๊ณ ๋ค์ด ํํ๋ฆฌ์ค๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ TCDD ํ์ ๋ฐ ์ ๊ฑฐ๊ธฐ์ ์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
์ํ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ์๋ค.
โซ ๋ฐ๋ผ์ ์ โ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก์ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋ ๊ธฐ์ค์ 0.1ppm ์ดํ๋ก ์ค์ ํ๋ ์ค๊ณ๋ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด ํฉ๋ฆฌ์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ก์ ๊ทธ ์ฑํ์ด ์ถฉ๋ถํ ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ์๊ณ , ์์ ๊ฐ์ ๋์ฒด์ค๊ณ์ ์ํ์ฌ ์ ์กฐ๋๋ 2,4,5-T๋ ๋น์๋ก์ ํ๋ณด ๊ฐ๋ฅํ ์ต๊ณ ์์ค์ ์์ ์ฑ์ ์ง๋๊ฒ ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ โ ๋ด์ง โซํญ์ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋ ๊ธฐ์ค์ 0.1ppm ์ดํ๋ก ์ค์ ํ๋ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ด ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฌํ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์๋๋ผ๋ฉด ๊ณ ์ฝ์ ๋ด์ TCDD ํจ๋์ 0.05ppm ์ดํ๋ก ๋ฎ์ถ์ด TCDD๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ํผํด๋ ์ํ์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ํผํ ์ ์์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ผ์๋, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ 2,4,5-T์ TCDD ํจ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ณด๋ค 10๋ฐฐ ๋์ 1ppm ์ดํ๋ก ํ๋ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์์ ๋ฟ ์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์ง ์์์ผ๋ก์จ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ TCDD๊ฐ 0.12ppm ๋๋ 0.07ppm(2,4,5-T ๊ธฐ์ค์ผ๋ก 0.24ppm ๋๋ 0.14ppm) ๊ฐ๋ ํจ์ ๋์๊ณ , ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ 2,4,5-T ๋ด TCDD ํจ๋ ๊ธฐ์ค์ ๊ดํ์ฌ ์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์ด๋ ํ ์ค๊ณ๋ ์ฑ์ฉํ์ง ์์์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD๊ฐ 7.62ppm(2,4,5-T ๊ธฐ์ค์ผ๋ก 15.24ppm) ๊ฐ๋ ํจ์ ๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋น์์ TCDD ์์ ๊ธฐ์ค์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ 0.05ppm(2,4,5-T ๊ธฐ์ค 0.1ppm)์ ์ด๊ณผํ๋ TCDD๋ฅผ ํจ์ ํ๊ฒ ๋์ด ๊ทธ ์์ ์ฑ์ ๊ฒฐ์ฌํ๊ฒ ๋์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ ์ค๊ณ์์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค(๊ฐ์ฌ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ฐ ์์ ๊ฐ์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑํํ์๋ค๊ณ ํ๋ค๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ฉํํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๊ทธ ์๋ํ ์ค๊ณ์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ ์กฐ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ๊ทธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์๊ฒ ์ ์กฐ์์ ๊ฒฐํจ์ด ์ธ์ ๋ ๊ฒ์ด๋ค).
(3) ํ์์์ ๊ฒฐํจ ์ฌ๋ถ
์ ์กฐ์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์ค๋ช
ยท์ง์ยท๊ฒฝ๊ณ ๊ธฐํ์ ํ์๋ฅผ ํ์๋๋ผ๋ฉด ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ ์๋ ํผํด๋ ์ํ์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ํผํ ์ ์์์์๋ ์ด๋ฅผ ํ์ง ์๋ํ ๋์๋ ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ ์ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด ์ธ์ ๋ ์ ์์ง๋ง, ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฐํจ ์ ๋ฌด๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ํน์ฑ, ํต์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ฌ์ฉํํ, ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ๊ธฐ๋ ๋ด์ฉ, ์์๋๋ ์ํ์ ๋ด์ฉ, ์ํ์ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ์ธ์ ๋ฐ ์ฌ์ฉ์์ ์ํ ์ํํํผ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ์ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฌํํต๋
์ ๋น์ถ์ด ํ๋จํ์ฌ์ผ ์ฃผ29) ํ๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ผ๋ก ๋์์ ์ดํผ๊ฑด๋, โ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฉํ ์ด์ ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด์์ ์ค๋ซ๋์ ์์
์ฉ ์ ์ด์ ๋ก ํ๋งค๋์ด ์จ 2,4,5-T์ 2,4-D, ๋๋ ๊ทธ ํผํฉ๋ฌผ์ ์ฉ๊ธฐ์๋ ๊ทธ ๊ตฌ์ฑ์ฑ๋ถ์ ๊ดํ ๋ด์ฉ์ ๋ฌผ๋ก ๋, ํผ๋ถ, ์ท๊ณผ์ ์ ์ด ๋ฐ ๋ถ๋ฌด ์ํ์ ํก์
์ ๋ํ ๊ฒฝ๊ณ ๋ฅผ ํฌํจํ ์์ธํ ์ฃผ์์ฌํญ์ด ํ๊ธฐ๋์๋ ์ฌ์ค, โก ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ํผ๊ณ ๋ค๋ก๋ถํฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํ๋ฐ์์ ์์ด ๊ทธ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ฉ๊ธฐ(55๊ฐค๋ฐ ๋๋ผ)์ ์ค์์ 3์ธ์น ๋์ด์ ์ค๋ ์ง์ ์ค๋ฌด๋ฌ ํ๋๋ฅผ ๋๋ฌ์ธ๊ณ , ์ง์ ๋ ๋ฒํธ, ์ค๋, ๋ถํผ ๋ฑ์ ํ๊ธฐํ๋ ์ธ์๋ ๊ทธ ์ฉ๊ธฐ์ ์ผ์ฒด์ ํ์๋ฅผ ํ์ฉํ์ง ์๋ํ์๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ์ฉ๊ธฐ์ ํ์์ ๊ดํ ์์ ๊ฐ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ๋ด์ฉ์ด ์ค์๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์๊ฒฉํ๊ฒ ๊ฐ๋
ํ ์ฌ์ค, โข ํํธ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฉํ ๋น์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T์ ํจ์ ๋ TCDD๋ก ์ธํ์ฌ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด๋ ์ฌ๊ฐํ ๊ฐ์์์ ๋น๋กฏํ์ฌ ์ธ์ฒด ๊ฑด๊ฐ์ ์ ํดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ธ์ํ๊ณ ์์์ผ๋, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ TCDD์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ธ์ํ ์ ๋๋ ๊ทธ ์ด์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์๋ ์ฌ์ค, โฃ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ง๋ ์์์ง๋ง, ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ณต์ค์ดํฌ์ ์์ ์ดํฌ์ง์ญ ๋ด์ ์๊ตฐ์ ์๊ฐ์ํค๊ณ ๊ทธ ์ดํฌ์๋ก๋ถํฐ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ฒฝ๊ณผํ ํ ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ์ ๋ค์ด๊ฐ๋๋ก ํ๋ ๋ฑ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์ ์ ์ฐจ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๊ธฐ์ค์ ๋ง๋ จํ์ฌ ๊ทธ ์ฌ์ฉ์ ํต์ ํ์๊ณ ์ ์ด๋ ์ ์์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์์ฉ์ ์ด์ ์ ๊ท์ ์ ์คํ ๊ฒฝ๊ณ ๋ฌธ์ ํ์ํ์๋ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
์ ์ธ์ ์ฌ์ค์ ์ํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ฉํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ์์ ์ง์ญ ๋ฑ์ ์ดํฌ๋ ๊ฒ์ด ์์ ๋์ด ์์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ด๋ ๊ทธ ์ฌ์ฉ ๋ฐ ์์ ์ ๊ดํ ์ฃผ์์ฌํญ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ฉ๊ธฐ์ ํ์๋๊ฑฐ๋ ๊ทธ ๋ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ์ ๋ฌ๋์ง ์๋๋ค๋ฉด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ดํฌ๊ณผ์ ์์ ๊ทธ ์ํ์ฑ์ ํผํ๊ฑฐ๋ ์ค์ด๋ ๊ฒ์ด ์ด๋ ค์ธ ๊ฒ์์ ์ฝ๊ฒ ์์ํ ์ ์์์ผ๋, ํํธ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋ถํน์ ๋ค์์ ์๋น์๋ฅผ ์๋๋ก ํ๋งค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๊ทธ ์ฌ์ฉ์์ธ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ํ์ฌ๋ง ๊ฐ๋ณ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฉํ๋์๋ ๊ฒ์ผ๋ก์, ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ TCDD์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค ์ด์์ผ๋ก ๋ง์ด ์๊ณ ์์๊ณ ๋ ์์ฒด์ ์ธ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ๋ฐฉ๋ฒ์ ํต์ ํ ์ ์์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ด๋ ๊ทธ ์ฌ์ฉ ๋ฐ ์์ ์ ๊ดํ ์ฃผ์์ฌํญ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ฉ๊ธฐ์ ํ์ํ๋ ๊ฒ์ ์ผ์ฒด ํ์ฉํ์ง ์์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฉ๊ธฐ์ ์์ ๊ฐ์ ํ์๋ฅผ ํ์ง ์๋ํ์์์ ์ด๋ ํ ๊ณผ์ค์ด ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๊ฐ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ ์๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ ์ฌ์ฉ ๋ฐ ์์ ์ ๊ดํ ์ฃผ์์ฌํญ์ ํ๊ธฐํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ๊ฒ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ ํผ๊ณ ๋ค ์ด์์ผ๋ก ์ธ์ํ์๊ณ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ์ ํต์ ํ ์ ์์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ์ธํ ํผํด๋ฅผ ์ค์ด๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๋๋ก ํ ์ ์์๋ค๊ณ ๋ณผ๋งํ ์ฌ์ ๋ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ํ์์์ ๊ฒฐํจ์ ๊ดํ ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค.
6. ๊ฒฐ ๋ก
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐ, ๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ ๊ทธ ๊ณต๊ธ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์ TCDD ๋๋ ์์ ์์น์ธ 0.05ppm์ ์ด๊ณผํ๋ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋๋ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ์๋ก์ ์์ ๊ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ํด์ ๋ํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
โ
ค. ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
A. ๋น์ฌ์์ ์ฃผ์ฅ ๋ฐ ์์ ๋ฑ
1. ๋น์ฌ์์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
(1) ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๊ท์ ์ ๊ธฐํ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ์์ธ 1 ์ฃผ30) ๋ณด๊ณ ์ ๋ฐ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ์์ฒด์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๊ธฐ๋ณธ์ผ๋ก ํ๋, ๊ธฐ์กด์ ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒํ , ์ ๋ฆฌํ ๋ฏธ๊ตญ ๋ณดํ์ฒ์ ์
์ฅ๊ณผ ์ด๋ฅผ ํ ๋๋ก ํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ท์ ์ ์ฐธ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ ๊ท์ ํ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทธ ๊ท์ ์ง๋ณ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ง์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ท์ ๋ ๋ณต๋ฌด๊ธฐ๋ก ํ์ธ, ๊ฒ์ง์ ์ฐจ ๋ฑ์ ๊ฑฐ์ณ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์ง์ญ์์ ๊ทผ๋ฌดํ ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ ๋๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์๋์๋ค๊ณ ์์ฌ๋๋ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ ๋์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋๋ ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋์๊ณ , ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ๊ณ ์ ์ญ๋ ์๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ ์ป์ ์๋ โ ์ ์ ๋๋ ๋ฐ์ก์ํ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ง๋ณ, โก ๊ตฐ ๋ณต๋ฌด ์ ์ ๋ฐ์๋์๋ค๊ณ ํ๋ช
๋ ์ง๋ณ, โข ์ธ์์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ง๋ณ, โฃ ๊ธฐํ ์์๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์์ ์์ธ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค๊ณ ์ํ์ ์ผ๋ก ํ์คํ๊ฒ ๋ฐํ์ง ์ง๋ณ ๋ฑ์์ด ์
์ฆ๋์ง ์๋ํ๋ ํ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก(๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 4ํญ,์ 5ํญ,์ 3ํญ ์ฐธ์กฐ) ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ TCDD ๋
ธ์ถ ๋ฐ ๊ทธ๋ก ์ธํ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋๋ ํ์ ์์ฆ์ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ค์ ์ด๋ฏธ ์
์ฆ๋์๋ค ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ํ์๊ฐ ์๋๋ผ๊ณ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ง๋ณ์ด ์ โ ๋ด์ง โฃ ์ค ํ๋์ ํด๋นํ๋ ์ฌ์ค์ ์
์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
(2) ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ ๊ฑด๊ฐ์ ํผํด๋ฅผ ์
์ ๊ฒฝ์ฐ ํผํด์์๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ง๋ณ๊ณผ ์ ํด๋ฌผ์ง๊ณผ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ์ฐ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ทธ ๋ฌผ์ง์ด ๋นํด ์ง๋ณ์ ์ผ๊ธฐํ ์ ์๋ค๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ โ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณโ๊ฐ ์
์ฆ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ์ ์ ๋ก ๋ค์ ํผํด์๊ฐ ๊ทธ ๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์ด ์ค์ ๋ก ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๋ โ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณโ๊น์ง ์
์ฆ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
(๊ฐ) ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
์ ํด๋ฌผ์ง์์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ํ๊ฒฝ์นจํด์ฌ๊ฑด ์ค ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ์ด ์ธ๊ฐ์ ๊ฑด๊ฐํผํด์ ๊ดํ ์ฌ๊ฑด์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ๋
ธ์ถ๊ณผ ํผํด์ ๊ดํ ์ง์ ์ ์ธ ์คํ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ฏ๋ก ์ญํ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์๋ฐ์ ์๋๋ฐ, ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ โ ํน์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง(์ธ์)์ด ๋ฐ๋ณ์ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ์ ์ ์์ฉ ๋๋ ์กด์ฌํ ๊ฒ์ด๊ณ , โก ์ ํด๋ฌผ์ง๊ณผ ๋ฐ๋ณ๋ฅ ์ฌ์ด์ ์ฉ๋๋ฐ์์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ฉฐ, โข ๊ทธ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋ถํฌ์์ฅ์ด ์ด๋ฏธ ๊ด์ฐฐ๋ ์ ํ์ ํน์ฑ๊ณผ ๋ชจ์ ์์ด ์ค๋ช
๋๊ณ , โฃ ๊ทธ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ์ง๋ณ์ ์์ธ์ผ๋ก์ ์์ฉํ๋ ๊ณผ์ ์ด ์๋ฌผํ์ ์ผ๋ก ๋ชจ์ ์์ด ์ค๋ช
๋๋ค๋ฉด ์ ํด๋ฌผ์ง๊ณผ ๊ฑด๊ฐํผํด ์ฌ์ด์ โํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑโ์ด ์ธ์ ๋๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ญํ์ ์ผ๋ก ํต๊ณ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ฉด ๋ฒ๋ฅ ์ ์ผ๋ก โ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณโ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ค.
ํํธ, ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ด ์์ ๊ฐ์ ์ญํ์ ๋ค ๊ฐ์ง ์๊ฑด์ ์ ๋ถ ๊ฐ์ถ๊ณ ์์ง ์์ ์ญํ์ ์ผ๋ก โํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑโ์ด ์ธ์ ๋์ง ์๋๋ค ํ๋๋ผ๋, ๋ฒ์์ ์ญํ์ ๊ณ ๋ ค๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ธ ๊ด์ ์์ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ผ๋ก ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ก ์ ํ ๋๋ก, ์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์, ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ๋ณด๊ณ ์, ๋ฏธ๊ตญ ํ๊ฒฝ๋ณดํธ์ฒญ(Environmental Protection Agency) ๋ณด๊ณ ์(์ดํ โEPA ๋ณด๊ณ ์โ๋ผ ํ๋ค), โโ๋ํ๊ต ์์ธ 2 ์ฐ๊ตฌํ์ ์๋น์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๋ฐ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์(์ดํ ์๋น์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๋ฐ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ํฉํ์ฌ โ์์ธ 2 ๋ณด๊ณ ์โ๋ผ ํ๋ค) ๋ฑ์ ๋ด์ฉ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, TCDD์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ๊ฐ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ธ์ ๋๋ค.
(๋) ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
๊ฐ์ฌ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ํ์ฌ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์์ ํ ์
์ฆ๋์ง ์๋๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ์ํ์ฌ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ง๋ณ๋ค ์ฌ์ด์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ ์ด์ TCDD ๋
ธ์ถ์ ์ ์ง๋ณ๋ค ์ฌ์ด์ ์ฌ์ค์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ก์์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๋ํ๋ ํ๋ฅ ์ ์์น ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋น์จ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ด ๊ฐ์ข
์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋๋ฌผ์คํ, ๋ฐฐ์๋ ์ธ๊ฐ์ธํฌ์ ๋ํ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ณผ ๋ ๊ทธ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 80% ๋๋ ๊ทธ ์ด์์ด๋ฏ๋ก, ์ ๋ฒ์ ๋ด์์ ๋น์จ์ ์ผ๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
(3) ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
(๊ฐ) ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ ์ํ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์
์ฆ
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ฒฝ์นจํด์ฌ๊ฑด์ ์์ด์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋๊ฐ ๋ณธ์ธ๋ ๋ชจ๋ฅด๋ ์ฌ์ด์ ์ ์ฒด์ ํก์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ ํ์ค์ ์ธ ํก์๊ณผ์ ์ ์
์ฆํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฑฐ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ์ ๊ฐ๊น์ฐ๋ฏ๋ก, ๊ฐ๊ฐ ํผํด์๊ฐ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ํผํด์๋ค์ด ๊ฑฐ์ฃผ ๋๋ ํ๋ํ๋ ์ง์ญ์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ๋๋ฌํ ์ฌ์ค์ ์
์ฆํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถฉ๋ถํ๊ณ ๋ ๋์๊ฐ ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํ์ค์ ์ผ๋ก ์ธ์ , ์ด๋์์, ์ผ๋ง๋งํผ, ์ด๋ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํผํด์์ ์ ์ฒด์ ํก์๋์๋์ง๋ฅผ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์
์ฆํ ํ์๋ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, โ ๊ฐํด์๊ฐ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋ฐฐ์ถํ ์ฌ์ค, โก ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํผํด์๊ฐ ๊ฑฐ์ฃผ ๋๋ ํ๋ํ๋ ์ง์ญ์ ๋๋ฌํ ์ฌ์ค, โข ๊ทธ ํ ํผํด์์๊ฒ ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ์ฌ์ค์ด ์
์ฆ๋๋ฉด ํผํด์์ ์ง๋ณ์ ๊ฐํด์์ ์ ํด๋ฌผ์ง ๋ฐฐ์ถํ์๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ผ์ ๊ทธ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ด ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ ์์ค์ TCDD๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์๊ณ , ๊ทธ ๊ณ ์ฝ์ ์ 90%๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ณต๋ฌดํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์์ ์ง์ญ์ ์ดํฌ๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ TCDD๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ง๋ณ๋ค์ด ๋ฐ์ํ์์์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ถ๋ ๊ฐ ์ฆ๊ฑฐ์ ์ํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ์
์ฆ๋๋ค. ํนํ, ๋ฏธ๊ตญ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ํธํก๊ธฐ๊ด์ด๋ ํผ๋ถ๋ฅผ ํตํ์ฌ์๋ง ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ๋ฐ๋ฉด, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ ํ์ง์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋ ์งํ์๋ฅผ ์์๋ก ์ฌ์ฉํ๊ณ ํ์ง์์ ์์ฐ๋์ด TCDD๋ก ์ค์ผ๋ ์๊ณผ ์ผ์ฑ, ๊ณผ์ผ ๋ฑ์ ์ญ์ทจํ๋ ๋ฑ ์ํ๊ธฐ๊ด์ ํตํ์ฌ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก์จ, ๋ฏธ๊ตญ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค๋ณด๋ค ๋ง์ ์์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฌ์ค๋ค์ ์ํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ฏ๋ก, ๊ทธ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
ํํธ, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ทธ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋ค์ด ์๋ TCDD๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ํ๊ฒ ํ ์ ๋์ ๋๋๊ฐ ์๋๋ผ๊ฑฐ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ํผํด๊ฐ ์ ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์ํ ๊ฒ์์ ์ฆ๋ช
ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ๊ธฐํ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๋ฉดํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ํนํ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์๋ 1987.๊ฒฝ์ ์ฒ์์ผ๋ก ์์ธ์ ์ฐ๋ ๊ธฐ ์๊ฐ์ฅ์ด, ๊ทธ ์ดํ 1995.๊ฒฝ๊น์ง 6๊ณณ์ ์ฐ๋ ๊ธฐ ์๊ฐ์ฅ์ด ๊ฐ ๊ฑด์ค๋์ด ๊ฐ๋ํ์ฌ ์๋๋ฐ, ๊ทธ ๊ท๋ชจ์ ๋น์ถ์ด ์ ์๊ฐ์ฅ๋ค์์ ๋ฐฐ์ถ๋ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ ์ ๋ฐ ๋๋๋ ๋ฌด์ํ์ฌ๋ ์ข์ ์ ๋์ด๊ณ , ๊ทธ ์ข
๋ฅ๋ ๋๋ถ๋ถ TCDD ์ธ์ ๊ฒ์ธ ์ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด ๋ณผ ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ ์ด์ธ์ ๊ณณ์์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋๊ณ ์ด๋ฅผ ์ ์ ์ธ ์์ธ์ผ๋ก ํ์ฌ ๊ทธ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฑฐ์ ์๋ค.
(๋) ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
๊ฐ์ฌ ์์ ๊ฐ์ ์
์ฆ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์์ ํ ์ธ์ ๋์ง ์๋๋ค ํ ์ง๋ผ๋ ์์ ์ฃผ์ฅํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ฐํดํ์์ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ผ์ ๋น์จ์ ์ฌ์ค์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๊ณ , ๊ทธ ๋น์จ์ด 80% ๋๋ ๊ทธ ์ด์์ผ๋ก ์ธ์ ๋๋ ์ด์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ ๋น์จ์ ํ๋์์ ์ธ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค.
๋. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
(1) ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๊ท์ ์ ์ฑ๊ฒฉ
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทธ ์ ์ , ๊ฐ์ ๊ฒฝ์์ ๋น์ถ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ์ด๊ฑฐ๋ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ํ ์ํ์ , ๊ณผํ์ ๊ฒ์ฆ์ด ์์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ์๊ณ ์๋ ์ง๋ณ์ ๋ํ ๋ณด์๊ณผ ์น๋ฃ ๋ฑ์ ์ง์์ ์ํ์ฌ ์ฌํ์ ์ฑ
์ ๊ณ ๋ ค์์ ๋ง๋ค์ด์ง ๋ฒ๋ฅ ์ด๋ฏ๋ก, ์ ๋ฒ ์์ฒด๊ฐ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ง์ ๊ท์ ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ํ,๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 4,5ํญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ๋ณด์๊ณผ ์ง์์ ๋ฒ์๋ฅผ ํ๋ํ๊ณ ๊ทธ ์ ์ฒญ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ดํํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ ๊ท์ ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ํ ์๊ณ ๋ค์ ์
์ฆ์ฑ
์์ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ ํ์ํฌ ์ ์๋ค.
(2) ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
(๊ฐ) ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
์๊ณ ๋ค ์ฃผ์ฅ์ ์ง๋ณ๋ค๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์
์ฆ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ฉ๋ ์ ์๊ณ , ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ก ์ ์ํ๋ค ํ๋๋ผ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ TCDD์ ์๊ณ ๋ค ์ฃผ์ฅ์ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ญํ์ 4์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ์ง๋ ์๋๋ค. ํํธ, ์๊ณ ๋ค์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ๋ง ์ธ์ ๋๋ฉด ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค๊ฑฐ๋ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋์ง ์๋ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฒ์์ด ๋ค๋ฅธ ์ฌ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋, ์ด๋ ์ญํ์ด๋ก ์๋ ๋ฐํ๋ฏ๋ก ํ๋นํ์ง ์๋ค.
๋ํ, ์๊ณ ๋ค์ด ์ ์ํ๊ณ ์๋ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ๊ฒฐํจ์ด ์๋ ๊ฒ๋ค์ด์ด์ ์ ๋ขฐํ ์ ์๊ณ ๋ฌ๋ฆฌ ์๊ณ ๋ค ์ฃผ์ฅ์ ์ง๋ณ๋ค๊ณผ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ฆ๋ช
ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ์คํ๋ ค ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ด๋ฆฐ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์๋ค์ด ๋ ๋ง๋ค.
(๋) ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์์น์ ๋ฐ๋ผ ์กด์ฌํ๊ฑฐ๋ ์กด์ฌํ์ง ์๋ ๊ฒ์ด์ง ๋น์จ์ ์ผ๋ก ์กด์ฌํ์ง๋ ์๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ํํธ ์ํด๋ฐฐ์์ก์ ์ฐ์ ํ๋ ๋จ๊ณ์์ ๋ค๋ฅธ ์์๋ค์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ๋น์จ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง ์ด๋ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ ์ ๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ฐ์ฌ ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ฉ๋ ์ฌ์ง๊ฐ ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ ์ด๋ก ์ ๋
ธ์ถ์ง๋จ์ ํน์ ์ง๋ณ์ ๋ํ ๋ฐ๋ณ๋ฅ ์ด ๊ธฐ์ค์ธ๊ตฌ(๋ชจ์ง๋จ)์ ๋ฐ๋ณ๋ฅ ๋ณด๋ค ๋๋ค๋ ํ์คํ ์ญํ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์์ ์ ์ ๋ก ํ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ์๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ด๋ ํน์ ์ง๋ณ์ ๋ฐ๋ณ๋ฅ ์ ๋์ธ๋ค๋ ๋ฉ๋๊ฐ๋ฅํ๊ณ ์ผ๊ด์ฑ ์๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ์ถํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ค.
๋ํ, ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ์ฌ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ๋ก ์ธํ์ฌ ํผํด๋ฅผ ์
์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ง๋จ์ ๋ชจ๋ ๊ตฌ์ฑ์๋ค์ด ์์ก์ ์ ๊ธฐํ์๋ค๋ ์ฌ์ ์ด ์๊ตฌ๋๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด(๊ด๋ จ ์ฌ๊ฑด์ธ์ด ๋ฒ์ 2002๋32686ํธ ์ฌ๊ฑด์ ํฌํจํ๋ค)์์๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ด์ธ์์ธ ์ฝ 320,000๋ช
์ค ์ฝ 17,000๋ช
, ์ฆ ์ฝ 5% ์ ๋๋ง์ด ์์ก์ ์ ๊ธฐํ ๋ฐ ๋ถ๊ณผํ๋ฏ๋ก, ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ค.
(3) ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
(๊ฐ) ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ ์ฌ๋ถ
ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์์ด ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด๋ ์ผ๋ฐ์ธ์ ์
์ฅ์์ ํต์์ ์ผ๋ก ์ด๋ค ์ฌ์ค์ ์กด์ฌ๊ฐ ์ผ์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ค๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด ํฉ๋ฆฌ์ ์ด๋ผ๊ณ ํ๋จํ ์ ๋์ ์
์ฆ์ ์๋ฏธํ๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด์์๋ ์๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ ๋ชจ๋ ์ฆ๊ฑฐ์ ์ํ๋๋ผ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ์ ์ผ์ผ์ผฐ๋ค๊ณ ๋ณผ๋งํ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
ํนํ, ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ, ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ฃผ๋ก ์ดํฌ๋ ๊ณณ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ค๋ถ ๊ณ ์ง๋ ๋๋ ๋ผ์ค์ค ๊ตญ๊ฒฝ๊ณผ ์ธ์ ํ ์ฐ์
์ง์ญ์ ์ฃผ์ ์นจํฌ๋ก์ ์ ์ฃผ๋์ง์๊ณ , ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ๋๋ถ๋ถ์ด ์ฃผ๋ํ ๊ณณ์ ๋๋ถํด์์ง์ญ์ผ๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๊ฑฐ์ ์ดํฌ๋์ง ์๋ํ ์ง์ญ์ด์์ผ๋ฉฐ, ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋์ด ์ดํฌ๋ TCDD๋ ์ผ๋ฆผ์ ์ํ์ฌ ํก์๋๊ฑฐ๋ ํ ์์ ํก์ฐฉ ๋๋ ๊ด๋ถํด๋์ด ์ค์ ๋ก ์ธ์ฒด์ ํญ๋ก๋ ์ ์๋ ์์ ์ง๊ทนํ ์ ์๊ณ , ๊ทธ ์ค ์ธ์ฒด์ ํก์๋๋ ์์ ๋์ฑ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ค์ ๋
ธ์ถ๋์๋ค๊ฑฐ๋ ์ฒด๋ด์ TCDD๊ฐ ํก์๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ํ, TCDD๋ ์ฌ๋ฌ ์์ธ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ง๋ค์ด์ง๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ํฌํจํ ์ฐ์
ํ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ์ธ๊ตฌ๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ๋ฐฐ๊ฒฝ์์ค์ผ๋ก ์ฝ 10ppt(parts per trillion, 1์กฐ๋ถ์ 1์ ํด๋นํ๋ ๋ถ๋์ ์๋ฏธํ๋ค) ์ ๋์ TCDD๋ฅผ ์ฒด๋ด์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋๋ฐ, ์ผ๋ถ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ์์ ํ์ฒญ TCDD ๊ฒ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด, ๊ทธ ํ๊ท ์น๊ฐ 0.7ppt(๊ฐ์ฅ ๋์ ๊ตฐ์์์ ๋๋๋ 1.2ppt)๋ก์ ์ผ๋ฐ์ธ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ์์ค๋ณด๋ค ๋ ์ ์ ์์ TCDD๋ฅผ ์ฒด๋ด์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
2. ์ ์
๋น์ฌ์๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ด๋ จํ ์์ ์ โ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ด ์ํด๋ฐฐ์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ๊ทธ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ง์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ, โก TCDD์ ๋ํ ๊ฐ์ข
์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ์ฌ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ๋ณด์ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ, โข ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋์๊ณ ์ค์ ๊ทธ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ทธ ๋ณด์ ์ง๋ณ๋ค์ด ๋ฐ์ํ์๋์ง ์ฌ๋ถ, โฃ ์์ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋์ง ์๋ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋น์จ์ ์ผ๋ก๋ผ๋ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ ๋ฑ์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ดํ์์๋ ์ฐ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์
์ฆ์ ๋ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ตํ ๊ฒํ ํ ํ ์ ์์ ๋ค์ ๊ดํ์ฌ ์ฐจ๋ก๋ก ์ดํด๋ณด๊ธฐ๋ก ํ๋ค.
3. ์ด ์ฌ๊ฑด์ ํน์ฑ ๋ฐ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์
์ฆ์ ๋ฒ๋ฆฌ
๊ฐ. ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก๊ณผ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ
์ด ์ฌ๊ฑด ์ฒญ๊ตฌ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ผ์์ผ๋ก ๋ณต๋ฌดํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ ์์ ์ง์ญ์ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ์ง๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก์จ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ ํผํด๋ฅผ ์
๊ฒ ๋์์์ ์์ธ์ผ๋ก ํ์ฌ ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๊ณ ์๋ค๋ ์ ์์ ์ด๋ฅธ๋ฐ ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก์ ํน์ฑ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค.
๊ณตํด ๊ธฐํ ์ ํด๋ฌผ์ง์์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์์ก, ์ฆ ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก์ ์์ด์๋ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ฌ๋ฌ ๋จ๊ณ๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ์ํด๋ฅผ ๋ผ์น๋ ์๊ฐ ๋ง๊ณ ํ์ฌ์ ๊ณผํ์์ค์ผ๋ก ํด๋ช
ํ ์ ์๋ ๋ถ์ผ๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฐํดํ์์ ์ํด๋ฐ์ ๊ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์์ฐ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ์ฆ๋ช
ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณค๋ ๋ด์ง ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ด๋ฏ๋ก, ํผํด์์๊ฒ ์ฌ์ค์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์กด์ฌ์ ๊ดํ ์๋ฐํ ๊ณผํ์ ์ฆ๋ช
์ ์๊ตฌํจ์ ๊ณตํด ๊ธฐํ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ํผํด์ ๋ํ ์ฌ๋ฒ์ ๊ตฌ์ ์ ์ฌ์ค์ ๊ฑฐ๋ถ๊ฐ ๋ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ ๋ฐ๋ฉด์ ๊ฐํด์์ธก์ ๊ธฐ์ ์ , ๊ฒฝ์ ์ ์ผ๋ก ํผํด์๋ณด๋ค ์์ธ์กฐ์ฌ๊ฐ ํจ์ฌ ์ฉ์ดํ ๋ฟ ์๋๋ผ ๊ทธ ์์ธ์ ์ํํ ์ผ๋ ค๊ฐ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฐํด์๊ฐ ๋ฐฐ์ถํ ์ด๋ค ์ ํดํ ์์ธ๋ฌผ์ง์ด ํผํด์์๊ฒ ๋๋ฌํ ํ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๋ฉด ๊ฐํด์์ธก์์ ๊ทธ ๋ฌดํดํจ์ ์
์ฆํ์ง ๋ชปํ๋ ํ ์ฑ
์์ ๋ฉดํ ์ ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์ฌํํํ์ ๊ด๋
์ ์ฃผ31) ์ ํฉํ๋ค.
์ฆ, ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก์์๋ ๊ฐํด์๋ก๋ถํฐ ํน์ ํผํด๋ฅผ ๋ฐ์์ผ ํ ์ ์๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ์์ฑยท๋ฐฐ์ถ๋ ์ฌ์ค, ๊ทธ ๋ฐฐ์ถ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํผํด์์๊ฒ ๋๋ฌํ ์ฌ์ค, ๊ทธ ํ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ฌ์ค์ด ๊ฐ ๋ชจ์ ์์ด ์ฆ๋ช
๋๋ฉด ๊ฐํด์์ ์ ํด๋ฌผ์ง ๋ฐฐ์ถ๊ณผ ํผํด์์ ์ํด ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํจ์ด ์ผ์ ์ฆ๋ช
๋์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ๊ฐํด์๊ฐ ๊ทธ ๋ฐฐ์ถ๋ฌผ์๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ๋ค์ด ์์ง ์๋ค๊ฑฐ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ๋ค์ด ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ๊ฒ์ด ์์ ๋๋ ๋ฒ์ ๋ด์ ์ํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ฆ๋ช
ํ๊ฑฐ๋, ๋๋ ๊ทธ ํผํด๊ฐ ์ ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์ํ ๊ฒ์์ ์ฆ๋ช
ํ์ฌ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ถ์ ํ์ง ๋ชปํ๋ ํ ๊ทธ ๋ถ์ด์ต์ ๊ฐํด์์๊ฒ ๋๋ ค์ผ ํ ์ฃผ32) ๊ฒ์ด๋ค.
๋. ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ํ ์
์ฆ
์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ ๊ฑด๊ฐ์ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ํด๋ฌผ์ง๊ณผ ํผํด์์๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋, ์ฐ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ธ์ฒด๊ฐ ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฌธ์ ๋ ์ง๋ณ์ด ์ผ๊ธฐ๋ ์ ์๋ค๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ฆ๋ช
๋์ด์ผ ํ๊ณ (์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ด ๋ถ์ธ๋๋ค๋ฉด ํผํด์๊ฐ ๊ทธ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์๋ค ํ๋๋ผ๋ ๋นํด ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ์ฌ์ง๊ฐ ์๋ค.), ๋์๊ฐ ํผํด์๊ฐ ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋ ํ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊น์ง ์
์ฆ๋์ด์ผ ํ๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ด ์ง๋จ์ ๋ณ๋ฆฌํ์์ผ๋ก์ ๋ฌธ์ ๋๊ณ , ์์์ํ ๋๋ ๋ณ๋ฆฌํ์ ์ผ๋ก ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ๋ฌธ์ ๋ ์ง๋ณ์ ์์ธ์ด ๋๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ ๋ฐ๋ณ์ ๊ธฐ์ ์ด ์์ง ๋ช
ํํ ๋ฐํ์ง์ง ์์์ผ๋ฉฐ, ๋์๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ํผํด์๊ฐ ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ๋
ธ์ถ ์ ๋๋ฅผ ์
์ฆํ ๊ณผํ์ ๋ฐฉ๋ฒ์กฐ์ฐจ ํ๋ฆฝ๋์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก์์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์
์ฆ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฆฌ์ ์ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์
์ฆํ๊ธฐ๋ ์ฝ์ง ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ธ๊ฐ์ ์ง๋จ์ ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐํ์ฌ ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง๊ณผ ๊ทธ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ผ๋ก ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์์์ ๋ฐํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ๊ฐ๊ฐ ํผํด์์๊ฒ ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ๋๋ฌํ ํ ๋นํด ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ์ฌ์ค๋ก๋ถํฐ ๊ฐ๊ฐ ํผํด์์ ์ง๋ณ์ด ๋นํด ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ์ธ์ ํ ์ ์๊ณ , ์ด๋ก์จ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ผ์ ์ฆ๋ช
๋์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
B. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๊ท์ ๊ณผ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
1. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ๊ณผ ์์
์๊ณ ๋ค์ โ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ด ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ TCDD์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ํํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ๋ฑ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ์ด์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ง์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๊ณ , โก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ํ ์ ์ฐจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์ด์ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋ฌด๊ดํ ์์ธ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์์ด ์ํ์ ์ผ๋ก ํ์คํ๊ฒ ๋ฐํ์ง์ง ์๋ ํ ๊ทธ ์ง๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๋๋ก ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ๋ ์๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์ฌ์ค์ ์
์ฆ์ผ๋ก ์ถฉ๋ถํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ฒญ๊ตฌ์์ธ์ผ๋ก์ ํน์๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ตฌํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์๊ณ ๋ค์ ์์ ๊ฐ์ ์ฃผ์ฅ์ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ด ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ดํ ํน๋ณ๋ฒ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ์ ์๊ฑฐ๋ ์๋๋ฉด ์ ์ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ค ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ ๋ฒ์์ ๊ดํ ๊ท์ ๋๋ ๊ทธ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ์์ธ์ ๊ดํ ์ ๊ฐ์ฃผ๊ท์ ์ด ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ง์ ์ ์ฉ๋๊ฑฐ๋ ์ ์ถ์ ์ฉ๋ ์ ์์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์ด๋ฅผ ํ๋จํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์
๋ฒ ๋ชฉ์ ์ด๋ ๊ท์ ๋ด์ฉ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ํด์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ์ธ์ ์ ๊ทผ๊ฑฐ ๋ฑ์ ์ดํด๋ณด์์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
2. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ฑ๊ฒฉ
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์์ ๋ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ ๋ณด์๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์ ๋ฐ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ๋ํ ์ง์์ ๊ดํ์ฌ ํ์ํ ์ฌํญ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ธ์ฒด์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ๋ฑ์ ๊ดํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ ๋ฑ์ ํํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํ์ํ ์ฌํญ์ ๊ท์ ํจ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๊ณ ์๋๋ฐ (๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ 1์กฐ), ์ฌ๊ธฐ์ ๋งํ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ ๋ณด์์ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์ ๋ฑ์ ์ํ์์ ๊ณผ ๋ณต์งํฅ์์ ๋๋ชจํ๊ธฐ ์ํ ์ง์์ ์ผํ์ผ๋ก ํํ์ฌ์ง๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค(๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ ์ 1์กฐ).
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์์ ๋ํ์ฌ๋ ๋ณด์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ธ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ด ์ ํ๋ ๋ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์๋ฃ๋ณดํธ๋ฅผ ํํ๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์ ์ค ์ฅ์ ์ ๋๊ฐ ์ผ์ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ๋ ์์ ๋ํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ ์ ์๊ตฐ๊ฒฝ์ผ๋ก ๋ณด์ ๋ณด์์ ํ๋๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ๋ฐ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ๋ํ์ฌ๋ ์ง๋ฃ๋ฅผ ํํ๊ณ ์ฅ์ ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ๋ผ ์์ฐ์ ๋ฒ์ ๋ด์์ ์๋น์ ์ง๊ธํ ์ ์๋๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค. ๋ํ, ์ผ์ ํ ๋ฒ์ฃ๋ฅผ ์ ์ง๋ฅด๊ณ ์คํ์ ์ ๊ณ ๋ฐ์ ์งํ์ค์ธ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์ ๋ฐ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ๋ํ์ฌ๋ ๊ทธ ํ ์งํ๊ธฐ๊ฐ ์ค์๋ ์๋น์ ์ง๊ธํ์ง ์๋ํ๊ณ , ๋์๊ฐ ๊ตญ๊ฐ๋ณด์๋ฒ ์๋ฐ ๋๋ ๋ฐ๊ตญ๊ฐํ์์์ ์ฒ๋ฒ์ ๊ดํ ํน๋ณ์กฐ์น๋ฒ ์๋ฐ ๋ฑ ์ผ์ ํ ๋ฒ์ฃ๋ก ์คํ์ ์ ์ฃํ๊ฒฐ์ด ํ์ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ ํ์ ๋ฐ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ๋ํ์ฌ๋ ์ผ์ ํ ์๊ฑดํ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์ฉ ๋์์์ ๋ฐฐ์ ํ์ฌ ์ ๋ฒ์ ์ํ ๋ชจ๋ ์ง์์ ํ์ง ์๋๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค.
๋ํ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋น์ด ํ์๋ฒ์ผ๋ก ์ ์ ๋์๊ณ ๊ทธ ํ์ ๊ฐ์ ์ ํตํ์ฌ์๋ ๊ณ์ํ์ฌ ํ์๋ฒ์ ํํ๋ก ์กด์ฌํ์ฌ ์๋๋ฐ(ํํ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ๋ ๊ทธ ๋ถ์น ์ 2์กฐ์์ ๊ทธ ์ ํจ๊ธฐ๊ฐ์ 2007. 12. 31.๊น์ง๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค.), ๊ทธ ์ ํจ๊ธฐ๊ฐ ๋ง๋ฃ์๊น์ง ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์ ๋ฑ์ ๋ฑ๋ก์ ์ฒญ์ ํ์ง ์๋ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์ฉ๋์์์ ์ ์ธํ๊ณ ์๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ํ์ ๋ฑ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ํผํด์ ๋ฐฐ์์ด ์๋๋ผ ๋ณด์ ๋ด์ง ์ง์์ ๊ทธ ์ฃผ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๊ณ ์๊ณ , ๊ทธ๋ฌํ ๋ณด์๊ณผ ์ง์ ๋ฑ์ ํํ์ ๋ณด์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์์ด ๋ช
๋ฐฑํ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๋ถ์ฌ๋๊ณ ์๋ ์ , ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ํผํด๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๋ ์๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ทธ ์ ์ฉ์ ๋์์ผ๋ก ์ผ์ง ์๋ํ๊ณ ์ ๋ฒ์ ์ ์ฐจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋ก๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์ ๋ฑ์ผ๋ก ๊ทธ ์ ์ฉ๋์์๋ฅผ ํ์ ํ๊ณ ์๋ ์ , ํ์ ์ฆ ํ์ ๋ฑ์๊ฒ ์ง๊ธ๋๋ ๊ธ์์ ์ํด๋ฐฐ์์ด ์๋๋ผ ๋ณด์ ๋๋ ์๋น์ด๋ผ๊ณ ๊ท์ ํ ์ , ๋ณด์ ๋๋ ์๋น์ ์์ก์ฐ์ ์ ์์ด ์ฅ์ ์ ๋๋ง์ ๊ณ ๋ คํ ๋ฟ ์ผ์ค์์
๋ฑ ์ํด๋ฐฐ์์ก ์ฐ์ ์ ํ์ํ ์์์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๋ ์๋ ์ , ์ํด๋ฐฐ์๊ณผ๋ ๊ด๊ณ์๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฒ์ฃํ์๋ฅผ ์ฌ์ ๋ก ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์์ฒด์ ์ ์ฉ์ ๋ฐฐ์ ํ๊ณ ์๋ ์ , ํ์๋ฒ์ ํํ๋ก ์กด์ฌํ๋ ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์์ ๋ํ ์ง์ ๊ท์ ์ ๋ชจ๋ ๊ตญ๊ฐ๋ณด์์ ๊ทผ๊ฑฐํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ํด๋ฐฐ์์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ์
๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๊ณ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ๋ถ๋ฒํ์ ์ผ๋ฐ์ ์ ์ฉ๋๋ ํน๋ณ์ฌ๋ฒ์ผ๋ก์์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
{ํ๋ฒ์ฌํ์๋๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ(1997. 12. 24. ๋ฒ๋ฅ ์ 5479ํธ๋ก ์ ๋ฌธ ๊ฐ์ ๋ ๊ฒ) ์ 6์กฐ ์ 1ํญ์ ๋ํ ์ํ๋ฒ๋ฅ ์ฌํ์ฌ๊ฑด(ํ๋ฒ์ฌํ์ 2000. 7. 20. ๊ฒฐ์ 98ํ๊ฐ4)์์ โ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทธ ์
๋ฒ ๋ชฉ์ ์์ฒด์์ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ ๋ณด์์ ํ ๊ฒ์ ๊ท์ ํ๊ณ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ฅผ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ ์ 4์กฐ ์ 1ํญ ์ 4ํธ์์ ๊ท์ ํ ์ ์๊ตฐ๊ฒฝ์ผ๋ก ๋ณด๋๋ก ๊ท์ ํ๋ฉด์๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ๋๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ ์ 4์กฐ ์ 1ํญ ์ 4ํธ์ ์ ์๊ตฐ๊ฒฝ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ํฌ ๋๋ ์ด์ ์คํ๋ ์ง๋ฌด์ํ ์ค ์์ด๋ฅผ ์๊ฑด์ผ๋ก ํ์ง ์๊ณ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ ์์ธ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค๊ณ ์ํ์ ์ผ๋ก ํ์คํ๊ฒ ๋ฐํ์ง ์ง๋ณ์์ด ์
์ฆ๋์ง ์๋ํ๋ ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๋๋ก ๊ท์ ํ๋ ๋ฑ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ด ์ ํ๋ ์๊ฑด๊ณผ ์ ์ฐจ์๋ ๋ณ๋์ ์๊ฑด๊ณผ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ฅผ ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋กํ๋๋ก ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฒฐ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์ ๋ฑ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ๊ธฐ๋ณธ๋ฒ์ธ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์๊ฑด์ ํด๋นํ๋์ง ์
์ฆํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ค์ ์ํ์ฌ ํน๋ณํ ๋ณ๋์ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๋ง๋ จํ์ฌ ๊ทธ๋ค์๊ฒ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ ์ 4์กฐ ์ 1ํญ ์ 4ํธ ์์ ์ ์ ์๊ตฐ๊ฒฝ์ผ๋ก์ ๋ณด์์ ๋ฐ์ ์ ์๋๋ก ํ๊ธฐ ์ํ ํน๋ณ๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ณด์์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.โ๋ผ๊ณ ํ์ํ๋ฉด์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ํ ๋ณด์์๊ธ๊ถ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ดํ์ฌ โ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ ์ ์๊ตฐ๊ฒฝ ๋ฑ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์ ๋ณด์์๊ธ๊ถ์ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ํ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์์ ๋ณด์์๊ธ๊ถ์ ๋ฒ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ์ ํฌ ๋๋ ์ด์ ์คํ๋ ์ง๋ฌด์ํ ์ค ์์ด๋ฅผ ์
์ ์๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ์ฌ ๋ณต๋ฌด ๋๋ ์ข
๊ตฐ ์ค ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์ ์ป์ ์์ ๋ํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๋ณด์์ ํํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก์ ๋ค๊ฐ์ด ์๋ช
๋๋ ์ ์ฒด์ ์์์ด๋ผ๋ ํน๋ณํ ํฌ์์ ๋ํ ๊ตญ๊ฐ๋ณด์ ๋ด์ง ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ ์ฑ๊ฒฉ๊ณผ ์์ธ๋ฌ ์๊ธ๊ถ์์ ์ํ์ ์ ์ง, ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํ ์ฌํ๋ณด์ฅ์ ์ฑ์ง์ ๊ฒธํ๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณด์์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.โ๊ณ ํ์ํ ๋ฐ ์๋ค.}
3. ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ ์ธ์ ๊ทผ๊ฑฐ
๊ฐ. ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ ๋ฒ์
1993. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ ์ ๋น์ ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ๋ฑ 4๊ฐ์ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก, ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ์ผ๊ด๊ณผ๋ฏผ์ฑํผ๋ถ์ผ, ์ค์ถ์ ๊ฒฝ์ฅ์ , ๋ค๋ฐ์ฑ์ ๊ฒฝ๋ง๋น, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ฒฝํ์ฆ, ๊ทผ์์ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ธก์๊ฒฝํ์ฆ, ๊ทผ์งํ, ์
์ฑ์ข
์, ๊ฐ์งํ(Bํ ๋ฐ Cํ ๊ฐ์ผ์ ์ ์ธํ๋ค), ๊ฐ์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ฆ, ๋น๋จ๋ณ, ๊ณ ํ์, ๋์กธ์ค, ํํ์ฑ์ฌํ์งํ, ๋๋งฅ๊ฒฝํ์ฆ, ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ, ๊ณ ์งํ์ฆ ๋ฑ 17๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๊ท์ ๋์๋ค.
๊ทธ ํ ์์ฐจ์ ๊ฑธ์น ๋ฒ๋ น์ ๊ฐ์ ์ ํตํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ๋ฑ์ ๋ฒ์๊ฐ ๋ณ๊ฒฝ๋์ด, ํํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์๋ โ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ, ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ํธ์งํจ๋ณ, ํ์, ํ๋์, ๊ธฐ๊ด์, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, ์ ๋ฆฝ์ ์, ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ, ๋น๋จ๋ณ(์ ์ฒ์ฑ ๋น๋จ๋ณ์ ์ ์ธ) ๋ฑ 13๊ฐ ์ง๋ณ์ด, โก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ์ผ๊ด๊ณผ๋ฏผ์ฑํผ๋ถ์ผ, ์ฌ์์ฑ๊ฑด์ , ์ง๋ฃจ์ฑํผ๋ถ์ผ, ๋ง์ฑ๋ด๋ง์ง, ๊ฑด์ฑ์ต์ง, ์ค์ถ์ ๊ฒฝ์ฅ์ , ๋๊ฒฝ์์ฆ, ๋ค๋ฐ์ฑ์ ๊ฒฝ๋ง๋น, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ฒฝํ์ฆ, ๊ทผ์์ถ์ฑ์ ๊ฒฝ์ธก์๊ฒฝํ์ฆ, ๊ทผ์งํ, ์
์ฑ์ข
์, ๊ฐ์งํ(๋ค๋ง, Bํ ๋ฐ Cํ ๊ฐ์ผ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฒ์ ์ ์ธ), ๊ฐ์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ฆ, ๊ณ ํ์, ๋์ถํ, ํํ์ฑ์ฌํ์งํ, ๋๋งฅ๊ฒฝํ์ฆ, ๋ฌดํ์ฑ๊ดด์ฌ์ฆ, ๊ณ ์งํ์ฆ ๋ฑ 20๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๊ฐ ์ฃผ33) ๊ท์ ๋์ด ์๋ค.
๋. ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ ๊ท์ ๋ฐฐ๊ฒฝ
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ๋ฑ์ผ๋ก ๊ท์ ๋ ์ง๋ณ์ ๋ฒ์๋ ๊ทธ ๋ฒ๋ น์ ๊ฐ์ ์ ํตํ์ฌ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ณ๊ฒฝ๋์ด ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ๋ฑ์ ๋ฒ์์ ๊ดํ ๊ท์ ์ ์
๋ฒ ๋ฐฐ๊ฒฝ์ ๊ดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ๊ฐ ์ 22ํธ์ฆ, ์๋ ์ 17ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๋ ์ 27, 28ํธ์ฆ์ ๊ฐ 1, 2์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
(1) ๊ตญํ์ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์
(๊ฐ) 1993. 3. 10. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ ์ ๋น์์ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์
์ ๋ฒ์์ ๊ตญํ ์ฌ์ฌ๊ณผ์ ์์ ์ ๋ฌธ์์์ด 1993. 2. 19. ๋ณด๊ฑด์ฌํ์์ํ์ ์ ์ถํ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์์๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ๋ฑ 4๊ฐ์ ์ง๋ณ์ผ๋ก(์ 4๊ฐ์ ์ง๋ณ์ ์ ๋ฒ ์ ์ ํ ๋ํต๋ น๋ น์ ์ํ์ฌ ๊ทธ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๊ท์ ๋์๋ค), ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฆฌ๋ผ๊ณ ์ถ์ ๋๋ ์ง๋ณ ๊ฐ์ด๋ฐ ์ 4๊ฐ์ ์ง๋ณ์ ์ ์ธํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ ํน์ ํ๊ณ ์์ผ๋, ์ 4๊ฐ์ ์ง๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ ์๋ ์๋ฃ๋ ์๋ค.
๋ค๋ง, ์ ๋ณด๊ณ ์๋ โ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ ๋ฏธ๊ตญ, ํธ์ฃผ ๋ฑ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ํ์ ์ฆ์ ๋ํ์ฌ ์น๋ฃ ๋ฐ ๋ณด์๋์ฑ
์ ๊ฐ๊ตฌํ์ฌ ์ค์ํ๊ณ ์๊ณ , โก ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฒ ์ ํ 20๋
์ด๋ ๊ฒฝ๊ณผํ์์ง๋ง ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ์ง๋ณ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ๊ท๋ช
์ด ๋งค์ฐ ์ด๋ ต๊ณ ์ด์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์์ง๋ ์งํ๋๊ณ ์์์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ์ ๋ฒ์์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ฟ ์๋๋ผ, ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ์ถ์ ๋๋ ์๊น์ง ํฌํจ์ํจ ๊ฒ์ ๊ทธ ํผํด๋ฅผ ๋ณด๋ค ์ฒ ์ ํ ๊ตฌ์ ํ์ฌ ์ฃผ๊ธฐ ์ํ ๋ฐ๋์งํ ์กฐ์น๋ผ๊ณ ํ๊ฐํ์๋ค.
(๋) 1997. 8. 28. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๊ฐ์ (๋ฒ๋ฅ ์ 5401ํธ) ๋น์์ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์
์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๊ฐ์ ์์ ๋ํ ์ฌ์ฌ ๋น์ ๋ณด๊ฑด๋ณต์ง์์ํ์์ ์ ๋ฌธ์์์ โ ์ ๊ฐ์ ์์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ํ๋ ๊ตญ๋ด ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ(์์ธ 2 ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์)์์ ๊ณ ์ฝ์ ํผํด๋ก ๊ท๋ช
๋ ์ง๋ณ ์ค ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ๊ณผ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ๋ณด๊ณ ์์์ ์ธ์ ๋ ์ ๋ฆฝ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ์ถ๊ฐํ์๊ณ , โก ํํธ, ๊ณ ์ฝ์ ํผํด์ง๋ณ์ ๊ท๋ช
์ ์ํ์ฌ ์ํ๋ ์ ๊ตญ๋ด ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ ๊ฐ์ ์์ด ๋ง๋ จ๋์์ด์ผ ํจ์๋ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ํ๊ณ์ ๊ณผํ์ฑ ๊ฒฐ์ฌ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฌธํ์์ ์ฌ์์์๋ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ์๋ ๋ณ๋๋ก ์ฌํ์ ์ฑ
์ ์ฐจ์์์ ๊ทธ ๊ฐ์ ๋ด์ฉ์ ๊ฒฐ์ ํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค.
(๋ค) 2000. 2. 3. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๊ฐ์ (๋ฒ๋ฅ ์ 6264ํธ) ๋น์์ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์
์ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์์์๋, ์ ๋ฒ๋ฅ ๊ฐ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ๋ฐ ํ์ง๋ง๋น์ฒ์ถ๋ณ๋ณ์ด ์ถ๊ฐ๋์๋๋ฐ ์ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ์ง๋ณ ๋ฒ์๋ฅผ ํ๋ํ์ฌ ์ด๋ค์ ๋ํ ์ค์ง์ ์ธ ๋ณด์์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์๋๋ก ํ๋ ค๋ ๊ฒ์์ ๋ฐํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ 2์ธํ์์ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ถ๊ฐํ ๊ฒ์ด ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ธ์ง ์ฌ๋ถ๋ ์ธ๊ธ๋์ง ์์๋ค.
(๋ผ) 2002. 1. 26. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๊ฐ์ (๋ฒ๋ฅ ์ 6647ํธ) ๋น์์ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์
์ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ์ธ์ ๋์ด ์ค๋ ๋น๋จ๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ฐํ์ง ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋น๋จ๋ณ ์ค ์ ์ฒ์ฑ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์ ์ธํ ๋น๋จ๋ณ(2ํ๋น๋จ๋ณ)์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ๋ฒ์์ ์ถ๊ฐํ๊ธฐ๋ก ํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค.
(2) ๊ตญํ์๊ธฐ๋ก
1995. 10. 10. ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ ๋ํ ๊ตญํ ๋ณด๊ฑด๋ณต์ง์์ํ์ ๊ตญ์ ๊ฐ์ฌ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋ฐ ํ์ ์์ฆ ๋ฑ์ ๊ท์ ๋ฐฐ๊ฒฝ์ ๊ดํ์ฌ โ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ๋ฏธ๊ตญ์์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ์ธ์ ๋ ํ์ ๋ฑ 10๊ฐ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๊ท์ ํ์๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ ์ํ์ ์ผ๋ก ๊ท๋ช
๋ ๊ฒ์ ์๋์ง๋ง ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ค๊ธฐ ์ ๊น์ง ์ฐ์ ๋ฌด๋ฃ์ง๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ฌ๋๋ 19๊ฐ์ ์ง๋ณ์ ํฌํจ์ํจ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, โก ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฌธํ์์ ๋
ผ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋ํ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ์ค์ ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ณดํ์ฒ๊ฐ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ธ์ ํ๊ณ ์๋ ์ง๋ณ๋ค์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ์ธ์ ํ๊ธฐ๋ก ํ์๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ํด๋นํ์ง ์๋ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ์ฌ๋ ์ ์๊ตฐ๊ฒฝ๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ณด์์ ํด์ค ์ ์๋๋ผ๋ ์ ์ด๋ ๋น๋ฉดํ ์๋ฃ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํด ์ฃผ์ด์ผ ํ ์ฌํ์ ์ฑ
์ ํ์์ฑ์ด ์๋ค๋ ์ธก๋ฉด์์ ๊ทธ๋ฌํ ์ง๋ณ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ์ง๋ฃ ํํ์ ์ฃผ๊ธฐ๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ, โข ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ 2์ธํ์์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ ์ ์ ์ํฅ์ด ์๋๋์ ์ฌ๋ถ๋ ์์ง๊น์ง ๊ตญ์ ์ ์ผ๋ก ๊ณต์ธ๋ ๋งํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์๋ค๋ ์ทจ์ง์ ๋ณด๊ณ ๋๋ ๋ต๋ณ์ ํ์๋ค.
(3) ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฌธํ์ ํ์๋ก
๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ํ์ ์ฆ ๋ฐ ํ์ ์์ฆ์ ๋ฒ์์ ๊ด๋ จํ ์๋ฌธ์ ์ํ์ฌ ์์ธ๋ณดํ๋ณ์ ์๋ฃ์ง๊ณผ ๊ตญ๋ด ๋ํ์ ์ํ๊ต์ ๋ฑ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฌธํ์๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ์๋ค.
1993. 12. 1. ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฌธํ์์์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ณดํ์ฒ๊ฐ 1993. 7.๊ฒฝ๊ณผ 1993. 9.๊ฒฝ ๊ณต์๋ฐํํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ๋ด์ฉ์ ๊ดํ์ฌ ๋
ผ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ๋ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ด ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ๋ค์ํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํ์ฌ ์ ์ถํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์ ์ ์ค์ํ์ฌ ๊ทธ ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ๋ ๋ด์ฉ์ ์์ฉํ์๊ณ ์๊ฒฌ์ด ์๋ ด๋์ด, โ ํธ์งํจ๋ณ, ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ํธํก๊ธฐ(ํ, ํ๋, ๊ธฐ๊ด์ง)์, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ์ธ์ ํ๊ณ , โก ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ์์ผ๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์์ ์ ์ธํ๋ ๊ฒ์ ๊ณค๋ํ๋ฏ๋ก ๊ณ์ ์ธ์ ํ๋ฉฐ, โข ํน๋ณํ ์์ธ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ์ด์ธ์ ๋ชจ๋ ์ง๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ ๋ฒ์์ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์งํ๋ 6ยท25 ์ฐธ์ ์์์ ํํ์ฑ ๋ฌธ์ ๋ก ์ด๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ๊ณค๋ํ๊ณ , โฃ ์ ๋ฆฝ์ ์์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ณดํ์ฒ์ 1995๋
์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ฌ ๋๊น์ง ๊ทธ ๊ฒฐ์ ์ ์ ๋ณดํ๋ฉฐ, โค ํธํก๊ธฐ์์ ์ฐธ์ ํ 35๋
์ด๋ด์ ๋ฐ๋ณ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ํ์ ํ๊ธฐ๋ก ํ์๋ค. ๊ทธ ํ ์ ๋
ผ์๊ฐ ๋ฐ์๋์ด 1994. 1. 17. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ํ๋ น ๊ฐ์ ์ ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ํ์, ํ๋์, ๊ธฐ๊ด์์ด ํ์ ์์ฆ์์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝ๋๊ณ , ํธ์งํจ๋ณ, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
์ด ์๋ก์ด ํ์ ์ฆ์ ์ถ๊ฐ๋์๋ค.
1994. 8. 18. ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฌธํ์์์๋ ์ฌ์์ฑ๊ฑด์ , ์ง๋ฃจ์ฑํผ๋ถ์ผ, ๋ง์ฑ๋ด๋ง์ง์ด ์ํ์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฐ๊ด์ํค๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ง๋ณ๋ค๋ก์ ๊ทธ ๋ณด์์ ์ด๋ ต๋๋ผ๋ ์ฌํ์ ์ฑ
์ ์ธ ๋ฉด์์ ์ง๋ฃ๋ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋
ผ์๋์๊ณ , ์ด์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ 1994. 12. 12. ์ฌ์์ฑ๊ฑด์ , ์ง๋ฃจ์ฑํผ๋ถ์ผ, ๋ง์ฑ๋ด๋ง์ง์ด ํ์ ์์ฆ์ ์ถ๊ฐ๋์๋ค.
๋ค. ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ์ธ์ ์ ๊ทผ๊ฑฐ
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์ ๋ฐ ๊ฐ์ ์ ๊ดํ ์
๋ฒ์๋ฃ, ์ฆ ๊ตญํ์ ๋ฒ์์ฌ์ฌ๋ณด๊ณ ์, ๊ตญํ์๊ธฐ๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฌธํ์ ํ์๋ก ๋ฑ์ ๋ํ๋๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ๋ฑ์ ๊ท์ ๋ฐฐ๊ฒฝ์ ์ข
ํฉํด ๋ณด๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ท์ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ๊ณผ ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ์ ์ ์ธํ ์ง๋ณ์ ๊ธฐ์กด์ ๋ค์ํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ๊ฒํ , ํ๊ฐํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ด๋ฅผ ํ ๋๋ก ๋ฏธ๊ตญ ๋ณดํ์ฒ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ์ธ์ ํ์ฌ ๊ทธ์ ๋ํ ๋ณด์์ ์ํํ๊ณ ์๋ ์ง๋ณ์ ์์ฉํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ด๋ ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋์ง๋ ์์๊ณ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๊ท์ ๋ ๋ฐ๋ ์์ผ๋ฉฐ ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ์ง ์์์๋ ํ์ค์ ์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ๊ทธ ์ ๋ณ๋ฅ ์ด ๋์ ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฌํ์ ์ฑ
์ ๋๋ ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ์ฐจ์์์ ์ด๋ฅผ ํ์ ์ฆ์ ํฌํจ์์ผฐ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ผ๋, ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค๊ณ ์์ฌ๋๋ ๋ค์ํ ์ง๋ณ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ง๋ณ ๋ณด์ ํํฉ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ทธ ์ง๋ฃ์ง์์ด ํ์ํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ์ฐจ์์์ ์ธ์ ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค.
4. ๊ฒฐ ๋ก
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ด ์์ ์ ๋ฑ๋ก์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฑฐ์น ์ ์ฉ๋์์์ ๋ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ณด์๊ณผ ์ง์์ ๊ทธ ์ฃผ๋ ๋ด์ฉ์ผ๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ๋ฒ๋ฅ ์ด๊ณ ๋ถ๋ฒํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๊ดํ์ฌ ์ ์ฉ๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ก๋ ๋ณผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ๋๋ถ๋ถ์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ด๊ธฐ๋ ํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ์ผ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ๋งํ ์๋ฃ๊ฐ ๋ถ์กฑํจ์๋ ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ์ฐจ์์์ ๊ทธ์ ๋ํ ๋ณด์ ๋๋ ์ง์์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ธ์ ๋ ์ง๋ณ์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ ๊ดํ ๊ท์ ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ์ ๋ฌด ํ๋จ์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ง์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ํ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ํ๋ฉด ์๊ณ ๋ค๊ณผ ๊ฐ์ด ์๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ๊ณ ์ ์ญ๋ ์๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ์ป์ ์๋ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด โ ์ ์ ๋๋ ๋ฐ์ก์ํ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ง๋ณ, โก ๊ตฐ ๋ณต๋ฌด์ ์ ๋ฐ์๋์๋ค๊ณ ํ๋ช
๋ ์ง๋ณ, โข ์ธ์์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ง๋ณ, โฃ ๊ธฐํ ์์๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์์ ์์ธ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค๊ณ ์ํ์ ์ผ๋ก ํ์คํ๊ฒ ๋ฐํ์ง ์ง๋ณ ๋ฑ์์ด ์
์ฆ๋์ง ์๋ํ๋ ํ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค๊ณ ๊ท์ ๋์ด ์์ผ๋(๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 4ํญ,์ 3ํญ), ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ด ๊ตญ๊ฐ์ ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ๋ณด์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ๋ก์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ์ ์ฉ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง ์๋ํ ์ด์, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ๊ท์ ์ ์ฌ์ธ๊ฐ์ ์ํด๋ฐฐ์์์ก์ ์ ์ฉ๋ ์ฑ์ง์ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ ์กฐํญ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ํ ์
์ฆ์ฑ
์์ด ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ์๋ค๊ณ ํ ์๋ ์๋ค.
(ํํธ, ์๊ณ ๋ค์ ์งํ์ฆ์ ์๋ก ๋ค๋ฉด์, ๊ด์
๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋์๋ค๋ ์ฌ์ค๋ง์ผ๋ก ๋ถ์ง๊ณผ ์งํ์ฆ ์ฌ์ด์ โ๋ฐฐ์โ์ ๊ดํ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฌ๋ก๊ฐ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ณธ๊ฑด์ ์์ด์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ํ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก๋ง์ผ๋ก ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋, ํผํด์๊ฐ ์งํ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋์๋ค๋ฉด ๋ค๋ฅธ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๋ฑ๋ก ๊ณผ์ ์์ ์งํ์ฆ์ ์๊ณ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ด ์
์ฆ๋ ๊ฒ์ด๋ผ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ํํธ ์งํ์ฆ๊ณผ ๋ถ์ง ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ด๋ฏธ ๋ช
๋ฐฑํ๊ฒ ๋ฐํ์ ธ ์๊ณ ๋ถ์ง ์ด์ธ์ ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ด ์๋ ค์ ธ ์์ง ์์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ๊ทธ๋ค์ง ๋ฌธ์ ๋์ง ์๋๋ค ํ ๊ฒ์ด์ด์, ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ช
๋ฐฑํ๊ฒ ๋ฐํ์ ธ ์์ง ์๋ํ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ๋ง์ ์์ธ์ด ์๋ค๊ณ ์๋ ค์ง ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ์ด ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ๋ ์ฌ์์ด ๋ค๋ฅด๋ค ํ ๊ฒ์ด์ด์ ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ผ ์ ์๋ค.)
C. ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
1. ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ ๋ฐฉ๋ฒ
์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ํํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋๋ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๊ท์ ๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก์ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ง๋ณโ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ ์ง๋ณ๋ค์ ๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ ์ง๋ณ๋ค์ด ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์์์ ์ ์ ๋ก ํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์์๋ ์ฐ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ฌธ์ ๋ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ณด์ ํ๋ ์ ์ง๋ณ๋ค์ด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ง๋ณ๋ค์ด๋ผ๋ ์ ์ด ์
์ฆ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์์์ํ์ด๋ ๋ณ๋ฆฌํ์ ์ผ๋ก TCDD๊ฐ ์ธ์ฒด์ ๊ฑด๊ฐ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์ฉ๊ธฐ์ ์ ๊ดํ์ฌ ๋ช
ํํ ๋ฐํ์ง ๊ฒ์ด ๊ฑฐ์ ์๊ณ ๊ทธ์ ๊ดํ ์ธ์ฒด์คํ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ๋ ์๋๋ฏ๋ก, ์ญํ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์
์ฆํ ์๋ฐ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
2. ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
๊ฐ. ์ญํ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
์ญํ์ด๋ ์ง๋จ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ์ง๋ณ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์์์ํ์ด๋ ๋ณ๋ฆฌํ์์ ๊ทธ ์์ธ ๋๋ ๋ฐ์๊ธฐ์ ์ด ๋ฐํ์ง์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ง๋ณ๊ณผ ํน์ ์ธ์(๋๋ ์์ฉ๋ฌผ์ง) ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ํต๊ณ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ท๋ช
ํ๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ์ฌ ์ง๋ณ์ ์๋ฐฉ, ์ต์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ ค๋ ํ๋ฌธ์ ๋งํ๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ญํ์์ ์ฃผ34) ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์๊ฑด์ผ๋ก์ โ ์๊ฐ์ ์ ํ๊ด๊ณ(์ธ์๊ฐ ์ง๋ณ ๋ฐ์๋ณด๋ค ์๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ ํํ ๊ฒ), โก ์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ(์ธ์์ ๋ํ ๋
ธ์ถ์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋น๋กํ์ฌ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ด ์ฆ๊ฐํ ๊ฒ), โข ๊ฐ์ญ์ฑ(์ธ์์ ๋ํ ๋
ธ์ถ์ด ๊ฐ์ํ๊ฑฐ๋ ์ ๊ฑฐ๋๋ฉด ์ง๋ณ ๋ฐ์์ด ๊ฐ์ํ ๊ฒ), โฃ ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ(์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๊ธฐ์กด์ ์๋ฌผํ์ ์ง์์ ๋น์ถ์ด ๋ชจ์ ์์ด ์ค๋ช
๋ ์ ์์ ๊ฒ), โค ์ผ๊ด์ฑ(๋ค๋ฅธ ์ง์ญ, ๋ค๋ฅธ ์ง๋จ์์ ํํด์ง ๋ค์ํ ํํ์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฐ์ ๊ฒฝํฅ์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ด๊ฑฐ๋, ๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ ๋ด์์ ์์ง๋จ๋ณ๋ก ๋ถ์ํ ๋์๋ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ฐ์ ๊ฒฝํฅ์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ผ ๊ฒ), โฅ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋(๋
ธ์ถ๊ตฐ๊ณผ ๋น๋
ธ์ถ๊ตฐ์ ๋ฐ๋ณ๋ฅ ์ ๋๋นํ ๋น๊ต์ํ๋๊ฐ ๋์ ๊ฒ), โฆ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ(์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋์ถํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๋ชป์ด ์์ ๊ฒ) ๋ฑ์ด ์ ์๋๊ณ ์ฃผ35) ์๋ค.
์ญํ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ โ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ฐ์ฐ(chance)์ ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, โก ์ฐ๊ตฌ๋์์ ์ ์ ์ด๋ ์๋ฃ์์ง์ด ํธํฅ(bias)๋์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, โข ์ธ๋ถ ์ธ์๋ก ์ธํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๊ต๋(confounding)๋์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ฐ์ ๋น์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ์ง ์์ ๋ ์ธ์ ๋๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๋น์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์์ ๋ณธ ์ญํ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ธ์ ์ ์ํ ์๊ฑด ๊ฐ์ด๋ฐ ์ผ๊ด์ฑ, ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑ์ ์ํ์ฌ ์ด๋ ์ ๋ ๋ฐฐ์ ๋๊ฑฐ๋ ํต์ ๋ ์ ์๋ค.
๋. ์ญํ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ ๋ฒ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ
์ง๋ณ ์๋ฐฉ๊ณผ ๊ฑด๊ฐ ์ฆ์ง์ด๋ผ๋ ์ญํ์ ๋ชฉ์ ์ ๋น์ถ์ด ์ญํ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ๋น๊ต์ ๊ณ ๋์ ํ์ค์ฑ์ ๋ด๋ณดํ ํ์๊ฐ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ทธ ์ธ์ ์ ์ํ์ฌ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ์๋๋ ์๊ฑด๋ค์ด ๋ชจ๋ ์ถฉ์กฑ๋ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ถ๋ฒํ์์ ์ฑ๋ฆฝ์๊ฑด์ผ๋ก์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก๋ ํ์ค๋ก ๋ฐ์ํ ์ํด๋ฅผ ๋๊ฐ ๋ฐฐ์ํ ๊ฒ์ธ๊ฐ์ ์ฑ
์๊ท์์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ์ง๊ธฐ ์ํ ๊ฐ๋
์ด๋ฏ๋ก, ์ ํด๋ฌผ์ง๊ณผ ๊ฑด๊ฐํผํด์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์์ฐ๊ณผํ์ ๋ถ์ผ์์ ๋งํ๋ ๊ฒ๊ณผ๋ ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฒ๊ด์ ์์ ์ฌ์ฆ์ ํฐ ์ก์ ์ป์ด์ง๋ ํ์ ์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ์กด์ฌ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์์ ์ ๋๋ฉด ์ฃผ36) ์ถฉ๋ถํ๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ์ ์ฌ์ค์ ๊ธฐํ์ฌ ๊ทธ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ ์
์ฆํ๋ ์ ๋๋ก๋ ์กฑํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด์ด์, ์ญํ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ ๋ฒ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ(์ดํ โ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณโ๋ผ๊ณ ํ๋ค)์ ์ธ์ ์ ์์ด์๋ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ์ฌ ์๊ตฌ๋๋ ์๊ฑด๋ค์ด ๋ชจ๋ ์ถฉ์กฑ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ญํ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์๊ตฌ๋๋ ์์ ๋ณธ 7๊ฐ์ ์๊ฑด ๊ฐ์ด๋ฐ, โ ํน์ ์ ์ธ์๊ฐ ๋ฐ๋ณ์ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ์ ์ ์์ฉ ๋๋ ์กด์ฌํ ๊ฒ์ผ ๊ฒ(์๊ฐ์ ์ ํ๊ด๊ณ), โก ๊ทธ ์ธ์๊ฐ ์์ฉํ๋ ์ ๋๊ฐ ํ์ ํ ์๋ก ์ง๋ณ์ ๋ฐ์๋ฅ ์ด ๋์ ๊ฒ(์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ), โข ๊ทธ ์ธ์๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์๋ฅ ์ด ์ ํํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ๊ทธ ์ธ์๋ฅผ ๊ฐ์ง์ง ์๋ ์ง๋จ์์ ๊ทธ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์๋ฅ ์ด ๊ทนํ ๋ฎ์ ๊ฒ(๊ฐ์ญ์ฑ), โฃ ๊ทธ ์ธ์๊ฐ ์์ธ์ผ๋ก์ ์์ฉํ๋ ๊ณผ์ ์ด ์๋ฌผํ์ ์ผ๋ก ๋ชจ์ ์์ด ์ค๋ช
๋ ๊ฒ(์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ) ๋ฑ์ ๋ค ๊ฐ์ง ์๊ฑด์ด ์ถฉ์กฑ๋๋ฉด, ํน์ ์ธ์์ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ๋ณด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ธ์ ํ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ37) ๋ณธ๋ค.
์ โ ๏ฝโข์ ์๊ฑด์ด ์ถฉ์กฑ๋์๋ค๋ฉด ์ด๋ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์๋ฏธํ ์ฐ๊ด์ฑ, ์ฆ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ๊ณผ ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ ๋ฑ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ ๊ฐ๋
์ด๋ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋์ผํ ๊ฐ๋
์ด๋ผ๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
๊ทธ ๋ฐ์ ์ผ๊ด์ฑ, ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋, ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ ์๊ฑด์ผ๋ก์ ์๊ตฌ๋์ง๋ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ ์๊ฑด๋ค์ด ์ถฉ์กฑ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ํ์ฌ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ฐ๋ก ๋ถ์ ๋๋ค๊ณ ํ ์๋ ์์ผ๋, ์ ์๊ฑด๋ค์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ฆ๋ช
๋ ฅ์ ํ๊ฐํจ์ ์์ด ์ด๋ ์ ๋ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
3. ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์ฆ๊ฑฐ๋ค๊ณผ ๊ทธ์ ๋ํ ํ๊ฐ
์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ ์ ๋ถํฉํ๊ฑฐ๋ ๋ถํฉํ๋ ๋ฏํ ์ฆ๊ฑฐ๋ก๋ ๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 1, 2, 3, ๊ฐ ์ 23ํธ์ฆ์ 1, 3, ๊ฐ ์ 31ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 32ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 33ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 34ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 41ํธ์ฆ์ 2, ๊ฐ ์ 44ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 5, ๊ฐ ์ 54, 55ํธ์ฆ์ด ์๋๋ฐ, ์ดํ์์ ์ ๊ฐ ์ฆ๊ฑฐ๋ค์ ์์ฑ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ๊ณผ ๊ทธ ์ฆ๋ช
๋ ฅ์ ๊ดํ์ฌ ์ฐจ๋ก๋ก ์ดํด๋ณธ๋ค.
๊ฐ. ์์ธ 1 ์ฃผ38) ๋ณด๊ณ ์
(1) ์์ฑ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ
์์ธ 1์ 1991.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ ํ๊ฒฝ๋ณดํธ์ฒญ ๊ณ ํํ๊ธฐ๋ฌผ ๋
์ฑ๋ถ์ ๋ถ์์ ๊ทผ๋ฌดํ๋ ํํ์๋ก์ ๋ฏธ๊ตญ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก์์ ์๊ณ ์ธก์ ์๋ขฐ์ ๋ฐ๋ผ 1984. ์ดํ ๋ฐํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์ญํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๊ฒํ , ํ๊ฐํ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ๊ฑด๊ฐ์ํด ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ๋ณด๊ณ ์, ์ด๋ฅธ๋ฐ ์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ์ ์์ก์ด ๊ณ์์ค์ธ ๋ฒ์์ ์ ์ถํ์๋ค. ์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์์ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ์ ์์ฝํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
โ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ์ํ ์ ๋ฐ์์ ํ๊ท ์ ๋ณต๊ธฐ๋ 20๋
์ด์์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๊ธฐ ์์ํ ํ ์ ์ ๋ณต๊ธฐ์ธ 20๋
์ด ๊ฒฝ๊ณผํ๊ธฐ ์ ์ ๋ฐํ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๊ดํ ์ญํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์์๋ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ถ๋ ์ ์์๋ค. ํ์ง๋ง 1984.๊ฒฝ ์ดํ์ ๋ฐํ๋ ๋ค์ํ ์ญํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณผ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๊ฑด๊ฐ์ํด ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ ์ด ์
์ฆ๋๋ค.
โก ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ฟ ์๋๋ผ, ๋ค๋ฅธ ์ง๋จ์ ๋ํ ์ต๊ทผ์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋์ ๋น๋กํ์ฌ ๊ฑด๊ฐ์ํด๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ ์๋ฏธํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ชจ๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ด๋ฌํ ์ ์๋ฏธํ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ด์ง๋ ์์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ฐ๊ตฌ๋์๊ตฐ ๋ถ๋ฅ๊ฐ ์๋ชป๋์๊ฑฐ๋ ์ฐ๊ตฌ๋์๊ตฐ์ ๋ณ์๊ฐ ์กด์ฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด์ง๋ง, ์์ ๊ฐ์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ๋๋ฐ ๋ฐฉํด๊ฐ ๋์ง๋ ์๋๋ค.
โข ๋ํ, ๋๋ฌผ์ ๋ํ ๋ค์ด์ฅ์ ํฌ์ฌ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด ๋ค์ด์ฅ์ ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ธ์ฒด์ ๊ฑด๊ฐ์ํด๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ๊ธฐ์ ์ ๊ดํ์ฌ ์๋ฌผํ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ฐ์ฑ ์๋ ์ค๋ช
์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
โฃ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณผ ์ ์๋ฏธํ๊ฒ ์ฐ๊ด๋์๋ค๊ณ ์
์ฆ๋ ๊ฑด๊ฐ์ํด๋ค์ ๋ชจ๋ ๋ถ์์ ์์ ํฌํจํ๋ค(์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ํธ์งํจ๋ณ, ๋ฐฑํ๋ณ, ์ํ์ ์, ๋ค๋ฅธ ํ์ก์, ํธํก๊ธฐ๊ณ์, ํผ๋ถ์, ๊ณ ํ์, ๋์, ์์, ๋์ฅ์, ์ง์ฅ์, ์ ๋ฆฝ์ ์, ๊ฐ๋ด๋์, ์ท์ฅ์, ์ ์ฅ์). ์ ์ด์ธ์ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณผ ์ ์๋ฏธํ๊ฒ ์ฐ๊ด๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฑด๊ฐ์ํด๋ก๋ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๊ณ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ์ค์ถ์ ๊ฒฝ๊ณ ์์์ ํฌํจํ ๊ธฐ์ง์ ์ ๊ฒฝ์์, ์์๊ณ ์งํ(2์ธ๋ค์ ์ ์ฒ์ฑ ๊ฒฐํจ ๊ธฐํ ๊ฑด๊ฐ์ฅ์ ํฌํจ), ๋ฉด์ญ๊ณ ์งํ, ํผ๋ถ๊ณผ ์งํ, ๊ฐ๋
์ฑ ํจ๊ณผ, ์์ฅ๊ด ๊ถค์, ์ฌํ๊ด ์งํ, ๋์ฌ์ฑ ์งํ(๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ๊ฐ์์ ๊ธฐ๋ฅ์ด์, ๋น๋จ, ์ง์ง๋์ฌ์ ๋ณํ), ํ์ ํ๊ณฝ ์งํ ๋ฑ์ด ์๋ค.
(2) ํ ๊ฐ
๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 1, ๊ฐ ์ 34ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์๊ฐ ์ 27ํธ์ฆ์ 2, ์๋ ์ 20, 56ํธ์ฆ์ ๊ฐ ์ผ๋ถ ๊ธฐ์ฌ์ ์ํ์ฌ ์ ์ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ๋ค ์ฆ, โ ์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์๋ 1984. ์ดํ ๋ฐํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์ญํ์ , ๊ณผํ์ ์ฐ๊ตฌ์๋ฃ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจํ ์ ์๋ ๋ด์ฉ์ ์๋ฃ๋ค๋ง์ ํ๋ฉด์ , ์ ๋ณ์ ์ผ๋ก ์์ฝ, ์ ๋ฆฌํ ๋ณด๊ณ ์๋ก์, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์์ด์ ์๋ฐ๋๊ฑฐ๋ ์ผ์นํ์ง ์๋ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ๋ํ ๊ฒํ ๊ฐ ๋ถ์กฑํ ์ , โก ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์๊ฑด์ ์ ์ํ์ง ์์๊ณ , ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒํ ํจ์ ์์ด ๋ค์ด์ฅ์ ๋
ธ์ถ ์ธก์ ์ ์ ํจ์ฑ๊ณผ ์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ์ ๊ดํ ํ๊ฐ๊ฐ ๋ถ์กฑํ์์ผ๋ฉฐ, ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ์ด๋ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ฌ์ด์ ์ผ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ๊ณ ๋ ค๋ ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ , โข ์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์๋ ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์์ ์ ๊ธฐ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก์์ ๊ทธ ์์ก์ ์๊ณ ์ธก ์๋ขฐ์ ๋ฐ๋ผ ์์ฑ๋ ์ ์์ง์ ์์ธ ์ , โฃ ์์ธ 1์ ํํ์๋ก์ ๋ฏธ๊ตญ ํ๊ฒฝ๋ณดํธ์ฒญ์์ ์ ํด๋ฌผ์ง ๋
์ฑ ๋ถ์์ ์
๋ฌด๋ฅผ ๋ด๋นํ์์ผ๋ ๊ทธ ํ๋ ฅ์ด๋ ๊ฒฝ๋ ฅ์ ๋น์ถ์ด ์ญํ์ด๋ ์ํ์ ๊ดํ ์ ๋ฌธ์ ์ง์์ ๋ณด์ ํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด, ์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์์ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ญํ์ ์ ๋ฌธ์ฑ๊ณผ ๊ฐ๊ด์ฑ์ ๋ฉด์์ ์๋ฌธ์ด ์ ๊ธฐ๋๋ค๊ณ ํ ์ ์์ด, ์ด๋ฅผ ์ ๋ป ๋ฏฟ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ธ์ ์ ์ํ ์๋ฃ๋ก ์ผ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค.
๋. ์์ธ 2 ๋ณด๊ณ ์
(1) ์๋น์ ์ฃผ39) ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์
(๊ฐ) ์์ฑ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ
์์ธ 2 ๋ฐ์ฌ ์ฐ๊ตฌํ์ ๋ณดํ์ฒ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ํํ๋ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ผํ์ผ๋ก ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ํํ๊ฒ ๋์๋๋ฐ, ๊ทธ ์๋น์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ก์ ๊ธฐ์กด์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๋ฌธํ์ ๋ํ ๊ณ ์ฐฐ์ ์ํํ๋ ํํธ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ๋ฉด์ ๊ณผ ๊ทธ ๊ฒ์ง์๋ฌด๊ธฐ๋ก์กฐ์ฌ๋ฅผ ํํ์ฌ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ 1994. 4. 20. ๋ณด๊ณ ํ์๋ค.
์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋์์ผ๋ก ํ ๋ฉด์ ๋ฐ ๊ฒ์ง์๋ฌด๊ธฐ๋ก์กฐ์ฌ์ ์ํ๋ฉด, ์์ฐ์ ์ฐ, ๊ฑด๊ฐ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ ์๋
, ์ฑ์ํ ์ฅ์ (๋ฉด์ ์กฐ์ฌ), ์ ์ ๋ณ์ฑ ์ฆ์, ๋ถ์์ฆ, ๊ณตํฌ์ฆ์ ํฌํจํ ์ ๊ฒฝ์ฆ(์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ), ๊ธฐ์ต์ฅ์ ์ ์ ์ ๋ณ์ฑ ์ฆ์(์๋ฌด๊ธฐ๋ก์กฐ์ฌ)์ด ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ํญ๋ก ์ง์์์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ ์ํ ์ง๋จ๋ช
์ ์ต์ง์ ์ ์ธํ ๊ธฐํ ํผ๋ถ์งํ์ผ๋ก ์กฐ์ฌ(์ ์ ์ง๋จ๋ช
์ ๊ฒฝ์ฐ)๋์์ผ๋, ์ต์ข
์ง๋จ๋ช
์ด ๊ธฐ์ฌ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ด๋ ์ง๋ณ๊ตฐ๋ ํญ๋ก ์ ๋์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ด์ง ์์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ ์ฌ๋ถ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์ํด์ฆ์ ์ ๋ณํ๋ ค๋ ๋ชฉ์ ์ ์ฑ์ทจ๋์ง ๋ชปํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค.
์์ธ 2 ๋ฐ์ฌ ์ฐ๊ตฌํ์ ์๋น์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ก์ ๊ธฐ์กด์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๋ฌธํ์ ๋ํ ๊ณ ์ฐฐ์ ์ํํ์๋ค. ๊ทธ ๊ณ ์ฐฐํ ๋ฌธํ๋ค์ 1993. 5.๊ฒฝ๊น์ง ๋ฐํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์ฌ๋ฌ ์ฐ๊ตฌ์์ ์์ฃผ ์ธ์ฉ๋๋ ๋ฌธํ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ํนํ ์ธ๊ฐ์ ๊ฑด๊ฐ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ๋ ์ญํ๋ฌธํ์ ์ด์ ์ ๋์ด์ 150์ฌ ๊ฐ์ ๋ฌธํ์ ์ถ์ถํ์๊ณ , ๊ทธ ์ค ์
์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฌธํ์ผ๋ก์ ์ฐ๊ตฌ๋ฌธํ 94๊ฐ์ ๊ณ ์ฐฐ๋ฌธํ 13๊ฐ๋ฅผ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ์ ์ ํ์๋ค. ์ ๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ์์๋ ํนํ ํ์ฌ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์ํ์ , ๊ณผํ์ ์ด๋ก ์ ๋์ถํ๋ ๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ์ ํ ๋ฌธํ๋ค์ ์ง๋ณ๋ณ๋ก ๋ถ๋ฅํ์ฌ ์ค์ ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํ์๊ณ , ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์์ด์ โ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋, โก ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๊ด์ฑ, โข ํญ๋ก ์ธก์ ์ ํผ๋๋ณ์์ ์ ์ด ์ฌ๋ถ, โฃ ์ ๋ณต๊ธฐ์ ๊ณ ๋ ค ์ฌ๋ถ, โค ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ ์ด์ ์ ๋์๋ค.
์ ๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ์ ์ํ๋ฉด ํ์, ํธ์งํจ๋ณ, ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ์ผ์ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณผ์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋๊ณ , ์์, ์ํ๊ณ ๋ฐ ์กฐํ๊ณ์, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, ํผ๋ถ์, ์ํ๊ธฐ๊ณ ์งํ, 2์ธ ์ถ์์ ๊ธฐํ ์ค ์ค์ถ์ ๊ฒฝ๊ณ ๊ธฐํ์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๊ตฌ๊ฐ ๋ฐ ์ธ๋์, ์๋์, ์ ๋ฆฝ์ ์, ์ ์ฅ์, ๋ฐฉ๊ด์, ๋ ๋ฐ ์ค์ถ์ ๊ฒฝ๊ณ์, ์ํ๊ธฐ๊ณ, ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ ๋ฑ์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ๋ถ๋ฅ๋์๋ค.
(๋) ํ ๊ฐ
์๋น์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์ ์ค ํ์์ฅ๋ณ๋ค์ ๋ํ ๋ฉด์ ๋ฐ ๊ฒ์ง์๋ฌด๊ธฐ๋ก์กฐ์ฌ๋ ์ฐ๊ตฌ์ ์ค์ค๋ก ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ ์ฌ๋ถ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์ํด์ฆ์ ์ ๋ณํ๋ ค๋ ๋ชฉ์ ์ ์ฑ์ทจํ์ง ๋ชปํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด ์ด๋ฅผ ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ์๋ฃ๋ก์ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ๋ค.
์ ์๋น์ ์ญํ์กฐ์ฌ ์ค ๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ธฐ์กด์ ๋ฐํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด์ํด์ฑ์ ๊ดํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์๋ฃ๋ฅผ ์์ง, ๊ฒํ ํ ์๋ฃ๋ก์, ๊ณ ์ฐฐ๋ฌธํ์ ์ ์ ์ ์์ด ๊ฐ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ๋ ค๊ณ ๋
ธ๋ ฅํ์๊ณ ๊ทธ ์ ์ ๋ ๋ฌธํ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์ ์ง ์๋ํ ์ , ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์์ด ์ญํ์์ ์๊ตฌํ๋ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ธ์ ์ ์๊ฑด๋ค์ธ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋, ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๊ด์ฑ, ํญ๋ก ์ธก์ ์ ํผ๋๋ณ์์ ์ ์ด ์ฌ๋ถ, ์ ๋ณต๊ธฐ์ ๊ณ ๋ ค ์ฌ๋ถ, ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ ๋ฑ์ ๊ทธ ํ๊ฐ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ผ์ ์ ์ด ์ธ์ ๋๋, ๊ณ ์ฐฐ ๋์์ด ๋ ๋ฌธํ ์ ๋ณ์ ๊ธฐ์ค์ด ๋ถ๋ช
ํํ ์ , ์๋น์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ก์์ ์ ๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ด๋ฅผ ํ ๋๋ก ํ ๋ค์์ ๋ณธ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ์ฌ ๋ท๋ฐ์นจ๋์ง ๋ชปํ ์ , ์๋ ๋ผ.ํญ์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์ํ์ฌ ํจ์ฌ ๋ฐฉ๋ํ ๊ท๋ชจ๋ก ๋ค์์ ์ ๋ฌธ๊ฐ ์ง๋จ์ ์ํ์ฌ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ถํฉํ์ง ์๊ฑฐ๋ ์๋ฐ๋๋ ์ธก๋ฉด์ด ์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ทธ๋๋ก ๋ฏฟ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ก ์ผ๊ธฐ์๋ ๋ถ์กฑํ๋ค.
(2) ์ฃผ40) ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์
(๊ฐ) ์์ฑ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ
์์ธ 2 ๋ฐ์ฌํ์ 1995. 4.๊ฒฝ๋ถํฐ 1996. 10.๊ฒฝ์ ๊ฑธ์ณ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํผํด์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์ฌ๋๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ์ผ๋ถ์ธ 1,511๋ช
์ ๋ชจ์ง๋จ์ผ๋ก ์ ์ ํ ํ ์ด๋ฅผ ํญ๋ก์ํฉ, ์ฐธ์ ๊ธฐ๊ฐ, ์์ ์ง์ญ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํญ๋ก1๊ตฐ(์ ํญ๋ก๊ตฐ), ํญ๋ก2๊ตฐ(์คํญ๋ก๊ตฐ), ํญ๋ก3๊ตฐ(๊ณ ํญ๋ก๊ตฐ)์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ๊ณ , ๋์กฐ๊ตฐ์ผ๋ก ๋นํ์๋์กฐ๊ตฐ 192๋ช
, ํ์๋์กฐ๊ตฐ 79๋ช
์ ์ ์ ํ์ฌ ์ ๊ฐ ์ง๋จ์ ๋ํ์ฌ ๊ฒ์ง ๋ฑ์ ํตํ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ค์ํ ํ, 1996. 10. 30. ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค. ์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์์ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
โ ๋์กฐ๊ตฐ์ ํฌํจํ ์ฐ๊ตฌ๋์์์ ๋ํ ์ต์ข
์ง๋จ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ทธ ์ง๋ณ๊ตฐ์ ๋ถํฌ๋ ์ ๊ฒฝ๊ณ ์งํ์ด 30.9%๋ก ๊ฐ์ฅ ๋ง์๊ณ , ๊ทธ ๋ค์ ์ํ๊ธฐ๊ณ ์งํ, ํผ๋ถ๊ณผ ์งํ, ์ ์ ๊ณผ ์งํ์ ์์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋๋ฐ, ์ด๋ 1992๋
๋ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ์ ๊ตญ ํ์์ ๋๋ถ๋ฅ ์ง๋ณ๊ตฐ์ ๋ถํฌ์ ๋น๊ตํ์ฌ ๊ทธ ์ง๋ณ ์์์ด ํ์ ํ ๋ค๋ฅธ ๊ฒ์ด์๋ค.
โก ๊ณ ์ฝ์ ํญ๋ก์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ธ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ํ์ฌ โ ์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ์ ๊ฐ๋, โ 3% ์ด์์ ์ ๋ณ๋ฅ , โ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ผ์น ์ฌ๋ถ, โ ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ, โ ์ง๋จ์ ์ ํ์ฑ, โ ๋์ ํ๊ตฌ์ฆ์ด๋ ์ ๋กํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ ์์ฑ์ ์ค ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ ์ ๋ฌด ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ์๋ค.
โข ์์ ๊ฐ์ ํ๋จ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ๊ฒฝ๊ทผ๋ณ์ฆ์ ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ๊ฐํ ์ง๋ณ์ผ๋ก, ๋๊ฒฝ์, ์ถ๊ฐํํ์ถ์ฆ, ์ฒ์ถ๊ฐ์ง์ฆ, ์ง๋ฃจํผ๋ถ์ผ, ๊ฑด์ฑ์ต์ง, ์ ๊ฒฝํผ๋ถ์ผ, ํ๊ด๋ณ์ฆ(ํํ์ฑ์ฌ์งํ), ์ ๋กํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, ์ฝํ๋กํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ์ ๊ทธ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ค๊ฐ ์ ๋์ธ ์ง๋ณ์ผ๋ก, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ, ๊ณ ํ์์ ๊ทธ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ฝํ ์ง๋ณ์ผ๋ก, ๋น๋จ๋ณ, ์ธ์ํ์คํธ๋ ์ค์ฅํด, ๊ฑด์ ์ ๊ทธ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋์๋ค.
โฃ ๋ค๋ง, ๊ณ ์ฝ์ ํญ๋ก๋์ ๋ํ ์ธก์ ์ด ๊ฐ๊ด์ ์ด์ง ๋ชปํ์ฌ ํญ๋ก์์ค๋ณ ๋ถ๋ฅ์ ์ค๋ฅ๊ฐ ์์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ํ์์ฅ๋ณ ์ค์์ ๊ฑด๊ฐ์ ์ฌ๊ฐํ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ ๋์์๋ค์ด ์ค์ ์ ์ผ๋ก ํธ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ด๋ค์ด ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ ์ ๋์๊ณ , ํนํ ํ์๋์กฐ๊ตฐ์ ๋์กฐ๊ตฐ์ผ๋ก์๋ ์ ํ ์ ํฉํ์ง ์์ ์ง๋จ์ด๋ผ๋ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ํ์ ์ด ์๋ค.
(๋) ํ ๊ฐ
๊ฐ ์ 28ํธ์ฆ์ 2(์๋ ์ 18ํธ์ฆ๊ณผ ๊ฐ๋ค)์ ๊ธฐ์ฌ์ ์ํ๋ฉด, ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ ์๋ขฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ํ์๋ฐฉ์ํํ๋ 1997. 2.๊ฒฝ ์์ธ 2 ๋ฐ์ฌํ์ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์์ ๋ํ ๊ณผํ์ฑ ํ๊ฐ๋ณด๊ณ ๋ฅผ ์ ์ถํ์๋๋ฐ, ์ ํ๊ฐ๋ณด๊ณ ์์์๋ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์์ ๋ํ์ฌ โ ํญ๋ก ์ ๋์ ์ฐ์ ๊ธฐ์ด๊ฐ ๊ฐ์ธ์ ์ง์ ์ ์์กดํ๋ ๋ฑ ๊ฐ๊ด์ฑ์ด ๊ฒฐ์ฌ๋์๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ์์ค์ ์ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๊ทธ ์ฐ์ ์ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ณ์, ์ฆ ์ฃผ๊ด์ ํญ๋ก, ์ง์ญ ํญ๋ก ๋ฐ ๊ธฐ๊ฐ ํญ๋ก์ ๋ํ ์ถฉ๋ถํ ์ค๋ช
์ด ์ ์๋์ง ์์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ฅ์ ์์ธ์ ํญ๋ก๊ตฐ๊ณผ ๋์กฐ๊ตฐ๊ฐ์ ๋น๊ต ๋๋ ํญ๋ก๊ตฐ ๋ด๋ถ์ ๋น๊ต๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ ์ ํ์์ผฐ๊ณ , โก ํญ๋ก๊ตฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ํญ๋ก ๋ฐ ์ด์ ์ฐ๊ด๋ ์ง๋ณ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ค์์ ์ ์ ๋จ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฉฐ, ๊ฒ์ง์ฐธ์ฌ์จ์ด ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ณ ํญ๋ก๊ตฐ๊ณผ ๋์กฐ๊ตฐ ์ฌ์ด์ ๊ฒ์ง์ฐธ์ฌ์จ์ด ์์ดํ ์ํฉํ์์๋ ์ ํ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ถ๋ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๊ณ , โข ์ํด์ฆ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์์์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ์คํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ฐ๊ณ๊ฐ ๋ฏธํกํ๋ฉฐ, ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฐ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๋ํ ๋
์ฑํ์ ๊ฒํ ์ ๋ฌธํ์ ํตํ ์์์ ์ฆ์ ๋ฐ ์ง๋จ๊ธฐ๋ฒ์ ๋ํ ์ถฉ๋ถํ ๊ฒํ ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ๋ชปํ์๋ค๋ ๋นํ์ด ์ ๊ธฐ๋ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
์ ์ธ์ ์ฌ์ค์ ๋น๋กฏํ์ฌ ์๋ ์ 17ํธ์ฆ์2์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ์๊ฐ ์ 27ํธ์ฆ์2, ์๊ฐ ์ 28ํธ์ฆ์1์ ๊ฐ ์ผ๋ถ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ํ๋๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ๋ค ์ฆ, โ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ์ง์ ํญ๋ก๊ตฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ๋ฅผ ์ค์์ํ์ฌ ์ด๋ฅผ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ผ๋ถ ์ง๋ณ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์์ธ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ธ์ ํ๊ณ ์์ผ๋, ํญ๋ก๊ตฐ ์ ๋ณ ๊ณผ์ ์ ๋ํ ์ ๋ขฐ์ฑ์ด ์ ํ๋์ด ์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น์ค์ ๋๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ , โก ์ญํ์กฐ์ฌ์ ์์ด ์ฐ๊ตฌ๋์์์ ์ ์ ์ ๋งค์ฐ ์ค์ํ ์์น๋ฅผ ์ฐจ์งํจ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ฑด๊ฐ์ ์ฌ๊ฐํ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ ๋์์๋ค์ด ์ค์ ์ ์ผ๋ก ํธ์ํจ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ๋์์ ์ ์ ์ด ํธํฅ๋์๋ค๊ณ ๋ณด์ด๋ ์ , โข ์ ์ฐ๊ตฌ๋ณด๊ณ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ํ๋์์์๋ ์ ์ฐ๊ตฌ๋ณด๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ณผํ์ฑ ๋ฑ์ ๋ํ ์๋ฌธ์ด ์ ๊ธฐ๋์ด ๊ทธ ํ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ฐ์ ๊ณผ์ ์์ ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๊ฑฐ์ ๋ฐ์๋์ง ์๋ํ ์ , โฃ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ฐ๊ตฌ๋์์์ ์ง๋ณ๋ณ ๋ถํฌ ์์์ด ๊ฐ์ ์ฐ๋ น๊ตฐ์ ์ํ๋ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ๋จ์ฑ์ 1992๋
๋๋ถ๋ฅ๋ณ ์ง๋ณ๊ตฐ ๋ถํฌ ์์๊ณผ ํ์ ํ ๋ค๋ฅด๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ธ์ฒด์ ์ผ์ ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํด์๋ ์์ง๊ฐ ์์ผ๋, ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ ์๋ค๊ณ ๋
ผ์๋๋ ์ง๋ณ ์ด์ธ์ ๋ค๋ฅธ ์ง๋ณ์ ๊ฐ์ง ์๋ค์ ๋๋ถ๋ถ ์ ์ฐ๊ตฌ๋์์์ ํฌํจ๋์ง ์์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฐ๊ตฌ๋์์์ ์ผ๋ฐ์ธ๋ค ์ฌ์ด์ ์ง๋ณ ๋ถํฌ ์์์ด ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค๊ณ ์ถ๋ก ํด ๋ณผ ์ ์๋ ์ ๋ฑ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์๋ ๊ทธ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ์ ์ ๋ขฐํ๊ธฐ ์ด๋ ค์, ๋ค๋ฅธ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ํ๋น์ฑ์ด ๋ท๋ฐ์นจ๋๊ฑฐ๋ ๋ณด์๋๋ ๋ฑ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ทธ๋๋ก ์์ฉํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ์๋ฃ๋ก ์ผ๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ๋ค.
๋ค. EPA ๋ณด๊ณ ์ ์ฃผ41) ์ด์
(1) ์์ฑ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ
๋ฏธ๊ตญ ํ๊ฒฝ๋ณดํธ์ฒญ(EPA)์ 2000. 9.๊ฒฝ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ธ์ฒด ๊ฑด๊ฐ์ํด์ ๊ดํ ํ๊ฐ๋ณด๊ณ ์ ์ด์์ ์์ฑํ์๋ค. EPA ๋ณด๊ณ ์ ์ด์์ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
โ TCDD๋ ์ธํฌ๋ด ๋จ๋ฐฑ์ง์ธ AhR(aryl hydrocarbon receptor, Ah ์์ฉ์ฒด)์ ํตํ์ฌ ์์ฉํ๋๋ฐ TCDD์ ๊ฒฐํฉํ AhR์ ์ 2์ ๋จ๋ฐฑ์ง์ธ Arnt(Ah receptor nuclear translocator)๊ณผ ํ๋ ฅํ์ฌ ์ ์ ์ ๋ฐํ์ ๋ณํํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ญํ์ ๊ด์ ์์ TCDD๊ฐ ์ธ์ฒด์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฑด๊ฐ์ํด๋ค์ TCDD๋ก ์ธํ์ฌ ์์ ๊ฐ์ด ์ผ์ด๋๋ ์ ์ ์๋ฐํ ๋๋ ๋จ๋ฐฑ์ง์์ฉ์ ๋ณํ์ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.
โก TCDD๋ ์ ์ ์์์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๋ํ ๋๋ถ๋ถ์ ๋ถ์๋ค์์ ์์ฑ์ผ๋ก ๋ํ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋น์ ์ ์ ๋
์ฑ ๋ฐ์๋ฌผ์ง๋ก ๋ถ๋ฅ๋๊ณ , ๊ฐ๊ณผ ํผ๋ถ์ ๋ํ 2๋จ๊ณ์ ๊ฐ์์ด์ง์ธ์ ๋ชจ๋ธ์์ ์ ๋ ฅํ ์ด์ง์ธ์์ด์, ์ฝํ ๊ฐ์์ธ์ ๋๋ ๋น๊ฐ์์ธ์๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ๋ถ์์ ์์ค์์ ๋ช
ํํ ์์ฉ๊ธฐ์ ์ ์์ง๋ง TCDD์ AhR์ ์ํธ์์ฉ์ ํ์์ ์ธ ์ด๊ธฐ์ ์ฌ๊ฑด์ด๋ผ๋ ์ , TCDD๋ ์ธํฌ์ ์ฑ์ฅ, ๋ถํ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ค์์ ์์ฉ์ฒด์ ํธ๋ฅด๋ชฌ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ค๋ ์ , ์ฑํธ๋ฅด๋ชฌ๋ค์ด TCDD์ ๋ฐ์์์ฉ์ ๋ํ์ฌ ๊น์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๋ ์ ์์ TCDD์ ๊ด๋ จ ํํฉ๋ฌผ๋ค์ ์์ฉ์ฒด ๋งค๊ฐ ๋ฐ์๋ฌผ์ง์ด๋ผ๋ ๋ฐ์ ์๊ฒฌ์ด ์ผ์น๋์ด ์๋ค. ํํธ, TCDD ๋ฑ ๋ค์ด์ฅ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ํ์ฑ์ ๊ฑฐ์ ์์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ๋ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ์์ผ๋, ์ด๋ค ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ๋์ฒด๋ก ํ๋ ์ด์์ ๊ฒฐํจ๋ค์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ๊ทธ ํ๋น์ฑ์ด ์ ํ๋๋ฉฐ, ์ผ๋ถ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ํ๋ฉด TCDD ๋ฑ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ ์ด์ ๋น๊ต์ ์ฌํ๊ฒ ๋
ธ์ถ๋ ์ฑ์ธ๋จ์ ์ง๋จ์์ ์ ์ฌ์ ๋ฐ์๋ฌผ์ง๋ก ์ถ๋ก ๋๋ค.
โข TCDD ๋ฑ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ธ๊ฐ์ ์์ ๋ฐ ๋ฐ์ก์ ๋ํ ์ํฅ ์ฌ์ด์ ์ง์ ์ ์ธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ์ญํ์ ์ธ ์ฆ๊ฑฐ๋ ๋งค์ฐ ์ ๋ค. ๋ค๋ง ๋๋ฌผ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด ์ธ๊ฐ์ ์์ ๋ฐ ๋ฐ์ก์ ๋ํ TCDD์ ๋
์ฑ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์ถ์ ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ฐ์ก๋
์ฑ์ ๋ํ ์ํ์ฑ ํ๊ฐ ๊ณผ์ ์์ ํ๋ฆฝ๋ ๊ฐ์ค์ด๋ค.
โฃ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฌ๋๋ค์ ๋ฉด์ญ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ดํ ์ญํ์ฐ๊ตฌ๋ค์์๋ ์กฐ์ฌ์ง๋จ๋ค ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ผ๊ด๋ ๊ฒฝํฅ์ด ๋ํ๋๊ณ ์์ง ์๋ค. TCDD๊ฐ ์ฑ์ธ์ ๋ฉด์ญ๊ณ์ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ช
๋ฐฑํ๊ฒ ์์ฌํ๋ ์ ๋ณด๋ ๋๋ฌด ์ ๋ค. ํ์ง๋ง ๊ด๋ฒ์ํ ๋๋ฌผ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ํ๋ฉด TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์ธ์ฒด ๋ฉด์ญ๊ณ์ ์ํฅ์ด ๋ฐ์ํ ์ ์์์ด ์ถฉ๋ถํ ๋ํ๋๋ค. ํ์ฌ๋ก์๋ TCDD๋ ๋ถํน์ ํ ๋ฉด์ญ์ต์ ๋ฌผ์ง๊ณผ ๋ฉด์ญ๋
์ฑ๋ฌผ์ง๋ก์ ๊ฐ์ฃผ๋์ด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ด EPA์ ๊ณผํ์ ํ๋จ์ด๋ค.
โค ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ๋ฐ ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ํผ๋ถ๋ณํ๋ TCDD ๋ฑ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ ๋ํ ์ธ์ฒด์ ๋ฐ์์ผ๋ก์ ๋๋ฆฌ ์ธ์ ๋๊ณ ์๋ค. ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋์ ์์ค์ TCDD์ ์ฒ์ ๋
ธ์ถ๋ ํ ๋ช ๋ฌ ์์ ๋ฐํ๋๋ ์ฌํ ์ฌ๋๋ฆ ๊ฐ์ ํ์์ผ๋ก์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก TCDD์ ๋
ธ์ถ์ด ์ค๋จ๋๋ฉด ์ฌ๋ผ์ง๋ค. 40๋
์ด์ ์ง์๋๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ์ฌ๋ก๋ ๊ด์ฐฐ๋์ด ์์ง๋ง, ์ง์์ ์ธ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ทธ ์ง์๊ธฐ๊ฐ์ ๋๋ต 25๋
์ ๋์ด๋ค. ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ์๋ค๊ณ ํ์ฌ TCDD์ ๋
ธ์ถ์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ์ง๋ ์๋๋ค๋ ์ ์ ์ฃผ๋ชฉํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
โฅ 1999๋
๋์ ๋์นํธ๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ฐ์ฅ ์ฌํ๊ฒ ๋
ธ์ถ๋ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ๊ทธ๋ฃน์์ 47%์ ์ด๊ณผ ๋น๋จ๋ณ์ด ์กด์ฌํจ์ ๋ฐํ๋ค. ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์๋ฃ๋ค์ ๊ทธ ๋น๋จ๋ณ์ด 1ํ(์ธ์๋ฆฐ์์กด์ฑ)์ด๋ผ๊ธฐ๋ณด๋ค๋ 2ํ(์ฑ์ธ๊ฐ์ํ) ๋น๋จ๋ณ์์ ์์ฌํ๋ค. ๋ณํ๋ ์ง์ง๋์ฌ, ๋ณํ๋ ํฌ๋๋น์ด๋ฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ์๋ฆฐ ์ ํธ๋ฐ์ ๊ฒฝ๋ก์์์ ๋ณํ ๋ชจ๋๊ฐ TCDD์ ๋น๋จ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ํ ์๋ฌผํ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ๊ณตํ๊ณ , ๋
์ฑํ์ ์๋ฃ๋ค์ ๊ทธ๋ด๋ฏํ ์์ฉ๊ธฐ์ ์ ์์ฌํ๊ณ ์์ง๋ง, ๋น๋จ๋ณ๊ณผ TCDD ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ธ์ ๋์ง ์์๋ค.
โฆ ๋๋ฌผ์คํ์์๋ TCDD ๋
ธ์ถ์ด ๊ฐ์์ ์ ๊ธฐ๋ฅ์ด์ ๋๋ ๊ฐ์์ ๊ด๋ จ ํธ๋ฅด๋ชฌ๋ค์ ํ์ ํ ๋ณํ ์งํ๋ค์ ๋ํ๋ด๊ณ ์์ผ๋, ์ธ๊ฐ์ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ํธ๋ฅด๋ชฌ ๋๋ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์กฐ์ฌํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์์๋ ๊ทธ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ํ์ค์น ์์๋ค.
โจ ์ธ๊ฐ์์์ TCDD์ ์ฌ์ฅ์งํ์ ๊ด๊ณ๋ ๋๋ฌผ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค.
(2) ํ ๊ฐ
EPA ๋ณด๊ณ ์ ์ด์์ TCDD์ ๊ทธ ๊ด๋ จ ํํฉ๋ฌผ์ด ์ธ์ฒด์ ๋๋ฌผ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํ์ ํน์ฑํ์ ๊ดํ ๊ฒํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ด๊ณ ์์ผ๋, TCDD์ ๊ทธ ๊ด๋ จ ํํฉ๋ฌผ์ ์๋ฌผํ์ ์์ฉ๊ธฐ์ ์ด ๊ทธ ์ฃผ๋ ๊ณ ์ฐฐ์ ๋์์ด ๋๊ณ ์๊ณ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ทธ ๊ด๋ จ ๋ฒ์ ๋ด์์ ๊ฒํ ๋๊ณ ์๋ ์ , ์ ์ด์์ EPA๊ฐ ๊ณต์์ ์ธ ๋ฐํ๋ฅผ ์๋๊ณ ๊ทธ ๊ธฐ์ ์ ์ ํ์ฑ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ด๋ถ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ์ฌ ํ๋ํ๊ณ ์๋ ๋จ๊ณ์ ๋ฌธ์๋ก์ ๊ทธ ์ธ์ฉ์ ๊ธํ๊ณ ์๋ ์ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ ์ฆ๊ฑฐ๋ก ์ผ๊ธฐ์๋ ์ ํฉํ์ง ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋, ๋ค๋ง ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ ์๊ฑด์ ํ๋์ธ ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ถ๋ถ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ก์ ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ผ. ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ์ฃผ42) ๋ณด๊ณ ์
(1) ์์ฑ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ
1991. 2. ๊ฐ์ ๋ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์์๋์ง ์์ ๋น์๋ฆฌ ๊ณผํ๊ธฐ๊ตฌ์ธ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ฃผ43) ๋ฑ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง๊ณผ ๊ทธ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ฌ๋๋ ์ง๋ณ๋ค ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ๊ณผํ์ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ๊ฒํ ยทํ๊ฐํ๊ฒ ํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ๊ฒํ ยทํ๊ฐ๋ฅผ ํตํ์ฌ โ ๊ณผํ์ ์ฆ๊ฑฐ์ ์ฆ๋ช
๋ ฅ ๋ฐ ํต๊ณ์ , ์ญํ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ, โก ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ์ง๋ณ์ ์ํ์ด ์ฆ๋๋์๋์ง ์ฌ๋ถ, โข ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ์๋ฌผํ์ ๊ธฐ์ ์ ์ค๋ช
์ด๋ ์ฆ๋ช
์ด ๊ฐ๋ฅํ์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ 10๋
๋์ ๋งค 2๋
๋ง๋ค ๋ณดํ์ฒ์ ์ํ์ ๋ณด๊ณ ํ๋๋ก ํ์๋ค.
์ด์ ๋ฐ๋ผ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ ๊ดํ ๊ธฐ์กด์ ์ฃผ์ํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฑฐ์ ๋๋ถ๋ถ ์ฃผ44) ๋ง๋ผํ์ฌ ์ ๋ฌธ๊ฐ ์ง๋จ์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ์ด๋ฅผ ๊ฒํ ยทํ๊ฐํ๊ฒ ํ ํ 1993. 7.๊ฒฝ ๊ทธ ์ฒซ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์ ์ถํ์๊ณ , ์ ๋ณด๊ณ ์๋ 1994.๊ฒฝ โ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ - ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์ด์ ๊ฐ ๊ฑด๊ฐ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅโ์ด๋ ์ ๋ชฉ์ผ๋ก ์ถ๊ฐ๋์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์ ๋ณด๊ณ ์์์, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ํธ์งํจ๋ณ, ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ง๋ณ์ผ๋ก, ํธํก๊ธฐ์(ํ, ํ๋, ๊ธฐ๊ด), ์ ๋ฆฝ์ ์, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์ง๋ณ์ผ๋ก, ์์ฐ์ ์ฐ, ์ถ์์๊ธฐํ, ์ ์์ยท์์์ฌ๋ง ๋ฐ ์ฌ์ฐ, ์ ์ฒด์ค์, ์ 2์ธ๋ ์ด๋ฆฐ์ด์, ์ธ์ง ๋ฐ ์ ๊ฒฝ์ ์ ์ ์ฅ์ , ์ด๋ยทํ์กฐ์ค์กฐ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๊ณ์งํ ๋ฑ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์กด์ฌ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ์๋ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ๋ถ์ ๋นํ๊ฑฐ๋ ๋ถ์กฑํ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ์๋ค.
๊ทธ ํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์๋ก์ด ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฒํ ยทํ๊ฐ๋ฅผ ํ ๋๋ก, 1996๋
์ ์ 2์ฐจ ๋ณด๊ณ ์์์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์ง๋ณ์ ๊ธ์ฑ์๊ธ์ฑ ์ผ๊ณผ์ฑ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ๊ณผ 2์ธ์ฒ์ถ์ด๋ถ์ฆ์ ์ถ๊ฐํ๋ ๋ฑ ๊ทธ ๋ณด๊ณ ์์ ๋ด์ฉ์ ๊ดํ ์์ , ๋ณด์์์
์ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ์งํํ์ฌ, 2004.๊น์ง ๋งค 2๋
๋ง๋ค ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํํ์๋ค. ์ ์ผ๋ จ์ ๋ณด๊ณ ์์ ๋ํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ง๋ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ๋ณด๊ณ ๋ด์ฉ์ ์์ฝํ๋ฉด [๋ณํ 2]์ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์๋ฐ, ํ์ฌ โ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ง๋ณ์ผ๋ก๋ ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ํธ์งํจ๋ณ, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๋ง์ฑ๋ฆผํ์ฑ๋ฐฑํ๋ณ์ด, โก ๊ทธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์ง๋ณ์ผ๋ก๋ ํธํก๊ธฐ๊ณ์(ํ, ํ๋, ๊ธฐ๊ด), ์ ๋ฆฝ์ ์, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, ์กฐ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ค๋ฐ์ฑ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ, ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, 2ํ๋น๋จ๋ณ, 2์ธ์ฒ์ถ์ด๋ถ์ฆ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ๋ณด๊ณ ์์์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ผ ํจ์ ๊ทธ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์์ฌํ์ง๋ง ์ฐ์ฐ(chance), ํธํฅ(bias), ๊ต๋(confounding) ๋ฑ์ ๋ณ์๊ฐ ํ์คํ ์ ๊ฑฐ๋ ์ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ํ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ๊ทธ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ์์ง(high-quality)์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ ์ด๋ ํ๋ ์ด์ ์กด์ฌํ์ง๋ง, ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ์ด์ ์ผ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ด์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๊ทธ ๋ํ์ ์ธ ์๋ก ๋ค๊ณ ์๋ค.
(2) ํ ๊ฐ
์ ์ธ์ ์ฌ์ค์ ์ํ๋ฉด, โ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ 1994.๋ถํฐ 2004.๊น์ง ๋งค 2๋
๋ง๋ค ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๊ฑด๊ฐ์ ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํฅ์ ๊ดํ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์ ์ถํจ์ ์์ด, ๊ธฐ์กด์ ๋ฐํ๋ ์ญํ์ , ๊ณผํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ๊ฑฐ์ ๋ง๋ผํ๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์์ด ์๋ฐ๋๊ฑฐ๋ ์ผ์นํ์ง ์๋ ์ฐ๊ตฌ๋ค๊น์ง ๊ทธ ๊ฒํ ๋์์ ํฌํจ์ํจ ํ, ์ด๋ฅผ ์ ๋ฌธ๊ฐ ์ง๋จ์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ฒํ ยทํ๊ฐํ๊ฒ ํ๋ ๋ฑ ์๋น ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ๋ฐฉ๋ํ ๊ท๋ชจ์ ์ ๋ฌธ์ ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ํํ์ฌ ์จ ์ , โก ๊ธฐ์กด์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ์ ์ ํจ์ ์์ด, ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ๊ณผ ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ์๊ณ (ํนํ, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์์์ ๋ฐ๋ณ ์ฆ๊ฐ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ณ๋์ ์๊ฑด์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์๋ค), ๋์๊ฐ ๊ฒํ ๋์์ด ๋ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ์ ์ฑ(์ฐ์ฐ, ํธํฅ, ๊ต๋ ๋ฑ์ ๋ณ์๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋์๋์ง ์ฌ๋ถ)๊ณผ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ฌ์ด์ ์ผ๊ด์ฑ๊น์ง ๊ณ ๋ คํจ์ผ๋ก์จ ์ญํ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ธ์ ์ ์ํ ์ ๋ฐ ์๊ฑด๋ค์ ์๊ฒฉํ๊ฒ ์ ์ฉํ์๋ค๋ ์ , โข ์ ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ๋ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ๋ณด์ ๋ฑ์ ์ํํ๊ธฐ ์ํ ๊ณผํ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ง๋ จํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ทธ ๊ณต์ ์ฑ๊ณผ ์ ๋ฌธ์ฑ์ ๋ด๋ณดํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์์๋์ง ์์ ๋น์๋ฆฌ๊ธฐ๊ตฌ์ธ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์์ ์ด๋ฅผ ์ํํ๊ฒ ๋ ์ ๋ฑ์ ์ ์ ์๋ค.
์ด๋ฌํ ์ฌ์ ๋ค์๋ค โฃ ์์ ๊ธฐ์ด ์ฌ์ค์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ณดํ์ฒ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ฒฌ๊ณ ํ ์ํ์ , ๊ณผํ์ ์ฆ๊ฑฐ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ์ ์ด์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ณด๊ณ ์์ ๊ทธ ๋ฐ์ ์
์ ๊ฐ๋ฅํ ์ํ์ , ๊ณผํ์ ์ ๋ณด ๋ฑ์ ๊ฒํ ํ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์๋ฃ๋ฅผ ํ๊ฐํจ์ ์์ด์๋ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ์ฌ์์๋ ์ ์ฉ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ค๋ฅธ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์๊ฒ๋ ์์ฉ๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋๋ก ํ๊ณ ์๊ณ , ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ๋ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์์ด ๊ทธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ถ์ ํ๋ ์ฆ๊ฑฐ์ ๋๋ฑํ๊ฑฐ๋ ์ด๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จํ๋๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ๋ฏธ๊ตญ ๋ณดํ์ฒ๋ ์ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ณด๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ํ ๋๋ก ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ท์ ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ์์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ง๋ณ๋ฟ ์๋๋ผ, ๊ทธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์ง๋ณ์ ๋๋ถ๋ถ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์์ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ๋ณด์์ ํํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์์ฉํ ์ ๊น์ง ๊ณ ๋ คํด ๋ณด๋ฉด, ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ๋ณด๊ณ ์์ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ทธ ์ ๋ฌธ์ฑ, ์ข
ํฉ์ฑ, ๊ณผํ์ฑ, ๊ฐ๊ด์ฑ ๋ฑ์ ์ธก๋ฉด์์ ์ ๋ขฐํ ๋งํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์์ด, ์ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ด๊ธด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ํ๋จ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์๋ฃ๋ก ์ผ๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค(ํํธ, ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ์ ์ถํ ์๊ฐ ์ 30ํธ์ฆ์ ๊ธฐ์ฌ๋ ์์ ๊ฐ์ ํ๋จ์ ๋ฐฉํด๊ฐ ๋์ง ์๋ํ๋ค).
๋ง. ๊ธฐํ ์ฆ๊ฑฐ๋ค
๊ทธ ๋ฐ์ ์๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ๋ณด์ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์ฆ๊ฑฐ๋ก์ ๊ฐ ์ 32ํธ์ฆ(WHO IARC ๋
ผ๋ฌธ), ๊ฐ ์ 33ํธ์ฆ์ 1(์ฃฝ์์ ๋ถ๋ฅด๋ ๋ค์ด์ฅ์ ), ๊ฐ ์ 33ํธ์ฆ์ 2(๋ค์ฐ๋ ์ด ๋
์ ์ด๋ป๊ฒ ๋๋ฝํ๋๊ฐ), ๊ฐ ์ 41ํธ์ฆ์ 2(๋ค์ด์ฅ์ 2001์ ๋
ผ๋ฌธ)๋ฅผ ์ ์ถํ๊ณ ์์ผ๋, ๊ฐ ์ 33ํธ์ฆ์ 1, 2๋ ๋น์ ๋ถ๋จ์ฒด์์ ํ๊ฒฝ์ด๋์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ์ฌ ๊ธฐ์กด์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ํธ์งํ ๊ฒ์ด์ด์ ๊ทธ ๋ด์ฉ์ ๊ฐ๊ด์ฑ, ์ ๋ขฐ์ฑ์ ๋ด๋ณดํ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , ๊ฐ ์ 32ํธ์ฆ๊ณผ ๊ฐ ์ 41ํธ์ฆ์ 2๋ ๋ชจ๋ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๋ฐ์์ฑ์ ๊ดํ ๋
ผ๋ฌธ๋ค์ ์ผ๋ถ ๋ฐ์ทํ ๊ฒ์ด๋ ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์ค์ง์ ์ธ ๋ด์ฉ์ด ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋ถ์กฑํ๋ค.
4. ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ๋ค
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์ฆ๊ฑฐ๋ก์ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ขฐํ ๋งํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ๋ณด๊ณ ์์ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ๋ฒ์๋ฅผ ์ดํด๋ณธ๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ํน์ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํจ์ ์์ด์๋ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ์ฌ ์๊ตฌ๋๋ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ(์๊ฐ์ ์ ํ๊ด๊ณ, ์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ, ๊ฐ์ญ์ฑ)๊ณผ ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ ๋ฌผ๋ก ์ด๊ณ ๋ ๋์๊ฐ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ์ง๋ณ์ ์ํ์ฑ์ด ์ฆ๋๋์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ ๋ฐ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ผ๊ด์ฑ๊น์ง ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ด ์ ๋ณด๊ณ ์์์ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ถฉ๋ถํ๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ ์ง๋ณ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํจ์ ์์ด ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋์๊ฐ ์ ๋ณด๊ณ ์์์๋ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๊ทธ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์์ฌํ์ง๋ง ์ฐ์ฐ, ํธํฅ, ๊ต๋ ๋ฑ์ ๋ณ์๊ฐ ํ์คํ ์ ๊ฑฐ๋ ์ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ํ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ์ ์ํ๋ฉด์ ๊ทธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ์์ง(high-quality)์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ ์ด๋ ํ๋ ์ด์ ์กด์ฌํ์ง๋ง, ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ์ด์ ์ผ๊ด์ฑ์ ๋ณด์ด์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๊ทธ ๋ํ์ ์ธ ์๋ก ๋ค๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์
์ฅ์ ์ฐ์ฐ, ํธํฅ, ๊ต๋์ ๋ณ์๊ฐ ๋ฐฐ์ ๋์ด ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ์ด ๋ด๋ณด๋๊ณ ๋ ์ญํ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ฌ์ด์ ์ผ๊ด์ฑ๋ ์ถฉ์กฑ๋์ด์ผ๋ง ๊ทธ ์ถฉ๋ถํ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ ํ๊ณ , ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ๊ณผ ์ผ๊ด์ฑ์ ๋ ๊ฐ์ง ์๊ฑด ๊ฐ์ด๋ฐ ํ๋๋ง ์ถฉ์กฑํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ํ๋จํ ๊ฒ์ผ๋ก ํด์๋๋ค.
์ญํ ์์ฒด์์๋ ์ญํ์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ฌ์ด์ ์ผ๊ด์ฑ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ์ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ ์๊ฑด์ผ๋ก ๋ชจ๋ ์๊ตฌํ๊ธฐ๋ ํ๋, ๋ถ๋ฒํ์ ์ฑ๋ฆฝ์๊ฑด์ผ๋ก์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ํ์ค์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ์ํด์ ๋ํ ์ฑ
์์ ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋๊ตฌ์๊ฒ ๊ท์์ํฌ ๊ฒ์ธ๊ฐ ํ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฐ๋
์ด๋ฏ๋ก ์์ ๊ฐ์ ์๊ฑด๋ค๊น์ง ๋ชจ๋ ์ถฉ์กฑํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ํผํด์์ ๊ถ๋ฆฌ๊ตฌ์ ๋ฅผ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ค. ํนํ ์ง๋ ์์ญ ๋
๊ฐ TCDD์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ์ฌ ์ํ๋ ๋ง์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ผ๊ด๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ๋์ถํด ๋ด์ง ๋ชปํ ๊ฒ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ธก์ ์ ๊ธฐ์ ์ ํ๊ณ๋ก ์ธํ์ฌ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค๋ก์๋ ์ฐ๊ตฌ์ง๋จ์ ์ ์ ๋ฐ ๋ถ๋ฅ์ ์ ์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ด ์๋นํ ์ด๋ ค์ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์์ด, ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์์ด์ ์ฐ์ฐ, ํธํฅ, ๊ต๋๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณ์์ ํ์คํ ์ ๊ฑฐ์ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ฌ์ด์ ์ผ๊ด์ฑ๊น์ง ์๊ฒฉํ๊ฒ ์ถฉ์กฑํ๋ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ํํ์ ๊ด๋
์ ๋ฐํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ๋น์ถ์ด, ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ๋ณด๊ณ ์์์ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ ์ง๋ณ๋ค์ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ํ๋ ์ด์์ ์ญํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์กด์ฌํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ์ญํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ฌ์ด์ ์ด๋ ์ ๋ ์ผ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋จ์ ์ ์ ๋ก ๊ทธ๋ฌํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์์ ๋ณธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ ์ํ ๋ค ๊ฐ์ง ์๊ฑด๋ค์ ๋ชจ๋ ์ถฉ์กฑํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ํด๋นํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ํ์ฌ๋ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ง๋ณ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ๋ณด๊ณ ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ถฉ๋ถํ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ์ง๋ณ ๋ฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ โ ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, โก ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, โข ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, โฃ ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, โค ํธ์งํจ๋ณ, โฅ ํ์, โฆ ํ๋์, โง ๊ธฐ๊ด์, โจ ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, โฉ ์ ๋ฆฝ์ ์, โช 2ํ๋น๋จ๋ณ(๋ค๋ง, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ์ค ๊ธฐ๊ด์์ ๋ณด์ ํ ์ฐธ์ ์๋ ์๋ค.)์ ๋ํ์ฌ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
(ํํธ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ ์๊ฐ ์ 27ํธ์ฆ์ 4, 9, ์๊ฐ ์ 28ํธ์ฆ์ 1, ์๋ ์ 11 ๋ด์ง 16ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ ์์ ๊ฐ์ ์ธ์ ์ ๋ค์ง๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ๊ฑฐ๋ ์ ์ธ์ ์ ๋ฐฉํด๊ฐ ๋์ง ์๋ํ๋ค)
5. ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ์ฌ
TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋์ง ์๋ํจ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ผ๋, ๊ฐ ์ 23ํธ์ฆ์ 1์ ๊ธฐ์ฌ์ ์ 1์ฌ๋ฒ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ ๋ํ 2001. 11. 27.์ ์ฌ์ค์กฐํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ 2001. 10. 31. ํ์ฌ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋ฑ๋ก ํ์ 4,544๋ช
๊ฐ์ด๋ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ์ ๋ณ์์(3,284๋ช
)๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ง๋ณ์ด๊ณ , ์์ธ 2 ๋ฐ์ฌํ์ ์ญํ์กฐ์ฌ์์๋ ๊ทธ ๊ฒ์ง๋์์(๋นํญ๋ก๊ตฐ ํฌํจ) 1,785๋ช
์ค ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ ๋ณ์๊ฐ 272๋ช
์ผ๋ก ๊ทธ ์ ๋ณ๋ฅ ์ด ์๋นํ ๋์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ์ฌ์ค, ๋ํ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ ์ ๋น์๋ถํฐ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋์ด ์จ ์ง๋ณ์ธ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด์ ๊ฐ์ด ๋์ ์ ๋ณ๋ฅ ์ ๋ํ๋ผ ๋ฟ ์๋๋ผ, ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก๋ ๊ท์ ๋ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ ๋ฌด์ ๊ดํ์ฌ ๋ณ๋๋ก ์ดํด๋ณธ๋ค.
๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ ์ ๋ถํฉํ๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ก๋ ๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 1(์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์), ๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 2(์์ธ 2 ์๋น์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์), ๊ฐ ์ 23ํธ์ฆ์ 1(์์ธ 2 ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์), ๊ฐ ์ 23ํธ์ฆ์ 3(์์ธ 2 ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์์ ํ๋น์ฑํ๊ฐ๋ณด๊ณ ์์ ๋ํ ํ๋น์ฑํ๊ฐ), ๊ฐ ์ 34ํธ์ฆ(์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์ ์๋ฌธ)์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ๊ฐ ์์ผ๋, ์๋์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ์ฌ์ค์ ๋น์ถ์ด ์ด๋ฅผ ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ก ์ผ๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ๊ณ , ๋ฌ๋ฆฌ ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ค.
์คํ๋ ค, ๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 3, ๊ฐ ์ 44ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 5, ๊ฐ ์ 54, 55ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
โ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์ ๋ฐ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ฆ๋ช
๋ ฅ, ์๋ฌผํ์ ๊ฐ์ฐ์ฑ, ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ๋นํด ์ง๋ณ์ ์ํ์ฑ ์ฆ๊ฐ ์ฌ๋ถ ๋ฑ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์ฌ, ์กฐ๊ธฐ๋ฐ์ ์ผ๊ณผ์ฑ ์ฃผ45) ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก, ๋ง์ฑ ์ง์์ฑ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ(chronic persistent peripheral neuropathy, ์ดํ โ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณโ์ด๋ผ๊ณ ๋ง ํ๋ค)์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ๋ถ์ถฉ๋ถํ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ์ง๋ณ์ผ๋ก ํ๋จํ์๋๋ฐ, ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ 1994๋
๋ถํฐ 2004๋
์ ๊ฑธ์น ์ฌ์ฏ ์ฐจ๋ก ๋ณด๊ณ ์์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๊ดํ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ์ ์์ฝํ๋ฉด ์๋์ ๊ฐ๋ค.
โก ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ TCDD์ ๊ฐ์ ์ ํด๋ฌผ์ง ์ด์ธ์ ๋น๋จ, ์์์ค์กฐ, ํนํ ์์ฝ์ฌ์ค๋
๊ฐ์ ์ํ์ , ํ๊ฒฝ์ ์ธ์์ ์ํ์ฌ ์ ๋ฐ๋์ด์ง ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ตฐ์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ์ฅ์ ์๋ ์ด๋ฌํ ๋ค๋ฅธ ์ธ์์ ๋ฌด๊ดํ๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ๋ง ๊ด๋ จ๋์๋ค๊ณ ๋จ์ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋น๊ต์ง๋จ์ด ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๋ถ์์ ์์ด์ ํนํ ์ค์ํ๋ค.
โข ์ง๋ ์์ญ ๋
๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ธ์๋ ์ง์
์ , ํ๊ฒฝ์ ์ผ๋ก TCDD ๋ฑ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ง๋จ์ ๋ํ ๋ค์์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ํ๋์ด ์๋๋ฐ, TCDD์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์์ฌํ๋ ์ฌ๋ฌ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ๋ฐํ๋์์ง๋ง, ์ผ๋ถ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด์ ์๋ฐ๋๊ฑฐ๋ ์ผ์นํ์ง ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๊ธฐ๋ ํ์๋ค.
โฃ TCDD์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์์ฌํ๋ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ๋งค์ฐ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ํ๋์๊ณ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๊ฐ๋
, ์ง๋จ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ๋์ผ์ฑ์ด ๊ฒฐ์ฌ๋๊ฑฐ๋ TCDD ๋
ธ์ถ ์ธก์ ๊ณผ ๋น๊ต์ง๋จ ๊ตฌ์ฑ์ ์์ด ์ผ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฑ ์ฐ์ฐ, ํธํฅ, ๊ต๋๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณ์๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋์๋ค๊ณ ํ์ ํ ์ ์์๋ค. ํนํ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๊ฐ์ง ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ค ๋ค์๊ฐ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ์์ธ ์ค ํ๋๋ก ์๋ ค์ง ๋น๋จ๋ณ๋ ๊ฐ์ง๊ณ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋น๋จ๋ณ์ด ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ต๋ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์๋ค. ๋น๋จ๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ํ๋จํจ์ ์์ด ๋น๋จ๋ณ์ ์ํฅ์ ๋ฐฐ์ ํ๋๋ฐ ๊ธฐ์ ์ ์ด๋ ค์์ด ๋ฐ๋ฅธ๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ํ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ด ๋ฐ์ํ๋ ์ค๊ฐ๊ณผ์ ์ ๋น๋จ๋ณ์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ํ ๋๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋จ๊ธฐ๊ฐ์ ์กฐ์ฌ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ถ์ ์กฐ์ฌ์ ํ์์ฑ๋ ์ ๊ธฐ๋์๋ค.
โค ๋ฒ ํธ๋จ ๊ตฐ๋ณต๋ฌด๊ฐ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ์ํ๋๋ฅผ ์ฆ๊ฐ์์ผฐ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ง๋ณ๊ด๋ฆฌ์ผํฐ(CDC)๋ 1988. ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ 16์ฃผ ์ด์ ๋ณต๋ฌดํ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ 2490๋ช
๊ณผ ๋น์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ 1972๋ช
์ ๋ํ์ฌ ์ฆ์๋ ฅ, ์ ๊ฒฝํ์ ๊ฒ์ฌ, ์ ๊ฒฝ์ ๋์๋, ์จ๋๊ฐ์ง, ์ฒญ๋ ฅ, ์๋ ฅ ๋ฑ์ด ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ์ฆ์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์กฐ์ฌํ์๋ค. ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ง๋จ์์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ์ฆ์์ด ๋น์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ง๋จ๋ณด๋ค ๋ ๋ง์ด ๋ณด๊ณ ๋์์ผ๋, TCDD ๋
ธ์ถ ์ ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ์กฐ์ฌ๊ฐ ๊ฒฐ์ฌ๋์ด TCDD์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ํ์ธ๋์ง๋ ์์๋ค.
โฅ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์์์ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ๋ถ์ถฉ๋ถํ๋ค๋ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋๋ถ๋ถ ๋์นํธ๋ ์์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ๋์นํธ๋ ์์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ 1982๋
์ ์ฒซ ๊ฒ์ฌ์์๋ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ ๋งํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์ ์ ์์๊ณ , ๊ทธ ์ดํ 1985๋
, 1987๋
์ ๊ณ์๋ ๊ฒ์ฌ์์๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์๋ค. ๊ทธ ํ ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ 1992๋
๊ณผ 1997๋
์ ๊ฒ์ฌ์์๋ ๊ณ ๋
ธ์ถ๊ตฐ์์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ๋ฐ์๋ฅ ์ ์ ์ํ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋์ฑ์ด 1997๋
์ ๊ฒ์ฌ์์๋ ์ฉ๋๋ฐ์๊ด๊ณ๋ฅผ ์ถ์ ํ ์ ์์ ์ ๋์ ๊ฒ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๊ฐ์ง ๋์นํธ๋ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ์ค ๋ค์๊ฐ ๋น๋จ๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์๋๋ฐ ์ด๋ค์ด ๊ฐ์ง ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ด ๋น๋จ์ฑ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ธ์ง TCDD ๋
ธ์ถ์ ์ง์ ์ ์ธ ์์ธ์ผ๋ก ํ์ฌ ๋ฐ์ํ๋ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ธ์ง ์ํ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ๊ฐ ์ฝ์ง ์์๊ณ , ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๋ณด์ ํ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ค ๋น๋จ๋ณ์ ๋ณด์ ํ์ง ์๋ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ์๊ฐ ์ ์๋ฏธํ ํต๊ณ์ ๋ถ์์ ํ๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ด TCDD๋ฅผ ์ง์ ์ ์์ธ์ผ๋ก ํ์ฌ ๋ฐ์ํ๋ ์ง๋ณ์ธ์ง ์๋๋ฉด ๋น๋จ๋ณ ๋ฐ์์ ๋ฐ๋ผ 2์ฐจ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ์ง๋ณ์ธ์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์๋ค. ํํธ์ผ๋ก ๋
์ฑ ์ ๊ฒฝ๋ณ์ ์์ด ์ ๋
๋ฌผ์ง์์ ๋
ธ์ถ์ด ๋ฉ์ถ ํ์๋ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ฅ์ด ํ๋ณต๋๊ณ ๊ทธ ํ๋ณต์ ์ ๋๋ ์ด๊ธฐ ์์์ ์ ๋์ ์์กดํ๋ฉฐ, ๋
์ฑ ์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๋
์ฑ ๋ฌผ์ง์ ๋ง์ด ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์์ผ์์ ์์ฃผ ํ์, ์ ๊ฒ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์๊ฐ์์์ ์๋
ํ์ ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด์๋, TCDD ๋
ธ์ถ ํ 30๋
์ ๋ ์ง๋ ์์ ์์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ฃผ ์ด๋ก์ ์ด๋ค. ๋ํ 1987๋
์ด์ ์ ๊ฒ์ฌ ๋น์์๋ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๊ฐ ๋ ๋์์์๋ TCDD์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ๋ฐ๊ฒฌ๋์ง ์์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด 1992๋
๊ณผ 1997๋
์ ๊ฒ์ฌ ์์ ์์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๊ธฐ๋ฅ์ด TCDD๋ก ์์๋์์ ๊ฐ์ฐ์ฑ๋ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์์ ๊ฐ์ ๋์นํธ๋ ์์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ ๊ฒ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ง์ผ๋ก๋ TCDD์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ํ์ ํ ์ ์๋ค.
โฆ 2004๋
๋ณด๊ณ ์์์๋ ์์ธ 2 ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์ ์ค ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ดํ์ฌ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ํ๊ฐํ๊ณ ์๋ค. ์ฐ๋ น ๋ฐ ์์ฝ์ฌ ์ญ์ทจ์ ๋ณ์๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ์ ๋น์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋นํ์ฌ ํ๊ท 2.4๋ฐฐ ๊ฐ๋ ๋์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ๋ฐ์์ด ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๋น๋จ๋ณ์ ์๋ฐํ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์์๋ ์ ์ํ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ์ฌ์ด์์๋ TCDD ๋
ธ์ถ ์ ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ๋ฐ์๋ฅ ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์๊ณ , ๋น๋จ๋ณ์ด๋ ๋ณ์๊ฐ ์ ์ ํ ํต์ ๋์๋์ง ์ฌ๋ถ๊ฐ ๋ถ๋ช
ํํ์์ผ๋ฉฐ, ์กฐ์ฌ๋์์ ์ ํ์ด ํธํฅ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ค๋ ์ ์ ๋ค์ด ์์ธ 2๋ณด๊ณ ์์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ โ๋ฒ ํธ๋จ ๋ณต๋ฌดโ์ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ด๋ ์ ๋ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ๋๋, โTCDD ๋
ธ์ถโ๊ณผ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ํ๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ๊ฐํ์๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ด โ ๋ด์ง โฆํญ์์ ์ธ์ ๋ ์ฌ์ค์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์์ง์ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ถ์กฑํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ ๋ถ๋ถ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
6. ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ์ฌ
์๊ณ ๋ค์, ๊ฐ์ฌ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ํ์ฌ ์์ ํ ์
์ฆ๋์ง ์์ ์ง๋ณ๋ค์ด ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ง๋ณ๋ค์ด ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ฌ์ด์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ ์ด์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ฌ์ค์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ก์์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๋ํ๋ ํ๋ฅ ์ ์์น ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋น์จ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋์ด์ผ ํ๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ด ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋๋ฌผ์คํ, ๋ฐฐ์๋ ์ธ๊ฐ์ธํฌ์ ๋ํ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ณผ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ๋ณด์ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์์ ๊ดํ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 80% ๋๋ ๊ทธ ์ด์์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ ๋ฒ์ ๋ด์์ ๋น์จ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋๋ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ด ์ธ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
์ดํผ๊ฑด๋, ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ๋ถ๋ฒํ์๋ฒ์ ์์ด์์ ์ฌ์ค์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ๋์ ยท๋น์จ์ ์ผ๋ก ํ์
ํ ์ ์๋ค๋ ์๊ฐ์ ๊ธฐ์ด๋ก ํ๋ฅ ยท๊ธฐ์ฌ๋ ๋ฑ์ ๊ธฐ์ค์ ๊ธฐํ์ฌ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋น์จ๋ก์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค๋ ์ด๋ก ์ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋, ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์์ธ๊ณผ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๊ฐ๋
์ผ๋ก์ ์กด์ฌ์ ๋ถ์กด์ฌ๋ก ๊ตฌ๋ถ๋ ๋ฟ์ด๊ณ , ์ ๋์ ยท๋น์จ์ ์ผ๋ก ํ์
๋ ์ ์๋ ๊ฒ์ ์๋๋ผ ํ ๊ฒ์ด์ด์ ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ก ์ ๋ฐ์๋ค์ผ ์ ์๋ค.
๊ฐ์ฌ ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ก ์ ๋ฐ๋ฅธ๋ค ํ๋๋ผ๋ ๋ ์ด๋ก ์ ์ํ๋ฉด ๋ฌธ์ ๋๋ ์ธ์์ ์ด๋ค ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์๋ ์ผ๋ถ๋ผ๊ณ ํ๋๋ผ๋ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋์ด ์์ ๊ฒ์ ์ ์ ๋ก ํ๋ค. ์ฆ ๋น์จ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ก ์์๋ ์ฆ๋ช
์ ์ ๋์ ์์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ๋์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ์๋์ง๋ง, ๊ทธ โ๊ธฐ์ฌ๋โ ์์ฒด๋ โ๊ณ ๋์ ๊ฐ์ฐ์ฑโ์ผ๋ก์ ์
์ฆ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํน์ ์ธ์์ ์ด๋ค ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ฐํ์ง ๋ฒ์ ๋ด์์๋ ์ ์ด๋ก ์ ์ ์ฉ๋ ์ฌ์ง๊ฐ ์๋ค ํ ๊ฒ์ด๋, ์์ ์ธ์ ํ ๋ฐ์ ๋น์ถ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ธฐ์ฌ๋๊ฐ ๊ณ ๋์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ผ๋ก ์
์ฆ๋์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ์ ๋ํ ์ฃผ์ฅ์ ๋ ๋์๊ฐ ์ดํ ํ์ ์์ด ์ด์ ์๋ค.
D. ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
1. ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ ๋ฐฉ๋ฒ
์๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฐ ์ง๋ณ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ โ ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, โก ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, โข ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, โฃ ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, โค ํธ์งํจ๋ณ, โฅ ํ์, โฆ ํ๋์, โง ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, โจ ์ ๋ฆฝ์ ์, โฉ 2ํ๋น๋จ๋ณ์ ํํ์ฌ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ฌ์ด์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์๋ฐ, ์๊ณ ๋ค์ ์์ ๊ฐ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์ ์ ๋ก ํ์ฌ, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฌ์ค(๋๋ TCDD๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ๋๋ฌํ ์ฃผ46) ์ฌ์ค), ๊ทธ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ TCDD์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ ์ง๋ณ๋ค์ด ๋ฐ์ํ ์ฌ์ค์ ์ฆ๋ช
ํจ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์
์ฆํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ์์ ๊ฐ์ ๋ฒ๋ฆฌ๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ๊ณผ ๊ฐ์ด TCDD๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํ์ฌ์๋ง ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ํน์ด์ฑ์ง๋ณ๋ฟ ์๋๋ผ, TCDD ์ด์ธ์ ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์ํ์ฌ์๋ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋นํน์ด์ฑ์ง๋ณ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
2. TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. TCDD ๋
ธ์ถ์ ์
์ฆ ํ๊ณ ๋ฐ ์
์ฆ ์ ๋
TCDD ๋
ธ์ถ์ ๊ดํ ์๊ณ ๋ค์ ์
์ฆ์ ์์ด, โ ์ฐ์ ์ข
๋ ์ญํ์ฐ๊ตฌ์์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ง๋จ์ ๋ถ๋ฅ์ ์ฌ์ฉ๋์ด ์จ ์ฒด๋ด TCDD ๋๋ ๋๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ์ ๋ฌด๊ฐ TCDD ๋
ธ์ถ์ ์
์ฆ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์์ผ๋ ์๋์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค ๋ชจ๋ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ TCDD ๋
ธ์ถ ๋๋ ํก์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํด ์ฃผ์ง๋ ๋ชปํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๊ณ ์๋ ์ , โก ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋ ๋น์ ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ณต๋ฌดํ๊ณ ์์๋ค๋ ์ฌ์ ์ ์
์ฆํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๋๊ณผ ์ดํฌ์ง์ญ, ๊ตฐ๋์ ์ฃผ๋์ง์ ์ด๋๊ฒฝ๋ก ๋ฑ์ ๊ดํ์ฌ ๊ตฌ์ฒด์ ์ด๊ณ ์ ํํ ์๋ฃ๋ฅผ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋, ์ด๋ฌํ ์๋ฃ์ ๋ํ ์ ๊ทผ์ ์ ์ฝ์ด๋ ๊ทธ ์๋ฃ์ ๋ถ์ฌ ๋๋ ๋ถ๋น ๋ฑ์ผ๋ก ๊ทธ ์๋ฃ์ ํ๋ณด๊ฐ ์๋น ๋ถ๋ถ ํ์ค์ ์ผ๋ก ์ด๋ ต๊ฑฐ๋ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ , โข ๊ฐ์ฌ ๊ทธ๋ฌํ ์๋ฃ๋ค์ ์๋ฒฝํ๊ฒ ํ๋ณดํ๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ๊ฐ์ ๋์ด ์ดํฌ๋ ์ง์ญ ๋ด์์๋ ์งํ ๋๋ ๊ธฐ์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๊ฐ ์ง์ ๋ณ๋ก ๋
ธ์ถ ์ ๋์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๊ณ , ๋ ๋์ผํ ์๊ธฐ์ ๊ฐ์ ์ง์ญ์ ๋ณต๋ฌดํ ์ฐธ์ ์๋ค์ด๋ผ๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ ๊ตฌ์ฒด์ ํ๋ ๋ด์ฉ์ ๋ค๋ฅผ ์๋ฐ์ ์์ด ์ฐธ์ ์๋ค ๊ฐ๊ฐ์ธ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์
์ฆํ๋ ๊ฒ์ ์ฌ์ ํ ํ์ค์ ์ผ๋ก ์ด๋ ค์ด ์ , โฃ ๋ํ, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ธฐ ์ดํฌ๋์ด ๊ทธ ๋ณต๋ฌด์ง์ญ์ ์๋ฅํ๊ฒ ๋ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD๊ฐ ๋๊ธฐ ๋๋ ์งํ์๋ฅผ ๋ฐ๋ผ ์ด๋ํ์ฌ ๋ณต๋ฌด์ง์ญ์ ์ค์ผ์์ผฐ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ์ฐธ์ ์๋ค์ด TCDD์ ์ค์ผ๋ ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ผ๋ก๋ถํฐ ์์๋ ๋์๋ฌผ, ์์ , ์ก๋ฅ ๋ฑ์ ๋ฐ์
ํ์ฌ ์ญ์ทจํ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ๋ ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๋ค์ํ ๋
ธ์ถ๊ฒฝ๋ก๋ค์ ์์ ํ๊ฒ ์ถ์ ํ์ฌ ๋ฐํ๋ ๊ฒ๋ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ , โค ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์์๋ ์๋์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์ ๊ทธ ์ฐ์ฐํ ๋ถ์ฐ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ, ๋ฏธ๊ตฐ์ ์ฃผ๋์ง์ ์ด๋๊ฒฝ๋ก, ๊ทธ ์งํ ๋ฐ ํ ์์ ์ ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์คํํ ๋ค์, ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์ ๋ํ ๊ณต๊ฐ์ , ์๊ฐ์ ๊ทผ์ ์ฑ๊ณผ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ๋ฑ์ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์ ๋๋ฅผ ๊ฐ๋ต์ ์ผ๋ก ์ ๋ํํ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์์ผ๋, ์ ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ฃผ๋์ง ๋ฐ ์ด๋๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ณ ์์ง ์์ ๋ฏธ๊ตฐ๊ณผ ์ฃผ๋์ง ๋ฐ ์ด๋๊ฒฝ๋ก์์ ๋ค๋ฅผ ์๋ฐ์ ์๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ก์ ์ ์ฉ์ฑ์ด ๊ฒ์ฆ๋์ง ์์๊ณ , ๋ํ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ๋
ธ์ถ๊ตฐ ๋ถ๋ฅ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ฒ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฐ๊ฐ ์ฐธ์ ์๋ค์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ์๋ ์ผ์ ํ ํ๊ณ๊ฐ ์์ ์๋ฐ์ ์๋ค๋ ์ , โฅ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ์ ์ถ์ ํ๋ ๊ท์ ์ ๋๊ณ ์๊ณ , ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๋ ๊ท์ ์ ๋๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๊ท์ ๋ค์ ์์ ๊ฐ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์
์ฆ์ ํ๊ณ๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋ ์ธก๋ฉด๋ ์๋ค๊ณ ๋ณด์ด๋ ์ ๋ฑ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ณ๋ก ์ ๋ํ๋ ์ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉํด ๋ณผ ๋, TCDD๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ๋๋ฌํ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๊ดํ์ฌ ์๋ฐํ ๊ณผํ์ ์ฆ๋ช
์ด๋ ๊ณ ๋์ ๊ฐ์ฐ์ฑ ์์ค์ ์ด๋ฅด๋ ์
์ฆ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ ๋ฐ์ํ ํผํด์ ๋ํ์ฌ ์ฌ๋ฒ์ ๊ตฌ์ ๋ฅผ ์ฌ์ค์ ๊ฑฐ๋ถํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ณต๋ฌด์ง์ญ์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD๊ฐ ๋๋ฌํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์๋ค๋ ์ฃผ47) ์ฌ์ ์ด ์ฆ๋ช
๋๋ฉด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฌ์ค์ด ์ผ์ ์
์ฆ๋์๋ค๊ณ ๋ด์ด ํํ์ ์์น์ ๋น์ถ์ด ํ๋นํ๋ค.
๋. TCDD ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ ์
์ฆ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ดํ์ฌ
์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ์์ TCDD ๋
ธ์ถ๊ตฐ ๋ถ๋ฅ๋ฅผ ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉ๋์ด ์ค๊ฑฐ๋ ์ด๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ฐ๋ TCDD ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ฅผ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ์ค์ ์
์ฆํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ์ดํด๋ณธ๋ค.
(1) ์ธ์ ์ฌ์ค
๊ฐ ์ 46, 54ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๊ธฐ์กด์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๊ฑด๊ฐ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์กฐ์ฌํจ์ ์์ด ์ข
๋ ์ญํ์กฐ์ฌ์์ TCDD์ ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ก ์ฌ์ฉ๋์ด ์จ ํ์ฒญ TCDD ๋๋ ๋๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ์ ๋ฌด ๋ฑ์ ํ๋น์ฑ์ ๊ฒํ ํ๊ณ ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ํ๊ณ๋ฅผ ํ์ธํ ํ, ๊ณผ๊ฑฐ ๋
ธ์ถ์ ์ฌ๊ตฌ์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ์๋ก์ด ๋
ธ์ถํ๊ฐ๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐํ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ์ด์ ๊ดํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ณด๊ณ ์ ๋ด์ฉ์ ์์ฝํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(๊ฐ) ํ์ฒญ TCDD ๋๋
๋
ธ์ถ๋ ์ง ์ฌ๋ฌ ํด๊ฐ ์ง๋ ํ์ก์์ ๋ฏธ๋์ TCDD๋ฅผ ๊ฒ์ถํด๋ด๋ ์ํํ์ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ง๋จ ๊ฐ์ ๋
ธ์ถ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ฐพ์๋ด๋ ๋ฐ์๋ ์ฅ์ ์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ชจ๋ ์ผ๋ฐ์ธ๋ค์ด ์ด๋ ์ ๋์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์ด ์๊ณ ๊ฐ๊ฐ์ธ์์์ TCDD ๋์ฌ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ ค์ ธ ์์ง ์์ผ๋ฉฐ ์ธก์ ์ ์ค์ฐจ๊ฐ ๋น๊ต์ ํฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ ๋๋ฅผ ํ๋จํจ์ ์์ด ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ ๋ณ๋ก ์ ์ฉํ์ง ์๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ง๋จ ์ฌ์ด์์ ๋ณด์ด๋ ํ์ฒญ TCDD ๋๋์ ์ฐจ์ด๋ ๊ณผ๊ฑฐ ๊ทธ ์ง๋จ ์ฌ์ด์ ์์ด TCDD ๋
ธ์ถ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋, ๊ทธ ํ๊ท ์ ์ธ ๋๋์์ ์ง๋จ ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ํ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ํ์ฌ ๋ฐ๋์ ๊ณผ๊ฑฐ์ ๋
ธ์ถ ์ ๋์ ์์ด ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ์ง๋ ์๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ฅผ ๋ฒ ํธ๋จ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ง๋จ์ ๋ํ TCDD ๋
ธ์ถ์ ์งํ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์๋นํ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ดํฌํ๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, TCDD์ ๊ดํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ ์ํํด์ ๊ณผ๊ฑฐ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ ๋์ ํ์ฌ์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋ ์ฌ์ด์ ์ ํํ ์ฐ๊ด์ด ๋งบ์ด์ง๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
(๋) ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ์ ๋ฌด
์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ์๋ง ๋ํ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ญํ์ฐ๊ตฌ์์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ๋ ์์ฒดํ์ ์งํ๋ก ์ฌ์ฉ๋๊ธฐ๋ ํ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ TCDD์ ๋ํ ๊ฐ์์ฑ์ ๊ทธ ๋ฐํ์ ์ธก๋ฉด์์ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ ๋ฐ๋ผ ํฐ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ ์์ด, TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์ด ๋์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ์ฌ๋๋ค ์ค ์ผ๋ถ์์๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ํ๋์ง ์๋๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ด TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ์ ๋ชจ๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ์ง๋ ์๋ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ TCDD ๋
ธ์ถ์ ๊ดํ ์์ฒดํ์ ์งํ๋ก์ ํ์คํ๊ฑฐ๋ ๋ฏผ๊ฐํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๊ณ , ๋ค๋ง ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ํ์ธํ ์ ์์ ๋ฟ์ด๋ค.
(๋ค) ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ ๊ฐ๋ฐ
๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์ ์ด์ ๋
ธ์ถํ๊ฐ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ ๋ฒ ํธ๋จ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์์ด์ ์ทจ์ฝํ ๋ถ๋ถ์ด์์์ ์ธ์ ํ๋ฉด์, ๊ณผ๊ฑฐ ๋
ธ์ถ์ ์ฌ๊ตฌ์ฑ(historical exposure reconstruction)์ด๋ผ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํด ํ๋นํ ๋
ธ์ถ์ฌ๊ตฌ์ฑ๋ชจ๋ธ์ ๋ง๋ค๊ธฐ ์ํ ๊ฐ๋ฐํ์ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ, 2003.๊ฒฝ ๊ทธ ๋
ธ์ถ์ฌ๊ตฌ์ฑ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ์๋ค.
์ ๊ฐ๋ฐํ์ ์ ์ ์ค์ ์ ์ด์ ์ดํฌ์ ๊ทธ ์ฐ์ฐํ ๋ถ์ฐ, ๊ตฐ๋ถ๋์ ์ฃผ๋๊ณผ ์ด๋, ์งํ ๋ฐ ํ ์์ ์ ํ์ ๊ดํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์ ๋ํ ๊ณต๊ฐ์ , ์๊ฐ์ ๊ทผ์ ์ฑ๊ณผ ์ดํฌ๋ ์๊ณผ ์ ์ด์ ์ ์ข
๋ฅ๋ฅผ ํ ๋๋ก ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ์ธ ์ ์ด์ ๋
ธ์ถ๋จ์(exposure-opportunity index, EOI)๋ฅผ ๋ง๋ค์๋ค. ์ ๋
ธ์ถ์ฌ๊ตฌ์ฑ๋ชจ๋ธ์ ์ญํ์ฐ๊ตฌ์ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ ์ ๋๋ก ์คํ๊ฐ๋ฅํ๊ณ ์ ์ ํ๋ฉฐ, ๊ณ์ฐ๋ ๋
ธ์ถ๋จ์(EOI) ๋ฐ ๊ตฐ๋ถ๋ ์ฃผ๋์ ์ผ์์ ๊ดํ์ฌ ์์ง๋ ์ ๋ณด์ ๋ฒ์๋ ์ฅ๋ ์ญํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์คํํ๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋์๋ค.
(2) ํ ๋จ
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ฒด๋ด TCDD ๋๋๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ์ ๋ฌด๋ ์ธ์ฒด ๋ด TCDD ๋์ฌ๋ ์ธ์ฒด์ TCDD ๊ฐ์์ฑ์ ๊ฐ์ธ์ฐจ๊ฐ ์ปค์ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ด๋ฅผ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ๊ฐ๊ฐ์ธ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ๋ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ผ๊ธฐ์ ๋ถ์ ํฉํ๋ค.
ํํธ, ์ ๋
ธ์ถ์ฌ๊ตฌ์ฑ๋ชจ๋ธ์ ๊ทธ ๊ฐ๋ฐ ๋น์ ๋ฏธ๊ตฐ์ ์ฃผ๋์ง์ ๊ทธ ์ด๋๊ฒฝ๋ก์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ ๋ฐ์๋์์ผ๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ฃผ๋์ง์ ์ด๋๊ฒฝ๋ก์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ ๋ฐ์๋์ง ์์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ์ ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ๊ฐ ๋ฏธ๊ตฐ๊ณผ ๊ทธ ์ฃผ๋์ง ๋ฐ ์ด๋๊ฒฝ๋ก์์ ๋ค๋ฅผ ์๋ฐ์ ์๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ๋
ธ์ถ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ก์๋ ํจ๊ณผ์ ์ผ์ง๋ ๊ฒ์ฆ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ๋ํ ์ ๋
ธ์ถ์ฌ๊ตฌ์ฑ๋ชจ๋ธ์ ๋ฒ ํธ๋จ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ์์ด ์ฐ๊ตฌ ๋์์ด ๋๋ ์ง๋จ์ ๋
ธ์ถ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ํ ๋๊ตฌ๋ก์ ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์์ก์์ ๊ฐ๊ฐ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋
ธ์ถ ์ ๋๋ฅผ ์
์ฆํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์๋ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ด ๊ฐ๊ฐ์ธ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ๋๋ ์ ์ด๋ ๊ณต์ ํ๊ณ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์
์ฆํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์ง ํ๋ฆฝ๋์ด ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ ์ํ ๋
ธ์ถ ์ถ์ ์ ๊ฐ๋ถ
ํํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ๊ณ ์ ์ญํ ์๋ก์ ํ์ ์ฆ์ ํด๋นํ๋ ์ง๋ณ์ ์ป์ ์๋ ๊ทธ ํ์ ์ฆ์ด โ ์ ์ ๋๋ ๋ฐ์ก์ํ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ง๋ณ, โก ๊ตฐ ๋ณต๋ฌด์ ์ ๋ฐ์๋์๋ค๊ณ ํ๋ช
๋ ์ง๋ณ, โข ์ธ์์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์ง๋ณ, โฃ ๊ธฐํ ์์๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์์ ์์ธ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค๊ณ ์ํ์ ์ผ๋ก ํ์คํ๊ฒ ๋ฐํ์ง ์ง๋ณ์ ํด๋นํ๋ ๊ฒ์ด ์
์ฆ๋์ง ์๋ํ๋ ํ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์ฃผ48) ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ๊ฐ์ฃผ ๊ท์ ์ ์ํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ ๋๋ ์ถ์ ํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๊ฐ ๋ฌธ์ ๋๋ค.
์ดํผ๊ฑด๋, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ์ฐจ์์ ๋ณด์ ๋ด์ง ์ง์์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ ์ ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ด๊ณ , ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ์ฌ์ค์ ๋ํ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ท์จํ๊ธฐ ์ํ ๋ง๋ค์ด์ง ๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ ๋ณผ ์ ์๋ค. ๋ํ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ๊ฐ์ฃผ ๊ท์ ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด์ฌ์ค ๋ฐ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ํด๋นํ๋ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ์ฌ์ค๋ง์ ๊ทธ ์ ์ฉ์ ์๊ฑด์ผ๋ก ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์๊ฑด์ ์
์ฆ๋ง์ผ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์
์ฆ์ ํ์ฉํ๋ค๋ฉด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ํ ์
์ฆ์ ์ด๋ ต๊ฒ ํ๊ณ ์๋ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ์ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ๊ฐ์ํ๋๋ผ๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์
์ฆ์ฑ
์์ ์ง๋์น๊ฒ ์ํํ๊ณ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ถ์กด์ฌ์ ๊ดํ ์
์ฆ์ฑ
์์ ๊ณผ๋คํ๊ฒ ๋ถ๋ด์ํค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๊ณ , ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํ์ค๋ก ๋ฐ์ํ ์ํด์ ๋ํ ์ฑ
์์ ๊ณตํํ ๋ถ๋ด์ด๋ผ๋ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ์ด๋
์๋ ๋ฐํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ๊ฐ์ฃผ ๊ท์ ์ ์๊ณ ๋ค์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์
์ฆ์ ์์ด ์ง์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ค๋ง, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์์ ๊ฐ์ ๊ฐ์ฃผ ๊ท์ ์ ๋ ๊ฒ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ๊ทธ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ค์ ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ๋๋ ๊ณต์ ํ๊ณ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ํ์ธํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์์ง๊น์ง ํ๋ฆฝ๋์ด ์์ง ๋ชปํ ํ์ค์ ๊ณ ๋ คํ ์ธก๋ฉด๋ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ์์ โ2. ๊ฐ. TCDD ๋
ธ์ถ์ ์
์ฆ ํ๊ณ ๋ฐ ์
์ฆ ์ ๋โ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์ ๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐ ์ฐธ์๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ผ. TCDD ๋
ธ์ถ์ ๊ดํ ์ธ์ ์ฌ์ค
๊ฐ ์ 2, 3, 4ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 26ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 14799, ๊ฐ ์ 30ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง ์ฃผ49) 14799, ๊ฐ ์ 33ํธ์ฆ์ 1, ๊ฐ ์ 42ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 8, ๊ฐ ์ 45, 47ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 48ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 54ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 8ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 31ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 32ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 5(๊ฐ ๊ฐ์ง๋ฒํธ ํฌํจ), ์๊ฐ ์ 33ํธ์ฆ์ 1, 2์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ ๋๋ ์์, ์๊ฐ ์ 28ํธ์ฆ์ 3์ ์ผ๋ถ ๊ธฐ์ฌ์ ์ด ๋ฒ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ ๋ํ 2005. 10. 20.์ ๋ฐ 2005. 12. 12.์ ๊ฐ ์ฌ์ค์กฐํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ค์์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๊ณ , ์ด์ ์ผ๋ถ ๋ฐํ๋ ๋ฏํ ์๊ฐ ์ 22ํธ์ฆ์ 4, ์๊ฐ ์ 27ํธ์ฆ์ 2, ์๊ฐ ์ 28ํธ์ฆ์ 2, 3์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ ์ด๋ฅผ ๋ฏฟ์ง ์๋ํ๋ฉฐ, ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฐ์ฆ์ด ์๋ค.
(1) ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด
(๊ฐ) ๋ฒ ํธ๋จ์ ์งํ ๋ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๊ตฐ์ฌ์ง์ญ
๋ฒ ํธ๋จ์ ์ง๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๋ณด์ 4๊ฐ์ ์ง์ญ, ์ฆ ๋จ๋ถ์ ๋ฉ์ฝฉ์ผ๊ฐ์ฃผ์ง์ญ, ๋ถ๋ถ ๋ด๋ฅ์ ์ค์๊ณ ์ง๋, ๋ฉ์ฝฉ์ผ๊ฐ์ฃผ์ง์ญ๊ณผ ์ค์๊ณ ์ง๋์ ์ค๊ฐ์ฐ๊ฒฐ์ง๋์ธ ํ
๋ผ์ค์ง์ญ, ๋๋ถ ํด์์ ์ ์ง๋๋ก ๊ตฌ๋ถ๋ ์ ์๊ณ , ์ ๊ตญํ ์ ์ฝ 60% ์ด์์ด ์ผ๋ฆผ์ผ๋ก ๋ค๋ฎ์ฌ ์๋๋ฐ ํนํ ์ค์๊ณ ์ง๋์ ๋ด๋ฅ์ง์ญ์ด ์ธ์ฐฝํ ์ผ๋ฆผ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ํด์์ ์ง๋๋ ์ฃผ๋ก ์์ ์์ฐํ๋ ๊ฒฝ์์ง๋๋ก์ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ๊ฐ์ฅ ์ผ๋ฆผ์ด ์ ์ ์ง์ญ์ด๋ค.
ํํธ, ๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ์ ๋ณ์ง ์ 1๋๋ฉด์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ถ๋ถ์ง์ญ๋ถํฐ ๋จ๋ถ์ง์ญ์ ์ด๋ฅด๊ธฐ๊น์ง ํฌ๊ฒ ์ 1 ๋ด์ง ์ 4๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ์ ํฌ์ ์ํ์๋๋ฐ, ์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ ์ค ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ ์ฃผ์ ๊ธฐ์ง๊ฐ ์ค์น๋ ์ง์ญ์๋ ์ ํฌ๊ตฌ์ญ ์จ, ๋(War Zone C, D), ์ฒ ์ ์ผ๊ฐ์ง๋(Iron Triangle)๊ฐ ์ค์ ๋์๋ค.
(๋) ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์์ ์ง์ญ๊ณผ ์๋ฌด
๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ ์ ๋ถ์ ์์กฐ ์์ฒญ์ ๋ฐ๊ณ 1964. 9.๊ฒฝ ์ฒ์์ผ๋ก ๋ฒ ํธ๋จ์ ์๋ฃ์ง๊ณผ ๊ณต๋ณ์ ํ๊ฒฌํ์๊ณ , 1965. 2.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ง์ ๊ฐ์
ํ๊ฒ ๋ ์ดํ ๋ฒ ํธ๋จ๊ณผ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ํฌ๋ณ ํ๋ณ ์์ฒญ์ ๋ฐ๋ผ 1965. 10.๊ฒฝ ์๋์ฌ๋จ ๋งนํธ๋ถ๋, ์ญ์์ฑ๋ถ๋, ํด๋ณ ์ 2์ฌ๋จ ์ฒญ๋ฃก๋ถ๋, 1966. 9.๊ฒฝ ์ 9์ฌ๋จ ๋ฐฑ๋ง๋ถ๋๋ฅผ ํ๋ณํ์๋ค.
๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ ๊ฐ ๋ถ๋๋ ๊ทธ ๊ฐ ํ๋ณ ๋ฌด๋ ต๋ถํฐ 1973. 3.๊ฒฝ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฒ ์ํ ๋๊น์ง ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ธ ์ฌ์ด๊ณต, ๋์, ๋ถํ์ฐ์ ์ 1, 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๋๋ถํด์๊ฐ ํด๋
ผ, ๋ํธ๋, ํธ์ด์ ๋ฑ์ ์ฃผ๋ํ๋ฉด์ ๊ทธ ์๋ฌด๋ฅผ ์ํํ์๋๋ฐ, ๊ทธ ๋ถ๋๋ณ ์ฃผ๋์ง ๋ฐ ์์ ์ฑ
์์ง์ญ์ ๋ณ์ง ์ฃผ50) ์ 1๋๋ฉด์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
์ฃผ์ํ๊ตญ๊ตฐ์ฌ๋ น๋ถ๋ 1965. 10.๊ฒฝ๋ถํฐ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฒ ์ํ ๋๊น์ง ์ฌ์ด๊ณต์์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ํํ์๊ณ , ํด๊ตฐ์์ก์ ๋์ ๊ณต๊ตฐ์ง์๋จ๋ ์ฌ์ด๊ณต์ ์ฃผ๋ํ์๋ค. ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ ์ต์ด๋ก ํ๋ณ๋ ๋น๋๊ธฐ๋ถ๋๋ ์๋ฃ์ง๊ณผ ๊ฑด์ค๊ณต๋ณ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋ถ๋์ธ๋ฐ, ๊ฑด์ค๊ณต๋ณ์ ๊ทธ ํ ๊ฑด์ค์ง์๋จ์ผ๋ก ๊ฐ์นญํ๊ณ ์ฌ์ด๊ณต ๋ถ๋ถ ์ธ๊ณฝ์ ๋์์ ์ฃผ๋ํ์์ผ๋ฉฐ, ์๋ฃ์ง์ ์ฌ์ด๊ณต ์๋จ์ชฝ ํด์๊ฐ์ธ ๋ถํ์ฐ์ ์ด๋์ธ๊ณผ๋ณ์์ ์ค์นํ์๋ค. ์์ก๋ถ๋์ธ ์ญ์์ฑ๋ถ๋๋ 1965. 10.๊ฒฝ ํด๋
ผ์ ๋์ฐฉํ์๋๋ฐ, 1966. 6.๊ฒฝ ๋ถ๋๋ช
์ ์ 100๊ตฐ์์ฌ๋ น๋ถ๋ก ๊ฐ์นญํ๊ณ , 1966. 8.๊ฒฝ ๋ํธ๋์ผ๋ก ์ด๋ํ์ฌ ๊ท๊ตญ์๊น์ง ์ ์ง์ญ์ ์ฃผ๋ํ์๋ค.
์ ํฌ๋ถ๋์ธ ์๋์ฌ๋จ ๋งนํธ๋ถ๋๋ 1965. 10.๊ฒฝ ์ 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๋๋ถํด์์ง๋์ธ ํด๋
ผ์ ๋์ฐฉํ์ฌ ํด๋
ผ๊ณผ ๋น์ผ์ ์ฃผ๋ํ์๊ณ , ์ 9์ฌ๋จ ๋ฐฑ๋ง๋ถ๋๋ 1966. 9.๊ฒฝ ์ญ์ ์ 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๋๋ถํด์์ง๋์ธ ๋ํธ๋์ ๋์ฐฉํ์ฌ ๋ํธ๋๊ณผ ๊ทธ ์ธ๊ทผ ์ง์ญ์ธ ๋ํธ์, ํฌ์ดํธ์์ ์ฃผ๋ํ์๋ค. ํด๋ณ ์ 2์ฌ๋จ ์ฒญ๋ฃก๋ถ๋๋ 1965. 10.๊ฒฝ ์ 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๋๋ถํด์์ง๋์ธ ์บ๋๋ง์ ๋์ฐฉํ์ฌ ์ ์ง์ญ์์ ์๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๋ค๊ฐ 1966.๊ฒฝ ์ 1๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ์ธ๋ผ์ด ๋จ๋ถ๋ก ์ด๋ํ์ฌ ์ฃผ๋ํ์๊ณ , ๋ค์ 1967. 12.๊ฒฝ ์ 1๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๋๋ถํด์์ง๋์ธ ํธ์ด์์ผ๋ก ์ด๋ํ์ฌ 1972. 2.๊ฒฝ ๊ท๊ตญํ ๋๊น์ง ์ ์ง์ญ์์ ์์ ์ ํผ์ณค๋ค.
ํํธ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ๋ถ๋๋ณ ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ์ ๊ทธ ๊ฐ ๋ถ๋์ ์ฃผ๋์ง๋ก๋ถํฐ ๋จ๋ถ๊ณผ ์๋ถ ๋ด๋ฅ ์ชฝ์ผ๋ก ์์ญ km ๊ฐ๋ ํ๋๋ ์ง์ญ์ด์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์์ ์ง์ญ์ ๋ชจ๋ 7,438ใข๋ก์ ๋ฒ ํธ๋จ ์ ์ฒด ๋ฉด์ 174,289ใข์ ์ฝ 4.3%์ ํด๋นํ๋ ๋ฉด์ ์ด์๋ค.
๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ ์ ํฌ๋ถ๋๋ค์ ํด์๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ๋ผ ๋จ๋ถ์ผ๋ก ๊ธธ๊ฒ ์ค์น๋ ๋๋ก์ ๊ฐ๋ฐฉ์ํ๋ฅผ ์ ์งํ๊ณ ๊ทธ ์ฃผ๋ณ์ง์ญ์ ์ฃผ๋ฏผ์ ๋ณดํธํ๋ ๊ฒ์ด ์ฃผ ์๋ฌด์๋ค. ๋ํ ํด์์ง๋๋ฟ ์๋๋ผ ๊ทธ ์ผ๋ ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ ๋ด์ ์ ํฌ์ ์ฐธ๊ฐํ์๊ณ , ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ ์ธ์์ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ์ ํฌ์ ๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ ๋ฑ๊ณผ ํฉ๋์ผ๋ก ์ฐธ์ฌํ๊ธฐ๋ ํ์๋ค(์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ๋๋๊ธ ๋ณ๋ ฅ์ ํด๋
ผ์ ์์ชฝ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์บ๋ณด๋์ ๊ตญ๊ฒฝ ๋ถ๊ทผ์ ์์นํ ๋์ฝ ์ง์ญ์์ 1966. 7. 9.๋ถํฐ 1966. 8. 10.๊น์ง ์ฝ ํ ๋ฌ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ๊ณผ์ ํฉ๋์ผ๋ก ์ ์ฐฐ ๋ฐ ์ ํฌ ์์ ์ ์ํํ ๋ฐ ์๋ค).
๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์์ ์ง์ญ ์ค ๊ตฐ์ฌ๋ น๋ถ์ ๊ฑด์ค์ง์ ๋ฐ ์๋ฃ์ง์ ๋ถ๋๊ฐ ์์๋ ์ฌ์ด๊ณต, ๋์, ๋ถํ์ฐ๋ ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ ๋นํ์ฌ ๋์์ง์ญ์ด๊ณ , ๊ทธ ์ธ ์ ํฌ๋ถ๋๋ค์ด ์ฃผ๋ํ ์ง์ญ์ ๋๋ถ ํด์ ํ์ผ์ง๋๋ก์ ์์ ์์ฐํ๋ ๊ฒฝ์์ง๋์ด๊ฑฐ๋ ํด์์ง์ญ์ผ๋ก์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ ๋นํ์ฌ ๋น๊ต์ ์ผ๋ฆผ์ด ์ ๊ณ ์ธ๊ตฌ๋ฐ๋๊ฐ ๋์ ์ง์ญ์ ์ํ์๋ค.
(๋ค) ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ณต๋ฌด๊ธฐ๊ฐ ๋ฐ ๋ณต๋ฌด์ง์ญ
์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ๋ณต๋ฌด๊ธฐ๊ฐโ, โ์์๋ถ๋โ, โ๋ณต๋ฌด์ง์ญโ์ ๊ฐ ํด๋น๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ผ์์ผ๋ก ๋ณต๋ฌดํ์๋ค. ๋ค๋ง ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ์ค ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก ์๋ฒ 399, 1407์ ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ข
๊ตฐ๊ธฐ์๋ก ๋ฒ ํธ๋จ์ ํ๊ฒฌ๋์ด ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ๋ณต๋ฌด๊ธฐ๊ฐโ, โ์์๋ถ๋โ, โ๋ณต๋ฌด์ง์ญโ๋์ ๊ฐ ํด๋น๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ๊ทผ๋ฌดํ๋ค๊ฐ ๊ท๊ตญํ์๋ค.
(2) ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํฌํจ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ดํฌ
(๊ฐ) ์ดํฌ๋
1965.๋ถํฐ 1970.๊น์ง ๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ์ ๋์นํธ๋ ์์ ์ ์ํ์ฌ ๊ณต์ค์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋์ ๊ตฐ์ฌ์ง์ญ๋ณ ๋ฐ ์ฐ๋๋ณ๋ก ๋ค์๋ฉด์ ํ 1. ๋ฐ ํ 2.์ ๊ฐ๋ค.
ํํธ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ๋ 1968.๊ฒฝ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋น๋กฏํ์ฌ ์ ์ด์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ๋๊ฒจ๋ฐ์ ์ง์ ์ดํฌํ์๋๋ฐ, ๊ทธ ์ดํฌ๋์ ๋ค์ ๋ฉด์ ํ 3.๊ณผ ๊ฐ๋ค(๋จ์ : ํ์ด๋). ์ด์ ์ํ๋ฉด, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ์ง์ ์ฌ์ฉํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ 1,388ํ์ด๋(167๊ฐค๋ฐ)๋ก์ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฝ 0.002% ๋ฏธ๋ง์ด์๋ค.
[ํ 1]
๊ตฐ์ฌ์ง์ญ |
๊ณ ์ฝ์ (๊ฐค๋ฐ) |
๋น์จ |
์ 1๊ตฐ์ฌ์ง์ญ |
2,250,000 |
19.9% |
์ 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ |
2,520,000 |
22.3% |
์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ |
5,310,000 |
46.9% |
์ 4๊ตฐ์ฌ์ง์ญ |
1,230,000 |
10.9% |
ํฉ๊ณ |
11,310,000 |
100% |
[ํ 2]
์ฐ๋ |
๊ณ ์ฝ์ (๊ฐค๋ฐ) |
๋น์จ |
1965. |
370,000 |
3.3% |
1966. |
1,640,000 |
14.6% |
1967. |
3,170,000 |
28.2% |
1968. |
2,220,000 |
19.8% |
1969. |
3,250,000 |
29.0% |
1970. |
570,000 |
5.1% |
ํฉ๊ณ |
11,220,000 |
100% |
[ํ 3]
๊ตฌ๋ถ |
1968. |
1969. |
1970. |
1971. |
1972. |
๊ณ |
์์ด์ ํธ ํ์ดํธ |
138 |
399 |
130 |
42 |
17 |
726 |
2,4-D |
546 |
1,749 |
23 |
ยท |
ยท |
2,318 |
๊ณ ์ฝ์ |
246 |
928 |
214 |
ยท |
ยท |
1,388 |
ํ
๋น |
ยท |
ยท |
309 |
130 |
232 |
671 |
์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ |
ยท |
ยท |
90 |
603 |
424 |
1,117 |
๊ณ |
930 |
3,076 |
766 |
775 |
673 |
6,220 |
(๋) ์ดํฌ์ง์ญ
์ ์ด์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ์์ ์ ๊ตฐ์ฌ์์ ์ํ์ ์์ผ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์๋ชฉ, ๊ด๋ชฉ ๊ธฐํ ์๋ฌผ์ ์์ ์ ๊ฑฐํ๊ธฐ ์ํ โ๊ณ ์ฝ์์ โ๊ณผ ์ ๊ตฐ์ ์๋๊ณต๊ธ์ ์ฐจ๋จํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ฒผ ๋ฑ์ ๋์๋ฌผ์ ํ๊ดดํ๊ธฐ ์ํ โ๋์๋ฌผํ๊ดด์์ โ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถ๋์๋ค.
๊ณ ์ฝ์์ ์ ํนํ ์ ์ ์นจ์
๊ฒฝ๋ก ๋ฐ ๊ตฐ์ฌ๊ธฐ์ง์ ์ง์ค๋์๊ณ ์ฃผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์๋ค(๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๋์ ์ฝ 90%๊ฐ ์ฒ์ ๊ณ ์ฝํ์ ์ฌ์ฉ๋์๋ค).
๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ง์ญ์ผ๋ก์ ์นจํฌ์ ์ฃผ๋ก ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ ์ง์ญ์์ ๋ผ์ค์ค ์์ญ์ผ๋ก ๋ค์ด๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ๊ณผ ๋ผ์ค์ค์ ๊ตญ๊ฒฝ์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋จํํ๋ค๊ฐ ์นจํฌํ์ฌ์ผ ํ ๋ฒ ํธ๋จ ์ง์ญ์ ๋ค๋ค๋ฅด๋ฉด ๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ผ๋ก ๋ค์ด์ค๋ ๋ฐฉ์์ ํํ์๋ค. ์นจํฌ์ง์ญ์ด ๋ฒ ํธ๋จ ๋จ๋ถ์ง์ญ์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ผ์ค์ค, ์บ๋ณด๋์ ๊ตญ๊ฒฝ์ ๋์ด ์บ๋ณด๋์์ ๋ฒ ํธ๋จ ๊ตญ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ์ด๋ํ๋ค๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ผ๋ก ์นจํฌํ์๋ค(์ฃผ์์นจํฌ๋ก๋ ๋ณ์ง ์ 2๋๋ฉด ์ฐธ์กฐ). ์ด๋ฌํ ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ ์ฃผ์ ์นจํฌ๋ก๋ ๋ฒ ํธ๋จ ์ค์๋ถ ์ง์ญ๊ณผ ์บ๋ณด๋์, ๋ผ์ค์ค ๊ตญ๊ฒฝ ๋ถ๊ทผ์ ์์นํ๊ณ ์์๋๋ฐ, ์ด ์ง์ญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์์๋ ๊ฐ์ฅ ์ฒ์ด ์ธ์ฐฝํ ์ง์ญ์ด์ด์ ๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ์ด ์ ์ฐฐ์ ์ ์ ๋ฐ๊ฒฌํ๊ธฐ๊ฐ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ ์ ๋ฟ ์๋๋ผ ์คํ๋ ค ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ ๋งค๋ณต์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ธฐ์ต์ ๋นํ๊ธฐ ์ฌ์ ์ผ๋ฏ๋ก ๊ณ ์ฝ์์ ์ ์ด๊ณณ์ ์ง์ค๋์๋ค.
๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์นจํฌํ์ฌ ๊ฐ ๊ณณ์ ๊ธฐ์ง๋ฅผ ํ์ฑํ์๋๋ฐ, ๋๋ถ๋ถ ์บ๋ณด๋์ ๊ตญ๊ฒฝ ๋ถ๊ทผ ๋๋ ์ฌ์ด๊ณต ๋ถ๊ทผ์ธ ์ ํฌ๊ตฌ์ญ C, D, ์ฒ ์ ์ผ๊ฐ์ง๋์ ์์นํ๋ฉด์ ์ฌ์ด๊ณต์ ์๋ฐํ์๋ค. ์ด ์ง์ญ ๋ํ ์ธ์ฐฝํ ์ฒ์ด ๊ตฐ์ฌ์์ ์ ์ ํ์์๋ก ์์ฉํ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ณ ์ฝ์์ ์ด ์ง์ค์ ์ผ๋ก ์ค์๋์๊ณ , ๊ฒฐ๊ตญ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ์ ์ด์ ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋ ์ง์ญ์ด ๋์๋ค. ์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๋ ์์ง์ญ๋ ์๋ก์์์ ์ดํญ ์ค ์ ์ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ์ด์ ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์ฌํ๊ฒ ์ดํฌ๋ ์ง์ญ์ ํ๋์๋ค.
๋ฒ ํธ๋จ์ ์ข
์ ํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์์๋ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ ์ด์ ์ฌ์ฉ์ ์ํํ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ด์ ๊ดํ ์๋ฃ๋ฅผ ์ ๋ฆฌ, ๋ถ์ํ์๋ค. ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ง์ญ์ ์ฝ 10%์ ํด๋นํ๋ ์ง์ญ์ด ์ ์ด๋ ํ๋ฒ์ ์ ์ด์ ์ ๋
ธ์ถ๋์๊ณ , ํนํ ์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฝ 30%์ ์ง์ญ์, ๋ ์์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฝ 57%์ ์ง์ญ์ ์ ์ด๋ ํ๋ฒ์ ์ ์ด์ ๊ฐ ์ดํฌ๋์๋ค๊ณ ๋ถ์ํ์๋ค.
ํํธ, ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ ์๋์์ ํ๊ดดํ๊ณ , ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ณ๋ ฅ์ ๋์๋ฌผ ์์ฐ์ ๋๋ฆฌ๊ฒ ํ์ฌ ๊ตฐ์ฌ๋ ฅ์ ์ฝํ์ํค๋ ค๋ ๋ชฉ์ ํ์ ๋์๋ฌผํ๊ดด์์ ์ด ์ํ๋์๋๋ฐ, ๊ทธ ์ฃผ์ ๋ชฉํ์ง์ญ์ ์ 1, 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ์๋ถ์ง์ญ์ด์๋ค. ์์ด ํ๊ดด์ ์ฃผ์๋ชฉํ์์ผ๋ฉฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ๊ป ์์ด์ ํธ ๋ธ๋ฃจ๊ฐ ์ฃผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ์ ๋์นํธ๋ ์์ ์ ์ํ์ฌ 1966. - 1969. ์ฌ์ด์ ๊ณต์ค์ดํฌ๋ ์ ์ด์ ๋ฅผ ๊ทธ ์ดํฌ๊ธฐ๋ก์ ์ํ์ฌ ๋๋ฉด์ผ๋ก ๋ํ๋ด๋ฉด ๋ณ์ง ์ 3 ๋ด์ง ์ฃผ51) 7๋๋ฉด์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค(๊ฒ๊ฒ ์น ํด์ง ๋ถ๋ถ์ด ์ ์ด์ ์ดํฌ์ง์ญ์ผ๋ก์ ๋๋ฉด์ ํฌ๊ธฐ๋ ์ธ์์์ ํ๊ณ๋ก ์ธ์ธํ ์ดํฌ์ง์ญ์ด๋ ์ดํฌ๋์ ํ์ธํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ฐ๋ ์ดํฌ์ง์ญ๊ณผ ์ดํฌ๋์ ๋๋ต์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋ ํด ๋ณผ ์ ์๋ค). ์ ๊ฐ ๋๋ฉด์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ์ 1, 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ์๋ถ ๊ตญ๊ฒฝ์ง๋์ ์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ์ง์ค์ ์ผ๋ก ์ดํฌ๋์์ผ๋ 1966.๋ถํฐ 1969. ์ฌ์ด์ ๋๋ถํด์์ง์ญ๊ณผ ๊ทธ ์ผ๋์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ ์ง ์๊ฒ ์ดํฌ๋์๊ณ , ํนํ 1967.์๋ ๋๋ถํด์์ง์ญ์ ์ง์ค์ ์ผ๋ก ์ดํฌ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ค.
๋ณ์ง ์ 1, 3 ๋ด์ง 7๋๋ฉด๊ณผ ๊ฐ ์ 47ํธ์ฆ์ ์ฃผ52) ๋๋ฉด์๋ฃ๋ฅผ ์ก์์ ์ํ์ฌ ๋์กฐํ์ฌ ๋ณด๋ฉด, ์ 1๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ธ๋ผ์ด, ํธ์ด์์ ์ฃผ๋ํ ์ฒญ๋ฃก๋ถ๋์ ์์ ์ฑ
์์ง์ญ์ ๋ฌผ๋ก ์ 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ํด๋
ผ, ๋น์ผ์ ์ฃผ๋ํ ๋งนํธ๋ถ๋, ๋ํธ๋, ํฌ์ดํธ์ ์ฃผ๋ํ ๋ฐฑ๋ง๋ถ๋, ๋ํธ๋์ ์ฃผ๋ํ ์ผ์ ์ฌ๋ น๋ถ, 1966.๊ฒฝ๊น์ง ์บ๋์ ์ฃผ๋ํ ์ฒญ๋ฃก๋ถ๋์ ๊ฐ ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ ์ผ๋์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ค.
ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๊ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ฃผ๋์ง์ญ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์๋ฃ๋ฅผ ๋๋นํ์ฌ ์์ฑ, ์ ์ถํ ์๊ฐ ์ 32ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 5(๊ฐ ๋ ๋ฒ์งธ ๊ฐ์ง๋ฒํธ ํฌํจ)์ ๊ฐ ๋๋ฉด์ ์ํ๋๋ผ๋, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ๋ถ๋๋ณ ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ์ด ๊ทธ ์ฃผ๋์ง๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ๋จ๋ถ๊ณผ ๋์๋ก ์์ญ km์ ๋ฌํ์๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด(์ ๊ฐ ๋๋ฉด์์๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ๋ถ๋๋ณ๋ก ์ง๊ฒฝ 2 - 3km ์ ๋์ ์ง์ญ ๋ด์ ๊ฐ ์ฃผ๋ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ํ๊ณ ํนํ ํ๋ ๋๋ฉด์์๋ ์ง๊ฒฝ 200 - 300m ์ ๋์ ์ง์ญ ๋ด์ ๊ฐ ์ฃผ๋ํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ํ์ฌ ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ๊ณผ ๋๋นํ๊ณ ์์ผ๋, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ๋ถ๋๋ณ ์ฃผ๋์ง์ญ๊ณผ ๊ทธ ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ์ ๋ฒ์๋ ์ด ๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋์๋ค), ๊ทธ ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋์์์ ์ ์ ์๋ค.
๊ทธ ๋ฐ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด 1968.๊ฒฝ๋ถํฐ 1970.๊ฒฝ๊น์ง ์ฝ 1,388๊ฐค๋ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ์ฃผ๋์ง๋ ์ด๋๊ฒฝ๋ก ์ฃผ๋ณ์ ํฌ๋ฆฌ์ฝฅํฐ๋ ์๋์ ๋ถ๋ฌด๊ธฐ ๋ฑ์ผ๋ก ์ง์ ์ดํฌ๋์๋๋ฐ, ๊ทธ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ดํฌ์ง์ญ๊ณผ ์ดํฌ๋์ ๊ดํ ์๋ฃ๋ ์๋ค.
(๋ค) ์ดํฌ๋ฐฉ๋ฒ
1) ์์ ํ๋ น 525-1
๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ์ ์์ ํ๋ น์ ์ ์ ํ์ฌ ์ ์ด์ ์ดํฌ์์ ์ ์ํํ์๋๋ฐ ๊ทธ ์ฃผ์ ํ๋ น์ด ์ฃผ์๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ์ง์์ฌ๋ น๋ถ(MACV) ์์ ํ๋ น 525-1์ด์๋ค. ์ ํ๋ น์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ๋น๋กฏํ ๋ค๋ฅธ ๋๋ผ ์ฐํฉ๊ตฐ์ด ๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์์ ๋๋ ๋์๋ฌผํ๊ดด์์ ์ ์ง์์ ์์ฒญํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ ์ฐจ์ ์์ ์ ๋ด์ฉ์ ๊ดํ ๊ท์ ์ ํฌํจํ๊ณ ์์๋ค.
์ ํ๋ น์ ์ํ๋ฉด ์ ์ด์ ์ดํฌ์์ ์ ๋ฒ ํธ๋จ ์ ๋ถ์ ์์ฒญ์ ๋ฏธ๊ตญ์ด ์ํ๋ ํ์์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ก๋๋ฐ, ์ ์ด์ ์ ์ดํฌ๋ ์ธ๊ตฌ๊ฐ ์ ์ ์ง์ญ์ ๊ตญํ๋ ๊ฒ๊ณผ ํน๋ณํ ๊ตฐ์ฌ์ ์ด์ ์ด ์๋ ํ ๋์๋ฌผ์ ํผํด๋ฅผ ์ฃผ๋ ์ง์ญ์ ๊ณ ์ฝ์์ ์ ์ํํ์ง ์์ ๊ฒ์ด ์๊ตฌ๋์๋ค. ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฃผ๋ฏผ์ ๋ํ ๊ฒฝ๊ณ ์ ์ ์ ํ ๋ณด์์กฐ์น๋ฅผ ์ ์ ๋ก ํ์๋ค.
2) ์ดํฌ๋ฐฉ๋ฒ
์ ์ด์ ์ 90% ์ด์์ด ๋์นํธ๋๋ผ๋ ์์ ๋ช
์ผ๋ก ๋ฏธ๊ตญ ๊ณต๊ตฐ์ ๊ณ ์ ์ต(fixed wing) ํญ๊ณต๊ธฐ(C-123) ๋ฐ ํฌ๋ฆฌ์ฝฅํฐ(UH-1๊ณผ H34)์ ์ํ์ฌ ์ ์ ๊ธฐ์ง, ํต์ ๋ง, ์ ์
๊ฒฝ๋ก ์ฃผ๋ณ์ ๊ณต์ค์ดํฌ๋์๋๋ฐ, ๋น๋ฌด์ฅ์ง๋์ ์๊ตฐ๋ถ๋ ์ธ๊ณฝ 100m ์ด๋ด์ ์ง์ญ์ ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ์์ ์ ์ธ๋์๋ค.
C-123๊ธฐ์ ์ํ ๊ณต์ค์ดํฌ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐํ, ์งํ, ๋ฐ๋, ๋นํ๊ธฐ๋ก๋ถํฐ์ ์ ํญ ๋ฑ์ ์ํ์ฌ ์ ์ด์ ์ ๊ณต์ค์ดํฌ ๋ฒ์๊ฐ ์ํฅ์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ์ต์ํํ๊ณ ์์ ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ต๋ํํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋ฐ๋์ด ์๋ ์ด๋ฅธ ์์นจ์ ์ดํฌ๋์๊ณ , ๋นํ์ ์ฝ 150ํผํธ(์ฝ 45m)์ ๊ณ ๋์์ 130๏ฝ150๋
ธํธ์ ์๋๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ๋นํ๊ธฐ 1๊ธฐ๋น ์ ์ด์ ์ ์ดํฌ ํญ์ ์ฝ 80m ์ ๋์์ผ๋ฉฐ, 1์์ด์ปค(์ฝ 4,406.8ใก) ๋น ์ฝ 3๊ฐค๋ฐ์ ์ ์ด์ ๊ฐ ์ดํฌ๋์๋ค. ๋์นํธ๋ ์์ ์ ํญ๊ณต๊ธฐ์ ๋ฎ์ ๊ณ ๋ ๋ฐ ์ ์์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋น๋ฒํ ์ง์์ ์ ๊ตฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ฐ๊ฒ ๋์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฅผ ๋ฐฉ์ดํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ํฌ๊ธฐ ๋ฑ์ ๋ณดํธ๊ฐ ํ์ํ์๋ค. ์ด์ ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ดํฌํ๊ธฐ ์ด์ ์ ๋ฏธ๋ฆฌ ์ดํฌ์ง์ญ์ ํญ๊ฒฉ์ ํ๊ฑฐ๋ C-123๊ธฐ์ ํจ๊ป ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์ถ๊ฒฉํ์ฌ C-123๊ธฐ๊ฐ ์ ๊ตฐ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ๋ก ์์ฌํ๋ ๋ฑ์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๊ฒ ๋์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์ด์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๋ ์ง์ญ์ ์๋ ๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ๋๋ผ ์ฐํฉ๊ตฐ์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณต๊ตฐ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ์ค์ธ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฒ ์๊ฐ ์๊ตฌ๋์๋ค. ํฌ๋ฆฌ์ฝฅํฐ์ ์ํ ์ดํฌ์ ๊ฒฝ์ฐ 75m์ ๊ณ ๋์์ ์ฝ 55๋
ธํธ์ ์๋๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ก๋๋ฐ ์ด ๋ํ ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ผ๋ก ์ ์ด์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๋ ๊ฒ์ ๋ง๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋
ธ๋ ฅ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ ์ด์ ๋ ๋ฐ๋ ๋ฑ์ ์ํฅ์ผ๋ก ์ดํฌ์ง์ญ์ผ๋ก๋ถํฐ 1.6km ์ด์ ๋ ๋ ค๊ฐ๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ฌผ์ ํ๊ณ ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ผ๋ก ํ์ฐ๋์๊ณ , ์ผ๋ถ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํ๋ฉด ์์ ์ง์ญ๋ณด๋ค ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ ๋์๋ฌผ ํผํด๊ฐ ๋ ์ปธ๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ๋๊ธฐ๋ ํ์๋ค.
๊ทธ ๋ฐ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ก๊ตฐํํ๋ถ๋๋ ํฌ๋ฆฌ์ฝฅํฐ์ ์๋์ฅ๋น๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๊ตฐ ๋ถ๋ ์ฃผ์์ ์ ์กฐ์ฒด๋ฅผ ์ดํฌํ์๋๋ฐ, ์ ์๋ฌด๋ ์ดํฌ์ฅ๋น์ ์ธ์ฒ, ์ ์ง๋ฟ ์๋๋ผ, ํํ์ ๊ดํ ์ด์ฒด์ ๊ต์ก์ ๋ฐ์ ๋ณ์ฌ๋ค์ ์ํ์ฌ ์ํ๋์๋ค. ๋ํ ๊ฐ๊ฐ ๋ถ๋์๋ค์ ์ํ์ฌ ๋ถ๋์ฃผ์์ ์ด๋๊ฒฝ๋ก ๋ฑ์ ๋ถ๋ฌด๊ธฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ ์ง์ ์ดํฌ๋ ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ์ด๋ฌํ ๋์นํธ๋ ์์ ์ ์ํ์ง ์์ ์ ์ด์ ์ดํฌ์ ๊ถํ์ ์ฌ๋ น๊ด ์น์ธํ์ ๊ตฐ๋จ ์ฐจ์์ ์์๋์๋๋ฐ, ๊ตฐ๋จ ์ฐจ์์ ์ดํฌ๋ ์๊ฒฉํ ํต์ ๋์ง ์์ ์ดํฌ๊ธฐ๋ก์ด ๋จ์ ์์ง ์๋ค.
ํํธ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ์ง์ ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฏธ๊ตญ๊ตฐ๊ณผ ์ ์ฌํ ์ ํ ๋๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ฑฐ์ณค๋ค. ์ฆ, ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ์ง์ญ ์ฃผ๋ณ ๋ฐ ์๋ฌผ์ด ์ ์ด์ ์ฌ์ฉ์ ๊ผญ ํ์ํ ๊ฒ, ๊ณ ์ฝ ๋๋ ๋์๋ฌผํ๊ดด์์ ์ง์ญ์ด ์ฃผ๋ฏผ์ง์ญ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ฒฉ๋ฆฌ๋๊ณ ์ ์ด์์ ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ธ๊ทผ ์ฃผ๋ฏผ์ ๊ณก๋ฌผํ๊ดด ๋ฑ์ ์ํ์ด ์์ ๊ฒ ๋ฑ์ ์ฌํญ์ ํน๋ณํ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ์๋ค. ๋ํ, ์ฅ์ฑ๊ธ ์ด์์ ๊ฒฐ์๋ ์์ฒญ์ด ์์ด์ผ ์ ์ด์ ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์์๋ค. ์ดํฌ๋ ์ฃผ๋ก ํฌ๋ฆฌ์ฝฅํฐ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์๊ณ 1ํ ์ดํฌ๋์ 160๊ฐค๋ฐ ์ ๋๋ก์ ์ฝ 11ํฅํ์๋ฅด์ ๋ฉด์ ์ ์ดํฌ๋์๋ค. ๊ทธ ์ธ ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ๊ณ๋ค ๋ฐ ์๋์ ์ดํฌ๊ธฐ(๋ถ๋ฌด๊ธฐ ๋๋ ํ์ผ๋ฐฉ์ฌ๊ธฐ ๋ฑ)๊ฐ ์ฌ์ฉ๋๊ธฐ๋ ํ์๋ค.
(3) TCDD์ ํ๊ฒฝ ์๋ฅ ๋ฐ ์ธ์ฒด ํก์
(๊ฐ) TCDD์ ํ๊ฒฝ ๋ด ์๋ฅ
TCDD๊ฐ ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ด๋ป๊ฒ ์กด์ฌํ๊ฒ ๋๋๊ฐ๋ TCDD์ ํน์ฑ์ ์ํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋๋ค. TCDD๋ ๋ฎ์ ์ฆ๊ธฐ์์ ๊ฐ๊ณ ์์ด ์ฝ๊ฒ ๊ฐ์ค๋ก ๋ณํ๋์ง ์๊ณ , TCDD์ ์ ์ ๋ถ๋ถ๋ง์ด ํ์์ ์ํด ์ฒ์ฒํ ๋ถํด๋์ด ๊ณต๊ธฐ ์ค์ผ๋ก ์ด๋ํ๋ค. TCDD๋ ๋ฌผ์ ์ ๋ถํด๋์ง ์๊ณ , ํ ์ ๋๋ ๋ฌผ์ ์ ๊ธฐ๋ฌผ๋ค๊ณผ ๋จ๋จํ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ํ ์ ์์ด๋ ํธ์ ๋๋ ๊ฐ๋ฐ๋ฅ์ ์งํ ์์ผ๋ก ๋ค์ด๊ฐ ์๋ฅํ๊ฒ ๋๋ค. TCDD๋ 4๊ฐ ํน์ ๊ทธ ์ด์์ ์ผ์๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋งค์ฐ ์์ ๋ ๋ถ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ์ ๋ถํด๋๊ฑฐ๋ ๋ณํํ์ง ์์ ํ๊ฒฝ ์์์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ์กด์ฌํ๊ฒ ๋๋ค.
ํ ์ ์์์ ์ ๊ธฐ๋ฌผ๊ณผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ์๋ฅํ๋ TCDD๋ ๋ฌผ์ ์ ๋
น์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์งํ์๋ก ๋ด๋ ค๊ฐ์ง ์๋๋ค. ํ ์ ์์ TCDD ๋๋๊ฐ ๋ฐ์ผ๋ก ์ค์ด๋๋ ๋ฐ๋ 25๋
๋ด์ง 100๋
์ ๋๊ฐ ๊ฑธ๋ฆฌ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค. ๋ฏธ๊ตญ ๋ฏธ์ฃผ๋ฆฌ์ฃผ ํ์๋น์น์ TCDD์ ์ค์ผ๋ ํ ์์ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด, ํ ์์ ์์ธต๋ถ 3ใ ์ด๋ด์ ์๋ฅํ๋ TCDD๋ ํ์์ ์ํ์ฌ ์ฒ์ฒํ ๋ถํด๋์ด ๊ทธ ๋๋๊ฐ 50%๋ก ์ค์ด๋๋ ๋ฐ 16๊ฐ์ ์ ๋ ๊ฑธ๋ ธ์ผ๋, ์ 3ใ ์๋ ํ ์์ TCDD ๋๋๋ ๊ฑฐ์ ๋ณํ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
๊ณต๊ธฐ ์ค์ TCDD๋ ์ง์์ TCDD๋ ๋น๋ฌผ์ ์ป๊ฒจ ๋ฌผ์์ผ๋ก ๋ค์ด์ค๊ฒ ๋๊ณ ํ ์ ์์ TCDD๋ ํ ์์ ์นจ์์ ์ํ์ฌ ๋ฌผ์์ผ๋ก ๋ค์ด์ฌ ์ ์๋ค. ๋ฌผ์์ TCDD๋ ๋ฌผ์ ํ๋ฆ์ ๋ฐ๋ผ ์ด๋ํ๊ฑฐ๋ ์ ๊ธฐ๋ฌผ ๋ฑ ๋ค๋ฅธ ์
์์ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ๋ฌผ์์ ๋ฐ๋ฅ์ ์นจ์ ๋๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์นจ์ ๋ฌผ๋ค๋ก๋ถํฐ ์์ฐ์ ๋๋ ์ธ์์ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ํตํ์ฌ TCDD๊ฐ ๋ค์ ํ๊ฒฝ ์์ผ๋ก ๋ฐฐ์ถ๋๊ฒ ๋๋ค.
(๋) TCDD์ ์ฒด๋ด ํก์ ๋ฐ ์ถ์
์์ ๊ฐ์ด ํ ์์ด๋ ๋ฌผ์์ ์กด์ฌํ๋ TCDD๋ ๊ทธ ์์์ ์์กํ๋ ๋๋ฌผ๋ค์ ๋จน์ด์ฌ์ฌ ์์ผ๋ก ๋ค์ด์ ๊ทธ ๋๋ฌผ๋ค์ ์ฒด๋ด์ ์ถ์ ๋๋ค. ๋ํ, ๊ทธ ์ง์ญ์์ ์์ฐ๋๋ ๊ณก๋ฌผ์ด๋ ์ผ์ฑ ๋ฑ์ ์๋ฌผ ํ๋ฉด๋ TCDD์ ์ค์ผ๋ ์ ์๋ค. TCDD์ ์ค์ผ๋ ๋์๋ฌผ์ ์ญ์ทจํจ์ผ๋ก์จ ์ธ์ฒด ๋ด์๋ TCDD๊ฐ ์ ์
๋๋ค. ๋ฏธ๊ตญ ํ๊ฒฝ๋ณดํธ์ฒญ์ ์์๋ฌผ์ ํตํ TCDD ์ญ์ทจ๊ฐ ์ฌ๋๋ค์ด TCDD์ ํญ๋ก๋๋ 1์ฐจ์ ์ธ ์์ธ์์ ํ์ธํ์๋ค.
TCDD๋ ๋จน์ด์ฌ์ฌ์ ํตํ์ฌ ์ธ์ฒด์ ํก์๋๋ ์ธ์๋ ํธํก๊ธฐ๋ฅผ ํตํ์ฌ ํก์๋๋, ํผ๋ถ๋ฅผ ํตํ์ฌ ํก์๋์ง๋ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋ค. ๋๋ฌผ์คํ์ ์ํ๋ฉด, ์์๋ฌผ์ ํตํ์ฌ ์ญ์ทจ๋ TCDD๋ 50% ์ด์์ด ์ํ๊ธฐ๊ด์ ํตํ์ฌ ์ฒด๋ด์ ํก์๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์์ ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก๋ก ์ธ์ฒด์ ํก์๋๋ TCDD ์ฉ๋์ TCDD์ ํํ์ , ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ, ๋
ธ์ถ๊ฒฝ๋ก, ๊ฐ์ธ๋ณ ์ ์ฒด๋์ฌ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๊ธฐ๊ฒ ๋๋ค. ์ธ์ฒด ๋ด์ ๋ค์ด ์จ TCDD๋ ์๋ณ ๋ฑ์ผ๋ก ์ ๋ฐฐ์ถ๋์ง ์๊ณ ์ง๋ฐฉ์ ์ฉํด๋์ด ๋ชธ ์์ ์ถ์ ๋๋ค.
์ผ๋ฐ์ธ์ด ํต์ ์ฒด๋ด(ํ์ฒญ ๋๋ ์ง๋ฐฉ์กฐ์ง)์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ TCDD์ ์์ ๋ฐฐ๊ฒฝ์์ค์ด๋ผ ํ๊ณ , ์ด๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ฑฐ์ฃผ์ง์ญ์ ํ๊ฒฝ๊ณผ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค. ํํธ, TCDD์ ์ธ์ฒด ๋ด ๋ฐ๊ฐ๊ธฐ๋ ์ฝ 7๋
์์ 11๋
์ ๋๋ก ์๋ ค์ง๊ณ ์๊ณ ๊ทธ ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ์ ๋ณํํ๊ณ ์๋๋ฐ, ๋์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ๊ฐ์ํ๊ณ ์๋ค.
์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ธ์ฒด๊ฐ ํ๊ฒฝ์ ์ผ๋ก TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ฑฐ๋ ๋ถ๋ฅํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ์ ๋ฌด๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์ด ์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๊ณ ๊ทธ ์ธ์ TCDD์ ํ ์ ๋๋ ๋๋ TCDD ๋ฐฐ์ถ ์ ๋์ ๊ทธ ์ง์ญ์์์ ๊ฑฐ์ฃผ๊ธฐ๊ฐ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ ์ ๋๋ฅผ ๋ถ๋ฅํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ค. ํ์์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํน์ ์ง์ญ์ TCDD ์ค์ผ ์ ๋๊ฐ ์ผ์ ํ๋ค๋ฉด ๊ทธ ์ง์ญ์์ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ ๊ฑฐ์ฃผํ ์ฌ๋์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๊ณ , ๊ทธ ๊ฑฐ์ฃผ๊ธฐ๊ฐ์ด ์ค๋๋ ์๋ก ๋
ธ์ถ ์ ๋๊ฐ ๋์์ง๋ค๊ณ ๋ณธ๋ค.
ํํธ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๋ํ ์๋ฌด๋ฐ ์ ๋ณด๊ฐ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ฐ์์น ์๋ํ ์ฑ, ๊ทธ ์ฃผ๋์ง์ญ์ด๋ ์์ ์ง์ญ ๋ด์ ์งํ์๋ฅผ ๋ง์๊ณ ๊ทธ ๋ฌผ๋ก ์์์ ๋ง๋ค์ด ๋จน์์ผ๋ฉฐ ํ์ง์์ ์กฐ๋ฌ๋ ๊ณก๋ฌผ, ์ผ์ฑ, ์์ , ์ก๋ฅ ๋ฑ์ ์ญ์ทจํ์๋ค. ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋ ์ง์ญ์ ๋ฌผ์์ ๋ชฉ์์ด๋ ์์์ ํ์๋ค.
๋ง. TCDD ๋
ธ์ถ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ํ๋จ
์์ ์ธ์ ํ ์ฌ์ค๊ด๊ณ์ ์ํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ TCDD ๋
ธ์ถ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ์ ์ ์๋ค.
โ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ 1๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ํธ์ด์, ์ถ๋ผ์ด์ ์ฒญ๋ฃก๋ถ๋, ์ 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๋น์ผ, ํด๋
ผ์ ๋งนํธ๋ถ๋, ํฌ์ดํธ์, ๋ํธ๋์ ๋ฐฑ๋ง๋ถ๋์ ์ผ์ ์ฌ๋ น๋ถ, ์บ๋์ ์ฒญ๋ฃก๋ถ๋, ์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ๋์์ ๋น๋๊ธฐ๋ถ๋, ์ฌ์ด๊ณต์ ์ฃผ์ํตํฉ์ฌ๋ น๋ถ์ ๋ฐฑ๊ตฌ๋ถ๋, ๋ถํ์ฐ์ ์ด๋์ธ๊ณผ๋ถ๋๊ฐ ์ฃผ๋ํ์๋๋ฐ, ์ฌ์ด๊ณต๊ณผ ๋์์ ์ ์ธํ๊ณ ๋ ๋ชจ๋ ๋๋ถํด์์ง๋์ ์์นํ์๋ค. ์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ์ฃผ๋ํ ๋ถ๋๋ ์ฃผ์์ฌ๋ น๋ถ์ ๊ฑด์ค ๋๋ ์๋ฃ์ง์๋จ์ผ๋ก์ ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ๊ณผ์ ์ ํฌ์ ์ง์ ์ฐธ์ฌํ์ง๋ ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋, ์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ ์์ฒด์ ์ ์ฒด ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๋์ 52.7%๊ฐ ์ดํฌ๋์๊ณ ํนํ ์ ๊ฐ ๋ถ๋์ ์ฃผ๋์ง์ธ ์ฌ์ด๊ณต, ๋์, ๋ถํ์ฐ๋ ์ ํฌ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์น์ดํ๊ฑฐ๋ ์๋ก ์ดํญ์ ์์ ํ๋ณด๊ฐ ํ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ดํฌ๋ ์ง์ญ์ ํ๋์ธ ์ฒ ์ ์ผ๊ฐ์ง๋๋ ๋ ์์ง์ญ์ ๊ฐ๊น์ด ์์นํ๊ณ ์๋ค. ์ 1, 2๊ตฐ์ฌ์ง์ญ ๋ถ๋์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ๊ฐ ์ฃผ๋์ง๋ ๋๋ถํด์์ง๋์ด๋, ์ด๋ค์ ์ ํฌ๋ถ๋๋ก์ ํด์์ง๋์ ์์ ์๋ง ์ฐธ์ฌํ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๊ทธ ์ผ๋ ๋ด๋ฅ์ง์ญ์์์ ์ ํฌ๋ฅผ ์ฑ
์์ง๊ณ ์ํํ์๋๋ฐ, ์ด๋ค์ ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ์๋ 1966.๊ฒฝ๋ถํฐ 1969.๊ฒฝ๊น์ง ๊ตฐ์ฌ์ ํ์์ ์ํ์ฌ ์๋น๋์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋์์ผ๋ฉฐ, ํนํ 1967.๊ฒฝ์๋ ๋๋ถํด์์ง๋์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋น๊ต์ ๋ง์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋์๋ค.
โก ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋๋ถ๋ถ์ ๋์นํธ๋ ์์ ์ ์ํ์ฌ ๊ณต์ค์ดํฌ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๋์นํธ๋ ์์ ์์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ์ผ๋ก์ ๋น์ฐ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ต์ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ดํฌ๋์๊ณ ์ดํฌ ๋น์ ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ์์ ์๊ตฐ์ ์๊ฐ๋์์ผ๋ฉฐ ์ดํฌ ํ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ฒฝ๊ณผํ ํ ๊ทธ ์ง์ญ์ ํฌ์
๋ ์ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๊ณต์ค์ดํฌ๋ ์ง์ญ ๋๋ ๊ทธ ์ธ๊ทผ ์ง์ญ์ ๋ณต๋ฌดํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ทธ ์ดํฌ ๋น์ ์ดํฌ์ง์ญ ๋ด์ ์์ฌํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ํก์
ํ๊ฑฐ๋ ํผ๋ถ์ ์ ์ดํ์ฌ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ทธ๋ ๊ฒ ํฌ์ง ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์ ์ฃผ์ ๋ชฉ์ ๊ฐ์ด๋ฐ ํ๋๊ฐ ๊ตฐ๋ถ๋์ ์ฃผ๋์ง๋ ์ ํฌ์ง์ญ์์ ๋ถ๋ฒ ํธ๋จ๊ตฐ์ ๋งค๋ณต ๊ณต๊ฒฉ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ฎ์ถ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๊ตฐ์ฌ์์ ์ด ์์ ๋ ์ง์ญ์ด๋ ๊ทธ ์ธ๊ทผ์ง์ญ์ ์ง์ค์ ์ผ๋ก ์ดํฌ๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ํ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ์ ํฌ์
๋์ด ์์ ์ ์ํํ๊ฒ ๋จ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ง์ญ์ ๋ฏผ๊ฐ์ธ๋ค์ ๋นํ์ฌ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์๋ค. ํนํ ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ ๋ด์์ TCDD์ ์ค์ผ๋ ๋ฌผ์ ๋ง์๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฌํ ๋ฌผ์์ ๋ชฉ์์ ํ๊ณ ๋ ๊ทธ ๊ณณ์์ ์์ฐ๋๋ TCDD์ ์ค์ผ๋ ์์๋ฌผ ๋ฑ์ ์ญ์ทจํ ๊ฒ์ด TCDD ๋
ธ์ถ์ ์ฃผ๋ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ๋์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ํตํ ๋
ธ์ถ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ TCDD๊ฐ ์ดํฌ์ง์ญ์ ํ ์๊ณผ ์งํ์๋ฅผ ์ค์ผ์ํฌ ๋ฟ ์๋๋ผ, ๋ฐ๋์ด๋ ๊ฐ๋ฌผ์ ๋ฐ๋ผ ์ธ๊ทผ ์ง์ญ์ผ๋ก ์ด๋ํ์ฌ ํ ์์ด๋ ๋ฌผ์์ ์นจ์ ๋ฌผ ๋ฑ์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ(์ ์ด๋ ์๋
๊ฐ) ์๋ฅํจ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ๊ณต๊ฐ์ , ์๊ฐ์ ๋ฒ์๊ฐ ํ๋๋์๋ค. ๋ํ, 1965.๊ฒฝ๋ถํฐ 1970.๊ฒฝ๊น์ง 5๋
์ด์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ์ดํฌ๋จ์ผ๋ก์จ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ทธ ์ดํฌ๋์ด ๋์ ๋๊ณ ๊ทธ ์ดํฌ๋ ์ง์ญ๋ ํ๋๋์ด ๊ทธ๋งํผ ๋
ธ์ถ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ์ ๋๋ ์ฆ๋๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค.
โข ๋์นํธ๋ ์์ ์ ์ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ ์ธ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด 1968.๊ฒฝ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตฐ์ผ๋ก๋ถํฐ 1,388ํ์ด๋ ์๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋๊ฒจ๋ฐ์ ํฌ๋ฆฌ์ฝฅํฐ๋ ๋ถ๋ฌด๊ธฐ ๋ฑ์ผ๋ก ์ง์ ์ดํฌํ๊ธฐ๋ ํ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ง์์ดํฌ๋ ๊ทธ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ํ๋์ง์ญ์ธ ์ฃผ๋๊ธฐ์ง ์ฃผ๋ณ์ด๋ ์ด๋๋ก์ ์ดํฌ๋์๊ณ ๋์นํธ๋ ์์ ์ ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋นํ์ฌ ์ดํฌ์ ๋ํ ์ฃผ์์ฌํญ์ด ์ ์ง์ผ์ง์ง ์๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ด TCDD ๋
ธ์ถ์ ์ํ์ฑ์ ๋์ฑ ์ปธ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค(๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ์ง์ ์ดํฌํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ด ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ด๋์ ์ฝ 0.002%๋ ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ ๋
์ฑ์ ๋น์ถ์ด ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ์ง ์์ ์์ด๋ผ๊ณ ๋จ์ ํ ์ ์๋ค).
โฃ ํ๊ฒฝ์ ์๋ฅํ๋ TCDD๊ฐ ์ธ์ฒด์ ํก์๋๋ ์ฃผ๋ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ์์๋ฌผ์ ์ญ์ทจ์ด๊ณ ๊ทธ๋ฌํ ์ ๋๋ TCDD ์ค์ผ์ง์ญ์ ๊ฑฐ์ฃผํ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋น๋กํ๊ฒ ๋๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋๋ถ๋ถ 1๋
๋ด์ง 1๋
6๊ฐ์ ๊ฐ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๋ณต๋ฌดํ๋ฉด์ ๊ทธ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ TCDD๊ฐ ์ดํฌ๋ ์ง์ญ์ ๊ตฐ์ฌ์์ ์ ์ฐธ๊ฐํ๊ณ ๋ TCDD๋ก ์ค์ผ๋ ์ง์ญ์์ ์กฐ๋ฌ๋๋ ์์๋ฌผ ๋ฑ์ ์ญ์ทจํจ์ผ๋ก์จ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์ถฉ๋ถํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ๋ํ, ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ 5๋
์ด์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ดํฌ๋จ์ผ๋ก์จ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ํ ์๊ณผ ์งํ์ ๋ฑ์ ์๋ฅ, ์ถ์ ๋ TCDD์ ์๋ ์ฆ๋๋์๊ณ ๊ทธ๋ฌํ TCDD๋ ๊ทธ ๋ฐฐ์ถ๋ ํ๊ฒฝ์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ์๋ฅํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๊ฐ ์ค๋จ๋ 1970. 4. ์ดํ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฒ ์ํ 1973. 3.๊ฒฝ๊น์ง ๋ณต๋ฌดํ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ๋ณต๋ฌด์ง์ญ์ ์๋ฅํ๋ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์ถฉ๋ถํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค. ํนํ, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค ์ค ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ณด์ ํ 52๋ช
๊ฐ์ด๋ฐ 17๋ช
์ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๊ฐ ์ค๋จ๋ ์ดํ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ณต๋ฌดํ์์์๋ TCDD ๋
ธ์ถ์ ์์ฒดํ์ ์งํ๊ฐ ๋๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ์์์ ์ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๊ฐ ์ค๋จ๋ ์ดํ์ ๋ณต๋ฌดํ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค๋ ๊ธฐ์กด์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋ค๋
๊ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๋ก ๊ทธ ๋ณต๋ฌด์ง์ญ์ ์๋ฅํ๋ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์์์ ์๋ฏธํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
โค ํํธ, ์๋์ ๋ฐ. (3)ํญ์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ผ๋ถ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ ํ์ฒญ TCDD ๋๋ ๊ฒ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ทธ ๋ถ๋ฅ๋ TCDD ํญ๋ก์ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ํ์ฒญ TCDD ์์น๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๊ทธ ์ ์ฒด ํ๊ท ์น(0.7ppt)๋ ํญ๋ก4๊ตฐ์ ํ๊ท ์น(0.84ppt)๋ ๊ทธ ๋ฐ๊ฐ๊ธฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์งํ ์ต์ํ ์ ์ฒด ํ๊ท ์น๋ 5.6ppt์ด๊ณ ํญ๋ก4๊ตฐ์ ํ๊ท ์น๋ 6.72ppt ์ ๋๋ ๋์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋์ด, ์ํ๊ณต๋จ ์ง์ญ ๊ฑฐ์ฃผ ์ผ๋ฐ์ฃผ๋ฏผ(0.1ppt)์ ๋ฌผ๋ก ์ด๊ณ ๊ทธ ๊ณต๋จ์ ํ๊ธฐ๋ฌผ์ฒ๋ฆฌ์
์ฒด ๊ทผ๋ก์(2.0ppt) ๋ณด๋ค ํ ์ฌ ๋๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ์์ ํํ ์์ฐจ๋ก์ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ๋ํ๋๋ ๋นํญ๋ก๊ตฐ์ ํ๊ท ์น(3-4ppt)๋ณด๋ค๋ ์ ์ํ๊ฒ ๋๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
โฅ ๋์ฑ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด ํ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋์๋ค๋ ์ฌ์ค ์์ฒด๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด ๋น์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์์์ ์์ฌํ๋ค. ํนํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ณด์ ํ ํผํด์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ์๋ง ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ํน์ด์ฑ์งํ์์ ๋น์ถ์ด TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์์ด ์ฌ์ค์ ์ถ์ ๋๊ณ , ์์ดํ ๊ณ์ด์ ์ง๋ณ์ ๋ณต์๋ก ๋ณด์ ํ ํผํด์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ 1๊ฐ์ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ํผํด์๋ค์ ๋นํ์ฌ ์์ ๊ฐ์ด ๋ณต์์ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ์ฌ์ค ์์ฒด๋ก๋ถํฐ ๊ฒฝํ์น์ TCDD ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ํจ์ฌ ๋๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
์์ ๋ณธ โ ๋ด์ง โฅํญ์ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๊ธฐ ์์ํ 1965. 1.๊ฒฝ๋ถํฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ์ฒ ์ํ 1973. 3.๊ฒฝ ์ฌ์ด์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ณต๋ฌดํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ทธ ๋ณต๋ฌด ๋น์ ๊ทธ ๋ณต๋ฌด์ง์ญ๊ณผ ์ธ๊ทผ์ง์ญ์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ๋๋ ๊ทธ ๋ณต๋ฌด ์ด์ ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๋ก ๊ทธ ์ง์ญ์ ์๋ฅํ๋ TCDD์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์งยท๊ฐ์ ์ ์ธ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋
ธ์ถ๋์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค.
๋ฐ. ํผ๊ณ ๋ค์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋์ ๊ดํ ์ฃผ์ฅ ๋ฐ ํ๋จ
(1) ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
ํผ๊ณ ๋ค์, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ์ผ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ฅผ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด ๊ทธ ์์น๋ ์ผ๋ฐ์ธ๋ค์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋ ๋ฒ์ ๋ด์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ TCDD ๋
ธ์ถ์ด ์์๊ฑฐ๋ ๋ฏธ๋ฏธํ์์์ ์๋ฏธํ๋ฏ๋ก, ๊ฒฐ๊ตญ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
(2) ์ธ์ ์ฌ์ค
๊ฐ ์ 39ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 54ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 25ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๋ ์ 58ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
(๊ฐ) ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ ํ์ฒญ TCDD ๋๋ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด 1996.๊ฒฝ ๋ณดํ์ฒ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ํํ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ฅผ ๋ด๋นํ ์์ธ 2 ๋ฐ์ฌ๋ ๊ทธ ๋น์ ํญ๋ก์ ๋๋ณ ๋ฒ์ฃผํ์ ํ๋น์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, ์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๋น์ ์ฑํํ์ฌ ๋ณด๊ดํ๊ณ ์๋ 725๋ช
์ ํ์ฒญ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๋ถ์์ ๋ฏธ๊ตญ ์ง๋ณ๊ด๋ฆฌ์ผํฐ์ ์๋ขฐํ์๋ค. 725๋ช
์ค ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ฐฉ๋ฌธํ ์ ์ด ์๋ 25๋ช
์ ํ์ก์ผ๋ก 1์ธํธ, ๋๋จธ์ง 1965.๋ถํฐ 1970.๊น์ง ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ์ฌ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ 720๋ช
์ ํ์ก์ ํญ๋ก ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ 60๋ช
์ฉ ํฉํ์ฌ 12์ธํธ(ํญ๋ก1๊ตฐ์์ ํญ๋ก4๊ตฐ๊น์ง ๋ถ๋ฅํ์ฌ ํญ๋ก๊ตฐ๋น 3์ธํธ์ฉ ๊ตฌ์ฑ)๋ฅผ ๋ง๋ ๋ค์, ๊ทธ 13์ธํธ์ ํ์ฒญ์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ํํ์๋ค. ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ TCDD์ ํ๊ท ์ธก์ ์น๋ ๋นํ์๋์กฐ๊ตฐ์ด 0.3ppt, ํญ๋ก1๊ตฐ์ด 0.63ppt, ํญ๋ก2๊ตฐ์ด 0.66ppt, ํญ๋ก3๊ตฐ์ด 0.76ppt, ํญ๋ก4๊ตฐ์ด 0.84ppt๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(ํญ๋ก๊ตฐ ํ๊ท 0.7ppt).
๋, ์ผ๋ถ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ํ์ฌ 2001. 7.๊ฒฝ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ 6๋ช
์๊ฒ์ ์ฑ์ทจํ ํ์ก์ ๋ํ ๋ถ์์ด ์ํ๋์๋ค. ์ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ 6๊ฐ ํ๋ณธ์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ 1.7ppt์์ 4.2ppt ์ฌ์ด์ ๊ฐ์ ๋ํ๋๋ค(์ 6๋ช
์ค 3๋ช
์ 1970. ์ดํ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌดํ ์ฌ๋๋ค์ด๋ค).
(๋) ๊ตญ๋ด์์์ ์ฒด๋ด TCDD ๋๋ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ
1997.๊ฒฝ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ํ๊ณต๋จ์ง์ญ์ ํ๊ธฐ๋ฌผ์ฒ๋ฆฌ์
์ฒด ๊ทผ๋ก์ 10๋ช
๊ณผ ์ผ๋ฐ์ฃผ๋ฏผ 10๋ช
์ ๋ํ์ฌ ํ์ฒญ ๋ด ๋ค์ด์ฅ์ ์ ์์น๊ฐ ๊ฒ์ฌ๋์๋๋ฐ, ๊ทผ๋ก์์ TCDD ํ๊ท ๋๋๋ 2.0ppt์ด์๊ณ , ์ผ๋ฐ์ฃผ๋ฏผ์ ๊ทธ๊ฒ์ 0.1ppt์ด์๋ค.
1997.๊ฒฝ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๊ฒฝ์๋จ๋ ์๋ถ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์ผ๋ฐ์ฃผ๋ฏผ(๋จ์ฑ 16๋ช
, ์ฌ์ฑ 14๋ช
)์ ์ง๋ฐฉ์กฐ์ง ๋ด ๋ค์ด์ฅ์ ์ ์ธก์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ TCDD ํ๊ท ๋๋๋ ๋จ์๊ฐ 2.8ppt, ์ฌ์๊ฐ 1.7ppt๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ค์ด์ฅ์ ์์ค(2,3,7,8-๋์ฒด๋๋ฅ๋ฌผ์ ํ๊ท ๋๋ ๊ธฐ์ค)์ ์ผ๋ณธ, ์คํ์ธ, ์บ๋๋ค, ์๊ตญ, ๋
์ผ ๋ฑ ์ ์ง์ฐ์
๊ตญ์ ๊ทธ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ ๋ฎ์์ผ๋(๋ฒ ํธ๋จ, ์ค๊ตญ์ ๋ณด๊ณ ์์น์ ์ ์ฌ), ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๋๋ฅ๋ฌผ ๋ฐ ์ด์ฑ์ง์ฒด์ ๊ตฌ์ฑ์ ๋ค๋ฅธ ์ ์ง๊ตญ๊ฐ์ ์ ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
1997.๊ฒฝ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์์ธ(๋ค์ข
์ ๋ค์ด์ฅ์ ์ด ๋ฐฉ์ถ๋๋ ๋๋์), ๋ง์ฐ(์ฐ์
ํ๋ ์ง์ญ์ ์์นํ ๋์) ๋ฐ ์ง์ฃผ(๋์ด์ง์ญ)์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์ฌ์ฑ๋ค์ ์ง๋ฐฉ์กฐ์ง ๋ด ๋ค์ด์ฅ์ ์ ์ธก์ ํ์๋ค(ํ๋ณธ์ฐ๋๋ ์์ธ 1994. 4.๏ฝ 1995. 1., ๋ง์ฐ 1995. 11.๏ฝ1996. 2., ์ง์ฃผ 1994. 8.๏ฝ1995. 5.). ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ TCDD์ ํ๊ท ๋๋๋ ์์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ 4.8ppt, ๋ง์ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ 2.5ppt, ์ง์ฃผ์ ๊ฒฝ์ฐ 1.7ppt๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
(๋ค) ํ์ฒญ TCDD ๋๋์ ๊ดํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ณด๊ณ
๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์ ๋ณด๊ณ ์์์ ์ธ์ฉ๋ ํ์ฒญ TCDD ๋๋์ ๊ดํ ์กฐ์ฌ์๋ฃ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
์ง์ ์ ์ด์ ๋ฅผ ๋ค๋ฃจ์ง ์์์ง๋ง ๊ทธ ์ดํฌ์ง์ญ์ ์์๋ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ(์ 3๊ตฐ์ฌ์ง์ญ์ ํด๊ตฐ) 55๋ช
๊ณผ ๊ทธ ๋์กฐ๊ตฐ์ผ๋ก์ ์ ์ด์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ ์ด ์๋ ๊ตฐ์ธ 15๋ช
์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๊ฐ 1992.๊ฒฝ ์ธก์ , ๋น๊ต๋์๋๋ฐ, ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ ํ๊ท 5ppt(๊ฐ๋ณ์ ๋ณต๋ฌดํ ํด๊ตฐ์ ๊ฒฝ์ฐ 4ppt)์๊ณ ๋์กฐ๊ตฐ์ ๋๋๋ ํ๊ท 3ppt๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋น๋ก ๊ฐ ์ง๋จ์ ์์น๊ฐ ๋ชจ๋ ์ ์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋์ ๋ฒ์ ๋ด์ ์์์ง๋ง ๋ณต๋ฌด์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ง๋จ ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์์ด ๊ฐ์กฐ๋์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๊ณต๊ตฐ์ ๋์นํธ๋ ์์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋์นํธ๋ ์์ ์ ์ฐธ๊ฐํ 996๋ช
์ ๊ณต๊ตฐ๊ณผ 804๋ช
์ ๋์กฐ๊ตฐ์ ๋ํ์ฌ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ฅผ ์ธก์ ํ์๋๋ฐ, ๋์นํธ๋ ๊ณต๊ตฐ์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ ํ๊ท 13ppt์๊ณ ๋์กฐ๊ตฐ์ ๋๋๋ ํ๊ท 4ppt์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ์ง๋ณ๊ด๋ฆฌ์ผํฐ์ 1988. ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฒ ํธ๋จ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค๊ณผ ๋น์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๊ฐ ๋ชจ๋ ํ๊ท 4ppt๋ก ๋ํ๋ฌ๋๋ฐ, ์ด๋ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ ๋ ์ฐ๊ตฌ๋์์์ธ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๊ณผ ๋์กฐ๊ตฐ์ ๊ตฌ๋ถํ ์ ์์์์ ์๋ฏธํ๋ค.
(3) ํ ๋จ
์ฐ์ , ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ TCDD ๋์ฌ์ ๊ฐ์ธ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๊ณ ๊ทธ ์ธก์ ์ ์ค์ฐจ๋ ํฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ๋ ๋๊ตฌ๋ก ์ฌ์ฉ๋๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
ํํธ, ์์ธ 2 ๋ฐ์ฌ ๋ฑ์ ์ํ์ฌ ํํ์ฌ์ง ๊ตญ๋ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ํ์ฒญ TCDD ๋๋ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ผ์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์์ ์์ ๋ณธ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ์ผ๋ฐ์ธ๋ค์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋(3-4ppt) ๋ฒ์ ๋ด์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์์ผ๋, ๊ทธ ๋ฐ๊ฐ๊ธฐ๊ฐ 7๋
๋ด์ง 11๋
์ด๊ณ ๋
ธ์ถ ํ 30๋
๊ฐ๋ ๊ฒฝ๊ณผํ ๋ค์ ์ธก์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ๋๋ต์ ์ผ๋ก ์ต์ํ 3ํ์ ๋ฐ๊ฐ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฑฐ์ณค์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ฏ๋ก, ํญ๋ก๊ตฐ์ TCDD ๋
ธ์ถ ์งํ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ ์ต์ํ ํ๊ท 5.6ppt(0.7ppt ร 2 ร 2 ร 2), ํญ๋ก4๊ตฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ต์ํ ํ๊ท 6.72ppt(0.84ppt ร 2 ร 2 ร 2)์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๊ณ , 4ํ ์ด์์ ๋ฐ๊ฐ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๊ฒฝ์ฐ๋ผ๋ฉด ๊ทธ ๋
ธ์ถ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฒญ TCDD ๋๋๋ ๊ฐ๊ฐ 11.2ppt(5.6ppt ร 2)์ 13.44ppt(6.72ppt ร 2) ์ ๋์์ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์์ค์ ๊ตญ๋ด ์ํ๊ณต๋จ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์ผ๋ฐ์ธ์ ํ์ฒญ TCDD ํ๊ท ๋๋ 0.1ppt๋ ๋ฌผ๋ก ์ ๊ณต๋จ ๋ด ํ๊ธฐ๋ฌผ์ฒ๋ฆฌ์
์ฒด ๊ทผ๋ก์์ ํ์ฒญ TCDD ํ๊ท ๋๋ 2.0ppt๋ฅผ ํฌ๊ฒ ์ํํ๋ ์์ค์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค.
์ด๋ฌํ ์ธก๋ฉด ์ธ์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ง๋จ๊ณผ ๋น์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ง๋จ ์ฌ์ด์ ํ์ฒญ TCDD ๋๋์ ์์ด ๋ณ๋ค๋ฅธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์ด์ง ์์๋ค๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊น์ง ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ์ ๊ตญ๋ด์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ ํ์ฒญ TCDD ๋๋์ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์ ์ ์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์์๋ค๊ฑฐ๋ ๋
ธ์ถ๋์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ ๋
ธ์ถ ์ ๋๋ ๋ฏธ๋ฏธํ์์ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ถ๋จํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด์ด์, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋๋ค.
3. ์ฐธ์ ์๋ค์ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์
๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ฐธ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ฐธ์ ์๋ค์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฐธ์ ํ์ฌ TCDD ๋
ธ์ถ๋์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์ธ์ ๋๋ ์๋ค๋ก์, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ท์ ๋ ์ ์ฐจ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๋ณต๋ฌด ํ ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ์ง๋ณโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ ๋์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋ก๋ ์ฌ์ค, ์ ๊ฐ ์ง๋ณ ์ค ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ๊ณผ ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ์ ์ ์ธํ ์ฃผ53) ์ง๋ณ๋ค์ ๋ชจ๋ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ธ ์ฌ์ค์ ์์ ์ธ์ ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์๋ฐ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ํ๋ฉด ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ ๊ตญ๋ฐฉ๋ถ์ฅ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด์ฌ์คํ์ธํต๋ณด์ ๋ณดํ๋ณ์์ฅ์ ๊ฒ์ง ๊ฒฐ๊ณผ ๋๋ ์ข
ํฉ์ ๋ฌธ์์๊ธฐ๊ด์ ์ต์ข
์ง๋จ์๋ฅผ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์์ธ์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋, ์ข
ํฉ์ ๋ฌธ์์๊ธฐ๊ด์ ์ต์ข
์ง๋จ์ ๊ธฐ์ฌ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ํด๋นํ๋์ง ์ฌ๋ถ๊ฐ ๋ถ๋ถ๋ช
ํ์ฌ ์ํ์ ์ธ ๊ฒํ ๊ฐ ํ์ํ๋ค๊ณ ์ธ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฑ์๋ ๋ณดํ์ฌ์ฌ์์ํ์ ์ฌ์, ์๊ฒฐ์ ๊ฑฐ์ณ ์ด๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ก ๋์ด ์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด, ์ ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ ๊ทธ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด ํ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์์์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค(์ดํ ์ ์ฐธ์ ์๋ค์ โ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋คโ์ด๋ผ ํ๊ณ , ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ง๋ณ ์ค ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ๊ณผ ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ์ ์ ์ธํ ์ง๋ณ์ โ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณโ์ด๋ผ ํ๋ค).
๋. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ํ ํ๋จ
(1) ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก ์ ์ฐจ์ ํ์์ ๊ดํ์ฌ
ํผ๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ๋ฑ๋ก ์ ์ฐจ์ ๊ด๋ จํ์ฌ, โ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์์ ์ฆ๊ฑฐ์กฐ์ฌ์ ์ผํ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋ฒ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ ๋ํ ๋ฌธ์์ก๋ถ์ดํ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ผ๋ถ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ดํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก ๊ด๋ จ ์๋ฅ์ ์ ๋ถ ๋๋ ์ผ๋ถ๊ฐ ์ก๋ถ๋์ด ์ค์ง ๋ชปํ๋ ๋ฑ ๊ทธ ๋ฑ๋ก ์ฌ์ค ์์ฒด๊ฐ ์์ฌ๋๊ณ , โก ์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ, ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก์ ๋ฑ๋ก ์ ์ฒญ ์ด์ ์ ์ฌ๋งํ์ฌ ๊ทธ ์ ์กฑ์ด๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ 8์กฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๋ฑ๋ก์ ์ฒญ์ ํ ์ผ๋ถ ์ฐธ์ ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋จ์ํ ์ถ์ธก, ์ถ์ ์ ๊ธฐํ์ฌ ๊ทธ ์ง๋ณ ๋ณด์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ฌ๋ก๋ค์ด ์์ผ๋ฉฐ, โข ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ดํ ์๋ฃ๊ฐ ํ์ธ๋์ง ์๊ฑฐ๋ ๋ถ๋ช
๋ฃํ ์ฐธ์ ์๋ค๋ ์กด์ฌํ๊ณ , โฃ ๋ ์ฐ์
์ฌํด๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ง๋ณ์ ์ด์ฉํ๊ฑฐ๋ ๋๋ฆฌ ๊ฒ์ง์ ํตํ์ฌ ๋ถ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋๋ ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋กํ ์ฌ๋ก๋ค์ด ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ์ฌ ๋ฑ์์ ์ ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, โค ๋ถ์ฐ ๋ณดํ๋ณ์์ ์ง์์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก์ ๊ดํ์ฌ ๊ด๋ จ ๊ณต๋ฌด์์๊ฒ ์ฒญํํ์ฌ ์ฃผ๊ฒ ๋ค๋ฉด์ ๋ค์์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค๋ก๋ถํฐ ๊ธํ์ ์์ํ์ฌ ํ์ฌ์ฒ๋ฒ๋ ๋ฐ ์๋ ๋ฑ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก ์ ์ฐจ๋ ์๋ง์ ๋ฌธ์ ์ ์ ๋
ธ์ถํ๊ณ ์์ด ๊ทธ ๋ฑ๋ก ์ ์ฐจ์ ์ ๋ฒ์ฑ์ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์ํฉ์ ์ด๋ฅด๋ ๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ๋ณด๋ค ์ ๋ขฐํ ๋งํ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์๋ฃ๊ฐ ์ ์ถ๋์ง ์๋ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋์๋ค๋ ์ฌ์ ๋ง์ผ๋ก๋ ๊ทธ ๋ฑ๋ก๋ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ค๊ณ ๋จ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค๋ ์ทจ์ง๋ก ์ฃผ์ฅํ๋, ๊ฐ์ฌ ์ ์ฃผ์ฅ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ผ๋ถ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก ์ ์ฐจ๊ฐ ์ ๋ฒํ๊ฒ ์งํ๋์ง ๋ชปํ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฌ์ ๋ง์ผ๋ก ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ด ์ ํ ๋ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ตญ๋ฐฉ๋ถ์ฅ๊ด์ ๋ณต๋ฌด์ฌ์คํ์ธ๊ณผ ๋ณดํ๋ณ์์ฅ์ ๊ฒ์ง ๋๋ ์ข
ํฉ์ ๋ฌธ์์๊ธฐ๊ด์ ์ง๋จ์ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฌ๋ถ์ ๋ํ ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋ก์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก ์ ์ฐจ์ ์ ๋ฒ์ฑ์ ๋ํ ์ฌ์ค์์ ์ถ์ ๊น์ง ๋ฐฐ์ ํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
๋ค๋ง, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ทธ ์ฃผ์ฅ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ฐ๊ฐ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๋ฑ๋ก ์ ์ฐจ์ ๋ถ์ ๋ฒ์ฑ์ ์๋ช
ํ์ฌ ๊ทธ ์ง๋ณ ๋ณด์ ์ฌ์ค์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋ถ์ธํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ ์ถํ ์๋ ์ 30 ๋ด์ง 39, 42 ๋ด์ง 50, 53, 54ํธ์ฆ(๊ฐ ๊ฐ์ง๋ฒํธ ํฌํจ)์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ง์ผ๋ก๋ ์ ๊ฐ ์์ฆ์ ๊ด๋ จ๋ ๊ฐ๊ฐ ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๊ธฐ ์์ํ ์ดํ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๋ณต๋ฌดํ์๊ณ ์ ๋ณต๋ฌด ํ ๊ทธ ๊ฐ ํด๋น ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ๋ ๋ฐ ๋ฐฉํด๊ฐ ๋์ง ์๋๋ค.
(2) ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ฐ์ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
ํผ๊ณ ๋ค์, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ํผํด์๋ค์ ๋ํ ์ง๋จ์ด ๋ถ์ ํํ ๋ฟ ์๋๋ผ, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ํ ๋จ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ๋ฐ์ํ๊ณ ์๊ฐ์ด ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์์ํ๋ก ํ๋ณต๋๋ฉฐ ์ค๋ ์ ๋ณต๊ธฐ๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ๋ํ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ ํน์ฑ์ด ์์์ ๋น์ถ์ด, ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด ํ ์์ญ ๋
์ด ์ง๋ ๋ค ์ง๋จ๋ ์ ํผํด์๋ค์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์์ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ฏ๋ก ์ดํผ๊ฑด๋, ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ถํฉํ๋ ์๊ฐ ์ 27ํธ์ฆ์ 8, ์๋ ์ 62ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ ์๋์์ ์ธ์ ๋๋ ์ฌ์ค์ ๋น์ถ์ด ์ด๋ฅผ ๋ฏฟ์ง ์๋ํ๊ณ , ๋ฌ๋ฆฌ ์ ์ฃผ์ฅ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ค.
์คํ๋ ค, ๊ฐ ์ฃผ54) ์ 30ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 54ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ์ด ๋ฒ์์ ๋ํํผ๋ถ์ฐ๊ตฌํํ์ฅ ๋ฐ ๋ํ์์ฌํํ์ฅ์ ๋ํ ๊ฐ ์ฌ์ค์กฐํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ก ๋ฐ์ํ๋๋ฐ, TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์๊ฒ์ ๋ํ๋๋ ๊ฒ์ ์๋๊ณ ๊ทธ ๋
ธ์ถ๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ๋ฐํ ์ฌ๋ถ๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋์ง๋ ์๋ ์ฌ์ค, TCDD์ ๋ํ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ ์ ์ฒด์ ๊ฐ์์ฑ์ด ๊ทธ ๋ฐํ ์ฌ๋ถ์ ํํ์ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋๋ฐ, ๋๋ฌผ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด ์ด๋ฌํ ๊ฐ์์ฑ์ ์ฐจ์ด๋ ์ ์ ์ ์์ธ์ ๋ฐํ์ ๋๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ ์ฌ์ค, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ํ๋ฉด ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ TCDD ๋
ธ์ถ ํ ์๊ฐ์ด ๊ฒฝ๊ณผํจ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ทธ ๋ฐ์์ด ์ค๊ณ ๋ํ ์น์ ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋, TCDD ๋
ธ์ถ ํ ์์ญ ๋
์ด ์ง๋ ํ์๋ ์ง์๋๋ ๋ง์ฑ์ ์ธ ํํ์ ์ฌ๋ก๋ค๋ ๋ณด๊ณ ๋๊ณ ์๋ ์ฌ์ค, 1982๋
์ ํ ์ญํ์กฐ์ฌ์์ ๋ค์ด์ฅ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ๋ฐ์ํ 41๋ช
์ ๊ทผ๋ก์๋ค ์ค 22๋ช
์๊ฒ์ ๊ทธ ๋
ธ์ถ ํ 10๋
์ด ๊ฒฝ๊ณผํ ์์ ์๋ ๊ฒฝํ ์ ๋์ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ํ์ธ๋ ์ฌ์ค, 1985๋
์ ๋ ๋ค๋ฅธ ์ญํ์กฐ์ฌ์์๋ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ทผ๋ก์ 204๋ช
์ค 86%์๊ฒ์ ๊ทธ ๋
ธ์ถ ํ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ฐ์ํ์๊ณ , 52.7%์๊ฒ์๋ ๊ทธ ๋
ธ์ถ ํ 20-30๋
์ด ์ง๋ ๋ค์๋ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ด ์ง์๋๊ณ ์์์ ๋ฐํ์ง ์ฌ์ค, ํํธ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์์ 1999.๊ฒฝ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ์ฌ๋ก๊ฐ ๋ํํผ๋ถ๊ณผํํ์ ๋ณด๊ณ ๋ ๋ฐ ์๋ ์ฌ์ค, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๊ฐ์ง ํผํด์๋ค์ด ์ง์ ์์ฑํ ์ง์ ์์ ์ํ๋ฉด, ์ ํผํด์๋ค ๋๋ถ๋ถ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ์งํ ๋๋ ๊ทธ๋ก๋ถํฐ ์ผ๋ง ์ง๋์ง ์์ ์์ ๋ถํฐ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ์๊ธฐ ์์ํ์๋ค๊ณ ์ง์ ํ๊ณ ์๋ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
4. ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฐ์ฆ์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. ๋ฐ์ฆ์ฌํญ
์๊ณ ๋ค์ด ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋์์ ์๋นํ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ด ์์์ ์
์ฆํ ์ด์, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฐ์ฆ์ผ๋ก์ โ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌดํ ๋น์ ๋
ธ์ถ๋ TCDD๊ฐ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ํ๊ฒ ํ ์ ๋์ ๋๋๊ฐ ์๋๋ผ๊ฑฐ๋, ๋๋ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๊ดํ์ฌ ์ค์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ์ ๋ณ๋ฅ ์ด TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์๋ํ ์ง๋จ๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ณด๋ค ๋ฎ๋ค๋ ์ ์ ์ฆ๋ช
ํ๊ฑฐ๋, โก ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ๋ค์ด ์ ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์์ ์ฆ๋ช
ํจ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ฑ
์์ ๋ฉดํ ์ ์์ ์ฃผ55) ๊ฒ์ธ๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ โ , โกํญ์ ๋ฐ์ฆ์ฌํญ๊ณผ ๊ฐ์ ์ทจ์ง์ ์ฃผ์ฅ์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ด์ ๊ดํ์ฌ ์ดํด๋ณธ๋ค.
๋. TCDD์ ๋
ธ์ถ ๋๋ ๋๋ ์ ๋ณ๋ฅ ์ ๊ดํ์ฌ
์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌดํ ๋น์ ๋
ธ์ถ๋ TCDD๊ฐ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ํ๊ฒ ํ ์ ๋์ ๋๋๊ฐ ์๋๋ผ๊ฑฐ๋, ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๊ดํ์ฌ ์ค์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ ์ ๋ณ๋ฅ ์ด TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์๋ํ ์ง๋จ๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ณด๋ค ๋ฎ๋ค๋ ์ ์ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ค.
ํ์ฌ๊น์ง ๋ฒ ํธ๋จ์ ํ๋ณ์ธ์ ์ ์ฒด๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ๊ฑฐ๋ ์ ํ๋ณ์ธ์ ์ค ์ผ๋ถ๋ฅผ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ์ฌ ๊ทธ ํ๋ณธ์ ๋์์ผ๋ก ํ๋ ์ ๋ณ๋ฅ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํํ ๋ฐ ์๊ณ , ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์ธ์์ ํ์ธ๋๋ ๊ทธ ๊ฐ ์ง๋ณ๋ณ ๋ฑ๋ก์ธ์์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ ์ฒด ๊ฐ์ด๋ฐ์ ๋นํด ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ์๋ค์ ๋ง๋ผํ์์์ ์ธ์ ํ ์๋ฃ๋ ์๋ค. ๋ค๋ง ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ํผํด์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ์ฐ๊ตฌ๋์์๋ฅผ ์ ์ ํ ์์ธ 2 ๋ฐ์ฌํ์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์์ ๊ทธ ์ ๋ณ๋ฅ ์ ๊ดํ ์กฐ์ฌ์๋ฃ๊ฐ ์์ผ๋, ์ด์ ์ํ๋๋ผ๋ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ์์์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๊ดํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ์ง๋จ์ ์ ๋ณ๋ฅ ์ด TCDD ๋
ธ์ถ๋์ง ์๋ํ ์ง๋จ์ ์ ๋ณ๋ฅ ๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ณด๋ค ๋ฎ๋ค๋ ์ฌ์ ์ด ์ธ์ ๋์ง ์๋ํ๋ค.
๋ค. ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ๊ฐ์
์ ๊ดํ์ฌ
์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ ํผํด์ง๋ณ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ TCDD๋ฅผ ์ ์ผํ ์์ธ์ผ๋ก ํ์ฌ ๋ฐ์ํ๋ ํน์ด์ฑ์ง๋ณ์ผ๋ก์ ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ด ๊ฐ์
ํ ์ฌ์ง๊ฐ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ๋ค๋ฅธ ๋นํน์ด์ฑ์ง๋ณ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์ง๋ณ์ด TCDD ์ธ์ ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์๋ ์๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์ฐ์
์ ๋๋ ํ๊ฒฝ์ ์ผ๋ก TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๋ ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ ์์ผ๋, ๊ทธ๋ฌํ ์ฌ์ ๋ง์ผ๋ก ์ ์ง๋ณ์ด TCDD๊ฐ ์๋ ์ ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋จ์ ํ ์ ์๊ณ ๋ฌ๋ฆฌ ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ค.
์คํ๋ ค ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์ํ ๋ฐ๋ณ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ธ์ ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ผ์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ ํ๊ฐ์ ์์ด ๊ต๋ ๋ณ์๋ก์ ๊ณ ๋ ค๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๊ณ , ๊ฐ ์ 24ํธ์ฆ์ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, TCDD๋ 2,4,5-T์ ๊ฐ์ ํํฉ๋ฌผ์ ์์ฐ๊ณผ์ ์์ ๋ถ์๋ฌผ๋ก ์์ฑ๋๋ ์ธ์๋ ๋๋ถ๋ถ ํ๊ธฐ๋ฌผ ์๊ฐ์ ํตํ์ฌ ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋๋ฐ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๊ฒฝ์ฐ 1991. ํ์ฌ ์๋์ ํ์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ค๋ฅธ ์ ์ง๊ตญ๋ค์ ๋นํ์ฌ ์๊ฐ๋๋ ํ๊ธฐ๋ฌผ์ ์์ด๋ ํ๊ธฐ๋ฌผ ์๊ฐ ์ฒ๋ฆฌ์จ์ด ํ์ ํ ๋ฎ์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๊ณ , ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ํ๊ณต๋จ์ ํ๊ธฐ๋ฌผ์ฒ๋ฆฌ์
์ฒด ๊ทผ๋ก์๋ ์ผ๋ฐ์ฃผ๋ฏผ์ ๋ํ ํ์ฒญ TCDD ๋๋์ ๊ดํ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ทธ ํ๊ท ์น(๊ทผ๋ก์ 2ppt, ์ผ๋ฐ์ฃผ๋ฏผ 0.1ppt)๋ ๋ฏธ๊ตญ์์ ์กฐ์ฌํ TCDD ๋นํญ๋ก๊ตฐ ํ๊ท ์น(3-4ppt)์ ํ ์ฌ ๋ชป๋ฏธ์น๊ณ , ๊ฒฝ์๋จ๋ ์๋ถ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์ผ๋ฐ์ฃผ๋ฏผ์ ๋ค์ด์ฅ์ ์์ค์ ์ ์ง์ฐ์
๊ตญ์ ๊ทธ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ ๋ฎ์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ์ฌ์ค์ด ์ธ์ ๋๋๋ฐ, ์์ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ๋น์ถ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด ํ ๊ท๊ตญํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ด์์ ํ๊ฒฝ์ ์ผ๋ก TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๋ ์ปค ๋ณด์ด์ง ์๋๋ค.
๊ตญ๊ฐ |
์๊ฐํ๊ธฐ๋ฌผ ๋(1000ํค/๋
) |
ํ๊ธฐ๋ฌผ์๊ฐ ์ฒ๋ฆฌ์จ(%) |
ํ๊ธฐ๋ฌผ์๊ฐ๋ก ์ |
๋ํ๋ฏผ๊ตญ |
922 |
2.1 |
7 |
์ผ๋ณธ |
37,582 |
73 |
1,841 |
๋ฏธ๊ตญ |
28,900 |
16 |
152 |
์บ๋๋ค |
1,100 |
4 |
13 |
ํ๋์ค |
6,350 |
40 |
260 |
๋
์ผ |
9,300 |
23 |
49 |
์ดํ๋ฆฌ์ |
2,000 |
10 |
54 |
๋ค๋๋๋ |
2,805 |
46 |
11 |
์ค์์ค |
2,300 |
80 |
48 |
์๊ตญ |
2,730 |
10 |
33 |
โ
ฅ. ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๋ฐ์
1. ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ถ์ง์ ์ฐ๋์ฑ
์
ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋๋ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ์๊ณ , ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ๋ ์ํด๋ฅผ ์
๊ฒ ๋์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
ํํธ, ํผ๊ณ ๋ค(ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด ํฌํจ๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค)์ด ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ํ์๊ฐ ์๋ฒํ๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค ๊ฐ์์ ์ด๋ฌํ ์๋ฒํ์๊ฐ ์ค์ฒฉํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ์์์ ๋ช
๋ฐฑํ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ๊ฐ๊ฐ์ธ์๊ฒ ์ค์ ์ํด๋ฅผ ์
ํ ํ์์์ ๊ทธ๊ฐ ๊ฐํ ์ํด์ ๋ฒ์๋ฅผ ๊ตฌ๋ณํด ๋ผ ์๋ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ๋๋ฏผ๋ฒ ์ 760์กฐ ์ 2ํญ์์ ๋งํ๋ โ๊ณต๋์ด ์๋ ์์ธ์ ๋ถ๋ฒํ์ ์ค ์ด๋ ์์ ํ์๊ฐ ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ๊ฐํ ๊ฒ์ธ์ง ์ ์ ์๋ ๋โ์ ํด๋นํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์์ด, ์ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ํํ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฐ๋ํ์ฌ ๊ทธ๋ก ์ธํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ ์ฑ
์์ด ์๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๋ถ์ง์ ์ฐ๋์ฑ๋ฌด์ ๊ด๊ณ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
2. ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์ ์ฌ๋ถ
๊ฐ. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
์๊ณ ๋ค์, ๊ฐ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด ์ธ์ ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋ค๋์ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋์ด ์๊ณ , TCDD๊ฐ ์ธ์ฒด์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, ๊ฐ์์, ํธํก๊ณค๋, ํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ ๋ฑ ์ ํดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ํ์ฑ์ด ์์์ ์ ์๋ฉด์๋, ๊ณ ์ ๋๋ ๊ณผ์ค๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋๋๋ก ํจ์ผ๋ก์จ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค๋ก ํ์ฌ๊ธ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ง๋ณโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ์๊ฒ ํ์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณต๋๋ถ๋ฒํ์์๋ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์ด ์
์ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ ์๋ฌด๊ฐ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค(์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ดํ ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ์์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด ์ธ์ ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ์ฐธ์ ์๋ค์ ๊ตญํํ์ฌ ์ดํด๋ณธ๋ค).
๋. ํ ๋จ
์ดํผ๊ฑด๋, ๊ฐ์ฌ ์๊ณ ๋ค ์ฃผ์ฅ์ ์ ๊ฐํดํ์๊ฐ ๋ถ๋ฒํ์๋ก์ ์ธ์ ๋๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ ๊ฐํดํ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ํด, ์ฆ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ํผํด์ ๋ฒ์๋ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋ ํผํด์ ๋ฒ์์ ๋์ผํ ์๋ฐ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฒฐ๊ตญ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๊ฐํดํ์๋ก ์ธํ ํผํด ๋ฐ์์ด ์ธ์ ๋๋ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ฒ์๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด ์ธ์ ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ฒ์์ ๋์ผํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ์ธ์ ๋์ง ์์ ์ฐธ์ ์๋ค์ ๋ํ์ฌ๋ ์ ์ฃผ์ฅ์ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ๋ ์ธ์ ๋์ง ์์ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ ๋์๊ฐ ์ดํด ๋ณผ ๊ฒ ์์ด ์ด์ ์๋ค.
โ
ฆ. ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฉด์ฑ
์ฃผ์ฅ์ ๊ดํ ํ๋จ
1. ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฉด์ฑ
์ฃผ์ฅ
ํผ๊ณ ๋ค์ โ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ, โก ์ ๋นํ์, ๊ฐ์๋ ํ์ ๋๋ ๊ธด๊ธํผ๋์ ์ฃผ์ฅ, โข ๊ฐ๋ฐ์ํ์ ํญ๋ณ, โฃ ๋ฒ๋ น์ค์์ ํญ๋ณ์ ๋ด์ธ์, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๋ฉด์ ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋๋ฐ, ์ด์ ๊ดํ์ฌ ์๋์์ ์ฐจ๋ก๋ก ์ดํด๋ณธ๋ค.
2. ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ
๊ฐ. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ํ์ ๋ฐฉ์๋ฌผ์์์ฐ๋ฒ์ ๊ธฐํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ง์, ๊ฐ์์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ์ฌ ๊ณต๊ธํ์์ ๋ฐ๋ฆ์ด๊ณ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ์์ธํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์ค์ํ์ฌ ๊ทธ์ ๋ง๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ์์ผ๋ฉฐ, ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์ฌ์ ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค๋ณด๋ค ๋ ๋ง์ด ์๊ณ ์์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ํ์ฑ์ ๊ฒฝ๊ณ ํ ํ์๋ ์์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ดํ์ฌ ์ธ์ ๋๋ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์๊ฑด์ ์ถฉ์กฑํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ์ ์ฉํ๋ฉด ์์ ๊ฐ์ด ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ๋ฒ๋ฆฌ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์๋ ์ง์ ์ ์ฉ๋์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์ธ์ ๋์ง ์๋ํ๋ค.
๋. ํ ๋จ
(1) ๋ฏธ๊ตญ์์์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก
๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ๋๋ฒ์์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์กฐ๋ฌ ๋ฌผํ์ ์ ์กฐ, ๋ฉํํ ์ ์กฐ์๋ฅผ ์๋๋ก ํ๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก์์ โ ์ ๋ถ๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์ธํ๊ณ ์ ํํ ์ ํ์ค๊ณ๋ฅผ ์น์ธํ์๊ณ , โก ์ ์กฐํ์ด ๊ทธ๋ฌํ ์ค๊ณ์ ๋ง๊ฒ ์ ์กฐ๋์์ผ๋ฉฐ, โข ์ ์กฐ์๊ฐ ์์ ์ ์๊ณ ์์ผ๋ ์ ๋ถ๊ฐ ์์ง ๋ชปํ ์ ํ ์ฌ์ฉ์์ ์ํ์ ๊ดํ์ฌ ๊ฒฝ๊ณ ๋ฅผ ๋ฐํ์์ ๊ฒ ๋ฑ ์ธ ๊ฐ์ง ์๊ฑด์ด ์ถฉ์กฑ๋๋ฉด ์ ์กฐ์์ ํผํด์์ ๋ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด ๋ฉด์ ๋๋ค๊ณ ํ์ํ์ฌ ์์ ์ฃผ56) ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ(government contractor defense)์ ์ธ์ ํ์ฌ ์ค๊ณ ์ฃผ57) ์๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ๋๋ฒ์์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์ธ์ ํ๋ ๊ทผ๊ฑฐ์ ๊ด๋ จํ์ฌ, ์ ๋ถ๊ฐ ๊ด๊ธ๋ฌผํ์ ์ ์ ํ ์ค๊ณ ๋๋ ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์ ํํ๋ ํ์๋ ๋ช
๋ฐฑํ ์ฌ๋ํ์์ ํด๋นํ๊ณ , ์ด๋ฌํ ์ฌ๋ํ์์ ๊ดํ ํ ์ ๋ถ๋ ๊ทธ๋ก ์ธํ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์ ๋ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฉด์ ๋๋ ์ฃผ๊ถ๋ฉด์ฑ
์ ์ฃผ58) ํน๊ถ์ ๊ฐ์ง๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๋ฉด์ฑ
ํน๊ถ์ ํ์๋ฌผ๋ก์ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ์ ์ ํ ์ค๊ณ ๋๋ ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ๊ด๊ธ๋ฌผํ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ์ ์กฐํ์ฌ๋ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฐํจ์ด ์๋ค ํ์ฌ๋ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ๊ธฐํ์ฌ ๋ฉด์ฑ
์ ํํ์ ๋๋ฆฌ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ์ํ๋ค. ๋ํ ์ ๋ถ์ ์ค๊ณ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์กฐํ์ฌ์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์ธ์ ํ๊ฒ ๋๋ฉด ์ ์กฐํ์ฌ๊ฐ ์ฐ๋ฐฉ์ ๋ถ์์ ๊ณ์ฝ์ฒด๊ฒฐ ์์ฒด๋ฅผ ๊ธฐํผํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์์๋๋ ์ฑ
์์ก์ ์ ๋ถ์ ์กฐ๋ฌ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ค๋ ์ ์ ๊ทธ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ๋ค๊ธฐ๋ ํ๋ค.
ํํธ, ์๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 1, 2, ์๊ฐ ์ 20ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 24ํธ์ฆ, ์๋ ์ 5ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก๋ค์ ๋ค์ ์ ๊ธฐํ์ฌ ์์ผ๋, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ด ์ธ์ ๋์ด ์ฝ์ํ๊ฒฐ๋ก์จ ๊ทธ ์ฒญ๊ตฌ๋ค์ด ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐ๋ ์ฌ์ค, ์ ์์ก๋ค์์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ์์, โ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ๊ฐ ๋๋ 2,4-D์ 2,4,5-T์ ๊ดํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ตฌ๋งค๋ช
์ธ์์ ๊ทธ ํํ์ ๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ์ฉ๊ธฐ์ ์ค๋ช
, ํ๊ธฐ ๋ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ ๋ชจ๋ ๋ฉด์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์์ธํ๊ณ ์ ํํ๊ฒ ๊ท์ ํ์๊ณ , ์ด๋ฌํ ๋ช
์ธ์๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์๋ก์ด ๊ฐ๋ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ด์ ์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐ ์์์ผ๋ฉฐ, โก ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ก๋ถํฐ ์ด๋ฌํ ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์ ์๋ฐ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์๊ฒฉํ๊ณ ์ง์์ ์ธ ๊ฐ์ ํ์ ๊ทธ ๋ช
์ธ์์ ๋ง๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ์๊ณ , โข ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด์ ๋ํ ์ ํด ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ์ฌ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค๋งํผ ๋๋ ๊ทธ ์ด์์ผ๋ก ๋ง์ด ์๊ณ ์์์ผ๋ฏ๋ก ์ ์กฐํ์ฌ๋ก์๋ ๊ทธ ์ํ์ฑ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ฒฝ๊ณ ํ ์๋ฌด๊ฐ ์์์ผ๋ฉฐ, โฃ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ก์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๊ธ์ ๊ณ ์ฝํ์ํด์ผ๋ก์จ ๋ฏธ๊ตฐ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ชฉ์จ์ ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์์ ๋
ธ์ถ๋ก ๋ฏธ๊ตญ ๋ฐ ์ฐํฉ๊ตญ ๊ตฐ์ธ์๊ฒ ๋ฏธ์น๋ ์์ฃผ ์ ์ ์ํ๋ณด๋ค ํจ์ฌ ์ค์ํ๋ค๊ณ ํ๋จํ์์์ด ๋ช
๋ฐฑํ๋ฏ๋ก ์ด๋ฌํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ํ๋จ์ ์ฐ๋ฐฉ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ์ด ๊ท์ ํ๋ ๋ฉด์ฑ
์ฌ์ ์ธ ์ฌ๋ํ์์ ํด๋นํ๋ค๊ณ ํ๋จํ์ฌ, ๊ทธ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ๋ฐ์๋ค์ธ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
(2) ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ๊ดํ์ฌ
์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์ง์ ์ ์ฉํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๊ฐ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ๋ฌธ์ ๋ก์ ์ฐ์ ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ณ๋ก ์์ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ง์ธ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ๋๋ ์ผ๋ฐ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ๊ณผ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๊ณ ์์ด, ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ, ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ ๊ฐ์ด๋ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ์ฌ ์ ์ฉ๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ ํํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ๋ฅ ์ด ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ด์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ด ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํ๋ ์ด์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ๊ณผ ํจ๊ณผ ๋ฑ ๋นํด ์ฑ๊ถ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ๊ด๊ณ์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ๋ฌผ๋ก ํผ๊ณ ๋ค๋ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํ๋์ง ์์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ, ๋ฒ ํธ๋จ๋ฒ์ผ๋ก๋ถํฐ ์์ ์๊ฒ ์ ๋ฆฌํ ์ผ๋ถ ์๊ฑด์ด๋ ํจ๊ณผ๋ง์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ถ์ถํ์ฌ ๊ทธ ์ ์ฉ์ ์ฃผ์ฅํ ์๋ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ด ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์์, ๊ทธ ์ฑ
์์ ๋ฉด์ฑ
์ฌ์ ์ ๊ดํ์ฌ๋ง ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ผ์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ธ์ ๋๋ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ง์ ์ ์ฉํ ์๋ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
(3) ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์ธ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ์ฌ๋ถ
๊ฐ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ด ์ ํ๋์ด ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ตญ๋ฏผ์ด ์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์์ฉํ์ฌ ๊ทธ ๋ฉด์ฑ
์ ์ฃผ์ฅํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ณด๊ธฐ๋ก ํ๋ค.
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก์์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ์์ด ์ผ๊ด๋๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ๋ฐ์๋ค์ฌ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฌผ์ ์ ์๋ค๊ณ ํ์ํ์ฌ ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ด ์ธ์ ๋๋ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ ์ฃผ๊ถ๋ฉด์ฑ
์ ๋ฒ๋ฆฌ์ ๊ธฐํ ์ฐ๋ฐฉ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ์ ๋ฉด์ฑ
๊ท์ ์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ์์ ๊ฐ์ ์ฃผ๊ถ๋ฉด์ฑ
์ ๋ฒ๋ฆฌ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ์ฃผ๊ถ๊ณผ ์ด์ ์ํ๋ ๊ตญ๋ฏผ ์ฌ์ด์ ํน๋ณํ ๊ถ๋ ฅ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ธ์ ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ค๊ณยท๋ฉํ๋ฐ์ ์ดํฌํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ทธ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ดํฌ๋๋ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ๋ณต๋ฌดํ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ์ฌ์ด์์๋ ์์ ๊ฐ์ ์ฃผ๊ถ๋ฉด์ฑ
์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ฉ๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๊ตฐ๋์ ์ผ์์ผ๋ก ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ณต๋ฌดํ์๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๊ตฐ๋๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตฐ๋์ ํจ๊ป ์ฐํฉ๊ตฐ์ ์ผ์์ผ๋ก ์ฐธ์ ํ์ฌ ๊ทธ ์์ ์ฑ
์์ง์ญ์ ๋ํ ๋
์์ ์ธ ์์ ์งํ๊ถ์ ํ์ฌํ ์ด์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ฃผ๊ถ์ ์ํ์ง ์์์ด ๋ช
๋ฐฑํ๋ฏ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ํ์ฌ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ฃผ๊ถ๋ฉด์ฑ
ํน๊ถ์ ๊ธฐํ ์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ๋ด์ธ์ ๊ทธ ์ฑ
์์ ๋ฉดํ ์๋ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ์ด๋ ๋ชจ๋ก ๋ณด๋ ์ด์ ์๋ค.
3. ์ ๋นํ์, ๊ฐ์๋ ํ์ ๋๋ ๊ธด๊ธํผ๋ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
์ด ์ฌ๊ฑด ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ด ์๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋์ด ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ด ์ง์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ๊ธฐํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด ๋ชจ๋ ๋ฉด์ ๋๊ณ ์๋ค๋ ์ฌ์ ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์์ด ์๋ฒ์ฑ์ ์กฐ๊ฐํ๋ ์ฌ์ ๋ก์ ์ฐธ์๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์ฆ, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ ์ฑ์ด ์์ง ๊ฒ์ฆ๋์ง ์์์ง๋ง ๊ทธ ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ๋ฏธ๊ตฐ๊ณผ ๊ทธ ์ฐํฉ๊ตฐ์ ์ ์ฌ์์๋ฅผ ์ค์ผ ์ ์์๋๋ฐ, ์์ ์ฑ์ด ๊ฒ์ฆ๋์ง ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก ์ธํ ์ํ์ฑ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง ์์์ผ๋ก์จ ์๊ตฐ์ ์ ์ฌ์์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ ์ํ์ฑ ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ฒํ ๊ธด๋ฐํ ์ํฉ์ ๋น์ถ์ด ๋ ์ํํ๋ค๊ณ ํ๋จํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ์ ์ ํํ์๊ณ , ์ด๋ฌํ ํ๋จ ์๋ ๋น์ ์ํ๋๋ ๋ฐฉ์๋ฌผ์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ๋๋ก ์ง์ํ์์ผ๋ฉฐ, ํํธ ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ๋ฒ๋ น์ ๊ธฐํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์์ ๊ฐ์ ์ง์์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐยท๋ฉํ์ด ๊ฐ์๋์๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐยท๋ฉํํ์๋ ๋ฒ๋ น์ ๋ฐํ์ ๋ ์
๋ฌดํ์๋ก์ ์ ๋นํ์ ๋๋ ๊ฐ์๋ ํ์์ ํด๋นํ๊ฑฐ๋ ๊ธ๋ฐํ ์๋์ ํผํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ถ๋์ด ํ์ธ์๊ฒ ์ํด๋ฅผ ๊ฐํ ํ์๋ก์ ๊ธด๊ธํผ๋์ ํด๋นํ์ฌ ๊ทธ ์๋ฒ์ฑ ๋๋ ์ฑ
์์ด ์กฐ๊ฐ๋๋ค.
๋. ํ ๋จ
(1) ์ ๋นํ์ ๋๋ ๊ฐ์๋ ํ์ ์ฌ๋ถ
๋ฒ๋ น์ ๋ฐํ์ ๋ ์ ๋นํ ์
๋ฌดํ์๋ ์๋ฒ์ฑ์ด ์กฐ๊ฐ๋๋, ๋ฒ๋ น์ ๊ท์ ์ ๊ธฐํ ์
๋ฌดํ์๋ผ๊ณ ํ๋๋ผ๋ ์ฌํ์ ํ๋น์ฑ์ด ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ ๋๋ฉด ์๋ฒ์ฑ์ ๋ฉด์น ๋ชปํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์ดํผ๊ฑด๋, โ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ์๊ตญ ๋ด ์ ์ด์ ์์ฐํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค, ํํ๋ฆฌ์ค, ๋ค์ด์๋ชฌ๋ ์ด๋ก, ํฐ์จ ์ผ๋ฏธ์ปฌ, ์ ๋๋ก์ด ๋ฑ์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์์ฐํ๊ฒ ํ์๋๋ฐ, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ฐฉ์๋ฌผ์์์ฐ๋ฒ๊ณผ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ น์ ์ํ DO ๋ฑ๊ธ ํ์์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ฌ์ค, โก ์ ๋ฒ๋ น๋ค์ ์ํ๋ฉด ์ ์์ ๊ธด๊ธ์ํฉํ์์ ์ ๋ถ๋ ์ ์๋ฌผ์์กฐ๋ฌ์ ์ํ์ฌ DO ๋ฑ๊ธ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ผ ์ ์๊ณ , ๊ณต๊ธ์๋ ์ ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ฐ๋์ ์๋ฝํ๊ณ ๊ทธ ๋ฌผ์๋ฅผ ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ์ง ์์ ๋ฌผ์๋ณด๋ค ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ธํ์ฌ์ผ ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ฝ ์ ๋ฒ๋ น๋ค์ ์๋์ ์ผ๋ก ์๋ฐํ๊ฑฐ๋ ๊ฑฐ์ง์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ์ค์ํ ์ฌ์ค์ ์ํํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํ์ฌ์ฒ๋ฒ์ ๋ฐ์ ์ ์๊ฒ ๋์ด ์์๋ ์ฌ์ค์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ธ์ ๋๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ํํธ, โ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ณต๊ธํจ์ผ๋ก์จ ๋์ ์์ต์ ์ฌ๋ฆด ์ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ํ์ฌ ๊ฑฐ๋ถ์์ฌ๊ฐ ์ ํ ์์๊ณ ์คํ๋ ค ์ฃผ๋ฌธ์ ์์ฃผํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ค๋ฅธ ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค๊ณผ ๊ฒฝ์์ ๋ฒ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ด๋ จ ๋ฒ๋ น์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฃผ๋ฌธ์๋ฝ์ ๊ฐ์ํ ํ์๊ฐ ์์๋ ์ฌ์ค, โก ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์ด์ ์ฃผ๋ฌธ๋์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ 1966.๊ฒฝ๋ถํฐ 1969.๊ฒฝ๊น์ง ๊ธ์ฆํ์ฌ ๋๋๋ก ์ ์ด์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ด ์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ์ก๋ฐํ์๊ณ , ์๋ก์ด ์์ฐ์ค๋น์ ์ฆ์ค๊น์ง ๊ณ ๋ ค๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๋๋ฌธ์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด์ ์ผ๋ฐ ์์ฉ์ ์ด์ ์ ๊ณต๊ธ์ด ๋ถ์กฑํด์ง๊ธฐ๊น์ง ํ์๋ ์ฌ์ค, โข ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณต๊ธ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ด๋ ์ค 28.6%๋ฅผ, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ 29.5%๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ๊ณต๊ธํ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ ์ด์ ํ์ฌ๋ค์ด ๊ณต๊ธํ ์ ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ์์ด์๊ณ , ๊ทธ๋ก ์ธํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ง๋ํ ์ด์ต์ ์ป์ ์ฌ์ค, โฃ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ๋๋ก ํ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋จ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ ์ ์์์ ์์์ง๋ง ์ด๋ฅผ ์ผ์ ์์ค ์ดํ๋ก ์ ๊ฑฐํ์ฌ ๊ทธ ์ํ์ฑ์ ํผํ๊ฑฐ๋ ์ค์ผ ์ ์๋ ๋์ฒด์ค๊ณ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊น์ง๋ ์์ง ๋ชปํ์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ค๊ณ ๋ด์ฉ์๋ TCDD์ ์ ๊ฑฐ ์ฌ๋ถ๋ ํจ์ ์ ๋์ ๊ดํ ๋ด์ฉ์ด ํฌํจ๋์ง ์์๋ ๋ฐํธ, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ TCDD๊ฐ ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ ์ ์์์ ์ธ์ํ์์์ ๋ฌผ๋ก 2,4,5-T์ TCDD ๋๋๋ฅผ 1ppm ์ดํ ์์ค์ผ๋ก ๋ฎ์ถ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ ์ ๊น์ง ์๊ณ ์์๋ ์ฌ์ค, โค ๋ํ ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค์ด๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋น์ถ์ด 2,4,5-T์ TCDD ๋๋๋ฅผ 0.1ppm๊น์ง ๋ฎ์ถ๋ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑํํ์ฌ ๊ทธ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ๋ ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ์๋ ์ฌ์ค, โฅ ๊ทธ๋ผ์๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์์ ๊ฐ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ํ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ฃ์ธ 2,4,5-T์ TCDD ํจ๋์ ์๊ฒฉํ๊ฒ ๊ท์ ํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ ์ฐ๋ คํ์ฌ ์ด๋ฅผ ์๋ฆฌ์ง ์์์์ ๋ฌผ๋ก ์์ ๊ฐ์ 2,4,5-T์ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑํํ์ง ์์์ผ๋ก์จ ๊ฒฐ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ์กด์ฌํ๊ฒ ๋ ์ฌ์ค์ด ์ธ์ ๋จ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
์ ์ธ์ ์ฌ์ค์ ์ข
ํฉํด ๋ณด๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฐฉ์๋ฌผ์์์ฐ๋ฒ์ ๊ธฐํ์ฌ ์ฒด๊ฒฐ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ๊ณผ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ฐ๋ฐ, ์ ์ํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ์๋ค๊ณ ํ์ฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ค๊ณ์๋ ๋ฌด๊ดํ๊ฒ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์์ฒด์ ์ผ๋ก 2,4,5-T ์์ฐ๊ณผ์ ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ฑ์ฉํ์ง ์์ ์ค๊ณ์์ ๊ณผ์ค์ ๊ธฐ์ธํ ๊ฒ์ด๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ ์์ ๊ฐ์ ๊ณผ์ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ์๊ตฐ์ ์์ ์ ํ๋ณดํ๋ค๋ ๊ณ ๋ ค๋ณด๋ค๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฉํ์์ ๋ณด๋ค ๋์ ์์ต์ ์ป์ผ๋ ค๋ ๋๊ธฐ์์ ๋น๋กฏ๋ ์ธก๋ฉด์ด ํฌ๋ค๊ณ ๋ณด์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ํ์ ์์ฒด๋ ๋ฒ๋ น์ ๋ฐํ์ ๋ ์
๋ฌดํ์๋ผ๊ณ ํ๋๋ผ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์์ ๊ฐ์ ๊ณผ์ค๋ก ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ๊ฒ์ ์ฌํ์ ํ๋น์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ํ ์ ์์ด, ์ ๋นํ์๋ก์ ์๋ฒ์ฑ์ด ์กฐ๊ฐ๋๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
ํํธ, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐยท๋ฉํํ์๊ฐ ๋น๋ก ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ๋ น์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ์ฒด๊ฒฐ ๋ฐ ์ดํ์ด ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ด๊ธฐ๋ ํ๋, ํผ๊ณ ๋ค์ ๋น๋กฏํ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ์ ์กฐ์ฒด ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด ์ค์ค๋ก์ ์ด์ต์ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ์ ๊ฒฝ์์ ์ผ๋ก ์ฒด๊ฒฐํจ์ผ๋ก์จ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ทธ ๊ณ์ฝ์ฒด๊ฒฐ์ ๊ฐ์ํ ํ์๊ฐ ์์๋ ์ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๊ฑฐ๋ถํ์ฌ ๊ทธ ๊ณ์ฝ์ฒด๊ฒฐ ๋ฐ ์ดํ์ด ๊ฐ์ ๋์๋ ์ฌ๋ก๋ ๊ฑฐ์ ์์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ , ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ ์ํ ์ค๊ณ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐยท๋ฉํ์ด ๊ฐ์๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด ์๋๊ณ ์คํ๋ ค ๊ฒฝ์ ์ ์์ต์ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ค๊ณ์ ๊ณผ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ๊ทธ ๊ฒฐํจ์ด ๋น๋กฏ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ํ์๋ ๊ทธ ํํผ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ ์ ์์๋ ๊ฐ์๋ ํ์๋ก์ ์๋ฒํ์ง ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ๋นํ์ ๋๋ ๊ฐ์๋ ํ์์ ๊ดํ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
(2) ๊ธด๊ธํผ๋ ์ฌ๋ถ
์ด๋ค ๊ฐํดํ์๊ฐ ๊ธด๊ธํผ๋์ผ๋ก์ ์๋ฒ์ฑ์ด ์กฐ๊ฐ๋๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ๊ทธ ํ์๊ฐ ํ์ฌ์ ๊ธ๋ฐํ ์๋์ ํผํ๋ ค๋ ํ์๋ก์, ์๊ธฐ ๋๋ ์ 3์์ ์ด์ต์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ๋ถ๋์ดํ์ฌ์ผ ํ๋ค๋ ์๊ฑด์ด ์ถฉ์กฑ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ์ฌ๊ธฐ์ ๋ถ๋์ดํ๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ธ์๊ฒ ์ํด๋ฅผ ์ฃผ๋ ์ธ์๋ ์ ๋นํ ํผ๋์๋จ์ด ์๊ณ ๋ํ ์๋์ ํผํจ์ผ๋ก์จ ๋ณดํธ๋๋ ์ด์ต๊ณผ ํผ๋ํ์๋ก ์๊ธด ์ํด์์ ์ฌ์ด์ ํ์ ํ ๋ถ๊ท ํ์ด ์์ง ์์ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ๊ธ๋ฐํ ์๋์ ๊ฐํด์์ ๊ณ ์๋ ๊ณผ์ค๋ก ์กฐ์ฑ๋ ๊ฒ์ด ์๋์ด์ผ ํ๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ผ๋ก ๋์์, ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์๊ตฌ์ ์ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ํ์๊ฐ ๊ธด๊ธํผ๋์ ํด๋นํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๊ฑด๋, ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์๊ณ๋ฅผ ์ ํํ๋ ๋ฐ๋ฆผ์ ๊ณ ์ฝํํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตฐ๋๋ฟ ์๋๋ผ, ๊ทธ ์ฐ๋ฐฉ๊ตญ ๊ตฐ๋์ ์์ ์ ์ฆ๋์ํค๊ณ ์ ๊ตฐ์ ์๋์์์ ํ๊ดดํ์ฌ ๊ทธ ์ ํฌ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ํ์ํค๊ธฐ ์ํ ์ ๋ต์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๊ณ , ๊ทธ๋ฌํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ์ธํ ์ ์๋ฅ ๊ฐ์ ์ฌ๋ก๊ฐ ๋ณด๊ณ ๋๊ธฐ๋ ํ์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ผ๋ฏ๋ก ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๋ค๋ฅธ ์ ์ด์ ์ ๋นํ์ฌ ์๋์ ์ผ๋ก ํจ๊ณผ๊ฐ ๋น ๋ฅด๊ณ ์ฐ์ํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์๊ตฐ์ ์๋ช
์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ด๋ ์ ๋ ๋ถ๋์ดํ์๋ค๊ณ ํ ์๋ ์์ผ๋, ํํธ ์์ ์ธ์ ํ ์ฌ์ค๊ด๊ณ์ ์ํ๋ฉด, โ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌํ์๋ ๊ทธ ์์ฒด๋ก์ ์ ํฌ์ ์ฐธ๊ฐํ๋ ์๊ตฐ์ ์๋ช
์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๋ณดํธํ๋ ๋ฑ ํ์ฌ์ ๊ธ๋ฐํ ์๋ ์ํฉ์ ๋ฐ๋ก ์ ๊ฑฐํ๋ค๊ธฐ๋ณด๋ค๋ ์๊ตฐ์ ์๊ณํ๋ณด๋ ์ ๊ตฐ์ ์๋ํ๊ดด๋ก ์ ํฌ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ฆ๋์์ผ ์ ์ฌ์ ์ธ ์๋์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ค์ด๋ ๊ฒ์ด์๊ณ , โก ์๊ตฐ์ ์์ ์ ์ํ์ฌ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๋ผ๋ ํผ๋ํ์๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์๊ตฐ์๊ฒ ์ํ์ ์ด๋ํ์์ผ๋ฉฐ, โข ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ๋๋๋ฅผ 0.05ppm๊น์ง ๋ฎ์ถ์ด ๊ทธ ์ํ์ฑ์ ํจ์ฌ ์ค์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ๋ ๊ฒ๋ ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฅํ ์ํฉ์ด์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ํ์๊น์ง ๋ถ๋์ดํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ธด๊ธํผ๋์ ๊ดํ ์ ์ฃผ์ฅ๋ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
4. ๊ฐ๋ฐ์ํ์ ํญ๋ณ
๊ฐ. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ ์ ์กฐ์์ ์ฑ
์์ด ๋ฌธ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์์ด์ ์ ์กฐ ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค์ด๋ ๊ณผํ์ ์ง์์ ๋น์ถ์ด ์ ์กฐ์๊ฐ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์์ด ๊ฒฐํจ์ ํํผ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์กฐ์์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ์ธ์ ๋์ง ์๋ํ๋ค๋ ์์น์ด ์์ ๊ฐ๋ฐ์ํ์ ํญ๋ณ ๋๋ ๊ธฐ์ ์์ค์ ํญ๋ณ์ผ๋ก์ ํ๋ฆฝ๋์ด ์๊ณ , ์ด๋ฌํ ๊ฐ๋ฐ์ํ์ ํญ๋ณ์์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ ์ 4์กฐ ์ 1ํญ ์ 2ํธ์์๋ ๋ฉด์ฑ
์ฌ์ ์ ํ๋๋ก์ ๊ท์ ๋์ด ์๋ค.
ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ๊ฐ ๋๋ 2,4,5-T์ ์ ์กฐ๊ณผ์ ์์ ์์ฑ๋๋ TCDD๋ฅผ 1ppm๊น์ง ํ์ํ ์ ์๋ ๊ฐ์ค์์ธต๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ฐ๋ฐ๋์ด ์์๊ณ (์ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ 2,4,5-T์ ์ ์กฐ๊ณผ์ ์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ํ์์ฒ๋ฆฌ๊ณต์ ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ 2,4,5-T ๋ด์ 1ppm์ ์ด๊ณผํ๋ TCDD๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ ๊ฑฐํ์๋ค), ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋น์๋ก์ ๊ฐ์ฅ ์ ํํ๊ณ ๋ฏผ๊ฐํ ๊ณผํ์ ์ํ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ์ฌ๋ ๊ทธ ์ ์กฐ๊ฐ ์๋ฃ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD์ด ์กด์ฌํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์์๊ณ , ๋ํ ๋น์์ ๊ณผํ์ , ์ํ์ ์์ค์ผ๋ก๋ TCDD์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ณ ๋๋์ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ฐ์์ ์ ์ธํ๊ณ ๋ ๋ช
ํํ๊ฒ ๋ฐํ์ง ๊ฒ์ด ์์์ผ๋ฉฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ทธ ์ด์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด์ฑ์ ๊ดํ์ฌ ์๊ณ ์๋ ๊ฒ๋ ์์๋ค.
์ด์ฒ๋ผ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ฉํํ ๋น์์ ๊ณผํ๊ธฐ์ ์์ค์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐยท๋ฉํํ์๋ ๊ทธ ์๋ฒ์ฑ์ด ์๋ค.
๋. ํ ๋จ
์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฒ๋ฆฌ์ ์์ด ์ ์กฐ์
์๊ฐ ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ณต๊ธํ ๋์ ๊ณผํยท๊ธฐ์ ์์ค์ผ๋ก๋ ๊ฒฐํจ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์ง์ง ์๋๋ค๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ๊ฐ๋ฐ์ํ์ ํญ๋ณ์ด ์ธ์ ๋๊ณ ์๋๋ฐ(์ด๋ฌํ ๊ฐ๋ฐ์ํ์ ํญ๋ณ์์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ ์ 4์กฐ ์ 1ํญ ์ 2ํธ์์ ๋ฉด์ฑ
์ฌ์ ์ ํ๋๋ก์ ๊ท์ ๋์ด ์์ผ๋, ๊ฐ๋ฐ์ํ์ ํญ๋ณ์ ๊ดํ ์ ๋ฒ์ ๊ท์ ์ ์ ๋ฒ์ ๋ถ์น๊ท์ ์ ์ํ์ฌ ์ ๋ฒ ์ํ ์ ์ ์ ์กฐ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ดํ์ฌ ์ ์ฉ๋์ง ์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.โ, ๊ฐ๋ฐ์ํ์ ํญ๋ณ์์ ๋งํ๋ ๊ณผํยท๊ธฐ์ ์์ค์ ๊ฒฐํจ์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ํ๋จํจ์ ์์ด์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ๋๋ก ํ๋ฆฝ๋ ๊ณผํ์ , ๊ธฐ์ ์ ์ง์์ผ๋ก์ ์ ์กฐ๋ฌผ ๊ณต๊ธ ๋น์ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ์ฌํ์ ์กด์ฌํ๋ ์ง์์ ์ด์ฒด๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ ์ต๊ณ ์์ค์ ์ง์๊น์ง ํฌํจํ๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ผ๋ก ๋์์ ๋ณด๊ฑด๋, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ณต๊ธํ ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์๋ฃ๊ฐ ๋๋ 2,4,5-T์ ์์ฐ๊ณผ์ ์์ ๋ถ์ฐ๋ฌผ๋ก ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD๊ฐ ํ์ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ ์ฝ์ ๋ TCDD๋ก ์ค์ผ๋์ด ์์์ ์์๊ณ ๋ 1ppm ์ดํ์ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก๋ ์ธ์ฒด ๊ฑด๊ฐ์ ์ ํดํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ด๋๋ ์ ์์์ ์ธ์ํ์๋ ์ฌ์ค, ํํธ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ์ ์ด์ ์
๊ณ์์๋ 2,4,5-T์ TCDD๋ฅผ 0.1ppm๊น์ง ํ์ํ์ฌ ์ ๊ฑฐํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ด ์ค์ ๊ฐ๋ฐ, ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์์๋ ์ฌ์ค, ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ข
์ ํ ๋จ์ ์ฝ 2,300,000๊ฐค๋ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ํ๋ณธ๊ฒ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ทธ TCDD ํ๊ท ๋๋๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค์ฐ ์ ์กฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ 0.12ppm ๋๋ 0.07ppm(2,4,5-T ๊ธฐ์ค 0.24ppm ๋๋ 0.14ppm)์ผ๋ก, ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ์ ์กฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ 7.62ppm(2,4,5-T ๊ธฐ์ค 15.24ppm)์ผ๋ก ๋ถ์๋ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ์ ์ธ์ ์ฌ์ค์ ์ํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๋ฉํํ ๋น์์ ๊ณผํ๊ธฐ์ ์์ค์ผ๋ก 2,4,5-T์ TCDD๋ฅผ 0.1ppm๊น์ง ํ์, ์ ๊ฑฐํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD๋ฅผ 0.05ppm๊น์ง ๋ฎ์ถ ์ ์์์์๋ ๊ทธ ์ ์กฐํ 2,4,5-T์ ๊ณ ์ฝ์ ์๋ ์ ํ์ ๋ฐ ์ ๊ฑฐ ๊ฐ๋ฅํ ์์น๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ TCDD๊ฐ ํจ์ ๋ ๊ฒฐํจ์ด ์์์ผ๋ฏ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฐํจ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ ๊ทธ ๋น์์ ๊ณผํ, ๊ธฐ์ ์์ค์ผ๋ก๋ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์์๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์์ด, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
5. ๋ฒ๋ น์ค์์ ํญ๋ณ
๊ฐ. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ ์ 4์กฐ ์ 1ํญ ์ 3ํธ์์๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฐํจ์ด ์ ์กฐ์
์๊ฐ ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ณต๊ธํ ๋น์์ ๋ฒ๋ น์ด ์ ํ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ํจ์ผ๋ก์จ ๋ฐ์ํ ์ฌ์ค์ ์
์ฆํ๋ฉด ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฉดํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ง์ํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์ ์ธ์ ๋ฌ๋ฆฌ ๋ ์ค์ํ์ฌ์ผ๋ง ํ ๋ฒ๋ น์์ ๊ธฐ์ค์ด ์กด์ฌํ์ง ์์๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ์ง์ํ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ์์ ๋ฟ์ด๋ฏ๋ก, ๊ทธ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ํ์ฌ๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ ์ ์๋ค.
๋. ํ ๋จ
์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์๋ฒ ์ 4์กฐ ์ 1ํญ ์ 3ํธ์ ๊ท์ ๋ ๋ฉด์ฑ
์ฌ์ ๊ฐ ์ ๋ฒ ์ํ ์ ์ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ดํ์ฌ ์ ์ฉ๋์ง ์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ผ๋, ์ ๋ฒ ๊ท์ ์ ๋ฉด์ฑ
์ฌ์ ๋ ์ข
๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฒ๋ฆฌ์์ ์์ ๋ฒ๋ น์ค์์ ํญ๋ณ์ผ๋ก์ ์ธ์ ๋์ด ์จ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฒ๋ น์ค์์ ํญ๋ณ์ผ๋ก์ ์ดํผ๊ฑด๋, ์ ์กฐ์๊ฐ ๋นํด ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ณต๊ธํ ๋น์ ๊ทธ ์ ์กฐ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ น์์ ๊ธฐ์ค์ด ์กด์ฌํ๊ณ ๊ทธ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ฅด์ง ์์ผ๋ฉด ์๋ฒํ๊ฒ ๋๋, ๊ทธ ๊ธฐ์ค ์์ฒด์ ๊ฒฐํจ์ด ์์ด ๊ทธ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฐํจ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์กฐ์๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฌ์ ์ ์
์ฆํ์ฌ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ ์ฑ
์์ ๋ฉดํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์์ ์ธ์ ํ ์ฌ์ค๊ด๊ณ์ ์ํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐํ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ๋ น์ 2,4,5-T๋ ์ด๋ฅผ ์๋ฃ๋ก ํ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD ํจ์ ๋์ ๊ดํ ์ด๋ ํ ๊ธฐ์ค๋ ์กด์ฌํ์ง ์๋ํ์๊ณ , ๋ํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ๊ณผ ๊ทธ ์ ์กฐ๋ช
์ธ์์๋ TCDD์ ํจ์ ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ์ ๋์ ๊ดํ ๊ธฐ์ค์ด ์ ์๋ ๋ฐ ์์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ด ์ ๋ฐฉ์๋ฌผ์์์ฐ๋ฒ์ด๋ ๊ทธ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ฒด๊ฒฐ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ ๋ฑ์ ์ค์๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์คํ๋ ค ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กด์ฌํ๋ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ๊ฒฐํจ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋น์์ ๊ธฐ์ ์์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ธฐ๋๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์ ๋ด์ ์์ ์ฑ์ ๊ฐ์ถ ์ ์์์์๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ค๊ณ์ ์๋ชป์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ทธ๋ฌํ ์์ ์ฑ์ ๊ฐ์ถ์ง ๋ชปํ์ฌ ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ์ ๋ฒ๋ น์ค์์ ํญ๋ณ๋ ์ด์ ์๋ค.
โ
ง. ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ดํ ํ๋จ
1. ๋น์ฌ์์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
(1) ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ธ์ ๋๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ด ๋๋ถ๋ถ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์งํ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋ณต๋ฌด ์งํ์ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ 1970๋
๋ ์ด๋ฐ ๋๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ข
๋ฃ์๋ถํฐ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์งํํ๊ฑฐ๋, ์๋๋ฉด ์ ์ด๋ ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ ๋ฐ์์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์ํจ๊ฐ ์งํํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ๋๋ ๊ทธ ์ ์ ์๋ค์ ์ ๊ฐ ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ 10๋
์ด ๊ฒฝ๊ณผํ ๋ค ์์ ๋ณธ ํนํ๊ถ๊ฐ์๋ฅ๋ฅผ ์ ์ฒญํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ ์ ๊ธฐํ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ์๋ฉธ๋์๋ค.
(2) ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ
ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๋ฉํํ ์ฌ์ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ๋น์๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๊ทธ ์ดํ์๋ ๊ตญ๋ด์ธ ์ธ๋ก ์ ํตํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ์๋ ค์ก๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ด๋ฏธ ๊ทธ๋ฌํ ์ฌ์ค์ ์๊ณ ์์๊ณ ๋ฆ์ด๋ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก์ ๊ดํ ๊ธฐ์ฌ๊ฐ ๊ตญ๋ด์ ๋ณด๋๋ 1985.๊ฒฝ์๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ์ธ ๊ฒ์ ์์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ํ ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด 1991.๊ฒฝ ์ธ๋ก ์ ํตํด ์์ ๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์์ ์์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฒฐ๊ตญ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ทธ ์ํด ๋ฐ ๊ฐํด์๋ฅผ ์์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ 1991.๊ฒฝ๋ถํฐ ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์งํ๋์ด ์ ํนํ๊ถ๊ฐ์๋ฅ ์ ์ฒญ์ด๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ์ด์ ์ ์ด๋ฏธ 3๋
์ ์ํจ๊ธฐ๊ฐ์ด ์์ฑ๋์๋ค.
๊ฐ์ฌ ๊ทธ๋ ์ง ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ ์ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ด ์ ์ ๋ 1993.๊ฒฝ ๋๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ์ผ๋ถ๊ฐ ๋ฏธ๊ตญ ๋ฒ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก์ ์ ๊ธฐํ 1994.๊ฒฝ์๋ ๊ทธ ์ํด ๋ฐ ๊ฐํด์๋ฅผ ์์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ ๊ฐ ์์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ธฐ์ฐํ์ฌ๋ 3๋
์ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ๊ธฐ๊ฐ์ ์ด๋ฏธ ๋๊ณผํ์๋ค.
๋. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
(1) ์๋ฉธ์ํจ์ ์ ์ฉ ๋ถ๊ฐ
์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก ๋ด์ง ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก์ผ๋ก์ ๋ถ๋ฒํ์์ ๋ถ๊ฐ์ง์ฑ(๋ถ๊ฐ์ง์ฑ), ํผํด์ ์ ๋ณต์ฑ, ํผํด ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ์์ ์ง์์ฑ๊ณผ ์ ์ ์ฑ, ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ๊ณค๋์ฑ ๋ฑ์ ํน์ง์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์์ง ์๊ณ ๋ค์ ์ํด๊ฐ ํ์คํ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์์ด, ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ค.
(2) ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๋ฏธ์์ฑ
์งํ์ค์ธ ์ํด์ ๋ํ์ฌ ๊ทธ ์งํ์ด ์ ์งํ ๋๋ก๋ถํฐ ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์งํํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋๊ด์
๋ฒ ์ 96์กฐ ์ 2ํญ์ ์ ์ถ์ ์ฉํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ์งํ์ฑ ์ํด์ ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฆฌ์ ์ํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ชจ๋ ์งํ์ฑ ์ํด์ ํด๋นํ๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ์ ์ฒด๋ก์ ํ๋์ ์ํด๋ก ํ์
ํ์ฌ ๊ทธ ์งํ์ด ์ ์งํ ๋ ๋๋ ์๋ก์ด ์ฆ์์ ์ถํ์ด ๊ทธ์น ๋๋ก๋ถํฐ ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์งํ๋๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์์ ๊ฐ์ ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์ ์ ๊ทธ ์ํด์ ์ ๋ณต์ฑ, ์ง์์ฑ, ์ ์ ์ฑ ๋ฑ์ ํน์ฑ์ ๋น์ถ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ฌ๋ง์๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ๋ ์์ง ์งํ๋๊ณ ์์ง ์๊ฑฐ๋ ์์ฑ๋์ง ์์๋ค.
ํํธ, ์งํ์ฑ ์ํด์ ๋ฒ๋ฆฌ์ ์ํ์ง ์๋๋ผ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ฆ์์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋ช
๋ ๋์ ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ์ธ์ํ ์ ์๊ฒ ๋์ด ๋น๋ก์ ์ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฐ์์ด ํ์คํ๋์๋ค๊ณ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ํ์๋ก ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋ก๋ ๋ ๋ก๋ถํฐ 10๋
์ด ๊ฒฝ๊ณผํ๊ธฐ ์ ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๊ฐ ์ ๊ธฐ๋์ด ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ๋ ์์ฑ๋์ง ์์๋ค.
(3) ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๋ฏธ์์ฑ
์ํด๋ฅผ ์ ๋ ์ ๊ฐํดํ์์ ์กด์ฌ, ๊ฐํดํ์์ ์ํด ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๋ ์ฌ์ค๊น์ง ํผํด์๊ฐ ์์์ ๋๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์ฌ์ค์ ํต๋ณด๋ฐ์์ ๋ ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ์์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋์๊ฐ ๊ฐํด์๋ฅผ ์ ๋ ์ด๋ผ ํจ์ ๊ฐํด์์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ํ์ค์ ์ด๊ณ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ธ์ํ ๋ ์ ์๋ฏธํ๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๊ฐํด์์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ํธ, ์์ฌ์ง, ๋ํ์๋ฅผ ์ ํ ๋ชจ๋ฅด๊ณ ์๋ค๊ฐ ์ ํนํ๊ถ๊ฐ์๋ฅ ์ ์ฒญ ๋๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ๋ฌด๋ ต์ ๊ทธ ๊ฐํด์๊ฐ ํผ๊ณ ๋ค์ธ ๊ฒ์ ์์์ผ๋ฏ๋ก, ์ ์์ ๋ถํฐ ๊ธฐ์ฐํ๋ฉด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ 3๋
์ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์์ฑ๋์ง ์์๋ค.
(4) ์ ์์น์๋ฐ ๋๋ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ
ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ณ ์์ ์ผ๋ก ์ํํ๊ณ ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํจ์ผ๋ก์จ ์ ํดํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋๋๋ก ํ์๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ์ ํํด์น์ธํ๊ฒฐ์์ ์์ก๊ณ ์ง๋์ง ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ๊น์ง ํํด์ ํจ๋ ฅ์ด ๋ฏธ์น ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ๊ฐ์
ํ์ฌ ๋ถ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ทธ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ ๊ณผ๋ฅผ ์๊ณกํ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ํผ๊ณ ๊ฐ ์ค๋ํ ์ฌ์ค์ ์์์ผ๋ก ๋ง๋ฏธ์์ ์๊ณ ๊ฐ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ๋ชจ๋ฅด๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ํด๋นํ์ฌ ๊ทธ ์๋ฉธ์ํจ์ ์ฃผ์ฅ์ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋์ง ์๋๋ค.
ํํธ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ํ๋๋ผ๋, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ค๋ํ ์ฌ์ค์ ์์์ผ๋ก ๋ง๋ฏธ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ๋ชจ๋ฅด๊ฒ ๋ ์ ์ฃผ์ฅ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ๊ณผ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์์ ์ฃผ์ฅํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ถ๋ฒํ์์ ๋ถ๊ฐ์ง์ฑ, ํผํด์ ์ ๋ณต์ฑ, ํผํด ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ์์ ์ง์์ฑ๊ณผ ์ ์ ์ฑ, ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ๊ณค๋์ฑ ๋ฑ์ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ฌ์ ๋ฑ์ ๋น์ถ์ด ๋ณด๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋ฉธ์ํจ ์ฃผ์ฅ์ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ ํด๋นํ๋ค.
2. ์๋ฉธ์ํจ์ ์ ์ฉ ๋ฐฐ์ ๊ฐ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ ๋๋ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ผ๋ก ์๋ฉธํ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํจ์ ๋ํ์ฌ, ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ด ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ ๊ฑด๊ฐ์์ ํผํด๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํจ์ผ๋ก์จ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋ ๋ถ๋ฒํ์์ ๋ถ๊ฐ์ง์ฑ, ํผํด์ ์ ๋ณต์ฑ, ํผํด ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ์์ ์ง์์ฑ๊ณผ ์ ์ ์ฑ, ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ๊ณค๋์ฑ ๋ฑ์ ํน์ฑ์ ๋น์ถ์ด ๊ทธ ์ํด๊ฐ ์์ง ํ์คํ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์์ด, ์๋ฉธ์ํจ์ ์ ์ฉ์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋, ํํ ๋ฏผ๋ฒ์ ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ์ฌ ์๋ฉธ์ํจ์ ์ ์ฉ ์์ฒด๋ฅผ ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋ ์๋ฌด๋ฐ ๊ท์ ์ด ์๊ณ , ์๊ณ ๋ค ์ฃผ์ฅ์ ์์ ๊ฐ์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ฃ๋ ์๋ค.
๋ค๋ง, ์๋ฉธ์ํจ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ถ๋ฆฌ๊ฐ ๋ฐ์ํ๊ณ ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ๋๋ก๋ถํฐ ์งํํ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๊ฐ ์์ง ํ์คํ๋์ง ์์ ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํ์ฌํ ์ ์๋ ๋๊ฐ ๋๋ํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๊ณ ๋ฐ๋ผ์ ์๋ฉธ์ํจ์ ์งํ์ด ์์ง ์์๋์ง ์์๋ค๋ ์ฃผ์ฅ์ผ๋ก ์ ํดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ์์ ์ธ์ ํ ์ฌ์ค๊ด๊ณ์ ์ํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ ํด์ฑ๊ณผ ๊ทธ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ํ๋ ๋ฐ ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐ์ด ์์๋์๊ณ , ๋๋ถ๋ถ์ ์ง๋ณ์ด ์ ๋ณต๊ธฐ๋ฅผ ๊ฑฐ์น ๋ฟ ์๋๋ผ ๊ทธ ๋ฐ์ ํ ์ง์๋๋ฉฐ, ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ํผํด ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์
์ฆํ๋ ๊ฒ์ด ๊ณค๋ํ ์ฌ์ ์ ์ ์ ์์ผ๋, ์์ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์ฌ์ค์ ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌ์ ์กด์ฌ๋ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ณผ์ค ์์ด ์์ง ๋ชปํ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์ด ํ์ค์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ์ฌ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ๋ฐ์ํ์๊ณ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํจ์ ๋ฒ๋ฅ ์์ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ฌด๋ฐ ์๋ฃ๊ฐ ์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์์(๋ค์์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์
์ ์ํด๊ฐ ์งํ์ฑ ์ํด๋ก์ ๊ทธ ์ฌ๋ง์๊น์ง ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์งํ๋์ง ์๋๋ค๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ๋ ์ธ์ ๋์ง ์๋๋ค), ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ดํ์ฌ ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์งํ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ์ด๋ ๋ชจ๋ก ๋ณด๋ ์ด์ ์๋ค.
3. ์งํ์ฑ ์ํด ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
๋ํ ์๊ณ ๋ค์, ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋ฉธ์ํจ ํญ๋ณ์ ๋ํ์ฌ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ์งํ์ฑ ์ํด๋ก์, ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์ ์ ๊ดํ ํน๋ณ๊ท์ ์ธ๊ด์
๋ฒ ์ 96์กฐ ์ 2ํญ์ ์ ์ถ์ ์ฉํ๊ฑฐ๋ ์งํ์ฑ ์ํด์ ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฆฌ์ ์ํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ฌ๋ง์ ์ํ์ฌ๋ง ๊ทธ ์ํด์ ์งํ์ด ์ ์ง๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ ์๋ฉธ์ํจ๋ ์์ง ์งํํ์ง ์๊ฑฐ๋ ์์ฑ๋์ง ์์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
์ดํผ๊ฑด๋, ํํ ๊ด์
๋ฒ์ ๊ท์ ์ ์ํ๋ฉด, โ๊ด๋ฌผ์ ์ฑ๊ตดํ๊ธฐ ์ํ ํ ์ง์ ๊ตด์ฐฉ, ๊ฐฑ์๋ ํ์์ ๋ฐฉ๋ฅ, ํ์์ด๋ ์ฃผ59) ๊ด์ฌ(๊ด์ฌ)์ ํด์ ๋๋ ๊ด์ฐ(๊ด์ฐ)์ ๋ฐฐ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ํ์ธ์๊ฒ ํ์ ํ ์ํด(๋ค๋ง, ๊ด์
์ ์ข
์ฌํ๋ ์์ ์
๋ฌด์ ๋ถ์, ์ง๋ณ๊ณผ ์ฌ๋ง์ ์ ์ธํ๋ค)โ ์ฆ, ๊ดํด(๊ดํด)๋ฅผ ๊ฐํ ๋์๋ ์ํด๋ฐ์ ๋น์์ ๋นํด ๊ด๊ตฌ์ ๊ด์
๊ถ์ ๋๋ ์กฐ๊ด๊ถ์ ๋ฑ์ด ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ ์ฑ
์์ด ์๊ณ (์ 91์กฐ ์ 1ํญ,์ 98์กฐ), ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํผํด์๊ฐ ์ํด ๋ฐ ๋ฐฐ์์๋ฌด์๋ฅผ ์ ๋๋ก๋ถํฐ 1๋
๊ฐ ํ์ฌํ์ง ์๋ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์ํด๊ฐ ๋ฐ์ํ ๋๋ก๋ถํฐ 5๋
์ ๊ฒฝ๊ณผํ๋ฉด ์ํจ๋ก ์๋ฉธํ๋ฉฐ(์ 96์กฐ ์ 1ํญ), ์ ์ํจ๊ธฐ๊ฐ์ ์งํ์ค์ ์๋ ์ํด์ ๋ํ์ฌ๋ ๊ทธ ์งํ์ด ์ ์งํ ๋๋ก๋ถํฐ ๊ธฐ์ฐํ๋๋ก ๋์ด ์๋๋ฐ(์ 96์กฐ ์ 2ํญ), ๊ดํด๋ก ์ธํ ์ํด ์ค โ์งํ์ค์ ์๋ ์ํด(์ดํ โ์งํ์ฑ ์ํดโ๋ผ๊ณ ํ๋ค)โ์ ์๋ฉธ์ํจ๊ธฐ์ฐ์ ์ ๊ดํ๊ด์
๋ฒ ์ 96์กฐ ์ 2ํญ์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ถ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ์ฌ ์ ์ฉํ๊ฑฐ๋ ์ค์ฉํ ์๋ฉธ์ํจ๊ธฐ์ฐ์ ์ ๊ดํ ๋ฒ ๊ท์ ์ด ์ ํ ์กด์ฌํ์ง ์๋ํ๊ณ , ๋ํ ๊ดํด๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์๊ณผ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์ ์ฌ์ด์ ์ฌ์์ ์ ์ฌ์ฑ์ด ์กด์ฌํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ํ ํํ์ธ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ผ๋ก์, ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์๋ฉธ์ํจ๊ธฐ์ฐ์ ์๋ฏผ๋ฒ ์ 766์กฐ์ ๊ท์ ๋์ด ์๊ณ ,๋ฏผ๋ฒ ์ 766์กฐ์ ๊ท์ ๋ โ์ํดโ๋ ์งํ์ฑ ์ํด๋ฅผ ๋น๋กฏํ์ฌ ๋ถ๋ฒํ์๋ก ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ๋ฐ ํํ์ ์ํด๋ฅผ ํฌ๊ดํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์๋ฉธ์ํจ๊ธฐ์ฐ์ ์ ๊ดํ์ฌ ์ ์ฉ๋ ๋ฒ ๊ท์ ์ด ํ ๊ฒฐ๋์ด ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ํ, ๊ดํด๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ํ ์ง์ ๊ตด์ฐฉ, ๊ฐฑ์๋ ํ์์ ๋ฐฉ๋ฅ, ํ์์ด๋ ๊ด์ฌ์ ํด์ ๋๋ ๊ด์ฐ์ ๋ฐฐ์ถ ๋ฑ ๊ด์
์ ์ด์๊ณผ์ ์ ์๋ฐ๋๋ ์นจํดํ์๋ฅผ ๊ทธ ์ฑ
์์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ผ๊ณ ์์ผ๋, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ ํ์๋ฅผ ๊ทธ ์ฑ
์์ ์์ธ์ผ๋ก ํ๊ณ ์์ด ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๊ทธ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ ์ ํ์ ๋ฌ๋ฆฌํ๊ณ ์๋ค(๋ค๋ง ๊ดํด๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋ฐฐ์ถ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ํ๊ฒฝ์นจํดํ์๋ฅผ ๊ทธ ์ฃผ๋ ์ ์ฉ๋์์ผ๋ก ํ๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๊ณ , ํผ๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ดํฌ๊ณผ์ ์์ ๊ทธ์ ํฌํจ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ ํ๊ฒฝ์นจํด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๊ณ ๊ทธ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค๋ ์ธก๋ฉด์์ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ์ฌ์์ ์ ์ฌ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์๋ค).
๋์๊ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ํด๊ฐ ๊ด์
๋ฒ์ ๊ท์ ๋ ์งํ์ฑ ์ํด์ ํด๋นํ๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๊ฑด๋,๊ด์
๋ฒ ์ 96์กฐ ์ 2ํญ์ ๊ท์ ๋ ์งํ์ฑ ์ํด๋ ๊ทธ ๊ฐํดํ์์ ํ์์ด ๊ณ์์ , ๋ฐ๋ณต์ ์ธ์ง ์๋๋ฉด 1ํ์ ์ธ์ง ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ๋ฐ์์ ์์ ์ด ๊ฐํดํ์์ ์๊ฐ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋๊ณ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ถ๋ฌธํ๋, ์ด๋ฅผ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ํ๋์ ์ํด๋ก ํ์
ํ์ฌ ๊ทธ ์งํ์ด ์ ์งํ ์์ ๋ถํฐ ์๋ฉธ์ํจ๋ฅผ ๊ธฐ์ฐํ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ โ ํน์ ํ ๊ฐํดํ์๋ก ์ธํ์ฌ ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ์กด์ฌํ๊ฒ ๋ ์ํด๊ฐ ์ ์ฐจ ํ์คํ๋๋ฉด์ ์๊ฐ์ ๊ฒฝ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ๋ฐํ๋ ์ํด๊ฐ ์ฌํ, ํ๋๋๊ฑฐ๋ ๋๋ ๊ฐํดํ์๊ฐ ๊ณ์์ , ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ฉด์ ๊ทธ ์ํด๊ฐ ์ฌํ, ํ๋๋๋ ๋ฑ ์ํด๊ฐ ๊ทธ ์ ๋๋ ๋ฒ์๋ฅผ ํ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ํ์์ ๊ณ์ ๋ฐ์ํ๊ณ ์์ด์ผ ํ๊ณ , โก ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ฐํ๋๋ ์ํด๋ ๋ฐ์์ ๋ฐ์ ํ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ๋์ผ ๋๋ ๋์ข
์ ํผํด๋ก ํ๊ฐํ ์ ์์ด์ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ๊ณ ์ฝ์ ์ ํฌํจ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD๊ฐ ์ธ์ฒด์ ํก์๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ โ ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, โก ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, โข ํธ์งํจ๋ณ, โฃ ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ, โค ํ์, โฅ ํ๋์, โฆ ๊ธฐ๊ด์, โง ์ ๋ฆฝ์ ์, โจ ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
, โฉ ๋ง๋ฐ์ฑํผ๋ถํฌ๋ฅดํผ๋ฆฐ์ฆ, โช 2ํ๋น๋จ๋ณ ๋ฑ์ ์ํ์ ์ผ๋ก ๊ทธ ์ฆ์, ๋ฐํํํ, ์งํ๊ฒฝ๊ณผ ๋ฑ์ด ์๋น ๋ถ๋ถ ๊ท๋ช
๋ ์ง๋ณ์ด๋ผ๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ทธ ์ํธ๊ฐ์ ๋ฐ์์์ ๋ฐ์ ํ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ ๋์ผ ๋๋ ๋์ข
์ ์ง๋ณ๋ค์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์ ๊ฐ ์ง๋ณ ๊ฐ์ด๋ฐ ๋จ์ ๋๋ ๋ณต์์ ์ง๋ณ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ธํ ์ํด๊ฐ ๋ถํ์ ํ ์ํ์์ ๊ณ์ ๋ฐ์๋๊ณ ์๋ค๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์ง๋ณ๋ค์ด ๋ฐ์์์ ๋ฐ์ ํ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ๋์ผ ๋๋ ๋์ข
์ ์ง๋ณ๋ค์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ํด๊ฐ ์ด๋ฅธ๋ฐ ์งํ์ฑ ์ํด์ ํด๋นํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๊ดํด๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์๋ฉธ์ํจ๊ธฐ์ฐ์ ์ ๊ดํ๊ด์
๋ฒ ์ 96์กฐ ์ 2ํญ์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ทธ ๋ถ๋ฒํ์์ ์ ํ๊ณผ ์ํด์ ํน์ฑ์ ๋ฌ๋ฆฌํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ์ฌ๋ ์ ์ถ์ ์ฉ๋ ์ ์๊ณ , ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด ๋ํ ์งํ์ฑ ์ํด์ ํด๋นํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ์ฌ๊ด์
๋ฒ ์ 96์กฐ ์ 2ํญ์ ๊ท์ ์ด ์ ์ถ์ ์ฉ๋๊ฑฐ๋ ์งํ์ฑ ์ํด์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ฉ๋จ์ ์ ์ ๋ก ํ๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ ๋์๊ฐ ์ดํด ๋ณผ ๊ฒ ์์ด ์ด์ ์๋ค.
4. ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์
๋ถ๋ฒํ์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ๊ถ์ ์์ด์๋ฏผ๋ฒ ์ 766์กฐ ์ 2ํญ์ ์ํ ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์ ์ด ๋๋ โ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ํ ๋ โ์ด๋ ๊ฐํดํ์๋ก ์ธํ ์ํด๊ฐ ๊ฐ๊ด์ , ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ๋, ์ฆ ์ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ์์ด ํ์ค์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋์๋ค๊ณ ํ ์ ์์ ๋๋ฅผ ์๋ฏธํ๊ณ ๊ทธ ์๋ฉธ์ํจ๋ ํผํด์๊ฐ ์ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ์์ ์์๊ฑฐ๋ ์์ํ ์ ์๋๊ฐ ์ฌ๋ถ์ ๊ด๊ณ์์ด ๊ฐํดํ์๋ก ์ธํ ์ํด๊ฐ ํ์ค์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ๋๋ก๋ถํฐ ์ฃผ60) ์งํํ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ด ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์์ ๋ถํฐ ๊ทธ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ธํ ์ํด๊ฐ ํ์คํ๋์ด ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์งํํ๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๋ค.
๋. ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ ์์ฑ ์ฌ๋ถ
์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์ ์ ์ํจ์ ์ด์ต์ ์ฃผ์ฅํ๋ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ทธ ์
์ฆ์ฑ
์์ด ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ฐ ๋ณด์ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์งํ ๋ฐ์ํ๋ ์ง๋ณ์์ ์ธ์ ํ ์๋ฃ๊ฐ ์๋ ์ด์, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ๋ค์ด 1970๋
๋ ์ด๋ฐ ๋๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ข
๋ฃ ์์ ์ ๋ชจ๋ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ๋จ์ ํ ์ ์๊ณ , ๋ฌ๋ฆฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ๋ค์ ๋ฐ์ ์์ ์ ๊ดํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ๊ณ ์๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์๋ค.
๋ค๋ง, ์๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ ๊ฐ ์ฃผ61) ์ 30ํธ์ฆ์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ๋ค ์ค ์ผ๋ถ์ ๋ฐ์์์ ์ ๊ดํ ํผํด์ ๋ณธ์ธ ๋๋ ๊ทธ ์ ์กฑ์ ์ง์ ์ด ๊ธฐ์ฌ๋์ด ์๋๋ฐ(๊ทธ ๊ธฐ์ฌ๋ ๋๋ถ๋ถ์ ๋ฐ๋ณ์์ ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ด ์๋ ๋ค๋ฅธ ์ง๋ณ์ ๊ดํ ๊ฒ๋ค์ด๋ค.), ๊ฐ ์ 30ํธ์ฆ์ ๊ธฐ์ฌ์ ์ํ์ฌ ์ธ์ ๋๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ผ๋ถ ๋ฐ๋ณ์์ ์ ๊ดํ์ฌ๋ ์ด๋ฅผ ๊ธฐ์ฐ์ ์ผ๋ก ํ์ฌ ๊ทธ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋, ๊ทธ ๋ฐ์ ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฐ๋ณ์์ ์ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ ํผํด์๋ค์ ๋ํ์ฌ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋ฉธ์ํจ ๊ธฐ์ฐ์ ์ ๊ดํ ์
์ฆ์ด ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ฐ ์ 30ํธ์ฆ์ ๊ธฐ์ฌ์ ์ํ์ฌ ์ธ์ ๋๋ ๋ฐ๋ณ์์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ํนํ๊ถ๊ฐ์๋ฅ ์ ์ฒญ ์์ ์ธ 1999. 5. 4. ๋๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ์์ ์ธ 1999. 9. 30.๊น์ง 10๋
์ด ๊ฒฝ๊ณผํ ์ง๋ณ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ํด๋น ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ํผํด์๋ค์ ์ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ผ๋ก ์๋ฉธํ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ดํ ์ฃผ์ฅ์ ์ ์ธ์ ๋ฒ์ ๋ด์์ ์ด์ ์๋ค(๋ค๋ง, ๋ค์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋ฉธ์ํจ ์ฃผ์ฅ์ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ ๋ฐ์ด๋ฏ๋ก ์ฌ๊ธฐ์๋ ํธ์์ ์ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ผ๋ก ์ผ์ ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์์คํ ํผํด์๋ค์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ํน์ ํ์ฌ ์ ์ํ์ง๋ ์๋ํ๋ค).
5. ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์
๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์๋ฏผ๋ฒ ์ 766์กฐ ์ 1ํญ์ ์ํ์ฌ ํผํด์๋ ๊ทธ ๋ฒ์ ๋๋ฆฌ์ธ์ด ๊ทธ ์ํด ๋ฐ ๊ฐํด์๋ฅผ ์ ๋ ๋ก๋ถํฐ 3๋
๊ฐ ํ์ฌํ์ง ์๋ํ๋ฉด ์ํจ๋ก ์ธํ์ฌ ์๋ฉธํ๋ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์ ์ด ๋๋ โ์ํด ๋ฐ ๊ฐํด์๋ฅผ ์ ๋ โ์ด๋ผ ํจ์ ์ํด์ ๋ฐ์, ์๋ฒํ ๊ฐํดํ์์ ์กด์ฌ, ๊ฐํดํ์์ ์ํด์ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๋ ์ฌ์ค ๋ฑ ๋ถ๋ฒํ์์ ์๊ฑด์ฌ์ค์ ๋ํ์ฌ ํ์ค์ ์ด๊ณ ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ธ์ํ์์ ๋๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ํผํด์ ๋ฑ์ด ์ธ์ ๋ถ๋ฒํ์์ ์๊ฑด์ฌ์ค์ ํ์ค์ ์ด๊ณ ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ธ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ๊ฒ์ธ์ง๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ฌ๊ฑด์ ์์ด์์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ๊ด์ ์ฌ์ ์ ์ฐธ์ํ๊ณ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ฐ ์ฌ์ค์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ๋ ์ํฉ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ํ์ฌ์ผ ์ฃผ62) ํ๋ค.
๋. ์ํด๋ฅผ ์ ๋
์์ ์ธ์ ํ ์ฌ์ค๊ด๊ณ์ ์ํ๋ฉด, ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ ์ ์ด์ ์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ ๋ถ๋ฅผ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ๋ฐ์ํ ํผํด์ ๋ํ ๋ณด์ ๋ฑ์ ์๊ตฌํ๊ธฐ ์์ํ ์์ ์์ ์์ ๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ์๊ฐํ์์์ ๋ช
๋ฐฑํ์ง๋ง ๊ทธ๊ฒ์ด ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ ์ ๋๋ก ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์๋ฃ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ํ์ค์ ์ธ ์ธ์์ด์๋ค๊ณ ๋ ๋ณผ ์ ์๊ณ , ๋น์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅ๋๋ ์ง๋ณ๋ค์ด ๊ณผ์ฐ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ ๊ฒ์ธ๊ฐ ํ๋ ์ ์ ๋ํ์ฌ ์ญํ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค ์ฌ์ด์์๋ ์๊ฒฌ์ด ์ผ์นํ์ง ์๊ณ ์์์ผ๋ฉฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ TCDD์ ์ ํด์ฑ์ด๋ ์ธ์ฒด๊ฑด๊ฐ์ ๋ํ ์์ฉ๊ธฐ์ ์ด ์ํ์ , ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ๋ช
ํํ ๊ท๋ช
๋ ๋ฐ๋ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ ๋ฌธ์ ์ง์์ ๋ณด์ ํ์ง ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค๋ก์๋ ์ญํ์ , ์ํ์ , ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ๋ฐํ์ง ๊ฒ ์ด์์ ๊ฒ์ ์ ์๋ ์์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด๋ฌํ ๋จ๊ณ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ทธ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ์๋ค๊ณ ํ์ฌ๋ ์ด๋ ์ถ์ธก์ ๋ถ๊ณผํ๊ณ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ์์ ๊ธฐ์ดํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ ๋ณผ ์ ์๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ทธ ๋ณด์ ์ง๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ดํฌ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ฐ์ํ์๋ค๋ ์ ์ ๊ดํ์ฌ ํ์ค์ ์ด๊ณ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ธ์์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ํ์ ๋ฐ์ ๋๋ผ๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค. ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๋ณดํ์ ์ฑ
์ ๊ณ ๋ ค์ ์ํ์ฌ ์ ์ ๋ ๋ฒ์ด๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ง๋ณ๋ค์ด ๋ชจ๋ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก์ ๊ท์ ๋์๊ณ (๋ค๋ง, 2ํ๋น๋จ๋ณ์ ๋น์ด ์ ์ฑ
์ ๊ณ ๋ ค์ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ผ๋ก ๊ท์ ๋์๋ค๊ฐ, ๋ฏธ๊ตญ์์์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝ๋์๋ค.), ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ํด๋นํ๋ ์ง๋ณ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ณดํ๋ณ์์ฅ์ ๊ฒ์ง ๊ฒฐ๊ณผ ๋๋ ์ข
ํฉ์ ๋ฌธ์์๊ธฐ๊ด์ ์ต์ข
์ง๋จ์๋ฅผ ํ ๋๋ก ๊ทธ ์ง๋ณ ๋ณด์ ์ฌ์ค์ ํ์ธ๋ฐ์ ํ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๊ทธ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์์ ์ ๋น๋ก์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ ๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ์ฌ ์ด๋ ์ ๋ ํ์ค์ ์ด๊ณ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ธ์์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ค. ๊ฐํด์๋ฅผ ์ ๋
๊ฐํด์๋ฅผ ์ ๋๋ ๊ฐํด์์ ๋ํ ๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ฐ ์ฌ์ค์ ๊ฐ๋ฅํ ์ํฉํ์์ ๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ์ ๋๋ก ์์์ ๋๋ฅผ ์ฃผ63) ์๋ฏธํ๊ณ , ๊ฐํด์์ ์ฃผ์์ ์ด๋ฆ์ ๋ฐ๋์ ์์์ผ ํ๋ค๋ ์๋ฏธ๋ ์๋๋ฉฐ, ์ฃผ์์ ์ด๋ฆ์ ํ์คํ๊ฒ ์์ง๋ ๋ชปํ์ง๋ง ํผํด์๊ฐ ํน๋ณํ ๋
ธ๋ ฅ์ ํ์ง ์๋๋ผ๋ ์กฐ์ฌํ๋ฉด ์ฝ๊ฒ ์ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์งํํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํด์๋๋๋ฐ, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ตญ๋ด์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ด ์ ์ ๋๊ณ ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ๋๊น์ง ์ด๋ฏธ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์์ก์ด ์ธ๋ก ์ ๋ณด๋๋์๊ณ ์ผ๋ถ ๊ตญ๋ด์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์์ก์ ์ ๊ธฐํ ๋ฐ๋ ์๋ ์ํฉ์ด์์ผ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค๋ก์๋ ํน๋ณํ ๋
ธ๋ ฅ์ ํ์ง ์๋๋ผ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฝ๊ฒ ์ ์ ์์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค.
๋ผ. ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ ์ฌ๋ถ
๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค๋ก์๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ๋ฑ๋ก์ผโ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ ์์ (๋ค๋ง, 2ํ๋น๋จ๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ณ ์๋ ํผํด์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ 2ํ๋น๋จ๋ณ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝ๋ ์์ ์ธ 2002. 1. 26.)์ ๊ทธ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ์์ธ์ผ๋ก ํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ทธ ์ํด ๋ฐ ๊ฐํด์๋ฅผ ์์๋ค๊ณ ๋ณผ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋๋ถ๋ถ ์ ๊ฐ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ธฐ์ฐ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ 3๋
์ด ๊ฒฝ๊ณผํ๊ธฐ ์ ์ ์ ํนํ๊ถ๊ฐ์๋ฅ๋ฅผ ์ ์ฒญํ๊ฑฐ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ์์ผ๋, ์ผ๋ถ ํผํด์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ๊ฐ ๊ธฐ์ฐ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ 3๋
์ด ๊ฒฝ๊ณผํ ํ์ ์ ํนํ๊ถ๊ฐ์๋ฅ๋ฅผ ์ ์ฒญํ๊ฑฐ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ์์์ด ์ญ์์ ๋ช
๋ฐฑํ๋ฏ๋ก, ์ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ๊ธฐ๊ฐ์ด ์์ฑ๋ ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ผ๋ก ์๋ฉธํ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ๊ทธ ๋ฒ์ ๋ด์์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ๊ดํ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค(๋ค๋ง, ๋ค์์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋ฉธ์ํจ ์ฃผ์ฅ์ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ ๋ฐ์ด๋ฏ๋ก ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ผ๋ก ์ผ์ ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์์คํ ํผํด์๋ค์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ํน์ ํ์ง๋ ์๋ํ๋ค).
6. ์๋ฉธ์ํจ ์ฃผ์ฅ์ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ์๋ฉธ์ํจ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ ์ฃผ์ฅ์ ๋ํ์ฌ
์๊ณ ๋ค์, ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ฉ๋จ์ ์ ์ ๋ก ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ ๊ฐํด์๊ฐ ์ค๋ํ ์ฌ์ค์ ์์์ผ๋ก ๋ง๋ฏธ์์ ํผํด์๊ฐ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ๋ชจ๋ฅด๊ฒ ๋ ๋์๋ ์๋ฉธ์ํจ๊ฐ ์ ์ฉ๋์ง ์๋๋ค๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ ๋น์๋ถํฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ณ ์์ ์ผ๋ก ์ํํ์ฌ ์๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ์ ํํด์น์ธํ๊ฒฐ์์ ์์ก๊ณ ์ง๋์ง ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ๊น์ง ํํด์ ํจ๋ ฅ์ด ๋ฏธ์น ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ๊ฐ์
ํ์ฌ ๋ถ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ทธ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์๊ณกํ๋ ๋ฑ์ผ๋ก ์ค๋ํ ์ฌ์ค์ ์์์ผ๋ก์จ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ์์ง ๋ชปํ์๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋ฉธ์ํจ ์ฃผ์ฅ์ ์ ๋ฒ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ผ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
์ดํผ๊ฑด๋, ์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ ์ ํํ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์ด ๋ถ๋ฒํ์์ฑ๊ถ์ ์ฑ๋ฆฝ๊ณผ ํจ๊ณผ ๋ฑ ๋นํด ์ฑ๊ถ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ๊ด๊ณ์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด์ด์, ์๊ณ ๋ค์ ์ค๊ฑฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํ๋์ง ์์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์ผ๋ก๋ถํฐ ์์ ์๊ฒ ์ ๋ฆฌํ ์ผ๋ถ ์๊ฑด์ด๋ ํจ๊ณผ๋ง์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ถ์ถํ์ฌ ๊ทธ ์ ์ฉ์ ์ฃผ์ฅํ ์๋ ์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ์์ ๊ฐ์ ๋ฏธ๊ตญ๋ฒ์์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ง์ ์ ์ฉ๋จ์ ์ ์ ๋ก ํ๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ ๋์๊ฐ ์ดํด ๋ณผ ๊ฒ ์์ด ์ด์ ์๋ค.
๋. ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๋ฒ์์ ์๋ฉธ์ํจ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ ์ฃผ์ฅ์ ๋ํ์ฌ
(1) ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๊ณ ์์ ์ผ๋ก ์ํํ๊ณ ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํจ์ผ๋ก์จ ์ ํดํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋๋๋ก ํ์๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ์ ํํด์น์ธํ๊ฒฐ์์ ์์ก๊ณ ์ง๋์ง ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฐธ์ ์๋ค์๊ฒ๊น์ง ํํด์ ํจ๋ ฅ์ด ๋ฏธ์น ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด์ ํด์ฑ์ ๊ดํ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ญํ์กฐ์ฌ์ ๊ฐ์
ํ์ฌ ๋ถ์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ทธ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์๊ณกํ๋ ๋ฑ ์ค๋ํ ์ฌ์ค์ ์์์ผ๋ก ๋ง๋ฏธ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ์์ง ๋ชปํ์๊ณ , ๋ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ถ๋ฒํ์๋ ์์ ์ฃผ์ฅํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ๋ถ๋ฒํ์์ ๋ถ๊ฐ์ง์ฑ, ํผํด์ ์ ๋ณต์ฑ, ํผํด ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ์์ ์ง์์ฑ๊ณผ ์ ์ ์ฑ, ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ๊ณค๋์ฑ ๋ฑ์ ํน์ง์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ฌ์ ์ ๋น์ถ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋ฉธ์ํจ ์ฃผ์ฅ์ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ ํด๋นํ๋ค.
(2) ์๋ฉธ์ํจ์ ์ฃผ์ฅ๊ณผ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ
์๋ฉธ์ํจ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ถ๋ฆฌ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ฌ ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ๋๋ก๋ถํฐ ์งํํ๊ณ ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ๋์์ ์งํํ์ง ์๋๋ฐ, โ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋โ ๊ฒฝ์ฐ๋ผ ํจ์ ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ์ ๋ฒ๋ฅ ์์ ์ฅ์ ์ฌ์ , ์์ปจ๋ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ฏธ๋๋๋ ์กฐ๊ฑด ๋ถ์ฑ์ทจ ๋ฑ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๋งํ๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ฌ์ค์ ๊ถ๋ฆฌ์ ์กด์ฌ๋ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์์ง ๋ชปํ์๊ณ ์์ง ๋ชปํจ์ ๊ณผ์ค์ด ์๋ค๊ณ ํ์ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ฅ์ ์ฌ์ ์ ํด๋นํ์ง ์์ง๋ง, ๋ค๋ง ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์ํจ์์ฑ ์ ์ ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ ์ํจ์ค๋จ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ฒ ํ๋ ํ๋์ ํ์๊ฑฐ๋, ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ์ฑ๊ถ์๊ฐ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๊ฑฐ๋, ๋๋ ์ผ๋จ ์ํจ์์ฑ ํ์ ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์ํจ๋ฅผ ์์ฉํ์ง ์๋ํ ๊ฒ ๊ฐ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด์ฌ ๊ถ๋ฆฌ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ทธ์ ๊ฐ์ด ์ ๋ขฐํ๊ฒ ํ์๊ฑฐ๋, ์ฑ๊ถ์ ๋ณดํธ์ ํ์์ฑ์ด ํฌ๊ณ ๊ฐ์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ถ์๊ฐ ์ฑ๋ฌด์ ๋ณ์ ๋ฅผ ์๋ นํ๋ ๋ฑ์ ์ฌ์ ์ด ์์ด ์ฑ๋ฌด ์ดํ์ ๊ฑฐ์ ์ ์ธ์ ํจ์ด ํ์ ํ ๋ถ๋นํ๊ฑฐ๋ ๋ถ๊ณตํํ๊ฒ ๋๋ ๋ฑ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ํํ์ฌ ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐํ์ฌ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋ ์ ์ฃผ64) ์๋ค.
(3) ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ ์ํจ์ค๋จ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ฒ ํ๋ ํ๋์ ํ์๋์ง ์ฌ๋ถ
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์ํจ์์ฑ ์ ์ ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ ์ํจ์ค๋จ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ฒ ํ๋ ํ๋์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐํ์ฌ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ํผ๊ณ ๋ค์ด ์์ ์ฃผ์ฅํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ค๋ํ ์ฌ์ค์ ์์์ผ๋ก ๋ง๋ฏธ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ์์ง ๋ชปํ๊ฒ ํ์ฌ ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ ์ํจ์ค๋จ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ฒ ํ๋ ํ๋์ ํ์๋์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ๊ฐ ์ 3ํธ์ฆ, ๊ฐ ์ 10ํธ์ฆ์ 1์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ณต๊ธ ๋น์ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ธ TCDD์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ์๋ฆฌ์ง ์์ ์ฌ์ค, ์์ธ 1 ๋ฐ์ฌ๋ ์์ธ 1 ๋ณด๊ณ ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ด 1984.๊ฒฝ ์ด์ ์ ํํ ํํ๊ณต์ ๊ทผ๋ก์๋ค์ ๋ํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ์ ๊ธฐํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก์์ ๋ค์ด์ฅ์ ์ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ์ ๋ถ์ธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ์ถ๋ ๊ฒ์ผ๋ก์, ๊ตญ๋ฆฝ ์ฐ์
์์ ๋ณด๊ฑด์ฐ๊ตฌ์(NIOSH)์ ์ํ 1991๋
์ ์ญํ์กฐ์ฌ์์ ์๋ฐ๋ ๊ฒฐ๋ก ์ด ๋์ถ๋จ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ ํจ์ฑ์ ์์คํ์๊ณ ํํธ, ๊ด๋ จ ๊ธฐ๊ด์ ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ ์ญํ์ฐ๊ตฌ์ ๊ดํ ๊ธฐ๋งํ์ ์ฌ๋ถ๊ฐ ์กฐ์ฌ์ค์ ์๋ค๊ณ ์ง์ ํ ์ฌ์ค์ด ์ธ์ ๋๋, ์ ์ธ์ ์ฌ์ค๋ง์ผ๋ก๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ ์ํจ์ค๋จ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ฒ ํ๋ ํ๋์ ํ์์์ ์ธ์ ํ๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ๊ณ , ํํธ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ํํด์น์ธํ๊ฒฐ์์ ์์ก๊ณ ์ง๋์ง ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ๊น์ง ํํด์ ํจ๋ ฅ์ด ๋ฏธ์น ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ์์์ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฌ๋ฆฌ ์ ์ฃผ์ฅ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
(4) ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๋์ง ์ฌ๋ถ
์๋ฉธ์ํจ์ ์ฃผ์ฅ์ด ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ ํด๋นํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ก์ ์ธ์ ๋๋ โ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ์ฑ๊ถ์๊ฐ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๋ ๊ฒฝ์ฐโ๋ผ ํจ์ ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์ํจ์์ฑ ์ ์ ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ ์ํจ์ค๋จ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ฒ ํ๋ ํ๋์ ํ ๋ฐ๋ ์์์ง๋ง, ๊ทธ์ ์๋นํ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ฌ์ ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋งํ๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๋ ์ฌ์ค์ ์ฅ์ ์ฌ์ ๋ก ์กฑํ๊ณ ๋ฐ๋์ ์ฅ์ ์ฌ์ ๋ผ๊ณ ๋งํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๊ฒ์ด์ด๋ ์์ก์ ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๊ฒฝ์ฐ๋ ํฌํจ๋๋, ๋ค๋ง ์ผ๋ฐ์ธ์ ๋์ผ๋ก ๋ณด์์ ๋ ๊ทธ๋ฌํ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค๋ ๋ฑ์ ์ฌ์ ์ด ์์ด ์ฑ๊ถ์๊ฐ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ์ง ์๋ํ ๊ฒ์ด ์ฌํ์ ์ผ๋ก ์๋นํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ ์ ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์์ก์ ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์ ์ฑ๋ฌด์์ธก์ ์ํ์ฌ ์ ๋ฐ๋์์ ํ์๋ ์๋ค๊ณ ํด์๋๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ผ๋ก ๋์์ ์ดํผ๊ฑด๋, ์์ ์ธ์ ํ ์ฌ์ค๊ด๊ณ๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ์ ์ ์๋ค.
โ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ๊ณ ์ฝ์ ํผํด๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํ์ฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ์์ก์ ํตํ์ฌ ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์
์ฆํ์ฌ ๋ฒ์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋ฐ์ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ด๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์ด๋ ์ ๋ ์ ์ ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์์ ์ ๋ฌผ๋ก ๊ทธ ์ดํ์๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ง๋ณ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์
์ฆํ ์ ์๋ ์์์ํ์ , ๋ณ๋ฆฌํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๊ฑฐ์ ์์ด ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ญํ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์
์ฆ๋ ์๋ฐ์ ์๊ณ , TCDD๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์๋ง์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ฌ์ด์ ๋ถ์ผ์น๋ ์ญํ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ํ๊ณ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ ๋ฌธ๊ฐ ์ง๋จ์ ์ํ์ฌ ๋
ผ๋์ ์ฌ์ง์์ด ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์กด์ฌ๊ฐ ์ธ์ ๋๊ณ ์๋ ์ง๋ณ์ ๊ทนํ ์ ํ์ ์ด์๋ค. ๋ํ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋์์ผ๋ก ํ ์ญํ์กฐ์ฌ๋ค์์๋ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ์ผ๊ด๋ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ถ๋์ง ๋ชปํ์๊ณ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋ํ TCDD ๋
ธ์ถ์ธก์ ์ ์ด๋ ค์์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ๋น์ฑ์ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ๋ ์ฝ์ง ์์๋ค. ๋์ฑ์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ๋์์ผ๋ก ํ ๊ณต์์ ์ธ ์ญํ์กฐ์ฌ๊ฐ 1996.๊ฒฝ ์ฒ์์ผ๋ก ์ํ๋์์ผ๋, ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ญํ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ์ฑ์ ์๋ฌธ์ ์ ๊ธฐ๋์ด ๊ณผํ์ ํ๋น์ฑ์ ์ง๋์ง ๋ชปํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋์๋ค. ํํธ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ์ํ์ฌ ๊ธฐ์กด์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ๋ํ ์ข
ํฉ์ ์ธ ๊ฒํ ยทํ๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ก์ผ๋, ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ์์๋ ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์, ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์, ํธ์งํจ๋ณ, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ ๋ฑ๋ง์ด ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ธ์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋์์ ๋ฟ์ด๋ค.
โก ์์ ๊ฐ์ด ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์กฐ์ฐจ ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌยท๋ถ์์ด ์ฝ์ง ์๊ณ ์ผ๊ด๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ๊ฑฐ๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ๋น์ฑ์ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ด ์ด๋ ค์ด ์ํฉ์์, ์ ๋ฌธ์ ์๊ฒฌ์ ๊ฐ์ง์ง ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ทธ๋ฌํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์
์ยท๋ถ์ํ ํ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์์ ๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ๋ฒ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ์ฌ ์ ์ ํ ์ฃผ์ฅยท์
์ฆ์ ์ํํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ํ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋๋ถ๋ถ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ ํด๋นํ์ง ์๋ ๋ค๋ฅธ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ด๋ ํ์ ์์ฆ๋ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์๊ณ ๊ทธ๋ฌํ ์ง๋ณ๋ค๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ฏฟ๊ณ ์์์ผ๋, ๊ทธ๋ฌํ ์ง๋ณ๋ค๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจํ ๋งํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋์ฑ ๋ถ์กฑํ์๋ค.
โข ํํธ, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ์ผ๋ถ๋ง์ด ์ผ๊ด๋๊ณ ์ ๋ขฐํ ๋งํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ํ์ฌ ๋ท๋ฐ์นจ๋ ๋ฟ์ด๊ณ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ๋๋ถ๋ถ๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์์ฆ์ ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ๋งํ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ ํ์ ์ด๊ฑฐ๋ ๋ถ์กฑํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์์ฒด๊ฐ ๊ตญ๊ฐ๋ณด์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ด๊ณ ์ํด๋ฐฐ์์ ๊ดํ ํน๋ณ๋ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋น๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ๋๋ ํ์ ์์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋จ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ง๋ณ ๋ฐ์๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ์ฌ ์ด๋ ์ ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ด๊ณ ํ์ค์ ์ธ ์ธ์์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์ฌ์ค๋ก์ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์
์ฆ๋ ์ ์์์ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ค.
โฃ ๋ํ, ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ 10๋
๊ฐ์ ๊ฑธ์น ์กฐ์ฌ๋ณด๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ๋ณด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, TCDD ๋๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ดํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๋๋ ๊ณผํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ถ์ ๋์ด ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ๋ฒ์๊ฐ ํ๋๋์ด ๊ฐ๋ ์ถ์ธ์ ์์ด, ๊ธฐ์กด์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ์ผ๊ด๋์ง ๋ชปํ๊ฑฐ๋ ์๋ฐ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ์ง๋ณ๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ์ง ์๋๋ค๊ณ ๋จ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , ํฅํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ์ ๊ทธ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๋ ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋ค. ์ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ ๊ฐ์ด๋ฐ 2ํ๋น๋จ๋ณ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ด ๊ณ์์ค์ด๋ 2002.๊ฒฝ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๋ณด๊ณ ์์์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ํ ๋๋ก TCDD์์ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ง๋ณ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ทธ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ฌ์ ์ด์ง๋ง ์ ํ์ ์ธ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝยท๋ถ๋ฅ๋์๊ณ , ์ด์ ๊ธฐํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ๊ณผ ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์ง๋ณ ๋๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ผ๋ก ์ถ๊ฐ๋์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฌํ ๊ฒฝํฅ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ฒ ํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
โค ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ ๋ฏธ๊ตญ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ TCDD์ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจํ๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๊ณผ ์๋ฐ๋๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํํตํ๋ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ฐํยท์ ์ํ์ฌ ์๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ด๋ จ ์์ก์์๋ TCDD์ ๊ฐ์ข
์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ถ์ธํ๋ฉด์ ๊ทธ ์ฃผ์ฅ์ ๋ถํฉํ๋ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ ์ถํ์ฌ ์๋ค.
โฅ ๋ฏธ๊ตญ์์๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์ํ์ฌ 1979.๊ฒฝ๋ถํฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ ์์ธ์ผ๋ก ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก์ด ์ง๋จ์์ก์ผ๋ก ์ ๊ธฐ๋์์ผ๋ ์ ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฐํจ ์ฌ๋ถ๋ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์ค์ฒด์ ์ธ ์ฌ๋ฆฌยทํ๋จ์ ์ด๋ฅด์ง ๋ชปํ๊ณ 1984.๊ฒฝ ํํด์น์ธํ๊ฒฐ๋ก ์ข
๊ฒฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ์ดํ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ํ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์์ก๋ค์ด ๊ณ์ ์ ๊ธฐ๋์์ผ๋ ํผ๊ณ ์ธก์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ๊ธฐํ ์ฝ์ํ๊ฒฐ๋ก ๊ทธ ์ฒญ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐ๋์ด ์๋ค. ๋ํ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ฅผ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ ๋ถ๋ฅผ ์๋๋ก ๊ฐ ์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์์ก๋ค๋ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐ๋์๋ค.
โฆ ํํธ, ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์ด ๊ฒฐํจ ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ์ํด๋ฅผ ์ฃผ์ฅยท์
์ฆํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐ ๋ฐ ๊ทธ ๊ฒฐํจ ์ฌ๋ถ์ ๊ดํ ์๋ฃ๋ค๊ณผ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ์ ๊ดํ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์๋ฃ๋ค์ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ฐ, ์์ ๊ฐ์ ์๋ฃ๋ค์ ๋ชจ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค ๋๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์ด ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค ๊ฐ๊ฐ์ธ์ผ๋ก์๋ ๊ทธ ์ ๊ทผยทํ๋ณด์ ์๋นํ ์ ์ฝ์ด ๋ฐ๋ฅด๊ณ , ์ด๋ฅผ ์
์ํ๋ค๊ณ ํ์ฌ๋ ์ด๋ฅผ ๋ถ์ํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ๋ ๊ฒ์ด ์ฝ์ง ์์ ๋ฐ๋ฉด, ์ ์ธ๊ณ์ ์ธ ์์
ํ๋์ ํผ์น๋ ์ด๊ตญ์ ๊ธฐ์
์ธ ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ์์ ๊ฐ์ ์๋ฃ์ ์
์ยท๋ถ์์ด ํจ์ฌ ์ฉ์ดํ๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค๊ณผ ์์ก์ํ๋ฅ๋ ฅ์์ ํ๊ฒฉํ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ด ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ์์ก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋์ฒํ๊ธฐ๋ ํ์ค์ ์ผ๋ก ์ฝ์ง ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ๋ค์๊ฒ ์ง๋จ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ํผํด์ ๊ตฌ์ ๊ฐ ๋ฌธ์ ๋ ์ฌ์์ ์์ด ์ง๋จ์์ก์ ์ ๋๊ฐ ์๋ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์์๋ ๊ทธ ํผํด์๋ค์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๊ฐ ๋์ฑ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
์์ ๊ฐ์ โ ๋ด์ง โฆํญ์ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ด ํ์ค์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ์๊ณ , ๊ทธ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋ก๋ ์ฌ์ ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋์ด ๊ทธ๋ฌํ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ํ๊ฒ ๋์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ์ธ ํผ๊ณ ๋ค์ ์๋๋ก ๊ณ ์ฝ์ ํผํด์ ๊ด๋ จํ ์ํด๋ฐฐ์์์ก์ ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ฌ์ ์ด ์กด์ฌํ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค.
๋ค. ์๊ฒฐ๋ก
๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ ํ์ฌ์ ๋ํ์ฌ ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐํ์ฌ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด์ ๊ดํ ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๊ณ , ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ผ๋ถ ์ธ์ ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฅ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ ๋ฐ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ ์์ฑ์ ๊ดํ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์์์ผ๋ก ๋์๊ฐ๋ค.
โ
จ. ์ํด๋ฐฐ์์ ๋ฒ์
1. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ํฌ๊ด์ ์์๋ฃ ์ฒญ๊ตฌ
์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ฒ ๋ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ชจ๋ ๋ด๊ณผ์ ์ธ ์ง๋ณ๋ค๋ก์ ๊ณ์ ์
ํ๋๊ณ ์๊ณ ํฅํ ํฉ๋ณ์ฆ์ด๋ TCDD๋ก ์ธํ ์๋ก์ด ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ผ๋ถ ํผํด์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ๋ฌํ ์ง๋ณ๋ค์ ๋ณต์๋ก ๊ฐ์ง๊ณ ์๊ณ , ๋ํ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ๋ฉด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ๋ค์ 2์ธ์๊ฒ๋ ์ ์ ๋ ์ ์์์ด ๋ฐํ์ง ์ํ๋ก์, ์์ ๊ฐ์ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์
๊ฒ ๋ ๊ธฐ์กด์ ์ฌ์ฐ์ ์ํด๋ ์ฌ์ค์ ๊ทธ ์ฐ์ ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ๋ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํ๊ฒฐ์ ๊ธฐํ๋ ฅ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค๋ก์๋ TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์ฅ๋์ ๋ฐ์ํ ์ํด๋ฅผ ๋ฏธ๋ฆฌ ์ฒญ๊ตฌํ ํ์์ฑ์ด ์๋๋ฐ ๊ทธ ์ฅ๋์ ์ํด๋ฅผ ์ฐ์ ํ๋ ๊ฒ๋ ๋
ผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์๊ณ ๋ค์ ์์ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ๊ฐ์ํ์ฌ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ์์๋ฃ์ ๋ณด์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐ๋ผ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ๊ธฐ์กด์ ๋ฐ์ํ์๊ฑฐ๋ ์ฅ๋ ๋ฐ์ํ ์ฌ์ฐ์ , ์ ์ ์ ์ํด๋ฅผ ๋ชจ๋ ํฌํจํ๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ํฌ๊ด์ ์์๋ฃ๋ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ณ๋ก ๊ฐ ๊ธ 300,000,000์์ ์ํด๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๋ค.
๋. ์์๋ฃ ์ก์์ ์ฐ์
์๊ณ ๋ค์ ์์ ๊ฐ์ ํฌ๊ด์ ์์๋ฃ์ ์ก์ ์ฐ์ ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ, โ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ชจ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋๊ณ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์๋ฒ์ ์ํ์ฌ ์์ด๋ฑ๊ธ(1๊ธ 1ํญ ๋ด์ง 7๊ธ, ๋ฑ์ธ)์ ๋ถ์ฌ๋ฐ๊ณ ์๋๋ฐ, ๊ทธ ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ๋ผ ์์๋ฃ ์ก์๋ฅผ ์ฐจ๋ฑ ์ ์ฉํ๋, ๋ฏธ๊ตญ ํํด์น์ธํ๊ฒฐ์์ ์ธ์ ๋ ํํด๊ธ์ก์ 1์ธ๋น ๋ฐฐ๋น์ก์ ํ์ฌ์ ํํ๊ฐ์น๋ก ํ์ฐํ์ฌ ๊ทธ ๊ธ์ก์ ์์๋ฃ์ ์ฐ์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ผ์์ผ ํ๊ณ , โก ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ์ ๋ถ๋ก๋ถํฐ ๊ทธ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ๋ผ ๋งค์ ์ผ์ ์ก์ ๋ณด์์ ์ง๊ธ๋ฐ๊ณ ์์ผ๋, ์ ๋ณด์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์
์ ์ํด๋ฅผ ์ ๋ณดํ๋ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ธ์์ด ์๋๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ๊ทธ ์์๋ฃ ์ก์์ ์ฐ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์๋ ์๋ ๋๋ฉฐ, โข ์ด ์ฌ๊ฑด ํ๊ฒฐ์ด ํ์ ๋๋๋ผ๋ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ตญ๋ด์ ๋ฑ๋กํ ํนํ๊ถ๋ค์ ๊ทธ ์กด์๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฒฝ๊ณผ ๋ฑ์ผ๋ก ์ฌ์ฐ์ ๊ฐ์น๊ฐ ๊ฑฐ์ ์์ค๋จ์ผ๋ก์จ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ๊ตญ๋ด์์ ์ ํ๊ฒฐ์ ์งํํ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ฌ์ฐ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ ์์ด, ์ธ๊ตญ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํ์ ํ๊ฒฐ์ ์น์ธ๋ฐ์ ์งํํ ์๋ฐ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ธ๊ตญ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํ๊ฒฐ์ ์งํํ๋๋ฐ ์์๋ ๋ณํธ์ฌ ๋ณด์๋ ๊ทธ ์ํด์ก์ผ๋ก์ ๋ฐฐ์๋์ด์ผ ํ๊ณ , โฃ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ๋น์ ์ด๋ฏธ ์ฌ๋งํ ํผํด์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ 1๊ธ 1ํญ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํด๋นํ๋ ์์๋ฃ๊ฐ ์ง๊ธ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ๊ทธ ์ ์กฑ(๋ฐฐ์ฐ์ ๋๋ ์๋
) ์ค 1์ธ์ด ๋ํ๋ก ์ ์ ์๊ฐ ๋์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ ์ฐธ์ฌํ๊ณ ์๊ณ , ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์๋ช
์ด๋ ๊ฑด๊ฐ์ด ์นจํด๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ํผํด์์ ์ง๊ณ์กด์, ์ง๊ณ๋น์ ๋ฐ ๋ฐฐ์ฐ์๋ก์๋ ํผํด์์ ๋
๋ฆฝํ์ฌ ์์๋ฃ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋ฏ๋ก, ์ ์ฌ๋งํ ํผํด์๋ค์ ์ ์กฑ ๋ํ์ธ ์ ์ ์์๊ฒ ๊ทธ ๋ง์ธ์ ์์๋ฃ ์ ์ก์ด ์ง๊ธ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
2. ํฌ๊ด์ ์์๋ฃ์ ๊ดํ์ฌ
๋ฒ์์ ์์๋ฃ์ก์ ์ฐ์ ํจ์ ์์ด์ ํผํด์์ธก๊ณผ ๊ฐํด์์ธก์ ์ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ์ฐธ์ํ์ฌ ๊ทธ ๊ธ์ก์ ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ฏ๋ก ํผํด์๊ฐ ๊ฐํด์๋ก๋ถํฐ ๋นํด ์ฌ๊ณ ๋ก ์
์ ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ ๋ํ์ฌ ๋ฐฐ์์ ๋ฐ์ ์ ์๋์ง์ ์ฌ๋ถ ๋ฐ ๊ทธ ๋ฐฐ์์ก์ ๋ค๊ณผ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ๋ ์์๋ฃ์ก ์ฐ์ ์ ์ฐธ์ ์ฌ์ ๊ฐ ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฌผ๋ก ์ด๋ฉฐ ํนํ ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ ๋ฐ์์ด ์ธ์ ๋๋๋ฐ๋ ์
์ฆ๊ณค๋ ๋ฑ์ ์ด์ ๋ก ๊ทธ ์ํด์ก์ ํ์ ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์ฌ ๊ทธ ๋ฐฐ์์ ๋ฐ์ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ์์๋ฃ์ ์ฆ์ก์ฌ์ ๋ก ์ฐธ์ํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋, ์ด๋ฌํ ์์๋ฃ์ ๋ณด์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ ๋ฐ์์ด ์ธ์ ๋๋๋ฐ๋ ์ํด์ก์ ํ์ ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์ฌ ๊ทธ ์ํด ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ์๊ฒ ๋จ์ผ๋ก์จ ํผํดํ๋ณต์ด ์ถฉ๋ถํ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ฅผ ์ฐธ์ํ์ฌ ์์๋ฃ์ก์ ์ฆ์กํจ์ผ๋ก์จ ์ํด์ ๋ณด์ ๋ถ๊ท ํ์ ์ด๋ ์ ๋ ๋ณด์ํ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ํจ๋ถ๋ก ๊ทธ ๋ณด์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ฅํ์ฌ ๊ทธ ์ฌ์ฐ์ ์ํด์ก์ ํ์ ์ด ๊ฐ๋ฅํจ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ํธ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์์๋ฃ์ ๋ช
๋ชฉ ์๋ ์ฌ์ค์ ์ํด์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊พํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ผ์ ํ์ฉ๋์ด์๋ ์๋ ์ฃผ65) ์ผ์ด๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ผ๋ก ๋์์ ๋ณด๊ฑด๋, ์ด์ ๊ฐ์ด ์์๋ฃ์ ๋ณด์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํ์ฌ ์ผ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ์ฐ์ ์ํด๋ ์์๋ฃ์ ์ฆ์ก์ฌ์ ๋ก ์ฐธ์ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฐํดํ์๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ๋ ์ฌ์ฐ์ , ์ ์ ์ ์ํด ๋ฑ ๋ชจ๋ ์ํด๋ฅผ ํฌ๊ดํ์ฌ ์ผ์ฒด๋ก์ ํ์
ํ๋ ํฌ๊ด์ ์์๋ฃ์ ๊ฐ๋
์ ๋ณ๋๋ก ์ธ์ ํ์ง ์๋ํ๋ค.
ํํธ, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ๋ค์ ๊ฐ ์๊ฒ ๋์๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋จ์ผ๋ก์จ ๋
ธ๋๋ฅ๋ ฅ์ ์ผ์ ๋ถ๋ถ์ ์์คํ๊ณ ๊ทธ ์น๋ฃ๋น๋ฅผ ์ง์ถํ๋ ๋ฑ์ผ๋ก ์ฌ์ฐ์ ์ํด๋ฅผ ์
๊ฒ ๋์์ ๊ฒ์์ ๊ฒฝํ์น์ ์ถฉ๋ถํ ์ธ์ ํ ์ ์์ผ๋, ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ธํ ๋
ธ๋๋ฅ๋ ฅ ์์ค์ ์ ๋๋ฅผ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋ฆฝ๋ ๊ฒ์ด ์์ง ์๊ณ , ๊ทธ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ์ดํ ๊ทธ๊ฒ์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์ฌ์ ์ ์ธ์ํ๊ธฐ๊น์ง(๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก์ ๋ฑ๋ก๋ ๋๊น์ง) ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ํ์ฌ์ ๋๋นํ์ฌ ๊ทธ ์ง์ถํ ์น๋ฃ๋น ๋ฑ์ ์๋ฃ๋ฅผ ํ๋ณดํ์ฌ ๋์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์ ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์
๊ฒ ๋ ์ฌ์ฐ์ ์ํด๋ ๋๋ถ๋ถ ๊ทธ ์ก์๋ฅผ ํ์ ํ๊ฑฐ๋ ์
์ฆํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ฑฐ๋ ๊ณค๋ํ์ฌ ์ด๋ฅผ ์ ๋ณด๋ฐ์ ์ ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฐํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ ์๊ฒ ๋จ์ผ๋ก์จ ์๋นํ ์ ์ ์ ๊ณ ํต์ ๋ฐ์์ ๊ฒ์ด ๊ฒฝํ์น์ ๋ช
๋ฐฑํ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์ ์ด๋ฅผ ๊ธ์ ์ผ๋ก๋๋ง ์์ํ์ฌ ์ค ์๋ฌด๊ฐ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์์๋ฃ์ ๋ณด์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํ์ฌ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ทธ ์ฌ์ฐ์ ์ํด๋ฅผ ์ ๋ณด๋ฐ์ ์ ์๊ฒ ๋ ์ฌ์ ๋ ์์๋ฃ ์ฐ์ ์์ ์ฆ์ก์ฌ์ ๋ก ์ฐธ์ํ๊ธฐ๋ก ํ๋ค.
3. ์์๋ฃ์ ์ฐ์
๊ฐ. ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์์ด๋ฑ๊ธ
(1) ๊ด๋ จ ๋ฒ๊ท
๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ๋ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ, ๋๋ฒ ์ํ๋ น์ ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ ์ํ๋ฉด, ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋ก๋ ์๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ด ์ค์ํ๋ ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ์์ ์ ๋ฒ ์์ ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํด๋นํ๋ ์ ์ฒด์ฅ์ ๋ฅผ ์
์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ ๋ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์๊ตฐ๊ฒฝ์ผ๋ก์ ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณด์ ๋ฑ์ ์์ฐ๋ฅผ ๋ฐ๋๋ก ๋์ด ์๊ณ , ๊ทธ ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ ๋์์๊ฐ ๋ณธ์ธ์ ๊ท์ฑ
์ฌ์ ์์ด ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ง ๋ชปํ๊ณ ์ฌ๋งํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์๋ฉด์ฌ์ฌ์ ์ํ์ฌ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํ์ ๋ฐ์ ์ ์๋๋ก ํ๊ณ ์๋ค. ๋ํ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๊ทธ ์์ด ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ 1๊ธ ๋ด์ง 7๊ธ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ๊ณ , 1๊ธ์ 1ํญ ๋ด์ง 3ํญ์ผ๋ก, 6๊ธ์ 1ํญ ๋ฐ 2ํญ์ผ๋ก ์ธ๋ถํ์ฌ ํ์ ํ๋, ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํ์ ์ ์ ๋ฒ ์ํ๋ น [๋ณํ 3] ์์ด๋ฑ๊ธ๊ตฌ๋ถํ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ท์ ๋ ์์ด๋ฑ๊ธ๋ณ ์ ์ฒด์์ด์ ์ ๋์ ๋ฐ๋ฅด๊ณ , ์ ํ์ ์ ์ฒด์์ด ์ ๋์ ๊ท์ ๋์ง ์๋ํ ์ ์ฒด์ฅ์ ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์์ด์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ์ ํ์ ๊ท์ ๋ ์ ์ฒด์์ด ์ ๋์ ์คํ์ฌ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํ์ ํ๋๋ก ๊ท์ ๋์ด ์๋ค.
(๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ ์ํ๋ น [๋ณํ 3] ์์ด๋ฑ๊ธ๊ตฌ๋ถํ์ ์์ด๋ฑ๊ธ๋ณ๋ก ๊ท์ ๋ ๊ฐ ์ ์ฒด์์ด๋ฅผ ๋งฅ๋ธ๋ผ์ด๋์ ํ์ ์ฅํด์ ๋ํ ์ข
ํฉํ๊ฐํ์ ๋น์ถ์ด ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ํ๊ฐํด ๋ณด๋ฉด, ์์ด ์ ๋๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์คํ 1๊ธ 1ํญ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋ ์ ์ฒด์์ด๋ค์ 100%์ ๋
ธ๋๋ฅ๋ ฅ์์ค์ ํด๋นํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด๊ณ , ๊ทธ ์ดํ์ ์์ด๋ฑ๊ธ๋ณ ์ ์ฒด์์ด ์์ผ๋ก ๊ทธ ๋
ธ๋๋ฅ๋ ฅ์์ค๋ฅ ์ด ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ฐจ ๋ฎ์์ง๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค)
ํํธ, ์ ์ฒด์์ด์ ํ์ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ 6๊ธ ์ด์์ ์ ์ฒด์์ด๊ฐ 2๊ฐ ์ด์์ธ ์์ ๋ํ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ์ข
ํฉํ์ ๊ธฐ์ค์ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ ์ํ๊ท์น์ ์์ธํ๊ฒ ๊ท์ ([๋ณํ 3])๋์ด ์๋๋ฐ, ์ ์ข
ํฉํ์ ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ณด๋ฉด, ๋์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ์ฒด์์ด๊ฐ 2๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ๊ฐ ์ ์ฒด์์ด๋ณ ์์ด๋ฑ๊ธ ์ค ๋์ ๋ฑ๊ธ ๋ณด๋ค ํ๋ ์์ ๋ฑ๊ธ์ผ๋ก ์ข
ํฉํ์ ํ๊ณ , ์ ์ฒด์์ด๊ฐ 3๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ฐ์ ์์ด์ ๋๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋์ ์์ด๋ฑ๊ธ๊ณผ ๋ ๋ฒ์งธ๋ก ๋์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ์ข
ํฉํ์ฌ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํ์ ํ ๋ค์ ๊ทธ ์์ด๋ฑ๊ธ๊ณผ ์ธ ๋ฒ์งธ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๋ค์ ์ข
ํฉํ์ฌ ์ฐ์ ์ข
ํฉํ์ ํ ์์ด๋ฑ๊ธ ๋ณด๋ค ํ๋ ์์ ๋ฑ๊ธ์ผ๋ก ํ์ ํ๊ณ ์๋ค.
(2) ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์์ด๋ฑ๊ธ ํ์ ๋ฐ ์ ์ฉ
์ด ๋ฒ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ ๋ํ 2005. 10. 20.์ ๋ฐ 2005. 12. 12.์ ๊ฐ ์ฌ์ค์กฐํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ดํฌ๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋จ์ผ๋ก์จ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ๋ค์ ๊ฐ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋ก๋์๊ณ , ๊ทธ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์์ด๋ฑ๊ธ-ํ์ โ๋์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ด ๊ธฐ์ฌ๋ ํผํด์๋ค์ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ด ์ค์ํ๋ ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ์์ด๋ฑ๊ธ-ํ์ โ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํด๋นํ๋ ์ ์ฒด์ฅ์ ๋ฅผ ์
์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ค(์ดํ ์ ํ์ ๋ ์์ด๋ฑ๊ธ์ โํ์ ์์ด๋ฑ๊ธโ์ด๋ผ ํ๋ค), ์ ํผํด์๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ 2๊ฐ ์ด์(๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋์ง ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ ํฌํจํ๋ค) ๋ณด์ ํ ํผํด์๋ค์ ํ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๊ทธ ๋ณต์์ ์ ์ฒด์์ด์ ๋ํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ ์ํ๊ท์น์์ ์์ด๋ฑ๊ธ ์ข
ํฉํ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์ข
ํฉํ์ ๋ฐ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ธ ์ฌ์ค, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋์์ผ๋ ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ด ์ค์ํ๋ ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ง ์์ ์ผ๋ถ ํผํด์๋ค(๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก์ ํ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๊ธฐ์ฌ๊ฐ ์๋ ํผํด์๋ค)์ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ด๋ฑ๊ธ ํ์ ์ ์์ง ๋ฐ์ง ์์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
์ ์ธ์ ์ฌ์ค๊ณผ ์์ ๋ณธ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ๊ณผ ๋๋ฒ ์ํ๋ น, ์ํ๊ท์น์ ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ ํ์ ๋ฐ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ์ ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์
๊ฒ ๋ ์ํด์ ์ ๋๋ฅผ ๊ฐ๋ ํ ์ ์๋ ์ฃผ์ํ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ผ์ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ค๋ง, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ์ 2๊ฐ ์ด์ ๋ณด์ ํ ์๋ก์ ๊ทธ ๋ณด์ ์ง๋ณ๋ค์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋์ง ์์ ์ง๋ณ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์ข
ํฉํ์ ๋ฐ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ๊ตญํํ ์์ด๋ฑ๊ธ์ผ๋ก ๋ค์ ์กฐ์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์์ ๋ณธ ์์ด๋ฑ๊ธ ์ข
ํฉํ์ ๊ธฐ์ค์ ์ญ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์๋ ์ ์ฒด์์ด๊ฐ 1๊ฐ ํฌํจ๋ ๋์๋ ๊ทธ ํ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์์ ํ ๋ฑ๊ธ์, ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์๋ ์ ์ฒด์์ด๊ฐ 2๊ฐ ํฌํจ๋ ๋์๋ ๊ทธ ํ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์์ ๋ ๋ฑ๊ธ์ ๋ฎ์ถ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ทธ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ์กฐ์ ํ๋, ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ด๋ฑ๊ธ ์ข
ํฉํ์ ์ 6๊ธ ์ด์์ ์ ์ฒด์์ด์ ๋ํ์ฌ๋ง ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ ์์ด๋ฑ๊ธ ์กฐ์ ์ ํํ์ 6๊ธ 2ํญ์ผ๋ก ํ๊ธฐ๋ก ํ๋ค(์ ์กฐ์ ๋ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์์ด๋ฑ๊ธ-์ ์ฉโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์์ด๋ฑ๊ธ๊ณผ ๊ฐ๋ค).
๋ํ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ๊ตญ๊ฐ๋ณดํ์ฒ์ฅ์ด ์ค์ํ๋ ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ง ์์ ์ํ์์ ์ฌ๋งํ๊ฑฐ๋ ์์ง ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ง ์์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํ์ ์ ๋ฐ์ง ์์ ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์ฒด๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์๋ค๋ฉด ๊ทธ ํด๋น ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ๋ค๋ฅธ ํผํด์๋ค์ด ๋ณดํธ์ ๋๋ ํ๊ท ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๊ฐ์ฅ ๋๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฅผ ๊ทธ ์ํด ์ ๋์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ผ๊ธฐ๋ก ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ๊ฐ ์ง๋ณ๋ณ๋ก ํผํด์๋ค์ด ๊ฐ์ฅ ๋ณดํธ์ ๋๋ ํ๊ท ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก์ ์ง๋ณ ๋ณด์ ํํฉ์ ๋น์ถ์ด ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ณด๋ฉด(๊ด๋ จ ์ฌ๊ฑด์ธ์ด ๋ฒ์ 2002๋32662ํธ ์ฌ๊ฑด์ ํผํด์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ์ง๋ณ ํํฉ๋ ๊ณ ๋ คํ์๋ค), ๋นํธ์งํจ์ํ์ ์(์ง๋ณ์ฝ๋ 1, ์ดํ ๊ดํธ์์ ๋ชจ๋ ํด๋น ์ง๋ณ์ฝ๋๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค)์ 3๊ธ, ์ฐ์กฐ์ง์ก์ข
์(2)์ 3๊ธ, ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ(3)์ 6๊ธ 2ํญ, ํธ์งํจ๋ณ(6)์ 3๊ธ, ํ์(7)์ 3๊ธ, ํ๋์(8)์ 2๊ธ, ๋ค๋ฐ์ฑ๊ณจ์์ข
(A)์ 3๊ธ, ์ ๋ฆฝ์ ์(B)์ 5๊ธ, ๋น๋จ๋ณ(D)์ 7๊ธ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ํ์ ์ ๋ฐ์ง ์์ ํผํด์๋ค์๊ฒ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ์ ์ฉํ๋ฉด ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์์ด๋ฑ๊ธ-์ ์ฉโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์์ด๋ฑ๊ธ๊ณผ ๊ฐ๋ค(์ด๋ฏธ ์ฌ๋งํ ํผํด์๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ ๊ทธ ๋ณด์ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์ง๋ณ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ฌ๋งํ์์์ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ๋ถ์กฑํ๋ฏ๋ก, ์ ํผํด์๋ค์ ๋ํ ์์ด๋ฑ๊ธ์ 1๊ธ 1ํญ์ด ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค).
๋. ์์๋ฃ ์ฐ์ ์ ๊ณ ๋ คํ ์ฌ์
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋ ์ง๋ณ๋ค์ ์ฅ์ ์ ๋๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋ ์์ด๋ฑ๊ธ์ ๋น๋กฏํ์ฌ, ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด์ ๋ฐ์ ๋ฐ ํ๋์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ณ๋ค๋ฅธ ๊ณผ์ค์ด ์๋ ์ , ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ์ฌ์ฐ์ ์ํด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ ๊ทธ ์ํด์ก์ ์ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ฑฐ๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ์ฌ ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ๋ณ๋๋ก ์ฒญ๊ตฌํ์ฌ ์ ๋ณด๋ฐ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ , ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋๋ถ๋ถ์ด ์๋น ๊ธฐ๊ฐ ๊ทธ ์์ธ์ ์ ๋๋ก ์์ง ๋ชปํ ์ฑ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๊ณ ํต๋ฐ์ ์จ ์ , ๊ณ ์ฝ์ ์ ํจ์ ๋ TCDD๋ ํ์ฌ๊น์ง ์๋ ค์ง ์ต๊ณ ์ ์ ๋
์ฑ ๋ฌผ์ง๋ก์จ ์ธ์ฒด ๋ด์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ์๋ฅํ๋ฉด์ ๊ทธ ์ ์ ์ ๋ฐํ ๋ฑ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณ ๋ค์ํ ๊ฑด๊ฐ์์ ์ํด๋ฅผ ์ด๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ค์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ถ์ ๋์ด ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ TCDD ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ๋ฒ์๊ฐ ํ๋๋์ด ๊ฐ๋ ์ถ์ธ์ ์์ด, TCDD์ ๋
ธ์ถ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค๋ก์๋ ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋ ์ง๋ณ ์ธ์ TCDD๋ก ์ธํ ๋ค๋ฅธ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ์ฌ๋ ์ผ๋ คํ ์๋ฐ์ ์์ด ๊ทธ๋ก ์ธํ ์ ์ ์ ๊ณ ํต์ ๊ณ์ ๋ฐ์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ , ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋๋ถ๋ถ ๊ฒฐํผํ์ฌ ๊ฐ์กฑ์ ์๊ณ๋ฅผ ์ฑ
์์ ธ์ผ ํ ์ง์์ ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ๋ฐ์์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ฐ์ ์ , ๊ฒฝ์ ์ ์ผ๋ก ์๋นํ ๊ณค๋์ ๊ฒช์ด ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ , ํํธ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ ์ฐธ์ ํ ๋ฏธ๊ตญ ๋ฐ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ ๋ฑ ์ฐ๋ฐฉ๊ตญ ๊ตฐ์ธ๋ค์ ์๋ช
๋ฐ ์ ์ฒด์ ์์ ์ ํ๋ณดํ๋ ๋ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ค๊ณ ํ๋จํ๊ณ ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ์์ฐํ๋๋ก ํ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๊ณ ์ฝ์ ๊ฒฐํจ์ 2,4,5-T๋ฅผ 100% ๊ฐ๊น์ด ์๋๋ก ์ฌ์ฉํ๋๋ก ํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ค๊ณ์์ ๋น๋กฏ๋ ์ธก๋ฉด๋ ์๋ ์ , ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ์ ์์ํฉ์์ ๋ฐฉ์๋ฌผ์์์ฐ๋ฒ์ ๊ธฐํ ๋ฏธ๊ตญ ์ ๋ถ์ ์ฃผ๋ฌธ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ์ ์กฐยท๊ณต๊ธํ๊ฒ ๋์๋ ์ ๋ฑ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ณ๋ก ์ ๋ํ๋ ์ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ์ฐธ์ํ์ฌ, ๊ทธ ์์๋ฃ ์ก์๋ฅผ ์ฐ์ ํ๊ธฐ๋ก ํ๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์์์ฐ๋ฒ์ ์ํ ๋ณด์์ ๋์ ๋ชฉ์ ๊ณผ ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ ์ทจ์ง์ ๋น์ถ์ด ๋ณด๋ฉด, ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์ ๋ฑ์๊ฒ ์ฐ๊ธ, ๊ฐ์ข
์๋น ๋ฑ ๋ณด์๊ธ์ ์ง๊ธํ๋ ์ ๋๋ ๊ทธ๋ค์ ์ํ ์์ ๊ณผ ๋ณต์ง ํฅ์์ ๋๋ชจํ๋ค๋ ์ฌํ๋ณด์ฅ์ ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ทธ๋ค์ ๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ๊ณตํ์ด๋ ํฌ์์ ๋ํ ์๋ถ์ ์์ฐ๋ฅผ ์ํํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ๋ ์ ๋์๋ ๊ทธ ์ทจ์ง๋ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ๊ณผ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต์ ์์ฐ๋ฒ์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ์์ด๋ฑ๊ธ๋ณ๋ก ๋งค์ ์ผ์ ์ก์ ๋ณด์๊ธ์ ์ง๊ธ๋ฐ์ ์๊ณ ์์ผ๋ก๋ ๊ณ์ํ์ฌ ๋ฐ์ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ๋๋ผ๋, ์ด๋ฅผ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ๊ธฐํ์ฌ ๋ฐฐ์ํ์ฌ์ผ ํ ์ํด์ก์์ ๊ณต์ ํ์ฌ์๋ ์ ๋๋ค๊ณ ํ ์ฃผ66) ๊ฒ์ด์ด์, ์ด ์ฌ๊ฑด ์์๋ฃ ์ก์๋ฅผ ์ฐ์ ํจ์ ์์ด์ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์ ๋ณด์๊ธ์ ์๋ นํ๋ ์ฌ์ ์ ๋ณ๋๋ก ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋๋ค.
ํํธ ์๊ณ ๋ค์, ๋ฏธ๊ตญ์ ํํด์น์ธํ๊ฒฐ์ ํํด๊ธ ์ด์ก์ธ ๋ฏธํ 1์ต 8,000๋ง ๋ฌ๋ฌ๋ ๋น์ด ์๊ณ ๋ค์ ์ซ์๋ก ์ถ์ ๋ ์ฝ 3,000๋ช
์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ์ฌ ์ฐ์ ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ์ ์ฌ๊ฑด์ ์๊ณ 1์ธ๋น ์๋ น๊ธ์ก์ ์ฝ 60,000๋ฌ๋ฌ(180,000,000๋ฌ๋ฌ รท 3,000๋ช
)๋ก์ ์ด๋ฅผ ํ์จ๊ณผ ๋ฌผ๊ฐ์์น๋ฅ ์ ๋ฐ์ํ ํ์ฌ์ ํํ๊ฐ์น๋ก ํ์ฐํ ๊ธ์ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์๋ฃ ์ฐ์ ์ ๊ธฐ์ค ๊ธ์ก์ผ๋ก ์ฐธ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋, ์ ํํด๊ธ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์กฐํ์ฌ๋ค์ ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ด ์ธ์ ๋จ์ ์ ์ ๋ก ๊ทธ ์ํด์ ์ ๋ ๋ฑ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฐ์ ๋ ์์๋ฃ๊ฐ ์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ ๊ธ์ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์๋ฃ ์ก์๋ฅผ ์ฐ์ ํ๋ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฐธ์ํ๋ ๊ฒ์ ํ๋นํ์ง ์๋ํ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐ์๋ค์ด์ง ์๋ํ๋ค.
์๊ณ ๋ค์ ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ์๊ณ ๋ค์ ์ฒญ๊ตฌ๋ฅผ ์ผ๋ถ ์ธ์ฉํ๋ ํ๊ฒฐ์ด ์ ๊ณ ๋์ด ํ์ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ธ๊ตญ์์์ ๊ทธ ํ๊ฒฐ์ ๋ํ ์น์ธ ๋ฐ ์งํ์ ํ์์ฑ์ ๋๋นํ์ฌ ๊ทธ์ ์์๋ ๋ณํธ์ฌ ๋ณด์๋ ๊ทธ ์ํด๋ก์ ์์๋ฃ์ ํฌํจ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋, ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์์ ์ฅ๋ ์น์ํ๊ฒฐ์ด ํ์ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์งํ ๋จ๊ณ์์ ํผํด์๊ฐ ์ง์ถํ๊ฒ ๋ ๋ณํธ์ฌ ๋ณด์๋ ๋ถ๋ฒํ์์ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ํด์ ํฌํจ๋๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๊ณ , ์ฅ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ์ธ๊ตญ์์ ์น์ํ๊ฒฐ์ ์งํ์ ์ํ ๋ณํธ์ฌ ๋ณด์๋ฅผ ์ง์ถํ๊ฒ ๋๋ฆฌ๋ผ๋ ์ฌ์ ๋ ํ์ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ๋ ์ด์ ์๋ค.
๋ค. ์์๋ฃ์ก์ ๊ฒฐ์
์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ์ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์์๋ฃ๋ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ ์ฉ์์ด๋ฑ๊ธโ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ์์ด๋ฑ๊ธ์ด 1๊ธ 1ํญ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 46,000,000์, 1๊ธ 2ํญ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 42,000,000์, 1๊ธ 3ํญ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 38,000,000์, 2๊ธ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 34,000,000์, 3๊ธ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 30,000,000์, 4๊ธ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 26,000,000์, 5๊ธ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 22,000,000์, 6๊ธ 1ํญ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 18,000,000์, 6๊ธ 2ํญ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 14,000,000์, 7๊ธ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 10,000,000์, ๋ฑ์ธ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 6,000,000์์ผ๋ก ์ ํจ์ด ์๋นํ๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
ํํธ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ์ ์ ์ฌ๋งํ ์ผ๋ถ ํผํด์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทธ ์์์ธ ์ค 1์ธ(๋๋ถ๋ถ ํผํด์์ ๋ฐฐ์ฐ์์ด๊ณ ์ผ๋ถ๋ ๊ทธ ์ง๊ณ๋น์์ด๋ค.)์ด ๊ทธ ์์์ธ๋ค์ ๋ํ๋ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ ์ ์ ์๋ก์ ์ฐธ์ฌํ์ฌ ๊ทธ ์์๋ฃ๋ฅผ ์ฒญ๊ตฌํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง์ ์ํ๋ฉด ์ ๊ฐ ์ ์ ์๋ ๋ค๋ฅธ ๊ณต๋์์์ธ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฌ์ค์ ๊ทธ ๊ถ๋ฆฌ ํ์ฌ๋ฅผ ์์๋ฐ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ฌ ํฅํ ๋ค๋ฅธ ๊ณต๋์์์ธ์ ์ํ์ฌ ๊ทธ ์์๋ฐ์ ๊ถ๋ฆฌ์ ํ์ฌ๊ฐ ๋ณ๋๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฑฐ์ ์๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ ์ , ๊ฐ์ฌ ๊ทธ๋ ์ง ์๋๋ผ๋ ์ ๊ฐ ์ ์ ์๋ ๊ทธ ์ฌ๋งํ ํผํด์์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์์ ์ ์์๋ถ์ ๋ฐ๋ผ ํ์ฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๊ณ , ์ด์ ๋ํ์ฌ ๊ทธ ์ฌ๋งํ ํผํด์์๊ฒ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ์ฌ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์์์ ์์ธ์ผ๋ก ํ์ฌ ํผํด์์ ๋ฐฐ์ฐ์ ๋๋ ์ง๊ณ๋น์์ผ๋ก์ ๊ทธ ๊ณ ์ ์ ์์๋ฃ์ฒญ๊ตฌ๊ถ๋ ํ์ฌํ๊ณ ์๋ ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ์ ํผํด์๊ฐ ์ฌ๋งํ์ฌ ๊ทธ ์์์ธ ์ค 1์ธ์ด ์ ์ ์๊ฐ ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ํผํด์์๊ฒ ์ธ์ ๋๋ ์์๋ฃ ์ ์ก์ ์ง๊ธํ๊ธฐ๋ก ํ๋ค.
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ ๊ธฐ ํ์ ํผํด์๊ฐ ์ฌ๋งํ์ฌ ๊ทธ ์์์ธ๋ค์ด ์์ก์ ์๊ณํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ์์ก์๊ณ์ธ๋ค์๊ฒ ๊ทธ ๋ฒ์ ์์๋ถ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ฌ๋งํ ํผํด์์ ์์๋ฃ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ์์๋์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ๊ทธ ์์๋ถ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ก์๊ณ์ธ๋ณ ์์๋ฃ ์ก์๋ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์์๋ถ ๊ณ์ฐโ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ์ฐ์ ๋์ด ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ์ธ์ฉ๊ธ์กโ๋์ ๊ฐ ๊ธ์ก๊ณผ ๊ฐ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ๊ฐ ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก ๊ธฐ์ฌ โ์ธ์ฉ๊ธ์กโ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ ๊ธ์์ ํด๋นํ๋ ์์๋ฃ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
โ
ฉ. ๊ฒฐ ๋ก
๋ฐ๋ผ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ฐ์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์๊ฒ ๊ฐ์ ๋ชฉ๋ก โ์ธ์ฉ๊ธ์กโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ๊ธ์ ๋ฐ ์ ๊ฐ ๊ธ์์ ๋ํ์ฌ ์ ์ด๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์๊ฒ ๊ทธ ์ํด ๋ฐ์์ด ํ์คํ๋์์์ด ๋ช
๋ฐฑํ๊ฒ ๋ ์์ ์ผ๋ก์ ๊ทธ ๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ์ฆ ํ์ ๋ฑ๋ก์ผ์ ํด๋นํ๋ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ๋ฑ๋ก์ผโ๋ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์ผ์๋ก๋ถํฐ ํผ๊ณ ๋ค์ด ๊ทธ ์ดํ์๋ฌด์ ์กด๋ถ ๋ฐ ๋ฒ์์ ๊ดํ์ฌ ํญ์ํจ์ด ์๋นํ๋ค๊ณ ์ธ์ ๋๋ ๋น์ฌ ํ๊ฒฐ์ ๊ณ ์ผ์ธ 2006. 1. 26.๊น์ง๋ ๋ฏผ๋ฒ์ ์ ํ ์ฐ 5%, ๊ฐ ๊ทธ ๋ค์๋ ๋ถํฐ ๋ค ๊ฐ๋ ๋ ๊น์ง๋ ์์ก์ด์ง ๋ฑ์ ๊ดํ ํน๋ก๋ฒ์ ์ ํ ์ฐ 20%์ ๊ฐ ๋น์จ์ ์ํ ์ง์ฐ์ํด๊ธ์ ์ง๊ธํ ์๋ฌด๊ฐ ์๋ค(์๊ณ ๋ค์ ์ ์ธ์ฉ๋ ๊ฐ ์์๋ฃ์ ๋ํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ด ๋ฒ ํธ๋จ์์ ์ฒ ์ํ ๋ ์ธ 1973. 3. 23. ์ดํ๋ก ์ง์ฐ์ํด๊ธ์ ์ง๊ธ์ ๊ตฌํ๋, ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ์ํด๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ ํ ๊ทธ๋ก ์ธํ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ์์ ์ ํ์คํํ์ฌ ๊ทธ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ์ฑ๋ฆฝ๋์๋ค๊ณ ํ ์ฃผ67) ๊ฒ์ด์ด์, ๊ทธ ์์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ํด๋ฐฐ์๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ํ ์ง์ฐ์ํด๊ธ์ด ๊ธฐ์ฐ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์๋ก ๋ฑ๋ก๋ ์ฆ๊ฑฐ ์ด์ธ์ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๊ทธ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ ์์ ์ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ํ์ธํ ์ ์๋ ๋ณ๋์ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์ ์ถ๋์ด ์์ง ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด์์, ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ด ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ์ง๋ณ์ ๋ณด์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ๋์ด ๊ณ ์ฝ์ ํ์๋ก ๊ฒฐ์ , ๋ฑ๋ก๋ ์์ ์ ์ ์ด๋ ๊ทธ ์ํด๊ฐ ํ์คํํ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ฏ๋ก, ๊ทธ ๊ณ ์ฝ์ ํ์ ๋ฑ๋ก ์์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ทธ ๊ฐ ์ํด์ก์ ๋ํ ์ง์ฐ์ํด๊ธ์ด ๊ธฐ์ฐ๋๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ค).
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์๊ณ ๋ค์ ๋ณ์ง ์ 2๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ์๋ ๋ถ์ ๋ฒํ๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ฐํํ๊ณ , ์๊ณ ๋ค์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ์ฒญ๊ตฌ๋ ์ ์ธ์ ๋ฒ์ ๋ด์์ ์ด์ ์์ด ์ด๋ฅผ ๊ฐ ์ธ์ฉํ๋ฉฐ, ์๊ณ ๋ค์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ๋๋จธ์ง ์ฒญ๊ตฌ ๋ฐ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค ์ค ๋ณ์ง ์ 2, 3๋ชฉ๋ก์ ๊ฐ โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ์ ์ ์๋ค์ ๊ดํ ์ฒญ๊ตฌ๋ ๋ชจ๋ ์ด์ ์์ด ์ด๋ฅผ ๊ฐ ๊ธฐ๊ฐํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ 1์ฌํ๊ฒฐ์ ์ด์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ฌ๋ฆฌํ์ฌ ๋ถ๋นํ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ํญ์๋ฅผ ์ผ๋ถ ๋ฐ์๋ค์ฌ ์ 1์ฌํ๊ฒฐ์ ์์ ๊ฐ์ด ๋ณ๊ฒฝํ๊ธฐ๋ก ํ์ฌ ์ฃผ๋ฌธ๊ณผ ๊ฐ์ด ํ๊ฒฐํ๋ค.
[๋ณ์ง ์๋ต]
ํ์ฌ ์ต๋ณ๋(์ฌํ์ฅ) ์กฐํด์ฅ ์ฅ์คํ ์ฃผ1) ๋๋ฒ์ 2005. 1. 27. ์ ๊ณ 2002๋ค59788 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ2) ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ ์ 2์กฐ ์ 1ํญ์์๋ โ๋ฒ์์ ๋น์ฌ์ ๋๋ ๋ถ์์ด ๋ ์ฌ์์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ณผ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ๊ฐ์ง๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋ฒ์์ ์ค์ง์ ๊ด๋ จ์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ํ๋จํจ์ ์์ด ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๋ฐฐ๋ถ์ ์ด๋
์ ๋ถํฉํ๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์์น์ ๋ฐ๋ผ์ผ ํ๋ค.โ๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ , ์ด์ด ์ 2ํญ์์๋ โ๋ฒ์์ ๊ตญ๋ด๋ฒ์ ๊ดํ ๊ท์ ์ ์ฐธ์ํ์ฌ ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ๊ถ์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ํ๋จํ๋, ์ 1ํญ์ ๊ท์ ์ ์ทจ์ง์ ๋น์ถ์ด ๊ตญ์ ์ฌํ๊ดํ ์ ํน์์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค.โ๊ณ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค.
์ฃผ3) ๋๋ฒ์ 1995. 11. 21. ์ ๊ณ 93๋ค39607 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ4) ๋๋ฒ์ 1990. 10. 26. ์ ๊ณ 90๋ค์นด21695 ํ๊ฒฐ, 1979. 7. 24. ์ ๊ณ 79๋ง173 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ5) ๊ฐ ์ 25 ๋ด์ง 39ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 14799 ์ค ๊ทธ ๊ฐ์ง๋ฒํธ๊ฐ ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ถ์ ๋ฒํ ๋ณ์ง ์ 2๋ชฉ๋ก ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ์ ์ ์๋ค์ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์๋ฒ์ ํด๋นํ๋ ์์ฆ๋ง์ ๊ฑฐ์ํ๋ค.
์ฃผ6) ๋น์์ ์ํธ๋ ๋ค์ด์๋ชฌ๋ ์์นผ๋ฆฌ(Diamond Alkali)์๋ค.
์ฃผ7) ๋ค์ด์ฅ์ ์ ๊ณ ๋ฆฌ๊ฐ ์ธ ๊ฐ์ธ ๋ฐฉํฅ์กฑ ํํฉ๋ฌผ์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ์ผ์๊ฐ ๋ถ์ด์๋ ํํฉ๋ฌผ์ ๋งํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฐ์์์๊ฐ ๋ ๊ฐ์ธ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ๊ณผ ์ฐ์์์๊ฐ ํ ๊ฐ์ธ ํจ๋๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ ํต์นญํ๋ ์ฉ์ด์ด๋ค. ๋ค์ด์ฅ์ ์๋ ์ผ์์ ์์น์ ๋ฐ๋ผ ์ฌ๋ฌ ์ด์ฑ์ฒด๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค.
์ฃผ8) ํ๋ณธ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, TCDD ํ๊ท ๋๋๊ฐ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฒฝ์ฐ 1.98๏ฝ2.99ppm, ์์ด์ ํธ ํผํ์ ๊ฒฝ์ฐ 32.8ppm, ์์ด์ ํธ ํํฌ์ ์์ด์ ํธ ๊ทธ๋ฆฐ์ TCDD ๋๋๋ ํ๊ท 65.6ppm ์ ๋๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค {1ppm(parts per million)์ 1๋ฐฑ๋ง ๋ถ์ 1์ ๋ถ๋์ ๋งํ๋ค}.
์ฃผ9) ์๋ ์ 19ํธ์ฆ ์ฐธ์กฐ; Nehmer v. United States Veterans Administration, 712 F. Supp. 1404 (N.D. Cal. 1989).
์ฃผ10) Feres v. United States ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ 1950. 12. 4.์ ๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ๋๋ฒ์ํ๊ฒฐ์ ํตํ์ฌ ํ๋ฆฝ๋์๋ค.
์ฃผ11) 2001. 4. 7 ๋ฒ๋ฅ ์ 6465ํธ๋ก ์ ๋ฌธ ๊ฐ์ ๋ ๊ตญ์ ์ฌ๋ฒ ๋ถ์น์ ์ 2ํญ์ ์ํ๋ฉด, ์ ๋ฒ ์ํ ์ ์ ์๊ธด ์ฌํญ์ ๋ํ์ฌ๋ ์ข
์ ์ ์ญ์ธ์ฌ๋ฒ์ ์ํ๋๋ก ํ๊ณ ์๋ค.
์ฃผ12) ๋๋ฒ์ 1983. 3. 22. ์ ๊ณ 82๋ค์นด1533 ํ๊ฒฐ, ๋๋ฒ์ 1994. 1. 28. ์ ๊ณ 93๋ค18167 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ13) 2,4-D์ n-butyl ester์ 2,4,5-T์ n-butyl ester ๋ฐ isobutyl ester๋ฅผ ๊ฐ 50 : 30 : 20์ ๋น์จ๋ก ํผํฉํ์ฌ ๋ง๋ค์๋ค.
์ฃผ14) 2,4,5-T์ n-butyl ester ๋ฐ isobutyl ester๋ฅผ 60 : 40์ผ๋ก ํผํฉํ์ฌ ๋ง๋ค์๋ค.
์ฃผ15) 2,4,5-T์ n-butyl ester ๋๋ isobutyl ester ํ ๊ฐ์ง๋ก๋ง ๋ง๋ค์๋ค.
์ฃผ16) ์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด 2,4-D์ n-butyl ester์ 2,4,5-T์ n-butyl ester๋ฅผ 50 : 50์ผ๋ก ํผํฉํ์ฌ ๋ง๋ค์ด์ก๋ค.
์ฃผ17) ๊ณ ์ฝ์ ์ดํฌ๋์ 10% ์ดํ๋ ๊ณ ์ฝ์ โ
ก๋ก์ ์ด๋ 2,4,5-T์ n-butyl ester๊ฐ isooctyl ester๋ก ๋์ฒด๋ ์ธ์๋ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๊ฐ๊ณ ์ ์ดํจ๊ณผ๋ ๋น์ทํ์๋ค.
์ฃผ18) ํผ๊ณ ๋ค์ฐ๋ ์ด๋ฏธ 1945.๊ฒฝ ๊ฐ์ ์์ 2,4-D์ 2,4,5-T๋ฅผ ํผํฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ฑ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ์ด์ ๊ฐ ๋๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์์๋๋ค.
์ฃผ19) ํผ๊ณ ๋ชฌ์ฐํ ๋ ์ ํ์์ ์ด์ฒญ๋ฐ์์ผ๋ ์ฐธ์ํ์ง ์์๋ค.
์ฃผ20) ์๋ ์ 3ํธ์ฆ ๋ฒ์ญ๋ฌธ, 127-128๋ฉด.
์ฃผ21) ๋ฒ ํธ๋จ์ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ฌ๊ณ ๋ ๋ฏธ๊ตญ ๋ฏธ์์ํผ์ฃผ ๊ฑธํํฌํธ(Gulfport)์ ์ฝ 860,000๊ฐค๋ฐ์ด, ๋ฒ ํธ๋จ์ผ๋ก๋ถํฐ ํํ์์ ์กด์คํด ์์ผ๋๋(Johnston Island)๋ก ์ฎ๊ฒจ์ง ์ฝ 1,400,000๊ฐค๋ฐ์ด ์์๋๋ฐ, ์ด ์ค ๊ฑธํํฌํธ์ ๋ณด๊ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ๋๋ถ๋ถ ๊ทธ ์ ์กฐํ์ฌ๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์์์ผ๋, ์กด์คํด ์์ผ๋๋์ ๋ณด๊ด๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ ์ฌํฌ์ฅ๋ ๊ด๊ณ๋ก ๊ทธ ์ ์กฐํ์ฌ๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.
์ฃผ22) ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ๊ตฌ๋งคํ ๊ฐ๊ฐ์ ๊ณต๊ธ๊ณ์ฝ๋ณ๋ก ๊ณ ์ฝ์ ์ฉ๊ธฐ(๋๋ผ)์ ๋ณ๋์ ๋์ผํ ์ด์ก๋ฒํธ(Transportation Control No.)๊ฐ ๋ถ์ฌ๋์๋ค. TCDD ํจ๋์ ํ๋ณธ๋ถ์์ ๋์ผํ ์ด์ก๋ฒํธ๋ฅผ ๊ฐ์ง 6๊ฐ์ ๊ณ ์ฝ์ ๋๋ผ์์ ์ถ์ถํ 6๊ฐ ํ๋ณธ์ TCDD ํจ๋์ ๋ถ์ํ์ฌ ๊ทธ ํ๊ท ์น๋ฅผ ๊ตฌํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํํด์ก๋ค(์๊ฐ ์ 23ํธ์ฆ์ 5 ์ฐธ์กฐ).
์ฃผ23) 6๊ฐ์ ๋๋ผ์ ๋๋ผ๋ฒํธ 249๋ฒ ๋ด์ง 254๋ฒ์ธ๋ฐ, 1972. 11.๊ฒฝ ํ๋ณธ๋ถ์๋ 6๊ฐ ๋๋ผ์ ๋ฒํธ๋ ํ์ธ๋์ง ์์๋ค.
์ฃผ24) ์๊ฐ ์ 23ํธ์ฆ์ 5 ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ25) ๋๋ฒ์ 2004. 3. 12. ์ ๊ณ 2003๋ค16771 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ26) ๋๋ฒ์ 1999. 2. 5. ์ ๊ณ 97๋ค26593 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ27) ๋๋ฒ์ 2004. 3. 12. ์ ๊ณ 2003๋ค16771 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ; ์ ์กฐ๋ฌผ์ฑ
์์ ์์ด ๊ฒฐํจ์ ์กด์ฌ ๋ฐ ๊ฒฐํจ๊ณผ ์ํด ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ์ถ์ ์ ์ธ์ ํ๋ ์์ ๊ฐ์ ๋๋ฒ์ํ๋ก์ ์
์ฅ์ ๋ฏธ๊ตญ ํ๋ก์ ๋ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ ๊ฒ์ผ๋ก์, ๋ฏธ๊ตญ ํ๋ก๋ ๊ฒฐํจ์ ์กด์ฌ ๋ฐ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ํ ์ฌ์ค์์ ์ถ์ ์ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์๊ฑด์ผ๋ก์ โ ๋นํด ์ฌ๊ณ ๊ฐ ํผ๊ณ ์ ๋ฐฐํ์ ์ง๋ฐฐํ์ ์๋ ์์ค ๋๋ ํผ์ฉ์์ ํ์์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ ๊ฒ, โก ์๊ณ ์ธก์ ์๋ฐ์ ํ์๋ก ์ธํ ๊ณผ์ค์ ๊ฒฝํฉ์ด ์์ ๊ฒ, โข ๊ทธ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ์ด๋ค ์์ ๊ณผ์ค ์์ด๋ ํต์ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค๊ณ ํ๋ ์ฌ์ ์ด ์์ ๊ฒ, โฃ ๊ทธ ์ฌ๊ณ ์ ๋ด์ฉ์ ํด๋ช
ํ ์ ์๋ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๊ณ ๋ณด๋ค๋ ํผ๊ณ ์๊ฒ ๋ ๊ฐ๊น์ด ์์ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๊ณ ์๋ค.
์ฃผ28) ๋๋ฒ์ 2004. 3. 12. ์ ๊ณ 2003๋ค16771 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ29) ๋๋ฒ์ 2004. 3. 12. ์ ๊ณ 2003๋ค16771 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ30) ์ ๋ณด๊ณ ์์ ์ ์ ๋ช
์นญ์ โ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด ๊ฑด๊ฐ์ํด์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ 1984๋
์ดํ ํ์ธ๋ ์ต๊ทผ์ ๊ณผํ์ ์ฆ๊ฑฐ (Recent Scientific Evidence Developed After 1984 Supporting a Causal Relationship Between Dioxin and Human Health Effects)โ์ด๋ค (๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 1, ๊ฐ ์ 34ํธ์ฆ).
์ฃผ31) ๋๋ฒ์ 1984. 6. 12. ์ ๊ณ 81๋ค558 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ32) ๋๋ฒ์ 2004. 11. 26. ์ ๊ณ 2003๋ค2123 ํ๊ฒฐ, ๋๋ฒ์ 1997. 6. 27. ์ ๊ณ 95๋ค2692 ํ๊ฒฐ, ๋๋ฒ์ 1991. 7. 23. ์ ๊ณ 89๋ค์นด1275 ํ๊ฒฐ, ๋๋ฒ์ 1984. 6. 12. ์ ๊ณ 81๋ค558 ํ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ33) ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 1ํญ, ์ 2ํญ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ34) ์ญํ์์๋ โ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ(causal association)โ์ด๋ผ๊ณ ๋ ํ๋ค.
์ฃผ35) ์ด๋ฌํ 7๊ฐ์ง ์๊ฑด๋ค์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ณต์ค๋ณด๊ฑด๊ตญ์์ ์ญํ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ์๊ฑด๋ค์ด๊ธฐ๋ ํ๋ค.
์ฃผ36) ๋๋ฒ์ 1984. 6. 12. ์ ๊ณ 81๋ค558 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ37) ์ โข์ ๊ฐ์ญ์ฑ ์กฐ๊ฑด ๋์ ์ โ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ๋ (๋นํด ์ธ์์ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ๋์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ ๊ฒ, ์๊ฐ์ , ์ฅ์์ , ์ง๋จ์ ์ข
๋ฅ๋ณ๋ก ๋ณด์๋ ๋์ผํ ๋ชจ์ต์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์กด์ฌํ ๊ฒ)โ๋ฅผ ์๊ตฌํ ์ผ๋ณธ์ ํ๊ธ์ฌํ๋ก(์์ ๋๊ฒฝ์ค๋ชฌํ๊ฒฐ, ๋๊ฒฝ์ง์ฌํ๊ฒฐ ์ํ 53. 8. 3., ํ๋ก์๋ณด 899ํธ 48ํญ, ํนํ 161ํญ)๋ ์๋ค.
์ฃผ38) ๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 1, ๊ฐ ์ 34ํธ์ฆ.
์ฃผ39) ๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 2.
์ฃผ40) ๊ฐ ์ 23ํธ์ฆ์ 1, 3.
์ฃผ41) ๊ฐ ์ 31ํธ์ฆ์ 1, 2, ๊ฐ ์ 31ํธ์ฆ์ 1 ํ์ง์๋ ์ ๋ฌธ์์ ํ์ ๊ฐ โExposure and Human Health Reassessment of 2,3,7,8-TCDD and Related Compounds - Part โ
ข : Integrated Summary and Risk Characterization for 2,3,7,8-TCDD and Related Compoundsโ๋ก ๋์ด ์๊ณ , ์์ธ๋ฌ ์ ๋ฌธ์๋ ๊ณต์ ๋ฐํ๋ฅผ ์๋ ์ด์์ผ๋ก์ ๊ธฐ์ ์ ์ ํ์ฑ๊ณผ ์ ์ฑ
์ ํฉ์์ ๊ดํ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ์ฌ ํ๋๋๊ณ ์๋ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ๋ฐ๋ผ์ ๊ทธ ์ธ์ฉ์ ๊ธํ๋ค๊ณ ๋ช
๊ธฐ๋์ด ์๋ค.
์ฃผ42) ๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ์ 3, ๊ฐ ์ 44ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 5, ๊ฐ ์ 54, 55ํธ์ฆ.
์ฃผ43) ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ ๊ฒํ ๋ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ค์ํ ์ ์ด์ ๋ค์ ๊ทธ ๋์์ผ๋ก ํ์์ผ๋ ๊ทธ ์ฃผ๋ ๊ฒํ ๋ ๋ค์ด์ฅ์ ๊ณ ํํฉ๋ฌผ์ธ TCDD๋ฅผ ํจ์ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ์ธ์ฒด์ ํด์ฑ์ ์ง์ค๋์๋ค.
์ฃผ44) ์ฐ์ ์ ์ฐ๋ฌธํ๋ชฉ๋ก์ ์๋ก๋ ์ฝ 6,420ํธ์ ๋ฌํ๋ ๋
ผ๋ฌธ์ ์ด๋ก์ ์ฝ๊ณ ์ด๋ค๋ก๋ถํฐ ์ฝ 230ํธ์ ์ญํ์ฐ๊ตฌ๋ณด๊ณ ์์ ์๋ฌธ์ ๋ฝ์์ ์์ธํ ๊ฒํ ์ ๋ถ์์ ์ํํ์๋ค. 2์ฐจ ์๋ฃ๋ค์ ๊ฒํ ์ ์์ฑ๋๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
์ฃผ45) ๋น์ด ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ๊ณผํ์์ 1996๋
๋ณด๊ณ ์๋ถํฐ โ๊ธ์ฑ ๋ฐ ์๊ธ์ฑ ์ผ๊ณผ์ฑ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ(acute and subacute transient peripheral neuropathy)โ์ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์์ธ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ์ง๋ณ์ ํ๋๋ก์ ์ธ์ ํ์ฌ ์๋๋ฐ, 2004๋
๋ณด๊ณ ์์์ ๊ณ ์ฝ์ ๋
ธ์ถ์ ํน์ฑ๋ณด๋ค๋ ์ง๋ณ ๋ฐํ์ ํน์ฑ์ ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ โ์กฐ๊ธฐ๋ฐ์ ์ผ๊ณผ์ฑ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ(early-onset transient peripheral neuropathy)โ์ด๋ ์ฉ์ด๋ก ๊ทธ ์ง๋ณ์ ๋ช
์นญ์ ๋ณ๊ฒฝํ์๋ค.
์ฃผ46) ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก์์ ํผํด์๊ฐ ํน์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์๋ค๋ ๊ฒ์ ํผํด์์๊ฒ ๊ทผ์ ํ ํ๊ฒฝ์ด ํน์ ์ ํด๋ฌผ์ง๋ก ์ค์ผ๋์ด ๊ทธ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํผํด์์ ํธํก๊ธฐ๋ ์ํ๊ธฐ, ํผ๋ถ ๋ฑ์ ํตํ์ฌ ํผํด์์๊ฒ ํก์๋ ์ ์๋ ์ํ์ ์์์ ์๋ฏธํ๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ํน์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํผํด์์๊ฒ ๋๋ฌํ์๋ค๋ ๊ฐ๋
๊ณผ ๊ฐ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ํํธ, ์ ํด๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ์ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ํก์์ ๊ตฌ๋ณ๋๋๋ฐ, ํผํด์์๊ฒ ๋
ธ์ถ๋ ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ์ค์ ํผํด์์๊ฒ ํก์๋๋ ์ฉ๋์ ๊ทธ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ํํ์ , ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ, ๋
ธ์ถ๊ฒฝ๋ก, ํผํด์์ ์ธ์ฒด๋์ฌ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๊ธฐ๊ฒ ๋๋ค.
์ฃผ47) ๋๋ฒ์์ ํ๊ฒฝ์นจํด์์ก์ ๊ดํ ํ๋ก์์ โ๊ทธ ํฉํ ๋ฑ ๋ฌผ์ง์ ์ผ๋ถ๊ฐ ๋ฌผ์ ํตํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์์ด์ฅ์ ๋๋ฌ๋โ ์ฌ์ค(๋๋ฒ์ 1997. 6. 27. ์ ๊ณ 95๋ค2692 ํ๊ฒฐ), โ๊ทธ ํ์ ์ค์ ์ผ๋ถ๊ฐ ํด๋ฅ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ด์ฅ์ ๋๋ฌํโ ์ฌ์ค(๋๋ฒ์ 1984. 6. 12. ์ ๊ณ 81๋ค558 ํ๊ฒฐ), โ๋ฐฐ์ถ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ํด์์ ํ์ฐ๋์ด ์๊ณ ๋ค์ ์ฌ์ฐ์ ๋๋ฌํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋โ ์ฌ์ค(๋๋ฒ์ 1977. 4. 12. ์ ๊ณ 76๋ค2707, 2798 ํ๊ฒฐ)๊ณผ ํจ๊ป ๊ทธ ๊ฐ ํผํด ๋ฐ์ ์ฌ์ค์ด ์ฆ๋ช
๋๋ฉด ์ ํด๋ฌผ์ง ๋
ธ์ถ๊ณผ ํผํด ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ผ์ ์
์ฆ๋์๋ค๊ณ ํ๋จํจ์ผ๋ก์จ, ์ ํด๋ฌผ์ง์ด ํผํด์๋ ํผํด๋ฌผ์ด ์์ฌํ๋ ์ฅ์๋ ์ง์ญ์ ๋๋ฌํ์๊ฑฐ๋ ๋๋ฌํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์
์ฆ์ ์๊ตฌํ๊ณ ์๋ค.
์ฃผ48) ๋ฏธ๊ตญ ๊ณ ์ฝ์ ๋ฒ์์๋ ๋ฒ ํธ๋จ์ ์ฐธ์ ๊ตฐ์ธ์ด ๊ทธ ๋ณต๋ฌด ๊ธฐ๊ฐ ๋์ TCDD์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์์๋ค๋ ๋ช
๋ฐฑํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ ํ ๊ณ ์ฝ์ ์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ํ๋ ๊ท์ ์ ๋๊ณ ์๋ค.
์ฃผ49) ๊ฐ ์ 26ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 14799๊ณผ ๊ฐ ์ 30ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 14799๋ ๊ทธ ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ณ์ง ์ 1๋ชฉ๋ก โ์ ์ ์โ๋ ๊ธฐ์ฌ ์ ์ ์๋ค์ ๊ฐ ์๋ฒ๊ณผ ๋์ผํ ๊ฐ์ง๋ฒํธ์ ์์ฆ๋ง์ ์ฆ๊ฑฐ๋ก ๊ฑฐ์ํ๋ค.
์ฃผ50) ๋ณ์ง ์ 1๋๋ฉด์ ์๋ ์ 6ํธ์ฆ์ ํฌํจ๋์ด ์๋ ๋๋ฉด์ธ๋ฐ, ๊ทธ ๊ฐ์ด๋ฐ ํด๋ณ ์ 2์ฌ๋จ ์ฒญ๋ฃก๋ถ๋๊ฐ 1967. 12.๊ฒฝ ์ดํ ์ฒ ๊ตฐ์๊น์ง ์ฃผ๋ํ ํธ์ด์์ ํ๊ธฐ๊ฐ ๋๋ฝ๋์ด ์์ด ์ด๋ฅผ ์ถ๊ฐ, ํธ์งํ์๋ค. ๊ฐ ์ 42ํธ์ฆ์ 1 ๋ด์ง 5, 8์ ๊ฐ ๋๋ฉด์๋ 1966.๊ฒฝ๋ถํฐ 1970.๊ฒฝ๊น์ง ๋ํ๋ฏผ๊ตญ๊ตฐ์ ์ฐ๋๋ณ ์ฃผ๋์ง ๋ฐ ์์ ์ฑ
์๊ตฌ์ญ์ด ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ํ์๋์ด ์๋ค.
์ฃผ51) ๊ฐ ์ 54ํธ์ฆ(85-87๋ฉด) ๋๋ ์๊ฐ ์ 26ํธ์ฆ์ 7์ ํฌํจ๋ ๋๋ฉด๋ค์ด๋ค.
์ฃผ52) ๊ฐ ์ 47ํธ์ฆ ์ 684๋ฉด ์๋จ ์ฐ์ธก ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋๋ฉด.
์ฃผ53) ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก โ์ง๋ณโ๋์๋ ํธ์์ ์ ์ฐธ์ ์๋ค์ด ๋ณด์ ํ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ(์ง๋ณ์ฝ๋ 4)๊ณผ ๋ฒ๊ฑฐ๋ณ(์ง๋ณ์ฝ๋ C)๋ ํ๊ธฐ๋์ด ์์ผ๋, ์ด๋ ์ ์ฐธ์ ์๋ค์ด TCDD ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ณด์ ํ๊ฒ ๋ ์ง๋ณ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
์ฃผ54) ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค ์ค ์ผ์์ฑ์ฌ๋๋ฆ์ ๋ณด์ ํ ํผํด์๋ค์ ์ ์ ์ ์๋ฒ์ ํด๋นํ๋ ๊ฐ์ง๋ฒํธ๋ง ํฌํจํ๋ค.
์ฃผ55) ๋๋ฒ์ 2004. 11. 26. ์ ๊ณ 2003๋ค2123 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ56) โ๊ตฐ์๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ(military contractor defense)โ์ด๋ผ๊ณ ๋ ํ๋๋ฐ, ์ดํ์์๋ โ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณโ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
์ฃผ57) Boyle v. United Technologies Corp., 487 U.S. 500 (1988) ์ฐธ์กฐ; ๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ๋๋ฒ์์ ์ ๋ถ๊ณ์ฝ์ํญ๋ณ์ ์๊ฑด์ผ๋ก โ ์ ๋ถ๊ฐ ๋ฐ์ฃผํ ๊ฒฐํจ ์๋ ์ ํ์ ์ค๊ณ ๋๋ ๋ช
์ธ์์ ์ ์กฐ์๊ฐ ๊ด์ฌํ์ง ์๊ฑฐ๋ ๊ทนํ ์ผ๋ถ ๊ด์ฌํ์๊ณ , โก ์ ์กฐ์๊ฐ ์ ๋ถ์๊ฒ ์ ํ์ค๊ณ์ ์ํ์ฑ์ ๊ฒฝ๊ณ ํ๊ณ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๋์ฒด์ค๊ณ๋ฅผ ์ค๋ช
ํ์์ผ๋ฉฐ, โข ์ ์กฐ์์ ๊ฒฝ๊ณ ๋ฅผ ๋ฌด์ํ๊ณ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ฒฐํจ ์๋ ์ค๊ณ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ํ์ ์์ ๋ช
๋ฐฑํ ์น์ธํ์์ ๊ฒ์ ์ ์ํ๊ธฐ๋ ํ์๋ค. Shaw v. Gruman Aerospace Corp., 778 F.2d 736, 746 (1985) ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ58) ๋ฏธ๊ตญ์์๋ 1798. ๋์
๋ ์ฐ๋ฐฉ์์ ํ๋ฒ ์ 11์กฐ์ ๊ธฐํ์ฌ ์ฐ๋ฐฉ์ ๋ถ์ ์ฃผ์ ๋ถ๋ ๊ทธ์ ๋์๊ฐ ์๋ ํ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฉด์ฑ
๋๋ค๋ ๊ด๋
์ด ํ์ฑ๋๊ธฐ ์์ํ์ฌ, 19์ธ๊ธฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ฐ๋ฐฉ๋๋ฒ์์ ํ๋ก๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ฃผ๊ถ์ ์์ก์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฉด์ฑ
๋๋ค๋ ์ฃผ๊ถ๋ฉด์ฑ
์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ํ๋ฆฝ๋์๋ค. ๊ทธ ํ 1946.์ ์ด๋ฅด๋ฌ ์ฃผ๊ถ๋ฉด์ฑ
์ ํน๊ถ์ ๋ช
์์ ์ผ๋ก ํฌ๊ธฐํ๋ ์ฐ๋ฐฉ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ(Federal Tort Claims Act)์ด ์ ์ ๋์ด, ์ฐ๋ฐฉ๊ณต๋ฌด์์ด ๊ทธ์ ์ง๋ฌด๋ ๊ณ ์ฉ๋ฒ์ ๋ด์์ ํํ ๋ถ๋ฒํ์์ ๋ํ์ฌ ๊ณต๋ฌด์์ ๋์ ํ์ฌ ์ฐ๋ฐฉ์ ๋ถ๊ฐ ์ฑ
์์ง๋๋ก ํ์๋ค. ํ์ง๋ง, ์ฌ์ ํ ์ฃผ๊ถ๋ฉด์ฑ
์ ํน๊ถ์ด ์ ์ฉ๋๋ ์์ญ์ผ๋ก์ ์ฌ๋ํ์ ๋ฑ 13๊ฐ์ง ์ ํ์ ๋ถ๋ฒํ์์ ๋ํ์ฌ๋ ์ฐ๋ฐฉ์ ๋ถ์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์์ด ๋ฐ์ํ์ง ์๋ํ๋ค๋ ์์ธ์กฐํญ์ ๋๊ณ ์๋ค.
์ฃผ59) ๊ด์์ ์ ๋ จํ ํ ๋จ์ ์ฐ๊บผ๊ธฐ๋ฅผ ๋งํ๋ค.
์ฃผ60) ๋๋ฒ์ 1993. 7. 27. ์ ๊ณ 93๋ค357 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ61) ๊ฐ ์ 30ํธ์ฆ ๊ฐ์ด๋ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ณ์ง ์ 3๋ชฉ๋ก ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์๋ฒ์ ํด๋นํ๋ ๊ฐ์ง๋ฒํธ์ ์์ฆ๋ง์ ํฌํจํ๋ค. ์ดํ ๊ฐ๋ค.
์ฃผ62) ๋๋ฒ์ 2002. 6. 28. ์ ๊ณ 2000๋ค22249 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ63) ๋๋ฒ์ 1999. 12. 7. ์ ๊ณ 98๋ค42929 ํ๊ฒฐ; ๋๋ฒ์ 1990. 11. 13. ์ ๊ณ 90๋ค์นด17153 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ64) ๋๋ฒ์ 2002. 10. 25. ์ ๊ณ 2002๋ค32332 ํ๊ฒฐ, ๋๋ฒ์ 1999. 12. 7. ์ ๊ณ 98๋ค42929 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ65) ๋๋ฒ์ 1984. 11. 13. ์ ๊ณ 84๋ค์นด722 ํ๊ฒฐ, ๋๋ฒ์ 2004. 11. 12. ์ ๊ณ 2002๋ค53865 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ66) ๋๋ฒ์ 1999. 8. 24. ์ ๊ณ 99๋ค24997 ํ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ67) ๋๋ฒ์ 1998. 4. 24. ์ ๊ณ 97๋ค28568 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
|
|