|
+
-
๋ถ๋งํฌ ์ ์ฅ
[ํ์ ] 1์ฌ์ฌ์ ๋จ๋
์ฌ๊ฑด
์์ธํ์ ๋ฒ์ 2012.12.31 2012๊ตฌ๋จ4671
ใ์ฌ๊ฑด๋ช
ใ
์์๋ถ์น์ธ์ฒ๋ถ์ทจ์ ใ์ ๊ณ ใ
์๊ณ ์๊ณ 1 (์๋ต)
ํ์ฑ์ ๋ํ๊ณต์๋ก ์ดํ์๋ต
์์ก๋๋ฆฌ์ธ ๋ณํธ์ฌ ๋ณํธ์ฌ1 ใํผ ๊ณ ใ
๊ทผ๋ก๋ณต์ง๊ณต๋จ ใ๋ณ๋ก ์ข
๊ฒฐใ
2013. 05. 31 ใํ๊ฒฐ์ ๊ณ ใ
2013. 08. 23
ใ์ฃผ๋ฌธใ
1. ์๊ณ ์ ์ฒญ๊ตฌ๋ฅผ ๊ธฐ๊ฐํ๋ค.
2. ์์ก๋น์ฉ์ ์๊ณ ๊ฐ ๋ถ๋ดํ๋ค.
ใ์ฒญ๊ตฌ์ทจ์งใ
ํผ๊ณ ๊ฐ 2011. 8. 3. ์๊ณ ์๊ฒ ํ ์์๋ถ์น์ธ์ฒ๋ถ์ ์ทจ์ํ๋ค.
ใ์ด์ ใ
1. ์ฒ๋ถ์ ๊ฒฝ์
๊ฐ. ์๊ณ ๋ 1992๋
โโโโ ์ฃผ์ํ์ฌ(์ดํ '์์ธ ํ์ฌ'๋ผ ํ๋ค)์ ์
์ฌํ์ฌ ๋ฐ๋์ฒด์ฌ์
๋ถ โโโโ 5๋ผ์ธ ํํ๊ธฐ์์ฆ์ฐฉ(CVD) ๊ณต์ ์์ ์ค๋น ์์ง๋์ด๋ก ๊ทผ๋ฌดํ๋ค๊ฐ 2006. 8. 31. ํด์ฌํ์๋ค.
๋. ์๊ณ ๋ 2009. 4. '๊ทผ์์ถ์ฑ ์ธก์๊ฒฝํ์ฆ'(Amyotrophic Lateral Sclerosis, ALS, ์ผ๋ช
๋ฃจ๊ฒ๋ฆญ๋ณ, ์ดํ '์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ'์ด๋ผ ํ๋ค) ํ์ง์ ๋ฐ๊ณ 2011. 1. 28. ํผ๊ณ ์๊ฒ ์์๊ธ์ฌ ์ ์ฒญ์ ํ์๋ค.
๋ค. ์ด์ ๋ํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ 2011. 8. 3. ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ๊ณผ ์๊ณ ์
๋ฌด ์ฌ์ด์ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋์ง ์๋๋ค๋ ์ด์ ๋ก ์๊ณ ์ ์ ์ฒญ์ ๋ถ์น์ธํ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฒ๋ถ์ ํ์๋ค.
[์ธ์ ๊ทผ๊ฑฐ] ๊ฐ ์ 1ํธ์ฆ์ 1, 2, ์ 2ํธ์ฆ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ, ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง
2. ์ฒ๋ถ์ ์ ๋ฒ ์ฌ๋ถ
๊ฐ. ์๊ณ ์ ์ฃผ์ฅ ์์ง
์๊ณ ๋ ์์ธ ํ์ฌ์์ ์ค๋น์์ง๋์ด๋ก ๊ทผ๋ฌดํ๋ฉด์ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ์ด์ํ๋กํ์์ฝ์ฌ(IPA) ๋ฑ ์ธ์ฒ์ฉ ์ ๊ธฐ์ฉ์ ์ ๋
์ฑ ํํ๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์๊ณ , ๋์ ์์ค์ ์ ์๊ธฐ์ฅ์๋ ๋
ธ์ถ๋์๋ค. ์๊ณ ๋ ์์ฃผ, ํก์ฐ์ ํ์ง ์๊ณ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ๊ฐ์กฑ๋ ฅ๋ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์๊ณ ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ์ ํดํ ์ ๊ธฐ์ฉ์ , ํํ๋ฌผ์ง ๋ฑ์ ๋
ธ์ถ๋์ด ๋ฐ๋ณํ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์์๋ ์ด์ ๋ค๋ฅธ ์ ์ ์์ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฒ๋ถ์ ์๋ฒํ๋ค.
๋. ์ธ์ ์ฌ์ค
1) ์ฌ์
์ฅ ๊ฐ์ ๋ฐ ๋ฐ๋์ฒด ์ ์กฐ๊ณต์
์์ธ ํ์ฌ โโโโ์ ๋ฐ๋์ฒด ์์๋ฅผ ์ ์กฐํ๋ ๊ณต์ฅ์ผ๋ก 1984๋
์ธ์์ก๋๋ฐ, ๊ธฐํฅ๋จ์ง์ ํ์ฑ๋จ์ง๋ก ๋๋์ด์ ธ ์๊ณ , ๊ธฐํฅ๋จ์ง๋ 9๊ฐ์ ์จ์ดํผ1) ๊ฐ๊ณต ๊ณต์ ๋ผ์ธ์ด ์๋ค.
๋ฐ๋์ฒด ์ ์กฐ๊ณต์ ์ ์จ์ดํผ๋ฅผ ๊ฐ๊ณตํ๋ ๊ณต์ ๊ณผ ๊ฐ๊ณต๋ ์จ์ดํผ๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ์ ์นฉ ๋จ์๋ก ์กฐ๋ฆฝํ๋ ๊ณต์ ์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ๋ถ๋ฅํ ์ ์๊ณ , ๊ฐ ๊ณต์ ์ ๋ค์ ์ฌ๋ฌ ๋จ๊ณ์ ํ๋ถ ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ ธ ์๋ค. ์จ์ดํผ ๊ฐ๊ณต ๊ณต์ ์ ์จ์ดํผ์ ์ฐํ๋ง์ ํ์ฑํ๊ณ ์ด์ฒ๋ฆฌ ๋ฐ ๋ถ์๋ฌผ์ ํ์ฐ์๊ธฐ๋ ํ์ฐ๊ณต์ , ํ๋กํจํด์ ํ์ฑ์ํค๋ ํฌํ ๊ณต์ , ํฌํ ๊ณต์ ์์ ํ์ฑ๋ ํจํด์ ์์ฑํ๊ธฐ ์ํด ํํ์ ๋ฐ์ ๋ฑ์ ํตํด ๋ถํ์ํ ๋ถ๋ถ์ ์ ๊ฑฐํด ์ฃผ๋ ์๊ฐ๊ณต์ , ๋ฐ๋์ฒด์ ์ ๋์ฑ์ ๋ถ์ฌํ๊ธฐ ์ํด ์๋ฅด์ , ํฌ์คํ ๋ฑ์ ๋ถ์๋ฌผ์ ์ฃผ์
ํ๋ ์ด์จ์ฃผ์
๊ณต์ , ํํ์ ๋ฐ์ ๋๋ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ ๋์ฑ ๋๋ ์ ์ฐ์ฑ ๋ฐ๋ง์ ํ์ฑ์ํค๋ ์ฆ์ฐฉ๊ณต์ ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ ์ ์๋ค.
2) ์๊ณ ์ ์
๋ฌด๋ด์ญ ๋ฑ
๊ฐ) ์๊ณ ๋ 1992๋
์์ธ ํ์ฌ์ ์
์ฌํ ํ โโโโ 5๋ผ์ธ์ ๋ฐฐ์น๋์ด ํ๊ฒฌ๊ธฐ๊ฐ(2001. 4. 16. ~ 6. 30.)์ ์ ์ธํ๊ณ ๋ ํํ๊ธฐ์์ฆ์ฐฉ ๊ณต์ ์ค๋น ์์ง๋์ด๋ก ๊ทผ๋ฌดํ์๋ค.
๋) ํํ๊ธฐ์์ฆ์ฐฉ ๊ณต์ ์ ๊ฐ์ค๊ฐ์ ํํ๋ฐ์์ผ๋ก ํ์ฑ๋ ์
์๋ค์ ์จ์ดํผ ํ๋ฉด์ ์ฆ์ฐฉํ์ฌ ์ ์ฐ๋ง์ด๋ ์ ๋์ฑ๋ง์ ํ์ฑ์ํค๋ ๊ฒ์ ๋งํ๋ค. 5๋ผ์ธ ํํ๊ธฐ์์ฆ์ฐฉ ๊ณต์ ์ ์ค๋น ์์ง๋์ด๋ 20~30๋ช
์์ค์ด์๋ค.
๋ค) ์ค๋น ์์ง๋์ด๋ ์์ฐ์ค๋น์ ์ ์ง, ๋ณด์, ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์๋ฐฉ์ ๋น ์์
(Process Management, PM)์ ๋ด๋นํ์๋ค. PM ์์
์ ์ด์ํ๋กํ์์ฝ์ฌ(2007๋
๊น์ง ์ฌ์ฉ)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ค๋นํ๋ฉด์ ์ด๋ฌผ์ง ์ ๊ฑฐ ํ์๋ค(PM ์์
์ 2000๋
๋ถํฐ ํ๋ ฅ์
์ฒด๋ก ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ด๊ด๋์๋ค). ์์ง๋์ด๊ฐ ์ง์ ์ฉ๊ธฐ๋ฅผ ๊ต์ฒดํ ๊ฐ์ค ๋ฐ ํํ๋ฌผ์ง์ ํธ๋ฆฌ๋ฉํธํฌ์ค
1) ์จ์ดํผ๋ ๊ณ ์๋๋ก ์ ์ ๋ ์ค๋ฆฌ์ฝ ์ฉ์ก์ ์ฃผ๋ฌผ์ ๋ฃ์ด ํ์ ์๊ธฐ๋ฉด์ ์ค๋ฆฌ์ฝ ์๊ธฐ๋ฅ์ ๋ง๋ ํ ์ด๊ฒ์ ์ง๋ฆ 5~10m, ๋๊ป ์๋ฐฑใ๋ก ์๊ฒ ์ ๋จํ๊ณ ํ์ชฝ ๋ฉด์ ๊ฑฐ์ธ๊ฐ์ด ์ฐ๋งํ์ฌ ๋ง๋ ์ํ์ ๋งํ๋ค. ์ด ์จ์ดํผ ํ๋ฉด์ ์ ์ํ๋ก๋ฅผ ๋ง๋ค๊ณ ๋ํํธ๋ฅผ ์ถ๊ฐํ์ฌ ์์ ์ฌ๊ฐํ์ผ๋ก ๊ฐ๋ผ๋ธ ๊ฒ์ด ์ง์ ํ๋ก(IC)์ด๋ค.
ํ์ดํธ(2008๋
์ดํ๋ ์ฌ์ฉ๊ณต์ ์ด ์์ด ์ฌ์ฉํ์ง ์์), TEOS, ์ก๋ถํํ
์คํ
, ์ฌ๋ถํ๊ท์, ์๋ชจ๋์์ด๋ค.
๋ผ) ์์ธ ํ์ฌ๋ 1996. 1.๊ฒฝ ํ๊ฒฝ์์ฒฉ์ ๋ง๋ค์ด ์ด๋ฅผ ๋ฐ๋์ฒด ์ฌ์
์ฅ ์์ง๋์ด๋ค์๊ฒ ๋๋์ด ์ฃผ์๋๋ฐ ๊ทธ ์ค ๊ณต์ ๋ณ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฐ์ค์ ํํ๋ฌผ์ง์ ๊ดํ ๋ถ๋ถ์ ๋ณ์ง 'ํ๊ฒฝ์์ฒฉ'์ ๊ธฐ์ฌ ๋ด์ฉ๊ณผ ๊ฐ๋ค.
3) ์๊ณ ์ ๊ฑด๊ฐ์ํ ๋ฑ
2003. 10. ์ํํ ๊ฑด๊ฐ์ง๋จ์๋ ํน์ด์ฌํญ ์๊ณ , 2005. 9. ์ํํ ๊ฑด๊ฐ์ง๋จ์์ ํ๋ถ X์ ์ดฌ์์ ํ๊ฒฐํต(์ข์ธก)์ ์์ ํ์ ๊ณผ ๋๋ง์งํ(์ข์ธก)์ ์์ ํ์ ์ด ๋ณด์ธ๋ค๋ ์๊ฒฌ ์ธ์๋ ํน๋ณํ ์งํ์ ์์ฌํ ๋งํ ์ฌํญ์ ์์๋ค. ์๊ณ ๋ ์ , ๋ด๋ฐฐ๋ฅผ ํ์ง ์๊ณ , ์๊ณ ์๊ฒ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ๊ฐ์กฑ๋ ฅ์ ์๋ค.
4) ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ
โโโโโโโโ๊ณต๋จ ์ฐํ์ โโโโโโ์ฐ๊ตฌ์(์ดํ 'โโโโโโ์ฐ๊ตฌ์'์ด๋ผ ํ๋ค)์ ํผ๊ณ ์ ์ญํ์กฐ์ฌ ์๋ขฐ์ ๋ฐ๋ผ ์์ธ ํ์ฌ์ โโโโ 5๋ผ์ธ์ ๋ํ์ฌ 2011. 5. 25. ์๋น์กฐ์ฌ, ๊ฐ์ ํด 6. 3. ์์
ํ๊ฒฝ ํ๊ฐ, ๊ฐ์ ํด 6. 16. ์ญํ์กฐ์ฌํ๊ฐ์์ํ์ ์ฌ์ ๋ฑ์ ๊ฑฐ์ณ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์์ฑํ ํ ์ด๋ฅผ ํผ๊ณ ์๊ฒ ์ ์ถํ์๋๋ฐ, ๊ทธ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
๊ฐ) ์์
ํ๊ฒฝ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ
CVD ๊ณต์ TEOS ์ค๋น์ Injector Clenaning ์์
์ ๋ฐฐ๊ด๋ด๋ถ์ ์นจ์ฐฉ๋ ๋ถ๋ง๊ณผ Supttering ์ค๋น์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ง์ง์ค๋น ์ฒญ์ ์์
์ ์ง์ง์ค๋น ๋ด๋ถ์์ ์ฑ์ทจํ ๋ถ์ง์ ๋์์ผ๋ก ๊ณ ํ์๋ฃ ๋ถ์์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ Injector Clenaning ์์
์ ๋ฐฐ๊ด๋ด๋ถ ์นจ์ฐฉ๋ ๋ถ๋ง์์๋ ๊ธ์์ฑ๋ถ์ด๋ ์ฐํ๊ท์ ๊ฒฐ์ ์ฒด๊ฐ ๊ฒ์ถ๋์ง ์์๊ณ , ์ง์ง์ค๋น ๋ด๋ถ์์ ์ฑ์ทจํ ๋ถ์ง์ ํ
์คํ
์ด ์ฃผ์ฑ๋ถ์ด๊ณ ๊ธฐํ ๊ธ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ ์ฑ๋ถ์ด ๋ฏธ๋ ๊ฒ์ถ๋์๋ค. ํ๋ฐ์ฑ ์ ๊ธฐํํฉ๋ฌผ ๋ฐ ๋ถํ์์ ๋
ธ์ถ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ TEOS ์ค๋น์ Injector Clenaning ์์
, Supttering ์ค๋น PM์์
, Supttering ์ค๋น์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ง์ง์ค๋น ์ฒญ์ ์์
์ ์ฑ์ทจ๋ ์๋ฃ์์ ์๋ ค์ง ํ๋ฐ์ฑ ์ ๊ธฐํํฉ๋ฌผ ๋ฐ ๋ถํ์์๋ ๊ฒ์ถ๋์ง ์๋ํ์๋ค(๋ค๋ง Injector Clenaning ์์
์ ์ฑ์ทจ๋ ์๋ฃ์์ ์๋์ CโFโ ๊ฒ์ถ).
๋) ๊ณผ๊ฑฐ์ ์์
ํ๊ฒฝ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ
์์ธ ํ์ฌ๊ฐ ์ค์ํ ์์
ํ๊ฒฝ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ 5๋ผ์ธ CVD ๊ณต์ ์์ 2004๋
๋ถํฐ 2006๋
๊น์ง ์๋ชจ๋์(NHโ), ์ค์กด(Oโ)์ด ๋ชจ๋ ๋
ธ์ถ๊ธฐ์ค ๋ฏธ๋ง์ผ๋ก ์ธก์ ๋์๋ค.
๋ค) ์ญํ์กฐ์ฌ ํ๊ฐ์์์ ์๊ฒฌ
์ญํ์กฐ์ฌ ํ๊ฐ์์ 9๋ช
์ค 4๋ช
์ด ์
๋ฌด๊ด๋ จ์ฑ์ด ์๋ค๋ ์๊ฒฌ์, 5๋ช
์ด ์
๋ฌด๊ด๋ จ์ฑ์ด ๋ฎ๋ค๋ ์๊ฒฌ์, 1๋ช
์ด ์ถ๊ฐ ๊ฒํ ๊ฐ ํ์ํ๋ค๋ ์๊ฒฌ์ ์ ์ํ์๋ค.
5) ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ๊ดํ ์ํ์ ์ง์
๊ฐ) ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๋ ค์ง ์ง์
์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ ์นจ๋ฒํ์ง ์๊ณ ์ด๋์ ๊ฒฝ๋ง ์ ํ์ ์ผ๋ก ์นจ๋ฒํ๋ ํน์ง์ด ์๊ณ , ๋น ๋ฅด๊ฒ ์งํ๋๋ ์น๋ช
์ ์ธ ์ ๊ฒฝํดํ์ฑ ์งํ์ผ๋ก ๋์ ์ฒ์์ ์์ ์ด๋ ์ ๊ฒฝ์ธํฌ์ ํ์์ด๋์ ๊ฒฝ์ธํฌ์ ์ ์ง์ ์ธ ์์ค์ ํน์ง์ผ๋ก ํ๋ค. 100,000๋ช
๋น 1.5~2๋ช
์ ๋ฐ์๋ฅ ๊ณผ ์ฝ 6๋ช
์ ์ ๋ณ๋ฅ ์ ๋ณด์ด๋ฉฐ, ๋จ์ฑ์ด ์ฌ์ฑ๋ณด๋ค ๋ฐ๋ณ์ ๋ ์ทจ์ฝํ๋ค๊ณ ์๋ ค์ ธ ์๋ค. ์ฃผ๋ก ์ฐ๋ฐ์ฑ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ์ง๋ง 5~10%๋ ์์ผ์์ฒด ์ฐ์ฑ์ผ๋ก ์ ์ ๋๋ค. ํ๊ท ๋ฐ๋ณ ์ฐ๋ น์ 55~65์ธ์ด๋ฉฐ, 5%๋ง์ด 30์ธ ์ด์ ์ ๋ฐ์ํ๋ค. ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ์์ธ์ ์์ง ๋ช
ํํ ๋ฐํ์ง์ง ์์๋ค. ํ๊ฒฝ์ ์์ธ์ ๋ํ ์กฐ์ฌ๊ฐ ๋ง์ด ์ด๋ฃจ์ด์ก์ง๋ง ์์ง๊น์ง ๋ช
ํํ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋์ ๊ฒฝ์ ์์์ ์ฃผ๋ ๋ณต์กํ ์ ์ ๊ณผ ํ๊ฒฝ์ ์ํธ์์ฉ์ ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ๊ฐ์ค์ด ํ์ ์ป๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฐํ์ ์คํธ๋ ์ค์ ์ํ ์์์ด๋ ๊ธ๋ฃจํ๋ฉ์ดํธ์ ํฅ๋ถ๋
์ฑ ๋ฑ์ ๋ํ ๊ฐ์ค๋ ์ ์๋๊ณ ์๋ค. ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ๊ณผ ํ๊ฒฝ์ ์์ธ๊ณผ์ ์ผ์น๋๊ณ ๋ช
ํํ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์์ง ์๋ ์ค์ ์ด๋ค. ํ์ฌ๊น์ง ๋ฐํ๋ ์ฐ๊ตฌ ์ค ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ์ํ์์ธ์ด๋ผ๊ณ ๊ฐ์ฅ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์๋ ค์ง ๊ฒ์๋ ์ด์ถฉ์ , ์ค๊ธ์(๋ฉ, ์์), ๊ฒฉ๋ ฌํ ์ก์ฒดํ๋(ํ๋ก ์ถ๊ตฌ์ ์), ํก์ฐ, ์ ์๊ธฐ์ฅ ๋ฑ์ด ์๋ค.
๋) ์๊ณ ์ฃผ์น์์ฌ์ ๊ฒฌํด
์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ๋ฐ๋ณ์์ธ์ ์์ง ๋ฐํ์ง์ง ์์์ง๋ง ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ค์ด ์ ๊ธฐ๋๊ณ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ ์ ์ฑ, ํฅ๋ถ๋
์ฑ, ์ฐํ๋
์ฑ, ๋จ๋ฐฑ์์ง, ๋ฉด์ญ๊ธฐ์ , ๊ฐ์ผ, ์ ๊ฒฝ๋ฏธ์ธ์ฌ์ ์
๊ธฐ๋ฅ ์ด์, ์ฌ๋ฆฝ์ฒด ๊ธฐ๋ฅ ์ด์, ์ ๊ฒฝ์ฑ์ฅ์ธ์ ๋ถ์กฑ, ํธ๋ฅด๋ชฌ ์ด์, ํ๊ฒฝ์ธ์ ๋ฑ์ด ์ฃผ๋ก ๋
ผ์๋๊ณ ์๊ณ ์ด๋ค์ ์๋ก ๋
๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์์ฉํ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค๋ ์๋ก ๊ธฐ์ ์ด ์ค์ฒฉ๋์ด ์ํธ์์ฉํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค. ๋ฉ์ด๋ ์์์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ๋ฐ๋ณ๊ณผ ์ฐ๊ด์ด ์๋ค๋ ๋ณด๊ณ ๋ ์์ผ๋ ์ง์ ์ ์ธ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์๋ค. ์๊ณ ๋ ํ์ก๊ฒ์ฌ ๋ฐ ์ ์ ์๊ฒ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฐ๋ฐ์ฑ ALS๋ก ์ง๋จ๋์๋ค.
[์ธ์ ๊ทผ๊ฑฐ] ๊ฐ ์ 2, 3, 5ํธ์ฆ, ์ 22ํธ์ฆ์ 1์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ, ์ด ๋ฒ์์ โโโโโ๋ณ์์ฅ์ ๋ํ ์ฌ์ค์กฐํ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง
๋ค. ํ๋จ
์ฐ์
์ฌํด๋ณด์๋ณดํ๋ฒ ์ 4์กฐ ์ 1ํธ์์ ๋งํ๋ '์
๋ฌด์์ ์ฌํด'๋ผ ํจ์ ๊ทผ๋ก์๊ฐ ์
๋ฌด์ํ ์ค ๊ทธ ์
๋ฌด์ ๊ธฐ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ทผ๋ก์์ ๋ถ์ยท์ง๋ณยท์ ์ฒด์ฅ์ ๋๋ ์ฌ๋ง์ ๋ปํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์
๋ฌด์ ์ฌํด๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๊ณ ๊ทธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ด๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๋ ์ธก์์ ์
์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
์ ์ธ์ ์ฌ์ค, ์์ ๋ ์ฆ๊ฑฐ ๋ฐ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง์ ์ํ์ฌ ์ ์ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ์ฌ ์ดํ๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ธ ๊ทผ์์ถ์ฑ ์ธก์ญ๊ฒฝํ์ฆ์ ํ๋์ํ์ ์์ง ๊ทธ ๋ฐ๋ณ์์ธ์ด ๋ฐํ์ง์ง ์๋ํ์๊ณ , ๋ค๋ง ์ด๋์ ๊ฒฝ์ ์์์ ์ฃผ๋ ๋ณต์กํ ์ ์ ๊ณผ ํ๊ฒฝ์ ์์ธ์ ์ํธ์์ฉ์ด ๋ฐ๋ณ์์ธ์ด๋ผ๋ ๊ฐ์ค์ด ํ์ ์ป๊ณ ์๊ณ , ์ฐํ์ ์คํธ๋ ์ค์ ์ํ ์์์ด๋ ๊ธ๋ฃจํ๋ฉ์ดํธ์ ํฅ๋ถ๋
์ฑ ๋ฑ์ ๋ํ ๊ฐ์ค์ด ์ ์๋๊ณ ์๋ค. ํ๊ฒฝ์ ์์ธ์ ๊ดํด์๋ ์ด์ถฉ์ , ์ค๊ธ์(๋ฉ, ์์), ์ ์๊ธฐ์ฅ ๋ฑ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ๋ฐ๋ณ์ํ์ฑ์ ๋์ธ๋ค๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์์ง๋ง ์๋ฐ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ ๋ฑ ์์ง ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ช
๋ฐฑํ๊ฒ ๋ฐ์๋ค์ฌ์ง ์ ๋๋ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์๊ณ ๊ฐ ์์
์ ์ด์ํ๋กํ์์ฝ์ฌ(IPA), ์ค๋(SiHโ), ํฌ์คํ(PHโ), ๋๊ธ๋ก์ค๋(SiHโClโ), ์ผํ๊ท์(SiC1โ), ์๋ชจ๋์(NHโ), ์ก๋ถํํ
์คํ
(WFโ), ๋ถํ์์(HF), ํธ๋ฆฌ๋ฉํธํฌ์คํ์ดํธ(TMPi), ์ค์กด(Oโ) ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ํํ๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๊ณ ์ ์๊ธฐ์ฅ์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๋ ์์ง๋ง ๊ทธ ๋
ธ์ถ ์ ๋๊ฐ ์๊ณ ์ ๊ฑด๊ฐ์ด๋ ์ ์ฒด์ ์ํฅ์ ์ค ์ ๋์๋์ง๊ฐ ๋ถ๋ช
ํ์ง ์๊ณ , ๋๊ตฌ๋ ์์ ๋ ํํ๋ฌผ์ง๊ณผ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ๊ณผ์ ๊ด๊ณ์ ๊ดํด์๋ ์คํ์ฐ๊ตฌ ๋ฐ ์ญํ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์์ง๊น์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.
๋ํ ์๊ณ ๊ฐ ๊ทผ๋ฌดํ์๋ ๊ณต์ฅ์์ ๊ทผ๋ฌดํ ๊ทผ๋ก์ ์ค ์๊ณ ์ด์ธ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ์ง๋จ๋ฐ์ ์ฌ๋์ ์๊ณ , ์ ์ฒด ๊ตญ๋ด ๋ฐ๋์ฒด ์ฌ์
์ฅ์์ ๊ทผ๋ฌดํ ๊ทผ๋ก์ ์ค์์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ์ ์ดํ๋ ์ฌ๋ก๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ฃ๊ฐ ์๋ค.
์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ๋น์ถ์ด ๋ณผ ๋ ์๊ณ ๊ฐ ์ ์ถํ ์ฆ๊ฑฐ๋ง์ผ๋ก๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ง๋ณ๊ณผ ์๊ณ ์
๋ฌด ์ฌ์ด์ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๊ณ ์ธ์ ํ๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ๊ณ ๋ฌ๋ฆฌ ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ์ ์ทจ์ง์์ ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ฒ๋ถ์ ์ ๋ฒํ๋ค.
3. ๊ฒฐ๋ก
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์๊ณ ์ ์ฒญ๊ตฌ๋ ์ด์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ๊ธฐ๊ฐํ๋ค.
ํ์ฌ ํ์ฌ1
ใ๋ณ์งใ
ใํ๊ฒฝ์์ฒฉใ
๊ณต์ ๋ณ GAS
๊ณต์ |
๋ถ๋ฅ |
ํน์ฑ |
ํ๊ฒฝ์ํฅ |
ํํ๋ฌผ์ง |
Diffusion |
๊ฐ์ฐ์ฑ ๊ฐ์ค |
๊ฐ์ฐ์ฑ, ํญ๋ฐ์ฑ |
ํ์ฌ |
Hโ(์์) |
๋
์ฑ ๊ฐ์ค |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
์ฐ์ฑ๋น, ๊ณ ์ฝํ์ |
HCI(์ผํ์์), POC1โ(์ฅ์์ผํ์ธ) |
๊ธฐํ ๊ฐ์ค |
์กฐ์ฐ์ฑ, ์ง์์ฑ |
ํ์ฌ |
0โ(์ฐ์), Nโ(์ง์) |
CVD |
LP |
๊ฐ์ฐ์ฑ ๊ฐ์ค |
๊ฐ์ฐ์ฑ, ํญ๋ฐ์ฑ, ๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
ํ์ฌ, ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ๋ถ์ |
SiHโclโ(๋ํด๋ก๋ก์ค๋ ) |
๋
์ฑ ๊ฐ์ค |
๊ฐ์ฐ์ฑ, ํญ๋ฐ์ฑ, ๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๋ถ์, ์ด๋ฅํผํด |
NHโ(์๋ชจ๋์) |
๊ธฐํ ๊ฐ์ค |
์กฐ์ฐ์ฑ, ์ง์์ฑ |
๋ยท์๋ฌผ ํผํด |
Nโ(์ง์), Nโ0(์ด์ฐํ์ง์) |
AP |
๊ฐ์ฐ์ฑ ๊ฐ์ค |
์์ฐ๋ฐํ์ฑ, ํญ๋ฐ์ฑ, ๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
ํ์ฒ์ค์ผ, ํ์ฌ |
SiHโ(์ค๋), BโHโ(๋๋ณด๋), PHโ(ํฌ์คํ), SiHโclโ(๋ํด๋ก๋ก์ค๋ ) |
๋
์ฑ ๊ฐ์ค |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
๋ยท์๋ฌผ ํผํด |
WFโ(์ก๋ถํํ
์คํ
), HF(๋ถํ์์) |
๊ธฐํ ๊ฐ์ค |
์กฐ์ฐ์ฑ, ์ง์์ฑ |
ํ์ฌ |
์ง์, ์ฐ์ |
DRY ETCH |
๋
์ฑ๊ฐ์ค |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
์ฐ์ฑ๋น, ๊ณ ์ฝํ์, ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๋ถ์ |
NHโ(์ผ๋ถํ์ง์), BC1โ(์ผ์ผํ๋ถ์), HCI(์ผํ์์), SFโ(์ก๋ถํํฉ), SiC1โ(์ฌ์ผํ๊ท์) |
๊ธฐํ ๊ฐ์ค |
์กฐ์ฐ์ฑ, ์ง์์ฑ |
์ง์ |
He(ํฌ๋ฅจ), CHF(์ผ๋ถํ์ํ), CโFโ(ํ๋ ์จ116), CFโ(์ฌ๋ถํ๋ฉํ) |
ION IMP |
๊ฐ์ฐ์ฑ ๊ฐ์ค |
ํญ๋ฐ์ฑ, ๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
ํ์ฌ, ํ์ฒ์ค์ผ |
AsHโ(์๋ฅด์ ), PHโ(ํฌ์คํ) |
๋
์ฑ ๊ฐ์ค |
ํญ๋ฐ์ฑ, ๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
์ง์ |
BFโ(์ผ๋ถํ๋ถ์) |
METAL ์ฆ์ฐฉ |
๊ธฐํ ๊ฐ์ค |
์ง์์ฑ |
์ง์ |
Ar(์๋ฅด๊ณค) |
EPI๊ณต์ |
์กํ ๊ฐ์ค |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
์
์ทจ(์ง์), ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ๋ถ์ |
SiHiC1โ(๋ํด๋ก๋ก์ค๋ ), HCI(์ผ์), SiHC1โ(ํธ๋ฆฌํด๋ก๋ก์ค๋ ), PHโ(ํฌ์คํ), BโHโ(๋๋ณด๋) |
๊ณต์ ๋ณ ํํ๋ฌผ์ง
์ธ์ (cleaning) ์๊ฐ(Etching) |
์ ๊ธฐ์ฉ ์ ๋ฅ (SOLVENT) |
์ธํ์ฑ, ๋
์ฑ |
์์์ค์ผ, ๋์๋ฌผํผํด, ์๋ฌผ์ฒด ์์ ๋ฐ |
(CH)โCO(์์ธํค), IPA(์ด์ํ๋กํ์์ฝ), ACT-CMI(๋๋ฉํธ์์ธํธ์๋ฏธ๋, 2-๋ฉํธ์ํ์ฌ์๋ฏผ ํผํฉ๋ฌผ), CHโCI(์ผํ๋ฉํธ), TCE(ํธ๋ฆฌํด๋ก๋ก์๋๋), THINNER |
์ฐ๋ฅ |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ, ์ฐํ์ฑ, ์ ์ด์ฑ |
์ด๋ฅ ํผํด, ํ ์ ์ฐ์ฑํ |
HโOโ(๊ณผ์ฐํ์์), HโSOโ(ํฉ์ฐ), HNOโ(์ง์ฐ), HF(๋ถ์ฐ), HCI(์ผํ์์), HโPOโ(์ธ์ฐ), CHโCOOH(์์ธํธ์ฐ) |
์์นผ๋ฆฌ๋ฅ |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
ํ์ฒ์ค์ผ |
NHโOH(์๋ชจ๋์์), NHโF(๋ถํ์๋ชจ๋) |
์ฌ์ง(Photo) |
์ ๊ธฐํํฉ๋ฌผ |
๋
์ฑ, ์ธํ์ฑ, ์ ์ด์ฑ |
์์์ค์ผ, ๋์๋ฌผํผํด, ์๋ฌผ์ฒด ์์ ๋ฐ |
์ฌ์ง๊ฐ๊ด์ก(pr), ํ๋ฉด๋ฐ์ฐฉ์ (HMDS) (CHโ)โCO, THINNER |
์์นผ๋ฆฌ๋ฅ |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ |
ํ์ฒ ์ค์ผ |
์ฌ์งํ์์ก |
๋ถ์๋ฌผ์นจ์ (Diffusion) |
์กํ๊ฐ์ค |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ, ์ง์์ฑ |
์ง์ |
์ฅ์์ผํ์ธ(POCIโ), ๋ธ๋กฌํ๋ถ์ |
UTIUTY |
์ฐ๋ฅ |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ, ์ ์ด์ฑ, ์ฐํ์ฑ |
์์์ค์ผ, ๋์๋ฌผํผํด, ์๋ฌผ์ฒด ์์ ๋ฐ |
HโSOโ, HCI, HโOโ, NaHS0โ, NaCCI |
์์นผ๋ฆฌ๋ฅ |
๋
์ฑ, ๋ถ์์ฑ, ์ ์ด์ฑ |
ํ์ฒ ์ค์ผ |
Naoh, Ca(OH)โ, NaโCOโ, KOH |
์์ฝ๋ฅ |
๋
์ฑ, ์ธํ์ฑ |
์
์ทจ |
CHโOH |
ใ์ฐธ์กฐ์กฐ๋ฌธใ
์ฐ์
์ฌํด๋ณด์๋ณดํ๋ฒ ์ 4์กฐ
|
|
๋๊ธ 0๊ฐ
๋ก๊ทธ์ธ ํ์๋ฉด, ํ๋ก ๋๊ธ์ ๋ฑ๋กํ์ค ์ ์์ต๋๋ค.
๋ค์ด๋ฒ ๊ฒ์
๋ธ๋ก๊ทธ
์นดํ
๋ด์ค
์น์ฌ์ดํธ
|
|
|