|
+
-
๋ถ๋งํฌ ์ ์ฅ
[๋ฏผ์ฌ] 1์ฌํฉ์์ฌ๊ฑด
์์ธ์ค์์ง๋ฒ 2010. 2. 3. ์ ๊ณ 2007๊ฐํฉ16309 ํ๊ฒฐ
[๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฐฐ์ถ๊ธ์ง์ฒญ๊ตฌ๋ฑ] ํญ์[๊ฐ๊ณต2010์,366]
ใํ์์ฌํญใ
[1] ๊ณตํด์์ก์์์ ์ฆ๋ช
์ฑ
์ ์ํ์ ๋ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ฆ๋ช
์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก
[2] ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ ์ฒ์ ๋ฑ ๊ฑด๊ฐํผํด๊ฐ ๋ฌธ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ญํ์ ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์
์ฆํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ
[3] ๋ํ๋ฏผ๊ตญ, ์์ธํน๋ณ์, ์๋์ฐจ ์ ์กฐยทํ๋งค ํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ผ๋ก ์ธํ ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฑ์ ์ด์ ๋ก ์ํด๋ฐฐ์์ ์ฒญ๊ตฌํ ์ฌ์์์, ์ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ถ๋จํ ์ ์๋ค๊ณ ๋ณธ ์ฌ๋ก
ใํ๊ฒฐ์์งใ
[1] ํผํด์ ์ธก์์ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์์ฐ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ์ฆ๋ช
ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณค๋ํ๊ฑฐ๋ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ๊ฐ์ธ์ธ ํผํด์ ์ธก์ ๋นํด ๊ตญ๊ฐ, ์ง๋ฐฉ์์น๋จ์ฒด ๋ฐ ์๋์ฐจ ์ ์กฐยทํ๋งค ํ์ฌ๋ค์ด ๋ณด๋ค ์ ์ ๋
ธ๋ ฅ๊ณผ ๋น์ฉ์ผ๋ก ๋ณด๋ค ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์
์ฆํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ฑํ ํฐ ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ๊ณตํด์์ก์์์ ์ฆ๋ช
์ฑ
์ ์ํ์ ๋ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ฆ๋ช
์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก.
[2] ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ ์ฒ์ ๋ฑ ๊ฑด๊ฐํผํด๊ฐ ๋ฌธ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ๋
ธ์ถ๊ณผ ํผํด์ ๊ดํ ์ง์ ์ ์ธ ์คํ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ฏ๋ก, ์ญํ์ ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์
์ฆํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ ํ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ค๋ง, ์ญํ์ ์๋ฏธ์ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ๊ฒ๋ง์ผ๋ก๋ ๋ถ์กฑํ๊ณ , ๊ทธ์ ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋ ์ ๋์ ์ ๋ขฐ๋๊ฐ ํ๋ณด๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ์ ๋ ๋์๊ฐ ํผํด์ ๊ฐ์ธ๋ณ๋ก ํด๋น ์์ธ์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ๋ ์ ๋ฐ ํด๋น ์์ธ์ด ์ฃผ์ํ ๊ฐํด์์ธ์ด๊ฑฐ๋ ์ฃผ์ํ ๊ฒ์ ์๋๋๋ผ๋ ์๋นํ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ๋งํผ ๋น์ค ์๋ ๊ฐํด์์ธ์ด์๋ ์ ์ด ์
์ฆ๋์ด์ผ ๋น๋ก์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ชจ๋ ์
์ฆ๋์๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
[3] ์์ธํน๋ณ์ ์ง์ญ์์ ๊ฑฐ์ฃผ ๋๋ ๊ทผ๋ฌดํ๋ฉด์ ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฑ์ผ๋ก ์ง๋จ์ ๋ฐ๊ฑฐ๋ ์น๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ฌ๋๋ค์ด ๋ํ๋ฏผ๊ตญ, ์์ธํน๋ณ์, ์๋์ฐจ ์ ์กฐยทํ๋งค ํ์ฌ๋ค์ ์๋๋ก ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฑด๊ฐํผํด๋ฅผ ์ด์ ๋ก ์ํด๋ฐฐ์์ ์ฒญ๊ตฌํ ์ฌ์์์, ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ด ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์
ํ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ง์ ์ ์ธ ์๋ฃ๊ฐ ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ ๊ฐ์ข
์๋ฃ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ง์ผ๋ก๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ฑ๋ถ๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , ์๋์ฐจ๊ฐ ๋๊ธฐ ์ค์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง, ์ด์ฐํ์ง์ ๋ฑ์ ์ฃผ์ ๋ฐฐ์ถ์์ด๋ผ๊ณ ๋จ์ ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ถ๋จํ ์ ์๋ค๊ณ ๋ณธ ์ฌ๋ก.
ใ์ฐธ์กฐ์กฐ๋ฌธใ
[1] ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ, ๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 288์กฐ / [2] ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ, ๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 288์กฐ / [3] ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 2์กฐ, ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ, ๋ฏผ์ฌ์์ก๋ฒ ์ 288์กฐ
ใ์ฐธ์กฐํ๋กใ
[1] ๋๋ฒ์ 1984. 6. 12. ์ ๊ณ 81๋ค558 ํ๊ฒฐ(๊ณต1984, 1263), ๋๋ฒ์ 2009. 10. 29. ์ ๊ณ 2009๋ค42666 ํ๊ฒฐ(๊ณต2009ํ, 1987)
ใ์ ๋ฌธใ
ใ์ ๊ณ ใ ์๊ณ 1์ธ 20์ธ (์์ก๋๋ฆฌ์ธ ๋ฒ๋ฌด๋ฒ์ธ ์ฐํ์ธ 11์ธ)
ใํผ ๊ณ ใ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ธ 8์ธ (์์ก๋๋ฆฌ์ธ ๋ฒ๋ฌด๋ฒ์ธ ์จ์ด์ธ 2์ธ)
ใ๋ณ๋ก ์ข
๊ฒฐใ 2009. 12. 9.
ใ์ฃผ ๋ฌธใ
1. ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ค ํผ๊ณ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ์์ก์๊ณ์ธ ํ์ํ์ฌ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ๊ณต๋๊ด๋ฆฌ์ธ ์์ธ 1, 2์ ๋ํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ ๋ถ๋ถ์ ๊ฐํํ๋ค.
2. ์๊ณ ๋ค์ ํผ๊ณ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ์์ก์๊ณ์ธ ํ์ํ์ฌ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ๊ณต๋๊ด๋ฆฌ์ธ ์์ธ 1, 2์ ๋ํ ๋๋จธ์ง ์ฒญ๊ตฌ ๋ฐ ๋๋จธ์ง ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ ์ฒญ๊ตฌ๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐํ๋ค.
3. ์์ก๋น์ฉ์ ์๊ณ ๋ค์ด ๋ถ๋ดํ๋ค.
ใ์ฒญ๊ตฌ์ทจ์งใ 1. ํผ๊ณ ๋ค์ ์์ธํน๋ณ์ ์ง์ญ์์ ์๋ ํ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์๋ ํ ๊ธฐ์ฌ ๊ฐ ์์น๋ฅผ ์ด๊ณผํ์ฌ ๋ฐฐ์ถ๋๋๋ก ํ์ฌ์๋ ์๋ ๋๋ค.
๋ฌผ ์ง |
์ ์น |
์ด์ฐํ์ง์(NOโ) |
์ฐ๊ฐ ํ๊ท 0.021ppm |
๋ฏธ์ธ๋จผ์ง(ใ/ใฅ) |
โ 24์๊ฐ ํ๊ท 50ใ/ใฅ |
โก ์ฐ๊ฐ ํ๊ท 20ใ/ใฅ |
2. ํผ๊ณ ๋ค์ ๊ฐ์ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ๊ฐ 30,000,000์ ๋ฐ ์ด์ ๋ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ฅ๋ถ๋ณธ ์ก๋ฌ์ผ ๋ค์๋ ๋ถํฐ ๋ค ๊ฐ๋ ๋ ๊น์ง ์ฐ 20%์ ๋น์จ์ ์ํ ๊ธ์์ ์ง๊ธํ๋ผ.
ใ์ด ์ ใ
โ
. ๊ธฐ์ด ์ฌ์ค
๋ค์ ๊ฐ ์ฌ์ค์ ๋น์ฌ์ ์ฌ์ด์ ๋คํผ์ด ์๊ฑฐ๋ ๊ฐ ์ 1ํธ์ฆ, ์ 2ํธ์ฆ, ์ 32ํธ์ฆ ๋ด์ง ์ 34ํธ์ฆ, ์ 39ํธ์ฆ ๋ด์ง ์ 49ํธ์ฆ, ์๊ฐ ์ 1ํธ์ฆ, ์ 3ํธ์ฆ, ์๋ ์ 1ํธ์ฆ, ์ 3ํธ์ฆ ๋ด์ง ์ 5ํธ์ฆ, ์ 8ํธ์ฆ, ์๋ค ์ 1ํธ์ฆ, ์ 2ํธ์ฆ, ์ 7ํธ์ฆ ๋ด์ง ์ 10ํธ์ฆ, ์ 15ํธ์ฆ ๋ด์ง ์ 17ํธ์ฆ, ์ 21ํธ์ฆ(๊ฐ์ง๋ฒํธ ์๋ ๊ฒ์ ๊ฐ ๊ฐ์ง๋ฒํธ ํฌํจ)์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ, ์๊ณ 2(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 2), 7(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 6)์ ๋ํ ๋ณธ์ธ์ ๋ฌธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ์ฌ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
1. ๋น์ฌ์์ ์ง์
๊ฐ. ์๊ณ ๋ค
1) ์๊ณ ๋ค์ ์์ธํน๋ณ์ ์ง์ญ(์ดํ ํ์ ๊ตฌ์ญ์์ ์์ธํน๋ณ์ ์ง์ญ์ โ์์ธ์โ๋ผ ํ๊ณ , ํผ๊ณ ์์ธํน๋ณ์๋ โํผ๊ณ ์์ธ์โ๋ผ ํ๋ค)์์ ๊ฑฐ์ฃผ ๋๋ ๊ทผ๋ฌดํ์๊ฑฐ๋ ํ์ฌ ๊ฑฐ์ฃผ ๋๋ ๊ทผ๋ฌดํ๊ณ ์๋ ์ฌ๋๋ค๋ก์ ๋ณ์ง ์๊ณ ๋ณ ์๋ฃ โ์ง๋ณ๋ ฅโ ํญ๋ชฉ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฑ(์ดํ โ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณโ์ด๋ผ ํ๋ค)์ผ๋ก ์ง๋จ์ ๋ฐ๊ฑฐ๋ ์น๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์ ๋ฐ ์๋ค.
2) ์๊ณ ๋ค์ ๋ณ์ง ์๊ณ ๋ณ ์๋ฃ โ๊ฑฐ์ฃผ๋ ฅโ ๋ฐ โ๊ทผ๋ฌด๋ ฅโ ํญ๋ชฉ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด ์์ธ์ ์ง์ญ์์ ๊ฑฐ์ฃผ ๋๋ ๊ทผ๋ฌดํ์๋ค(์ดํ ์ ์๋ฃ์ โ์ธ๊ทผ๋๋กโ๋ก ํ์๋ ๋๋ก๋ฅผ โ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋กโ๋ผ ํ๋ค).
๋. ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค
1) ํผ๊ณ ํ๋์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ, ๊ธฐ์์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ, ์ง์ ๋์ฐ์คํ ์คํ
ํฌ๋๋ก์ง ์ฃผ์ํ์ฌ, ๋์ฐ๋ฒ์ค ์ฃผ์ํ์ฌ, ํํ๋์ฐ์์ฉ์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ, ๋ฅด๋
ธ์ผ์ฑ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ ๋ฐ ์์ธ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ๋ ๊ตญ๋ด ์๋์ฐจ ์ ์กฐยทํ๋งค ํ์ฌ์ด๋ค.
2) ์์ธ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ๋ 2009. 2. 6. ์์ธ์ค์์ง๋ฐฉ๋ฒ์ 2009ํํฉ6ํธ๋ก ํ์์ ์ฐจ๊ฐ์๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ์ 2009. 11. 6. ํ์ํ์ฌ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ํ์๊ณํ์ ์ฌ๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ ๊ด๊ณ์ธ์งํ๊ฐ ์ข
๋ฃ๋์๊ณ , 2009. 12. 17. ํ์๊ณํ์ ๋ํ ์ธ๊ฐ๊ฒฐ์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค(์ดํ์์๋ ํผ๊ณ ํ๋์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ, ๊ธฐ์์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ, ์ง์ ๋์ฐ์คํ ์คํ
ํฌ๋๋ก์ง ์ฃผ์ํ์ฌ, ๋์ฐ๋ฒ์ค ์ฃผ์ํ์ฌ, ํํ๋์ฐ์์ฉ์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ, ๋ฅด๋
ธ์ผ์ฑ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ ๋ฐ ์์ธ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ๋ฅผ ํตํ์ด โํผ๊ณ ํ์ฌ๋คโ์ด๋ผ ํ๋ค).
2. ์์ธ์ ํํฉ ๋ฐ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ ๋ฑ
๊ฐ. ์งํ ๋ฐ ๊ธฐํ
์์ธ์๋ ์งํ์ ์ผ๋ก ๋ถํ์ฐ, ๋๋ด์ฐ ๋ฑ์ผ๋ก ๋๋ฌ์ธ์ธ ์ญ ใท์ํ ๋ถ์งํํ์ด๋ค. ๊ธฐ์ํ์ ์ผ๋ก๋ ์ฌ๊ณ์ ์ด ๋๋ ทํ์ฌ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋๊ธฐ์ง์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์๋ ๋ด์ฒ ์๋ ํฉ์ฌ, ๊ธฐ์จ์ด ๋์ ์ฌ๋ฆ์ฒ ์๋ ์ค์กด, ๊ฒจ์ธ์ฒ ์๋ ์ฐ๋ฃ์ฌ์ฉ ์ฆ๊ฐ๋ก ์ธํ ํฉ์ฐํ๋ฌผ(SOx), ์ง์์ฐํ๋ฌผ(NOx) ์ฆ๊ฐ ๋ฑ ๊ณ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. ์์ธ์์ ํ์์ ๋ฎ์ ํธ(2.4m/sec)์ด๊ณ , ์ฃผ ํํฅ์ธ ํธ์ํ์ ์ํฅ์ผ๋ก ์ธ์ฒ, ๋ถ์ฒ ๋ฑ ์ธ๊ทผ ๋์์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค.
๋. ๋๋ก ๋ฐ ๊ตํต๋
1) 2001๋
๊ธฐ์ค, ์์ธ์ ๋๋ก์ ์ด์ฐ์ฅ์ ์๋ ์ฃผ1) ํ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์ด 7,888,764m์ด๋ฉฐ ์ด ๋ฉด์ ์ 78,688,143ใก์ด๋ค. ๊ทธ ์ค ํผ๊ณ ์์ธ์๊ฐ ๊ด๋ฆฌํ๋ ์์ธํน๋ณ์๋(๋)๋ ์ด์ฐ์ฅ 7,696,804m(์ ์ฒด์ 97.6%), ์ด ๋ฉด์ 71,830,357ใก(์ ์ฒด์ 91.3%)์ด๋ค. ๋ํ, ์์ธ์์ ๋๋ก๋ง์ 6๊ฐ์ ๋์๊ณ ์๋๋ก(173.3km), 26๊ฐ์ ์ฃผ๊ฐ์ ๋๋ก ๋ฐ ๊ธฐํ ๋ณด์กฐ๊ฐ์ ๋๋ก(423.78km), 13๊ฐ์ ์๋์ฐจ ์ ์ฉ๋๋ก(176.36km)๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์๋ค.
๏ผ |
์ ์ฒด |
ํน๋ณ์๋ |
๊ณ ์๋๋ก |
์ผ๋ฐ๊ตญ๋ |
์ฐ์ฅ(m) |
7,888,764 |
100% |
7,696,804 |
97.6% |
23,080 |
0.3% |
168,880 |
2.1% |
๋ฉด์ (ใก) |
78,689,143 |
100% |
71,830,357 |
91.3% |
638,848 |
0.8% |
6,219,938 |
7.9% |
2) ์์ธ์์ ๊ตํต๋์ 2004๋
์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํฐ ํญ์ผ๋ก ๊ฐ์(์ ๋
๋๋น 5.9% ๊ฐ์)ํ์๋ค๊ฐ ๊ทธ ํ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ 2008๋
๋ค์ ๋น๊ต์ ํฐ ํญ์ผ๋ก ๊ฐ์(์ ๋
๋๋น 1.96% ๊ฐ์)ํ์๋ค. ์์ธ์ ์๊ณ ๋ฐ ๋์ฌ์ ์ ์ถ์
๊ตํต๋์ ์๋ ์ฃผ2) ํ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ๋ค(ํ์ผ ๊ธฐ์ค, ๋จ์ : ๋/์ผ).
๊ตฌ ๋ถ |
์๊ณ |
๋์ฌ |
๊ณ |
์ ์
|
์ ์ถ |
๊ณ |
์ ์
|
์ ์ถ |
2006 |
2,888,100 |
1,415,872 |
1,472,228 |
1,469,491 |
739,999 |
729,492 |
2007 |
2,574,388 |
1,253,648 |
1,320,739 |
1,304,662 |
645,804 |
658,857 |
2008 |
1,971,431 |
961,561 |
1,009,872 |
1,086,314 |
533,902 |
552,412 |
3) 2008๋
ํ์ฌ ์์ธ์ ๋๋ก ์ค ํ๋ฃจ ๊ตํต๋์ด ๋ง์ ๊ณณ์ ์์ ๋ก ๋์ง๋ ์๊ณ ์ง์ (238,241๋), ๊ฐ๋ณ๋ถ๋ก ์ฑ์ฐ๋๊ต ์ง์ (224,510๋), ๊ฒฝ์ธ๊ณ ์๋๋ก ์ ์ ๋๋ค๋ชฉ ์ง์ (196,582๋), ์ฑ์ฐ๋ก ์ฑ์ฐ๋๊ต ์ง์ (190,200๋) ์ฃผ3) ๋ฑ์ด๋ค.
๋ค. ๋๊ธฐํ๊ฒฝ
1) ์ฐ๋๋ณ ์ฃผ4) ๋๊ธฐํ๊ฒฝ
๊ฐ) ํผ๊ณ ์์ธ์๊ฐ ์ด์ํ๋ ๋์๋๊ธฐ ์ธก์ ๋ง(๋์์ง์ญ์ ํ๊ท ๋๊ธฐ์ง์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ธ์์ ์ฃผ5) 27๊ฐ์), ๋๋ก๋ณ๋๊ธฐ ์ธก์ ๋ง(์๋์ฐจ ํตํ๋๊ณผ ์ ๋ ์ธ๊ตฌ๊ฐ ๋ง์ ๋๋ก๋ณ ๋๊ธฐ์ง์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ธ์์ 7๊ฐ์)์ ํตํ ์์ธ์ ์ด์ฐํํฉ(SOโ, ๋จ์ : ppm), ์ด์ฐํ์ง์(NOโ, ๋จ์ : ppm), ์ค์กด(Oโ, ๋จ์ : ppm), ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง[TAGIMG00, ๋จ์ : ใ/ใฅ, ์
์์ ์ง๊ฒฝ์ด 10ใ ์ดํ์ธ ๋จผ์ง๋ฅผ ์๋ฏธํ๊ณ , ์ด์ ๊ตฌ๋ณํ์ฌ ์ง๊ฒฝ 2.5ใ ์ดํ์ธ ๋จผ์ง(TAGIMG01)๋ ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๋ผ ํ๋ค]์ ์ฐํ๊ท ๋๋๋ ์๋ ํ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ๋ค.
๋์๋๊ธฐ |
91 |
92 |
93 |
94 |
95 |
96 |
97 |
98 |
99 |
00 |
01 |
02 |
03 |
04 |
05 |
06 |
07 |
์ด์ฐํํฉ |
0.043 |
0.035 |
0.023 |
0.019 |
0.017 |
0.013 |
0.011 |
0.008 |
0.007 |
0.006 |
0.005 |
0.005 |
0.005 |
0.005 |
0.005 |
0.005 |
0.006 |
์ด์ฐํ์ง์ |
0.033 |
0.031 |
0.032 |
0.032 |
0.032 |
0.033 |
0.032 |
0.030 |
0.032 |
0.035 |
0.037 |
0.036 |
0.038 |
0.037 |
0.034 |
0.036 |
0.038 |
์ค์กด |
0.012 |
0.014 |
0.013 |
0.014 |
0.013 |
0.015 |
0.016 |
0.017 |
0.016 |
0.017 |
0.015 |
0.014 |
0.014 |
0.014 |
0.017 |
0.018 |
0.018 |
๋ฏธ์ธ๋จผ์ง |
๏ผ |
๏ผ |
๏ผ |
๏ผ |
78 |
72 |
68 |
59 |
66 |
65 |
71 |
76 |
69 |
61 |
58 |
60 |
61 |
๋๋ก๋ณ๋๊ธฐ |
97 |
98 |
99 |
00 |
01 |
02 |
03 |
04 |
05 |
06 |
07 |
์ด์ฐํํฉ |
0.014 |
0.010 |
0.010 |
0.008 |
- |
0.006 |
0.006 |
0.008 |
0.008 |
0.007 |
0.007 |
์ด์ฐํ์ง์ |
0.043 |
0.056 |
0.057 |
0.055 |
0.055 |
0.056 |
0.049 |
0.057 |
0.052 |
0.049 |
0.051 |
์ค์กด |
0.011 |
0.009 |
0.011 |
0.012 |
- |
0.010 |
0.009 |
0.007 |
0.008 |
0.009 |
0.009 |
๋ฏธ์ธ๋จผ์ง |
79 |
61 |
60 |
63 |
- |
84 |
73 |
73 |
70 |
64 |
68 |
๋) ์์ธ์ ๋์๋๊ธฐ์ ์ด์ฐํ์ง์ ์ฐํ๊ท ๋๋๋ 1991๋
์ดํ 0.030ppm ๋ด์ง 0.038ppm์ผ๋ก ์ธก์ ๋์๊ณ , 2007๋
ํ์ฌ 0.038ppm์ผ๋ก ์ธ์ฒ(0.031ppm), ๋๊ตฌ(0.024ppm), ๋ถ์ฐ(0.022ppm)๋ณด๋ค ๋์ ์ฃผ6) ์์น์ด๋ค.
๋ค) ์์ธ์ ๋์๋๊ธฐ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ์ฐํ๊ท ๋๋๋ 1990๋
ํ๋ฐ ์ดํ ์ฆ๊ฐํ์ฌ 2001., 2002. ๊ฐ 71ใ/ใฅ, 76ใ/ใฅ๋ก ์ธก์ ๋์๋ค๊ฐ ์ดํ ๊ฐ์์ถ์ธ์ ์๊ณ , 2007๋
ํ์ฌ 61ใ/ใฅ๋ก ์ธ์ฒ(64ใ/ใฅ)๋ณด๋ค ๋ฎ์ง๋ง ๋ถ์ฐ(57ใ/ใฅ), ์ธ์ฐ(53ใ/ใฅ)๋ณด๋ค ๋์ ์ฃผ7) ์์น์ด๋ค.
2) ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค๊ณผ์ ๋น๊ต
๊ฐ) ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ ์๋ ํ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ์๋ฐ[ํํธ, ํผ๊ณ ์์ธ์๋ ์กฐ๋ก๋ก์ ์ด์ฐํํฉ(์ฐ๊ฐ 0.01ppm, 1์ผ 0.04ppm, 1์๊ฐ 0.12ppm) ๋ฐ ์ด์ฐํ์ง์(์ฐ๊ฐ 0.03ppm, 1์ผ 0.06ppm, 1์๊ฐ 0.10ppm)์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐํ๋ ๊ธฐ์ค์ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค(๊ด๋ จ ๊ท์ ์ฐธ์กฐ)]. ์์ธ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๊ธฐ์ค์ ์ด๊ณผํ์ฌ ์ธก์ ๋ ๋น์จ์ด ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ 100%(27๊ฐ์ ์ค 27๊ฐ์), ์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ 96.3%(27๊ฐ์ ์ค 26๊ฐ์)์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
ํญ๋ชฉ |
1978 |
1983 |
1991 |
1995 |
2001 |
2007 |
์ด์ฐํํฉ(ppm) |
0.05/๋
|
0.05/๋
|
0.05/๋
|
0.03/๋
|
0.02/๋
|
0.02/๋
|
0.14/์ผ |
0.05/์ผ |
0.05/์ผ |
0.15/์ผ |
0.15/์ผ |
0.15/์ผ |
0.25/์๊ฐ |
0.15/์๊ฐ |
0.15/์๊ฐ |
์ผ์ฐํํ์(ppm) |
๏ผ |
8/์ |
8/์ |
9/8์๊ฐ |
9/8์๊ฐ |
9/8์๊ฐ |
20/8์๊ฐ |
20/8์๊ฐ |
25/์๊ฐ |
25/์๊ฐ |
25/์๊ฐ |
์ด์ฐํ์ง์(ppm) |
๏ผ |
0.05/๋
|
0.05/๋
|
0.05/๋
|
0.05/๋
|
0.03/๋
|
0.08/์ผ |
0.08/์ผ |
0.06/์ผ |
0.15/์๊ฐ |
0.15/์๊ฐ |
0.15/์๊ฐ |
0.15/์๊ฐ |
0.1/์๊ฐ |
์ด๋ถ์ ๋ถ์ง(ใ/ใฅ) |
๏ผ |
150/๋
|
150/๋
|
150/๋
|
- |
- |
300/์ผ |
300/์ผ |
300/์ผ |
๋ฏธ์ธ๋จผ์ง(ใ/ใฅ) |
๏ผ |
๏ผ |
๏ผ |
80/๋
|
70/๋
|
50/๋
|
๏ผ |
๏ผ |
150/์ผ |
150/์ผ |
100/์ผ |
์ค์กด(ppm) |
๏ผ |
0.02/๋
|
0.02/๋
|
0.06/8์๊ฐ |
0.06/8์๊ฐ |
0.06/8์๊ฐ |
0.1/์๊ฐ |
0.1/์๊ฐ |
0.1/์๊ฐ |
0.1/์๊ฐ |
0.1/์๊ฐ |
๋) ํํธ, ์ธ๊ณ๋ณด๊ฑด๊ธฐ๊ตฌ(World Health Organization, WHO, ์ดํ โWHOโ๋ผ ํ๋ค)์ ์ฃผ8) ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฐ๊ฐ 10ใ/ใฅ, 1์ผ 25ใ/ใฅ, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฐ๊ฐ 20ใ/ใฅ, 1์ผ 50ใ/ใฅ, ์ค์กด์ ๊ฒฝ์ฐ 8์๊ฐ 100ใ/ใฅ, ์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฐ๊ฐ 40ใ/ใฅ, 1์๊ฐ 200ใ/ใฅ, ์ด์ฐํํฉ์ ๊ฒฝ์ฐ 1์ผ 20ใ/ใฅ, 10๋ถ 500ใ/ใฅ๋ฅผ ๊ถ๊ณ ํ๊ณ ์๋ค. ํํธ, ์ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์์๋ ์ธ ๋จ๊ณ์ ์ ์ ๋ชฉํ(Interim target-1, 2, 3)๋ฅผ ๋๊ณ ์๋๋ฐ, ์์์ ๋ณธ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ์ฃผ9) ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ ์ ์ ์ ๋ชฉํ 2์ ํด๋นํ๋ค.
3) ๊ฐ์ ๋ฐฉ์ ๋ฑ
๊ฐ) 2003. 12. 31. ์์ธ์๋ฅผ ๋น๋กฏํ ์๋๊ถ์ง์ญ์ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ์ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์๋๊ถ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ฐ์ ์ ๊ดํ ํน๋ณ๋ฒ์ด ์ ์ ๋์๊ณ , 2005. 11. ์ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ 2014๋
๊น์ง์ ์๋๊ถ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ณธ๊ณํ์ด ์๋ฆฝ๋์ด ์ง์ญ๋ฐฐ์ถ์ด๋๊ด๋ฆฌ์ , ์ ๊ณตํด ์๋์ฐจ ๋ณด๊ธ, ์ดํ์ฐจ ์ ๊ณตํดํ ํ๋ก๊ทธ๋จ, ํ๊ฒฝ์นํ์ ๊ตํต ์์ ๊ด๋ฆฌ ๋ฑ์ด ๊ณํ๋์์ผ๋ฉฐ, ํผ๊ณ ์์ธ์๋ 2006. 12. 8. ์ธ์ฒ๊ด์ญ์, ๊ฒฝ๊ธฐ๋์ ํจ๊ป ๊ฒฝ์ ์ฐจ ์ ๊ณตํดํ ์ฌ์
์ ์กฐ๊ธฐ ์ํ, ๋
ธํยท๋ํ ๊ฒฝ์ ์ฐจ์ ์ ๊ณตํด์กฐ์น ์๋ฌดํ ์ ๋ ์ ์ฐฉ, ์๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์ธก์ ๋ง ์๋ฃ์ ๊ณต์ ๋ฑ์ ํฉ์ํ์๋ค.
๋) ์ ๊ณํ์ ๋ฐ๋ผ 2000๋
๊ฒฝ๋ถํฐ ์ ๊ณตํด์๋์ฐจ[์ฒ์ฐ๊ฐ์ค ์๋์ฐจ(Natural Gas Vehicle, NGV), ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ์ ๊ธฐ์๋์ฐจ ๋ฑ] ๋ณด๊ธ์ด ์ถ์ง๋์ด 2006๋
๋ง๊น์ง ๋ฒ์ค 11,988๋(์ ๊ตญ ๊ธฐ์ค, ์์ธ 3,504๋), ์ฒญ์์ฐจ 106๋(์์ธ 51๋)๊ฐ ๋ณด๊ธ๋์๊ณ , 2010๋
๊น์ง ์ ๊ตญ ๋์์ง์ญ์ 23,000๋๊ฐ ๋ณด๊ธ๋ ์์ ์ด๋ค.
๋ค) ์ ๊ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๊ณตํดํ ์ฌ์
์ผ๋ก ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๋ณด์ ๋ฒ ์ 46์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ๋ณด์ฆ๊ธฐ๊ฐ์ด ์ง๋ ์๋์ฐจ(ํน์ ๊ฒฝ์ ์๋์ฐจ)์ ๋ํ์ฌ ์ผ๋ฐ ์ดํ์ฐจ ๋ฐฐ์ถํ์ฉ๊ธฐ์ค๋ณด๋ค ๊ฐํ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ ์ค์ผ๋ฌผ์ง ์ ๊ฐ์ฅ์น๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ๊ฑฐ๋ ์ ๊ณตํด ์์ง์ผ๋ก ๊ฐ์กฐํ๋๋ก ํ๋ ๊ทธ ๋น์ฉ ์ค ์ผ๋ถ๋ ๊ตญ๊ฐ์์ ์ง์ํ ์ ์๋๋ก ํ ๊ฒฐ๊ณผ 2007๋
๊น์ง ๋งค์ฐ์ฌ๊ณผ์ฅ์น(Diesel Particulate Filter, DPF) ๋ถ์ฐฉ ์ฐจ๋ 43,208๋, ๋งค์ฐ์ ๊ฐ์ฅ์น(Diesel Oxidation Catalyst, DOC) ๋ถ์ฐฉ ์ฐจ๋ 79,955๋, ์ ๊ณตํด์์ง ๊ฐ์กฐ 36,397๋๊ฐ ๊ณต๊ธ๋์๊ณ , 2,798๋๊ฐ ์กฐ๊ธฐํ์ฐจ ์กฐ์น๋์๋ค.
๋ผ) ๋ํ, ํผ๊ณ ์์ธ์์ ์ธ์ฒ๊ด์ญ์, ๊ฒฝ๊ธฐ๋๋ ์ ๊ณํ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ 2014๋
๊น์ง ์ง์์ฐํ๋ฌผ, ํฉ์ฐํ๋ฌผ, ๋จผ์ง ๋ฐ ํ๋ฐ์ฑ ์ ๊ธฐํํฉ๋ฌผ ๋ฐฐ์ถ๋์ 2001๋
๋๋น 39% ๋ด์ง 53% ์ค์ผ ๊ฒ์ ๊ณํํ์๋ค.
3. ์๋์ฐจ ๋ณด๊ธ ํํฉ ๋ฐ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ๋ฑ
๊ฐ. ๊ตญ๋ด ์๋์ฐจ ๋ณด๊ธ ํํฉ
1) ์์ฐ๋
1960๋
๋ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ 5๊ฐ๋
๊ณํ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฐ์ ํ๊ธฐ ์์ํ ๊ตญ๋ด ์๋์ฐจ ์ ์กฐ์
์ 1988๋
์ฒ์ 1,000,000๋ ์์ฐ์ ๋ํํ ์ดํ ์ฑ์ฅ์ ๊ฑฐ๋ญํ์ฌ 1993๋
2,000,000๋, 2000. 3,000,000๋๋ฅผ ์์ฐํ๊ธฐ์ ์ด๋ฅด๋ ๊ณ , 2006๋
๊ตญ๋ด ์๋์ฐจ ์์ฐ๋์ ์ฝ 3,820,000๋๋ก ๊ทธ ์ค 1,150,000๋๊ฐ ๊ตญ๋ด์ ํ๋งค๋์๋ค.
2) ๋ฑ๋ก ์๋์ฐจ ์
1971๋
๊ตญ๋ด ์๋์ฐจ ๋ณด์ ๋์๋ 140,000๋์ ๋ถ๊ณผํ์์ผ๋ 1985๋
1,000,000๋๋ฅผ ๋ํํ ์ดํ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์ฌ 2007. 1. ๋ง ํ์ฌ ๊ตญ๋ด์ ๋ฑ๋ก๋ ์๋์ฐจ ์๋ 15,974,656๋์ด๋ค. ํํธ, ๊ตญ๋ด ์๋์ฐจ ์ค ๊ฒฝ์ ์ฐจ๊ฐ ์ฐจ์งํ๋ ๋น์ค์ 1997๋
๊ฒฝ 29% ์ ๋์ด์์ผ๋ 2007. 1. ๋ง ํ์ฌ 36.94%์ ์ด๋ฅธ๋ค.
3) ์ ์กฐ์ฌ๋ณ ๋ถํฌ
2005. 12. ๋ง ํ์ฌ ๋ฑ๋ก ์๋์ฐจ์ ์ ์กฐ์ฌ๋ณ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ณด๋ฉด, ํผ๊ณ ํ๋์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ 48%, ํผ๊ณ ๊ธฐ์์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ 26%, ํผ๊ณ ์ง์ ๋์ฐ์คํ ์คํ
ํฌ๋๋ก์ง ์ฃผ์ํ์ฌ ๋ฑ ๋์ฐ๊ณ์ด ํ์ฌ 14%, ์์ธ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ 6%, ํผ๊ณ ๋ฅด๋
ธ์ผ์ฑ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ 4%, ๊ธฐํ 2% ์ ๋์ด๋ค.
๋. ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค
1) ์์ง ๋ฐ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ์ผ๋ฐ
๊ฐ) ๊ฐ์๋ฆฐ ์์ง
์๋์ฐจ์ ํ์ฌ๋ ๊ฐ์๋ฆฐ ์์ง์ ๊ธฐํํ ํ๋ฐ์ ์ ๊ณต๊ธฐ๋ฅผ ํผํฉํ ๊ธฐ์ฒด๋ฅผ ์ฐ๋ฃ์ค ์์ผ๋ก ๋ค์ฌ๋ณด๋ด ์ด๋ฅผ ํผ์คํค์ผ๋ก ๋ฐ์ด ๋ฃ์ด ๋์ ์๋ ฅ ์ํ๋ฅผ ๋ง๋ค๊ณ ๊ฑฐ๊ธฐ์ ์คํํฌ ํ๋ฌ๊ทธ์ ์ ๊ธฐ์ ๋ถ๊ฝ์ผ๋ก ์ ํํด ํ์ผ ์ ํ์ ์ํด ์ฐ์์์ผ ๊ทธ ์ฐ์์ ์ํ ์๋์ง๋ฅผ ๊ธฐ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ถ์ ํ์ ์ผ๋ก ๋ณํํด ๊ทธ ํ์ ๋ ฅ์ ์ด์ฉํ๋ ์๋๊ธฐ์ด๋ค.
ํ๋ฐ์ ์ ์ฐ์์ ์ํด ๋ฐฐ์ถ๋๋ ๊ฐ์ค์๋ ๋ถ์์ ์ฐ์ ์์ฑ๋ฌผ๋ก์ ์ผ์ฐํํ์(CO) ๋ฐ ํํ์์(HC) ๋ฑ์ด ์๊ณ , ์์ ์ฐ์ ์์ฑ๋ฌผ๋ก์ ์ด์ฐํํ์(COโ), ์ง์์ฐํ๋ฌผ ๋ฑ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋ค. ๊ทธ ์ค ํํ์์๋ ํผํฉ๊ธฐ์ฒด์ ์ผ๋ถ๊ฐ ๋ฏธ์ฐ์ ์ํ๋ก ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ์ฐํ, ๋ถํด๋์ด ๋ฐฐ์ถ๋๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ผ์ฐํํ์๋ ์ ํํ์์์ ๋ถ์์ ์ฐ์์ ์ํด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์ง์์ฐํ๋ฌผ์ ํผํฉ๊ธฐ์ฒด๊ฐ ์ฐ์๋ ๋ ๊ณต๊ธฐ ์ค์ ์ง์์ ์ฐ์๊ฐ ๋ฐ์ํ์ฌ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
๋) ๋์ ค ์์ง
๊ฐ์๋ฆฐ ์์ง์ด ํ๋ฐ์ฑ์ด ๋๊ณ , ์ ํฉ ์ฑ๋ถ์ ํฌํจํ์ง ์๋ ํ๋ฐ์ ๋ฅผ ์ฐ๋ฃ๋ก ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ ๋์ ค ์์ง์ ํ๋ฐ์ฑ์ด ๋ฎ๊ณ ์ ํฉ ์ฑ๋ถ์ ํฌํจํ๋ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ์๋ฃ๋ก ํ๋ค. ๋ํ, ๋์ ค ์์ง์ ๊ณต๊ธฐ๋ง์ ์ฐ์์ค ์์ผ๋ก ํก์
์ํจ ๋ค์ ์ด๋ฅผ ๊ฐํ๊ฒ ์์ถํด ๊ณ ์จ, ๊ณ ์์ผ๋ก ๋ง๋ค๊ณ ๊ทธ ์์ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ์ฐ๋ฃ ๋ถ์ฌ ํํ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๊ณ ์์ผ๋ก ๋ถ์ฌํด ๋ฏธ์ธ ์
์ํํ๊ณ ๋ฏธ์ธ ์
์ํ๋ ๊ฒฝ์ ๊ฐ ๊ณ ์จ, ๊ณ ์์ ๊ณต๊ธฐ์ ํผํฉ๋์ด ์ฆ๋ฐํ๋ฉด์ ์๊ธฐ์ฐฉํํด ๊ณ ์์ผ๋ก ์ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
๋์ ค ์์ง์ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ํฌํจ๋ ์ฑ๋ถ์๋ ๊ทธ์์ ๋ฑ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง, ์ผ์ฐํํ์, ํํ์์, ์ง์ํํฉ๋ฌผ, ์ด์ฐํํฉ ๋ฑ์ด ์๋ค. ๋์ ค ์์ง์ ์์ถํ ๊ณต๊ธฐ ์ค์ ์ฐ๋ฃ๋ฅผ ๋ถ์ฌํด ์๊ธฐ ์ฐฉํ์ํค๋ ์ฐ์ ๋ฐฉ์์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ท ์ผํ ์ฐ์๊ฐ ๋๊ธฐ ์ด๋ ค์ ๊ทธ์์ ๋ฑ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๊ฐ ์์ฑ๋๋ค. ๋์ ค ์์ง์์ ๋ฐฐ์ถ๋๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง(๋์ ค๋ฐฐ๊ธฐ์
์, Diesel Exhaust Particles, DEP)๋ ํ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ณ ์ฒด ์
์์ ์งํฉ์ด๊ณ ์ด๊ฒ๋ค์ ์์ถํด ํก์ฐฉํ ์ ๊ธฐ๋ฌผ์ง, ํฉ์ฐ์ผ ๋ฑ์ด ํฌํจ๋๋ค. ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๋ ํ์ฐ(์ฐ๋ฃ๊ฐ ๊ตญ๋ถ์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ธฐ ๋ถ์กฑ ์ํ์์ ๊ณ ์จ์ ๋
ธ์ถ๋ผ ์ด๋ถํด ํ๋ฉด์ ์๊ธด ํ์์ง์ด ์ค๋ฆฐ๋ ์์์ ๋ค ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ๊ทธ์์์ด ๋์ด ๋ฐฐ์ถ๋๋ ๊ฒ), ๊ฐ์ฉ์ ๊ธฐ์ฑ๋ถ(Soluble Organic Fraction, SOF, ๋น๊ต์ ๋ฎ์ ๋น๋ฑ์ ์์ ์ฉ๋งค ์ถ์ถ์ด ๊ฐ๋ฅํ ์ ๊ธฐ์ฑ๋ถ์ด๋ฉฐ, ์ฐ๋ฃ์ธ ๊ฒฝ์ ์ ์ฆ๋ฐํ ์คํ์ ์ ์ผ๋ถ๊ฐ ์ฐ์ํ์ง ์์ ํ๋ฐ์ฑ ํน์ ๊ฐ์ฉ์ฑ ์ ๊ธฐํํฉ๋ฌผ๋ก ๋ฐฐ์ถ๋๋ ๊ฒ), ํฉ์ฐํ๋ฌผ(SOx, ์ฐ๋ฃ ์ค ์ ํฉ ์ฑ๋ถ์ด ์ฐํ๋์ด ์์ฑ๋ ํฉ์ฐํ๋ฌผ์ ์ด์นญ์ด๋ฉฐ ์์ง ๊ณผ๋ถํ์๋ ์ฐํ๋ ฅ์ด ๊ฐํ ์ด๋งค๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ค๋ ์์ฑ๋์ด ๋ฐฐ์ถ๋๋ ๊ฒ)๋ก ํฌ๊ฒ ๋ถ๋ฅ๋๋ค.
2) ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ข
๋ฅ
๊ฐ) ์ฆ๋ฐ๊ฐ์ค(evaporation gas)
์ฆ๋ฐ๊ฐ์ค๋ ํผํฉ๊ธฐ ํ์ฑ ์ฅ์น๋ ์ฐ๋ฃ ํฑํฌ์ ๊ฐ์๋ฆฐ์ด ์ฆ๋ฐํ์ฌ ๋๊ธฐ ์ค์ผ๋ก ๋ฐฉ์ถ๋๋ ๊ฐ์ค(gas)๋ฅผ ๋งํ๊ณ , ๊ทธ ์ฃผ์ฑ๋ถ์ ์ฌ์ฉ์ฐ๋ฃ์ ํํ์์์ ๊ฐ๊ณ ์ผ๋ช
์๊ฐ์ค๋ผ๊ณ ๋ ํ๋ฉฐ ์ ์จ๋์์ ์ฆ๋ฐํ๋ ์ฑ๋ถ์ด ๋ง์ด ํฌํจ๋์ด ์๋ค.
๋) ๋ธ๋ก๋ฐ์ด๊ฐ์ค(blowby gas)
๋ธ๋ก๋ฐ์ด๊ฐ์ค๋ ํผ์คํค๊ณผ ์ค๋ฆฐ๋ ์ฌ์ด์ ๊ฐ๊ทน์ ํตํด์ ์ฐ์์ค์ ํผํฉ๊ธฐ๋ ๋ฏธ์ฐ์ ๊ฐ์ค๊ฐ ํฌ๋ญํฌ ์ผ์ด์ค๋ก ์ ์
๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ด ๋ธ๋ก๋ฐ์ด๊ฐ์ค๋ฅผ ํฌ๋ญํฌ ์ผ์ด์ค ๋ฐฐ์ถ๋ฌผ(Crank case emission)์ด๋ผ๊ณ ๋ ํ๋ค. ์ฑ๋ถ์ ๋ฏธ์ฐ์ ๊ฐ์ค๊ฐ 80% ๋ด์ง 85%, ๋๋จธ์ง ์ฐ์๊ฐ์ค ๋ฐ ๋ถ์์ ์ฐ์๋ ํผํฉ๊ฐ์ค๊ฐ 15% ๋ด์ง 20%์ด๋ค.
๋ธ๋ก๋ฐ์ด๊ฐ์ค์ ํฌํจ๋ ํํ์์์ ์กฐ์ฑ์ ์ฌ์ฉ์ฐ๋ฃ์ ํํ์์์ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ ํก์
ํผํฉ๊ธฐ์ ๊ฐ์ค์ ๊ฐ๊น์ด ์ฑ๋ถ์ด๊ณ ์๋์ฐจ์์ ๋ฐฐ์ถ๋๋ ํํ์์๋ ์ ์ฒด์์ ์ฝ 20% ๋ด์ง 25%๊ฐ ๋ธ๋ก๋ฐ์ด๊ฐ์ค์ ์ํด์ ๋ฐฐ์ถ๋๋ค.
๋ค) ๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค(exhaust gas)
๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค๋ ์ฐ๋ฃ์ ๊ณต๊ธฐ์ ํผํฉ๊ธฐ๊ฐ ์ค๋ฆฐ๋ ๋ด์์ ์ฐ์ํ ํ ๊ณ ์จยท๊ณ ์์ ๊ฐ์ค๋ก ๋์ด ์ด๊ฒ์ด ํฝ์ฐฝ๋์ด ์์ฉ์ ๋ง์น๊ณ ๋ฐฐ๊ธฐ๊ด์ ํตํ์ฌ ๋๊ธฐ ์ค์ผ๋ก ๋ฐฉ์ถ๋ ๊ฐ์ค์ด๋ค.
๋ค. ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ๋ํ ๊ท์
1) ๊ท์ ์ ํ์์ฑ
์ค๋๋ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ฐ๋ฃ์ ๋๋ถ๋ถ์ ์ฌ๋ฌ ์ข
๋ฅ์ ํํ์์ ํผํฉ๋ฌผ์ธ๋ฐ, ์์ ์ฐ์๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ฉด ํํ์์๋ค์ด ์ฐ์์ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ์์ฆ๊ธฐ์ ์ด์ฐํํ์๋ง์ ์์ฑ์ํฌ ๊ฒ์ด๋ ํ์ฌ์ ์ฐ์๊ธฐ์ ์์ค์ผ๋ก๋ ์์ง์ ์๋์ํ๊ฐ ์๋ฌด๋ฆฌ ์ต์์ด๋ผ๊ณ ํ ์ง๋ผ๋ ํผํฉ๊ธฐ๋ ์์ ์ฐ์์ํฌ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค ์ค์ ์ ํด ๋ฌผ์ง์ด ํฌํจ๋ ์๋ฐ์ ์๋ค.
ํนํ, ํํ์์๋ ์ฐ์๊ฐ ๋ถ์กฑํ ์ํ์์ ์ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ฉด, ์ผ์ฐํํ์ ๋ฑ ๊ฐ์ข
์ ํด๋ฌผ์ง์ด ๋ค๋์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๊ณ , ๊ณต๊ธฐ ์ค์ ์ง์์ ์ผ๋ถ๋ถ์ ์ง์์ฐํ๋ฌผ๋ก ๋ณํ์ฌ ๋ฐฐ์ถ๋๋ค. ๋ํ, ๋์ ค ์์ง์์๋ ๊ฒฝ์ ์์ ํจ์ ๋ ์ ํฉ ํํฉ๋ฌผ์ด ์ฐ์ํ ๋ ์ฐ์์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ํฉ์ฐ๊ฐ์ค๊ฐ ๋ฐฐ์ถ๋๊ธฐ๋ ํ๋ค.
2) ๊ท์ ๋ฐฉ์
๊ฐ) ์ด๋ฌํ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๋ณด์ ๋ฒ ๋ฐ ๊ฐ์ ๋ฒ ์ํ๊ท์น ๋ฑ์์, ์ผ์ฐํํ์, ์ง์์ฐํ๋ฌผ, ํํ์์ ๋ฐ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์๋์ฐจ๋ฅผ ์ ์ํ๋ ์๊ฐ ์ ์์ ์ง์ผ์ผ ํ๋ ๊ธฐ์ค(์ ์์ฐจ ๋ฐฐ์ถํ์ฉ๊ธฐ์ค), ์๋์ฐจ ์์ ์๊ฐ ์ดํ์ ์ง์ผ์ผ ํ๋ ๊ธฐ์ค(์ดํ์ฐจ ๋ฐฐ์ถํ์ฉ๊ธฐ์ค) ๋ฑ์ ์ ํ๊ณ ์๋ค(๋ณ์ง ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ฐธ์กฐ).
๋) ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ์ ์์ฐจ ๋ฐฐ์ถํ์ฉ๊ธฐ์ค์ ์ง์์ฐํ๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๋ฐ์ ์๋์ฐจ(์น์ฉ)์ ๋ํด 1999. 12.๊น์ง 0.40g/km์ด๋ ๊ฒ์ด 2006. 1. ์ดํ 0.031g/km๋ก, ๊ฒฝ์ ์๋์ฐจ(๋ํ)์ ๋ํด 6g/kWh์ด๋ ๊ฒ์ด 2006. 1. ์ดํ 3.5g/kWh๋ก ๊ฐ ๊ฐํ๋์๊ณ , ์
์์ ๋ฌผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฒฝ์ ์๋์ฐจ(๋ํ)์ ๋ํด 0.25g/kWh์ด๋ ๊ฒ์ด 2006. 1. ์ดํ 0.02g/kWh๋ก ๊ฐ ๊ฐํ๋์์ผ๋ฉฐ, ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ ๋น๋กฏํ ๊ตญ๋ด ์๋์ฐจ ์ ์กฐ์ฌ๋ค์ ์ ๊ฐํ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑ์ํค๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฐ์๊ฐ์ ๊ธฐ์ (๋น์ ์ ์ฐ์๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ ๊ธฐ์ ), ๋ธ๋ก๋ฐ์ด๊ฐ์ค ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ (ํผ์คํค๊ณผ ์ค๋ฆฐ๋์ ํ์๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ฐ์์ค๋ก๋ถํฐ ํฌ๋ญํฌ์ผ์ด์ค๋ก ์ ์ถ๋๋ ๋ธ๋ก๋ฐ์ด๊ฐ์ค๋ฅผ ์ ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์ ), ํ์ฒ๋ฆฌ ๊ธฐ์ (์๋์ฐจ ๋ฐฐ๊ธฐ๊ด ๋ด์ ์ด๋งค์ ํ์ฅ์น๋ฅผ ์ค์นํ์ฌ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ์ค์์ ์ ํดํ ๋ฌผ์ง์ ๊ฑธ๋ฌ๋ด๋ ๊ธฐ์ ) ๋ฑ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค.
4. ํธํก๊ธฐ์งํ
๊ฐ. ์ฃผ10) ์ฒ์
1) ์ ์
์ฒ์(asthma)์ด๋ ํ ์์ ์๋ ๊ธฐ๊ด์ง๊ฐ ์์ฃผ ์๋ฏผํด์ง ์ํ๋ก, ๋๋๋ก ๊ธฐ๊ด์ง๊ฐ ์ข์์ ธ์ ์จ์ด ์ฐจ๊ณ ๊ฐ๋๊ฐ๋ ํ๋ ์จ์๋ฆฌ๊ฐ ๋ค๋ฆฌ๋ฉด์ ๊ธฐ์นจ์ ์ฌํ๊ฒ ํ๋ ์ฆ์์ ๋ํ๋ด๋ ๋ณ์ ๋งํ๋๋ฐ, ๊ธฐ๊ด์ง์ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ์ผ์ฆ ๋ฐ์ ๋๋ฌธ์ ๋ฐ์ํ๋ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ์งํ์ด๋ค. ์ด๋ฐ ์ฆ์๋ค์ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก, ๋ฐ์์ ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ฉฐ ์ ์ ์ ์์ธ๊ณผ ํ๊ฒฝ์ ์์ธ์ด ํฉ์ณ์ ธ์ ๋ํ๋๋ค. ๊ณต๊ธฐ๊ฐ ํ๋ฅด๋ ๊ธธ์ธ ๊ธฐ๊ด์ง์ ์ผ์ฆ์ผ๋ก ๊ธฐ๊ด์ง ์ ๋ง์ด ๋ถ์ด ์ค๋ฅด๊ณ ๊ธฐ๊ด์ง ๊ทผ์ก์ด ๊ฒฝ๋ จ์ ์ผ์ผํค๋ฉด์ ๊ธฐ๊ด์ง๊ฐ ๋งํ์ ์จ์ด ์ฐจ๊ฒ ๋๋ค.
2) ์ฆ์
์ฒ์์ ๋ํ์ ์ธ ์ฆ์์ โ ํธํก๊ณค๋, โก ๊ธฐ์นจ, โข ์ฒ๋ช
(์์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ๊ฑฐ์น ์จ์๋ฆฌ)์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฆ์์ด ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก, ๋ฐ์์ ์ผ๋ก ๋ํ๋์ง๋ง ์ค์ ๋ก ์ฒ์ ํ์๋ ์ ํ์ ์ธ ์ฒ์์ ์ฆ์ ์ธ์ ๋น์ ํ์ ์ธ ์ฆ์์ ํธ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ง๋ค. ์ฆ, ํธํก๊ณค๋์ด๋ ์์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ์จ์๋ฆฌ ๋ฑ์ ์ฆ์์ ์๊ณ ๋จ์ง ๋ง๋ฅธ๊ธฐ์นจ๋ง ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ์ด์ด ๋ต๋ตํ๊ฑฐ๋ ํ๋ถ ์๋ฐ๊ฐ์ ํธ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋๋ ๋ชฉ๊ตฌ๋ฉ์ ๊ฐ๋๊ฐ ๊ฑธ๋ ค์๋ ๊ฒ ๊ฐ์ ์ฆ์๋ง์ ํธ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๊ธฐ์ ๊ฑธ๋ฆฐ ํ์ ํธํก๊ณค๋์ด ์
ํํ๊ฑฐ๋, ๋ฌ๋ฆฌ๊ธฐ ๊ฐ์ ์ด๋ ํ์ ํธํก๊ณค๋, ๊ฑฐ์น ์จ์๋ฆฌ ์ฆ์๋ค์ด ๋ง์ด ๋ํ๋๋ค.
๋๋ก๋ ์ฌํ ์ฒ์ ๋ฐ์์ผ๋ก ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์๊ธ์น๋ฃ ๋ฐ ์
์ ์น๋ฃ๊ฐ ์ ๋์ ์ผ๋ก ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ํ์๋ ๊ณง ์ฃฝ์ ๊ฒ ๊ฐ์ ๊ณตํฌ๋ฅผ ๋๋ผ๋ฉฐ, ์ค์ ๋ก ์ฌํ ์ฒ์ ๋ฐ์์ ์๋ช
์ ์ํํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ฒ์ ์ฝ๋ฌผ์ ์ ์ ํ๊ฒ ์ฌ์ฉํ๊ณ ํ๊ฒฝ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํ๋ค๋ฉด ์ ์ ๊ฑด๊ฐ์ธ์ฒ๋ผ ์ด์๊ฐ ์ ์๋ค.
๋. ๋ง์ฑ ๊ธฐ๊ด์ง์ผ
1) ์ ์
๋ง์ฑ ๊ธฐ๊ด์ง์ผ(chronic bronchitis)์ด๋ 2๋
์ฐ์, 1๋
์ 3๊ฐ์ ์ด์ ๊ฐ๋๊ฐ ์๊ณ ๊ธฐ์นจ์ด ์ง์๋๋ ์งํ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ง์ฑ ๊ธฐ๊ด์ง์ผ ์ธ์ ๋ค๋ฅธ ํ์งํ ๋๋ ๊ธฐ๋ ์งํ์์๋ ๊ฐ๋๊ฐ ์๋ ๊ธฐ์นจ์ด ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ์ง์๋ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ง์ฑ ๊ธฐ๊ด์ง์ผ์ ์ง๋จํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋จผ์ ๋ค๋ฅธ ํ์งํ ๋๋ ๊ธฐ๋ ์งํ์ด ์๋์ง ๊ฒ์ฌํด ๋ณด์์ผ ํ๋ค. ๋ง์ฑ ๊ธฐ๊ด์ง์ผ์ ํ๊ธฐ์ข
๊ณผ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ๊ธฐ์ ๋ฐ ์ง๋ณ์ ๊ฒฝ๊ณผ๊ฐ ์ ์ฌํ์ฌ ์ด ๋ ์งํ์ ํ๋ฐ ๋ฌถ์ด ๋ง์ฑ ํ์์ฑ ํ์งํ์ด๋ผ๋ ์งํ๊ตฐ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ๊ธฐ๋ ํ๋ค.
2) ์ฆ์
๋ง์ฑ ๊ธฐ์นจ, ๊ฐ๋, ์ด๋์ ํธํก๊ณค๋์ด ์ฃผ์ฆ์์ด๋ค. ๊ฐ๋๋ ๋๊ฐ ํ์์์ด๋ ์ฝ๊ฐ์ ๋
ธ๋์์ ๋ ๋ ์ ์ก์ฑ์ด๋ฉฐ ์์นจ์ ๋ง์ด ๋์ค๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์๋ค. ๋ณ์ด ์งํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋น๊ต์ ์ ๊ฐ์์์ ์ ๋
์ ๊ฑธ์ณ ์์ํ ํธํก๊ณค๋์ด ์ฌํด์ ธ ์ฝ๊ฐ์ ํ๋์๋ ํธํก๊ณค๋์ ๋๋ผ๊ฒ ๋๋ค.
๋ํ, ๋ง์ฑ ํ์์ฑ ํ์งํ์ ํน์ง์ธ ๊ธ์ฑ ์
ํ๊ฐ ์์ ์ ์๋๋ฐ ๊ธ์ฑ ์
ํ์์๋ ์ ์๊ฐ์์ ์ ์ผ ์ฌ์ด์ ํธํก๊ณค๋์ด ๋น ๋ฅด๊ฒ ์
ํ๋๊ณ ๊ฐ๋์ ์์ด ๋์ด๋๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋์ ์ฑ์์ด ์ ์ก์ฑ์์ ํ๋์ฑ์ผ๋ก ๋ณํ๋ฉด์ ์งํ ๋
ธ๋์์ด๋ ํธ๋ฅด์ค๋ฆํ ์์ ๋ ๊ฒ ๋๊ณ ์ ๋๊ฐ ๋์์ ธ ๋ฑ์ด๋ด๊ธฐ ํ๋ค์ด์ง๋ค.
๋ค. ๋ง์ฑ ํ์์ฑ ํ์งํ
1) ์ ์
๋ง์ฑ ํ์์ฑ ํ์งํ(chronic obstructive pulmonary disease)์ด๋ ์ ํดํ ์
์๋ ๊ฐ์ค์ ํก์
์ ์ํด ํ์ ๋น์ ์์ ์ธ ์ผ์ฆ ๋ฐ์์ด ์ผ์ด๋๋ฉด์ ์ด๋ก ์ธํด ์ ์ฐจ ๊ธฐ๋ฅ ์ ํ์ด ์งํ๋์ด ํ ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ ํ๋๊ณ ํธํก๊ณค๋์ ์ ๋ฐํ๊ฒ ๋๋ ํธํก๊ธฐ์งํ์ด๋ค. ํ๊ธฐ์ข
, ๋ง์ฑ ๊ธฐ๊ด์ง์ผ ๋ฑ์ด ์ด์ ์ํ๋ค.
2) ์ฆ์
๋ง์ฑ ํ์์ฑ ํ์งํ์ ๋๋ถ๋ถ 40๋ ์ดํ์ ๋ฐ๋ณํ๊ฒ ๋๋ฉฐ ์ด๊ธฐ์๋ ์ฆ์์ด ์์ ์๋ ์๋ค. ์ฃผ๋ ์ฆ์์ ๋ง์ฑ์ ์ธ ๊ธฐ์นจ์ด๋ฉฐ, ์ฒ์์๋ ๊ฐํ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ์ ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ณํ๊ฒ ๋๋ค. ๋ง์ฑ์ ์ธ ๊ฐ๋(๊ฐ๋ด)๊ฐ ์ฃผ ์ฆ์์ผ ์๋ ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋์ ๊ฐ๋๋ ๋๋ํ์ฌ ์์ด ์ ๊ณ ์์นจ์ ๊ธฐ์นจ๊ณผ ํจ๊ป ๋ฐฐ์ถ๋๋ค. ๋ ์งํ๋๋ฉด ์ด๋์ ํธํก๊ณค๋์ด ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๊ณ ์ด๋ฌํ ์ฆ์์ ์ผ๋จ ๋ฐ๋ณํ๋ฉด ์ ์ ์งํํ๋ค. ์์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ์ฒ๋ช
์์ด ๋๋ฐ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ก ์ธํ์ฌ ๊ธฐ๊ด์ง ์ฒ์๊ณผ ํผ๋ํ๊ธฐ ์ฝ๊ณ ๊ณ ๋ น ํ์์๊ฒ์๋ ๊ฐ๋ณ์ด ์ ๋์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๋ค.
โ
ก. ๊ด๋ จ ๊ท์
๋ณ์ง ๊ด๋ จ ๊ท์ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ๋ค.
โ
ข. ๋น์ฌ์๋ค์ ์ฃผ์ฅ
1. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ์๊ณ ๋ค ์ฒญ๊ตฌ์ ์์ง
์๊ณ ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ํ๋ฒ์ ๊ธฐ๋ณธ๊ถ์ธ ์ธ๊ฒฉ๊ถ ๋ฐ ํ๊ฒฝ๊ถ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ์์ผ๋ก ์์ธ์์ ์ฒญ๊ตฌ์ทจ์ง ๊ธฐ์ฌ ์์น๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋ฐฐ์ถ๊ธ์ง๋ฅผ ์ฒญ๊ตฌํ๋ฉฐ, ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 2์กฐ, ์ 5์กฐ ๋ฐ ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฑด๊ฐํผํด์ ๋ํ์ฌ ์ํด๋ฐฐ์์ ์ฒญ๊ตฌํ๋ค.
๋. ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์
1) ์๊ณ ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์ ์ ์ ๋ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
ํํธ, ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ์ ๊ณตํด์์ก์์๋ ๊ฐ์ฐ์ฑ ์ด๋ก ์ ์ํ ์
์ฆ์ฑ
์ ์ํ์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ด โ ์๋์ฐจ ์ดํ๊ณผ์ ์์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ฐ๋ณ, ์
ํ์ ๊ธฐ์ฌํ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ๋ฐฐ์ถ๋๋ค๋ ์ฌ์ค, โก ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ๋๋ฌํ ์ฌ์ค, โข ๊ทธ ํ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ํธํก๊ธฐ์งํ์ด ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์
ํ๋ ์ฌ์ค์ ์
์ฆํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค๊ณ ๋ณด์์ผ ํ๋๋ฐ, โ ๊ฐ์ข
์ญํ์กฐ์ฌ์ ๋๋ฌผ์คํ์ ์ํ๋ฉด ์ด์ฐํ์ง์์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฑ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ํธํก๊ธฐ์งํ, ํนํ ๊ธฐ๊ด์ง ์ฒ์์ ๋ฐ๋ณ, ์
ํ์ ์์ธ์ด ๋๋๋ฐ, ํนํ ์์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋์ฐจ์ ์ดํ ๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์ํ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ด ํฌ๋ฉฐ, โก ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ์ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ์์ธ์ ์ ์ญ์ด ๋ฉด์ ์ผ๋ก ์ค์ผ๋์๊ฑฐ๋ ์ ์ด๋ ์ฃผ์๋๋ก๋ณ(์๋ณต 4์ฐจ์ ์ด์)์์ 50m ๋ด์ง 75m ์ด๋ด์ ์ง์ญ์ ์ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ์ค์ผ๋์์ผ๋ฏ๋ก ์ ์ง์ญ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์๊ณ , โข ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋ ์ดํ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ํธํก๊ธฐ์งํ์ด ๋ฐ์ ๋๋ ์
ํ๋์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
2) ์๊ณ ๋ค์ ์์ ๊ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ์ ๋ก, ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ, ์์ธํน๋ณ์์ ๋ํ์ฌ ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ํ๋ฒ ๋ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋ฐฉ์ง๋ฅผ ์ํ ๊ด๋ จ ๊ท์ ๋ค์ ์ํ์ฌ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ์ ๊ฑฐํ๊ณ ๋๊ธฐ์ค์ผ ํผํด์ ๋ฐ์์ ๋ฐฉ์งํด์ผ ํ ์๋ฌด๊ฐ ์์์๋ ์ด๋ฅผ ๊ฒ์๋ฆฌํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ํผํด๋ฅผ ์
ํ์ผ๋ฏ๋ก, ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 2์กฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ ์ฑ
์์ด ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
์๊ณ ๋ค์ ํนํ, ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์, ํ๊ฒฝ๋ณด์ ์ ์ํด ๋
ธ๋ ฅํ์ฌ์ผ ํ ํ๋ฒ์ ์๋ฌด ๋ฐ ํ๊ฒฝ์ ์ฑ
๊ธฐ๋ณธ๋ฒ, ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๋ณด์ ๋ฒ, ํ๊ฒฝ๊ฐ์ ๋น์ฉ ๋ถ๋ด๋ฒ, ์๋๊ถ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ฐ์ ์ ๊ดํ ํน๋ณ๋ฒ, ๋๋์๊ถ ๊ด์ญ๊ตํต๊ด๋ฆฌ์ ๊ดํ ํน๋ณ๋ฒ ๋ฑ ๋ณ์ง ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ ๊ธฐ์ฌ๋ ๊ฐ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ฒฝ๋ณด์ ์ ์ฑ
์ ์๋ฆฝยท์ํํ์ฌ์ผ ํ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ถ๋ดํจ์๋ โ ๋๋ก์ ํ์ฅ์๋ง ์น์คํ๋ ๊ณต๊ธ์์ฃผ์ ๊ตํต์ ์ฑ
์ ํผ์ณ ๊ตํต๋์ ์คํ๋ ค ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ์๊ณ , โก WHO์ ๊ถ์ฅ๊ธฐ์ค์ ๋ฏธ์น์ง ๋ชปํ๋ ์ด์ฐํ์ง์์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ ๊ท์ ํ์์ผ๋ฉฐ, โข ๊ฒฝ์ ์ฐจ์ ์ ์ยท์ดํ์ ์ต์ ํ๋ ๋ฑ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ์์ธ์ด ๋๋ ์๋์ฐจ์ ๋ํ ๊ท์ ๋ฅผ ํดํํ๋ ๋ฑ ์ ํ๋ฒ ๋ฐ ๋ฒ๋ฅ ์ ์๋ฌด๋ฅผ ๊ฒ์๋ฆฌํ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๊ณ , ํผ๊ณ ์์ธ์๋, ํ๊ฒฝ์ ์ฑ
๊ธฐ๋ณธ๋ฒ, ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๋ณด์ ๋ฒ, ํ๊ฒฝ๊ฐ์ ๋น์ฉ ๋ถ๋ด๋ฒ, ์๋๊ถ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ฐ์ ์ ๊ดํ ํน๋ณ๋ฒ, ํ๊ฒฝ์ํฅํ๊ฐ๋ฒ, ๋๋ก๋ฒ, ๋์๊ตํต์ ๋น ์ด์ง๋ฒ ๋ฑ ๋ณ์ง ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ ๊ธฐ์ฌ๋ ๊ฐ ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ฒฝ๋ณด์ ์ ์ฑ
์ ์๋ฆฝยท์ํํ์ฌ์ผ ํ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ถ๋ดํจ์๋ โ ์๋์ฐจํตํ๋๊ณผ ๋ฑ๋ก ๋์๋ฅผ ์ค์ด๋ ๋ฑ์ ์ ์ฑ
์ ํด์ง ์๋ํ๊ณ ์คํ๋ ค ๋์๊ณ ์๋๋ก๋ฅผ ์ฆ์คํ๋ ๋ฑ ๊ณต๊ธ์์ฃผ์ ๊ตํต์ ์ฑ
์ ํด ์๊ณ , โก ๊ตญ๊ฐ์์ ์ ํ ํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ ๋ฏธ๋ฌํ ํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ ์กฐ๋ก์ ๊ท์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, โข ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋ฐฉ์ง, ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ๊ท์ ๋ฑ์ ๋ํ ๋์ฑ
๋ง๋ จ์ ํดํํ๊ฑฐ๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฏธํกํ ๋์ฑ
(๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง ์ด๋๊ด๋ฆฌ์ , ํผ์กํตํ๋ฃ ์ ๋)๋ง์ ์ํํ๋ ๋ฑ ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ์๋ฌด๋ฅผ ๊ฒ์๋ฆฌํ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
3) ์๊ณ ๋ค์ ๋ํ ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ์ ๋ก, ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์์ ๋ค์ด ์ง์ ์ ์กฐยทํ๋งคํ ์๋์ฐจ๋ค์ด ์์ธ์๋ด์ ๋๋ก๋ฅผ ๋๋์ผ๋ก ํตํํ๋ฉด์ ๋ฐฐ์ถํ๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ํ์ฌ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ๋ฐ์์ํฌ ๊ฒ์ ์ถฉ๋ถํ ์๊ฒฌํ๋ฉด์๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋ฐฐ์ถ๋ฐฉ์ง ์กฐ์น ์์ด ๋๋์ ์๋์ฐจ๋ฅผ ์ ์กฐยทํ๋งคํจ์ผ๋ก์จ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ํผํด๋ฅผ ์
ํ์ผ๋ฏ๋ก, ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ ์ฑ
์์ด ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
์๊ณ ๋ค์ ํนํ, ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ ์๋์ฐจ ํ๋งค๋ก ์ธํ ๋๊ท๋ชจ์ ์ด์ค ์ฐฝ์ถ ๋ฑ์ ๊ฐ์ํ ๋ ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ฑ์ง๊ณผ ์ธ์ฒด ์ ํด์ฑ, ์ฃผํ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฐฐ์ถ๋, ์์ฌ ๋ฐ ํ์ฌ๊ฐ ์ ์กฐยทํ๋งคํ๋ ์๋์ฐจ๋ค์ ์๋ด ์ฃผํ์ ์ง์คยท์ง์ ์ํฉ, ์์ธ์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ํฉ๊ณผ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ํฅ ๋ฑ์ ๋ํ์ฌ ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋คํ์ฌ ์์ธ ์๋ฏผ๋ค์ ํผํด ๋ฐ์์ ๋ํ์ฌ ์๊ฒฌํ์ฌ์ผ ํ ์ฃผ์์๋ฌด๊ฐ ์๊ณ , ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ์ ๊ฐ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐ(์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ์ ๊ฐ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์๋ฌด)ํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ์ ํยท์ฑ์ฉ(์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ์ ๊ฐ๊ธฐ์ ์ ํยท์ฑ์ฉ์๋ฌด)ํ๋ ๋ฑ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ํํผํ์ฌ์ผ ํ ์ฃผ์์๋ฌด๊ฐ ์์์๋ ์ด๋ฅผ ๊ฒ์๋ฆฌํ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
4) ๋ํ, ์๊ณ ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ, ์์ธ์์ ๋ํ์ฌ ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ค์นยท๊ด๋ฆฌํ๋ ์์ธ์ ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ์์ ๋ฐฐ์ถ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์, ์
ํ๋์์ผ๋ฏ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก์ ์ค์นยท๊ด๋ฆฌ์์ ํ์๊ฐ ์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 5์กฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ ์ฑ
์์ด ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
๋ค. ๋ฐฐ์ถ๊ธ์ง์๋ฌด
์๊ณ ๋ค์, ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ, ์์ธ์๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์๋์ฐจ์ ์ฃผํ์ ์ ๊ณตํ๊ณ , ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ด ์๋์ฐจ๋ฅผ ์ ์กฐยทํ๋งคํ์ฌ ๊ทธ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํ์ํด์ผ๋ก์จ ๋ฐ์ํ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๋ก ์ธํ์ฌ ํ๋ฒ์ ๋ณด์ฅ๋ ์๊ณ ๋ค์ ํ๊ฒฝ๊ถ, ์ธ๊ฒฉ๊ถ์ ์์ธํ๋๋ฅผ ๋๋ ์นจํด๊ฐ ๋ฐ์ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ก ์ธํ ํผํด๋ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํด๋ฐฐ์๋ง์ผ๋ก ์ ๋ณด๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ํผ๊ณ ๋ค์, WHO๊ฐ ์ฌ๋๋ค์ด ๊ฑด๊ฐํ๊ณ ์พ์ ํ ์ถ์ ์ ์งํ ์ ์๋ ์ต์ํ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ ์ํ๋ ์ฐ๊ฐ ํ๊ท 0.021ppm๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์ด์ฐํ์ง์, 24์๊ฐ ํ๊ท 50ใ/ใฅ, ์ฐ๊ฐ ํ๊ท 20ใ/ใฅ๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๊ฐ ๋ฐฐ์ถ๋์ง ์๋ํ๋๋ก ํ ์๋ฌด๊ฐ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
2. ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ถ์กด์ฌ
์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ์ง๋จ์ ๋์์ผ๋ก ํ์ฌ ๋ค๋ฅธ ์์ธ๋ค์ด ๋ชจ๋ ๊ฐ๋ค๋ ๊ฐ์ ์๋ ์ถ์ถํ ํน์ ์์ธ๊ณผ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ํต๊ณ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ด๋ฏ๋ก, ์ด๋ฅผ ํน์ ๊ฐ์ธ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ ์์ธ์ ๊ท๋ช
ํ๋ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์ง์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ค.
๋. ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 2์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ
์์ ๋ถ์กด์ฌ
1) ํ๋ฒ ๋ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋ฐฉ์ง๋ฅผ ์ํ ๊ด๋ จ ๊ท์ ๋ค๋ก๋ถํฐ ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ์ ๊ฑฐํ๊ณ ๋๊ธฐ์ค์ผ ํผํด์ ๋ฐ์์ ๋ฐฉ์งํด์ผ ํ ์๋ฌด๊ฐ ๋์ถ๋๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
2) ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋ฐฉ์ง๋ฅผ ์ํ ์
๋ฒ ์๋ฌด๊ฐ ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ ํผ๊ณ ๋ ์ฌ๋๊ถ ํ์ฌ์ ๋ฒ์ ์์์ ๋์ฑ
์ ์๋ฆฝํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ์๋ฒํ ๋ถ์์๋ก ๋ณผ ์ ์๋ค.
3) ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋ฐ ๊ทธ๋ก ์ธํ ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ ๋ฐ์๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด ์ด๋ฅผ ์๊ฒฌํ ์ ์์๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํํผํ ์ ์์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ ํผ๊ณ ์ ๊ณผ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
๋ค. ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 5์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ
์์ ๋ถ์กด์ฌ
์์ธ์ ๋๊ธฐ ์ํฉ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ด ์ฌํํต๋
์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๊ตฌ๋๋ ์ ๋์ ๋ฐฉํธ์กฐ์น์๋ฌด๋ฅผ ๋คํ์ง ๋ชปํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ ์๊ณ ๋ค์ด ์์ธํ๋๋ฅผ ๋๋ ํผํด๋ฅผ ์
์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก ์์กฐ๋ฌผ ์ค์นยท๊ด๋ฆฌ์์ ํ์๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
๋ผ. ์๊ณ ๋ค์ ๊ธ์ง ์ฒญ๊ตฌ์ ๋ถ๋น์ฑ
์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ง์ฒญ๊ตฌ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ฃผ์ฅํ ํ๊ฒฝ๊ถ, ์ธ๊ฒฉ๊ถ, ์์ ๊ถยท์๋ฆฐ๊ด๊ณ, ๋ถ๋ฒํ์ ๋ฑ์ ๋ชจ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ง์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค.
3. ํผ๊ณ ์์ธ์์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ถ์กด์ฌ
์ฐจ๋์ฆ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ, ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
๋. ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 2์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ
์์ ๋ถ์กด์ฌ
์ ํผ๊ณ ์ ์ ์ฑ
์๋ฆฝ ๋ฑ์ ๊ณผ์ค์ด ์์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
๋ค. ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 5์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ
์์ ๋ถ์กด์ฌ
์์ธ์ ๋๊ธฐ ์ํฉ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ํผ๊ณ ์์ธ์๊ฐ ์ฌํํต๋
์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๊ตฌ๋๋ ์ ๋์ ๋ฐฉํธ์กฐ์น์๋ฌด๋ฅผ ๋คํ์ง ๋ชปํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ ์๊ณ ๋ค์ด ์์ธํ๋๋ฅผ ๋๋ ํผํด๋ฅผ ์
์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก ์์กฐ๋ฌผ ์ค์นยท๊ด๋ฆฌ์์ ํ์๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
๋ผ. ์๊ณ ๋ค์ ๊ธ์ง ์ฒญ๊ตฌ์ ๋ถ๋น์ฑ
์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ง์ฒญ๊ตฌ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ฃผ์ฅํ ํ๊ฒฝ๊ถ, ์ธ๊ฒฉ๊ถ, ์์ ๊ถยท์๋ฆฐ๊ด๊ณ, ๋ถ๋ฒํ์ ๋ฑ์ ๋ชจ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ง์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค.
4. ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
๊ฐ. ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ถ์กด์ฌ
1) ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ก์ ๊ฐ์ฐ์ฑ ์ด๋ก ์ด ์ ์ฉ๋ ์ฑ์ง์ ๊ฒ์ด ์๋๋ค.
2) โ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์ฒ์ ๋ฑ์ ์์ธ์ด๋ผ๋ ์ ์ด ์ถฉ๋ถํ ์
์ฆ๋์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , โก ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฑ์ ์ฃผ๋ ๋ฐ์์์ด๋ผ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฉฐ, โข ์์ธ์ ์ ์ญ ๋๋ ๋๋ก๋ณ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ์ ๋๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์
์ฆ๋์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋. ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ
์์ ๋ถ์กด์ฌ
์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ๋ณ, ์
ํ๋์๋ค ํ๋๋ผ๋ ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ด ์ด๋ฅผ ์๊ฒฌํ ์ ์์๋ค๊ฑฐ๋ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํํผํ ์ ์์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์ ํผ๊ณ ์ ๊ณผ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค.
๋ค. ์๊ณ ๋ค์ ๊ธ์ง ์ฒญ๊ตฌ์ ๋ถ๋น์ฑ
์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ง์ฒญ๊ตฌ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ฃผ์ฅํ ํ๊ฒฝ๊ถ, ์ธ๊ฒฉ๊ถ, ์์ ๊ถยท์๋ฆฐ๊ด๊ณ, ๋ถ๋ฒํ์ ๋ฑ์ ๋ชจ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ง์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค.
โ
ฃ. ํผ๊ณ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ์์ก์๊ณ์ธ ํ์ํ์ฌ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ๊ณต๋๊ด๋ฆฌ์ธ ์์ธ 1, 2์ ๋ํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์ ๊ดํ ํ๋จ
์๊ณ ๋ค์ ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ 2006๋
๊ฒฝ๊น์ง ๋ฐ์ํ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ๊ณ ์์ผ๋ ์ด์ ๋ํ์ฌ ์ ํผ๊ณ ๋ค์, ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ด๋ ํ์์ฑ๊ถ์ผ๋ก์ ์ ํ์ํ์ฌ์ ๋ํ ํ์์ ์ฐจ์์ ์ฑ๊ถ์ ๊ณ ๋ฑ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์๋ํ ์ฑ ํ์๊ณํ์ด ์ธ๊ฐ๋จ์ผ๋ก์จ ์ค๊ถ๋์์ผ๋ฏ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ์๋ ๋ถ์ ๋ฒํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
์ดํผ๊ฑด๋, ์ ๊ธฐ์ด ์ฌ์ค, ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง ๋ฐ ์ด ๋ฒ์์ ํ์ ํ ์ฌ์ค์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์์ธ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ๋ 2009. 2. 6. ํ์์ ์ฐจ๊ฐ ๊ฐ์๋์ด 2009. 12. 17. ํ์๊ณํ ์ธ๊ฐ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ค, ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ๊ถ์ ํ์์ ์ฐจ๊ฐ์ ์ด์ ์ ์์ธ์ผ๋ก ์๊ธด ์ฑ๊ถ์ผ๋ก์ ์ด๋ฅผ ์ ๊ณ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ํ์์ฑ๊ถ์ผ๋ก ์ ๊ณ ํ๊ฑฐ๋ ํ์์ ์ฐจ์์ ์์ฑ๋ ์ฑ๊ถ์๋ชฉ๋ก์ ๊ธฐ์ฌ๋์ด ์์ด์ผ ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ๊ถ์ ํ์์ฑ๊ถ์ผ๋ก ์ ๊ณ ํ์ง ์๋ํ๊ณ , ํ์์ฑ๊ถ์ ๋ชฉ๋ก์ ๊ธฐ์ฌ๋์ด ์์ง ์์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฑ๊ถ์ ๋ค๋ฅธ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๊ทธ ์ฑ
์์ด ๋ฉด์ ๋์ด ์์ฐ์ฑ๋ฌด๊ฐ ๋์ด ํต์์ ์ฑ๊ถ์ด ๊ฐ์ง๋ ์์ ๊ธฐ์ ๊ถ๋ฅ๊ณผ ์งํ๋ ฅ์ ์์คํ์๋ค๊ณ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก, ๊ทธ ์ดํ์ ๊ตฌํ๋ ์๊ณ ๋ค์ ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ ์๋ ๊ถ๋ฆฌ๋ณดํธ์ ์ด์ต์ด ์์ด ๋ถ์ ๋ฒํ๋ค(์ด๋ฌํ ์ด์ ์์ ์์ผ๋ก ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์ ๊ดํ ํ๋จ ๋ถ๋ถ์์์ ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ์ ์ธํ ํ์ฌ๋ค์ ์๋ฏธํ๋ค).
โ
ค. ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ถ๋ฒํ์์ฑ
์ ์ธ์ ์ฌ๋ถ
1. ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์๊ณ ๋ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
๊ฐ. ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ผ๋ฐ
1) ์
์ฆ์ฑ
์์ํ ์ด๋ก ์ ์ ์ฉ ์ฌ๋ถ
๊ฐ) ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์ฌ๊ฑด์ ์์ด์ ๊ฐํดํ์์ ์ํด๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์
์ฆ์ฑ
์์ ์ฒญ๊ตฌ์์ธ ํผํด์๊ฐ ๋ถ๋ดํ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ์ ๊ณตํด๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์์ก์ ์์ด์๋ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ฌ๋ฌ ๋จ๊ณ๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ์ํด๋ฅผ ๋ผ์น๋ ์๊ฐ ๋ง๊ณ ํ์ฌ์ ๊ณผํ์์ค์ผ๋ก ํด๋ช
ํ ์ ์๋ ๋ถ์ผ๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฐํดํ์์ ์ํด๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์์ฐ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ์ฆ๋ช
ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณค๋ ๋ด์ง ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ด๋ฏ๋ก, ํผํด์์๊ฒ ์ฌ์ค์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ์กด์ฌ์ ๊ดํ ์๋ฐํ ๊ณผํ์ ์ฆ๋ช
์ ์๊ตฌํจ์ ๊ณตํด ๊ธฐํ ์ ํด๋ฌผ์ง์ ํผํด์ ๋ํ ์ฌ๋ฒ์ ๊ตฌ์ ์ ์ฌ์ค์ ๊ฑฐ๋ถ๊ฐ ๋ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ ๋ฐ๋ฉด์ ๊ฐํด์ ์ธก์ ๊ธฐ์ ์ , ๊ฒฝ์ ์ ์ผ๋ก ํผํด์๋ณด๋ค ์์ธ์กฐ์ฌ๊ฐ ํจ์ฌ ์ฉ์ดํ ๋ฟ ์๋๋ผ ๊ทธ ์์ธ์ ์ํํ ์ผ๋ ค๊ฐ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฐํด์๊ฐ ๋ฐฐ์ถํ ์ด๋ค ์ ํดํ ์์ธ๋ฌผ์ง์ด ํผํด์์๊ฒ ๋๋ฌํ ํ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๋ฉด ๊ฐํด์ ์ธก์์ ๊ทธ ๋ฌดํดํจ์ ์
์ฆํ์ง ๋ชปํ๋ ํ ์ฑ
์์ ๋ฉดํ ์ ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์ฌํํํ์ ๊ด๋
์ ์ ํฉํ๋ค(๋๋ฒ์ 1984. 6. 12. ์ ๊ณ 81๋ค558 ํ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฐธ์กฐ).
๋) ์ด ์ฌ๊ฑด์์๋ ์๊ณ ๋ค์ด ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์์ฐ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ์ฆ๋ช
ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณค๋ํ๊ฑฐ๋ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ , ํผ๊ณ ๋ค๋ก์๋ ์๊ณ ๋ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์
ํ์ ๋ํ ์์ธ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ฉ์ดํ ๊ฒ๋ง์ ์๋๊ณ ์ ๋ฐ๋์ฌ์ค์ ์์ฐ๊ณผํ์ ์ผ๋ก ์๋ฒฝํ๊ฒ ์
์ฆํ๋ ๊ฒ์ด ์ด๋ ต๊ฑฐ๋ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง์ด๋ ๊ฐ์ธ์ธ ์๊ณ ๋ค์ ๋นํด ๊ตญ๊ฐ, ์ง๋ฐฉ์์น๋จ์ฒด ๋ฐ ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ด ๋ณด๋ค ์ ์ ๋
ธ๋ ฅ๊ณผ ๋น์ฉ์ผ๋ก ๋ณด๋ค ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์
์ฆํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ฑํ ํฐ ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ์๊ณ ๋ค๋ก์๋ โ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ด์ฐํ์ง์ ๋ฑ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ๋๋ ์
ํ์ ์์ธ์ด ๋ ์ ์๋ค๋ ์ , โก ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฃผ์ ๋ฐฐ์ถ์์ด ์๋์ฐจ๋ผ๋ ์ , โข ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋ ๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ์์ธ์ ์ ์ญ ๋๋ ๋๋ก๋ณ์ด ์ค์ผ๋์๊ณ ๊ทธ ์ค์ผ์ ์ํฉ, ์ ๋๊ฐ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ ๋๋ ์
ํ์ ์์ธ์ด ๋ ์ ๋๋ผ๋ ์ , โฃ ์๊ณ ๋ค์ด ์์ธ์, ํนํ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ณ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ๋์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์
ํ๋์๋ค๋ ์ ์ ๊ฐ ๋ชจ์ ์์ด ์ฆ๋ช
ํ๋ฉด ์ผ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์ฆ๋ช
๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ ๋๊ณ , ํผ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ฆ์ผ๋ก โ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ์ค์๋ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ํผํด๋ฅผ ์ค ์ ์๋ ์์ธ๋ฌผ์ง์ด ๋ค์ด ์์ง ์๋ค๋ ์ฌ์ค โก ์์ธ๋ฌผ์ง์ด ๋ค์ด ์๋ค ํ๋๋ผ๋ ํผํด๋ฅผ ์ผ์ผํฌ ์ ๋๊ฐ ์๋ ์ฌ์ค์ ์
์ฆํ๊ฑฐ๋ ๊ฐ์ ๋ฐ์ฆ์ผ๋ก ์๊ณ ๋ค์ ํผํด๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ์๋ ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ด ์ ์ ์ผ๋ก ์์ฉํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์์ ์
์ฆํด์ผ๋ง ์ฑ
์์ ๋ฉดํ๊ฒ ๋๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ค.
2) ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ ์ ์ฉ ์ฌ๋ถ
๊ฐ) ์ญํ์ ์์
์ญํ์ โ์ธ๊ฐ ์ง๋จ์์ ์ง๋ณ์ ๋น๋ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ๊ณ , ์ด๋ ํ ์์ธ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ๋ถํฌ๊ฐ ์๊ธฐ๋์ง ๊ทธ ์์ธ์ ๊ท๋ช
ํ๋ ํ๋ฌธโ์ด๊ณ , ๊ทธ ๋ชฉ์ ์ โ์ง๋ณ ๋ฐ์์ ๊ด์ฌํ๋ ์ํ์ธ์๋ฅผ ๊ท๋ช
ํ์ฌ ์ด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํจ์ผ๋ก์จ ์ง๋ณ ๋ฐ์์ ์๋ฐฉโํ๋ ๋ฐ์ ์๋ค. ๊ทธ์ ๋ฐ๋ผ ์ญํ์ด ๋ฐํ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒ์ โ์ด๋ค ์์ธ์ด ์กด์ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์ ํน์ ์ง๋ณ์ ๋ฐ์ํ๋ฅ ์ด ๋์์ง๋ค๊ณ ํ๋ ์์ธ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ผ๋ฐ์ ๊ด๋ จ์ฑโ์ด๋ค. ์ฆ, ์ญํ์ ์ฒซ์งธ, ๊ทธ ๋์์ด ํน์ ์ธ๊ตฌ์ง๋จ์ด๊ณ , ๋์งธ, ์ง๋ณ์ ๋น๋์ ๋ถํฌ๋ฅผ ํ์
ํ๊ณ , ์
์งธ, ์ด๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ง๋ณ์ ์์ธ์ ๋ํ ๊ฐ์ค์ ์๋ฆฝํ์ฌ ๊ด์ฐฐํจ์ผ๋ก์จ, ํน์ ์์ธ๊ณผ ์ง๋ณ ๋ฐ์ ์ฌ์ด์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ฐํ๋ ํ๋ฌธ์ด๋ค.
๋) ์ญํ์ฐ๊ตฌ์ ์ข
๋ฅ
์ญํ์ฐ๊ตฌ๋ ํฌ๊ฒ ์คํ์ฐ๊ตฌ์ ๊ด์ฐฐ์ฐ๊ตฌ๋ก ๋๋ ์ ์๊ณ , ๊ด์ฐฐ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ค์ ๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ[์ํํ์ (Ecological) ์ฐ๊ตฌ, ๋จ๋ฉด์ฐ๊ตฌ(Cross-Sectional Studies)]์ ๋ถ์์ฐ๊ตฌ[์ฝํธํธ ์ฐ๊ตฌ(Cohort Studies), ํ์-๋์กฐ๊ตฐ ์ฐ๊ตฌ(Case-Control Studies)]๋ก ๋๋ ์ ์๋๋ฐ, ์ต๊ทผ์๋ ํ์๊ต์ฐจ์ค๊ณ(Case-Crossover Design, ํ์๊ต์ฐจ์ฐ๊ตฌ๋ผ๊ณ ๋ ํ๋ค)๋ผ ํ์ฌ ํ์-๋์กฐ๊ตฐ ์ฐ๊ตฌ์ ์คํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ธ ๊ต์ฐจ ์ฐ๊ตฌ์ค๊ณ๋ฅผ ์ ๋ชฉ์ํจ ์ฐ๊ตฌ ํํ๋ ์๋ค.
๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ฐ์ธ ์์ค์ ์ ๋ณด ์์ด ์ง์ญ์ฌํ ์ ์ฒด์ ํ๊ท ์๋ฃ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋งํ๊ณ , ๋ถ์์ฐ๊ตฌ๋ ๊ฐ์ธ ์์ค์ ์ ๋ณด๋ค์ ๊ฐ์ง๊ณ ๋ถ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๋งํ๋ค(ํํธ, ์ญํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํฌ๊ฒ ๊ฐ์ธ์ฐ๊ตฌ์ ๊ด์ฐฐ์ฐ๊ตฌ๋ก ๋๋๊ณ , ๊ด์ฐฐ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ค์ ์ข
๋จ์ฐ๊ตฌ์ ํก๋จ์ฐ๊ตฌ๋ก ๋๋๊ธฐ๋ ํ๋๋ฐ, ์ข
๋จ์ฐ๊ตฌ์๋ ์ฝํธํธ ์ฐ๊ตฌ์ ํ์-๋์กฐ๊ตฐ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์๊ณ , ์ฝํธํธ ์ฐ๊ตฌ์๋ ์ ํฅ์ ์ฝํธํธ ์ฐ๊ตฌ์ ํํฅ์ ์ฝํธํธ ์ฐ๊ตฌ ๋ฑ์ด ์๋ค. ๋ํ, ๋
ธ์ถ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋จ๊ธฐ๋
ธ์ถ ์ํฅ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฅ๊ธฐ๋
ธ์ถ ์ํฅ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ก ๋๋ ์๋ ์๋ค). ์ฐ๊ตฌ๋ง๋ค ์ญํ์ ์๋ฒ ์์ฒด์ ๊ฐ๊ด์ฑ, ํฉ๋ฆฌ์ฑ ๋ฐ ์๋ฐํ ์๋ฒ ์ค์ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ง๋ณ๊ณผ ์์ธ๊ณผ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ท๋ช
๋์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ด์, ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๊ฐ๋ ๊ฐ๊ด์ฑ์ ์ ๋๋ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๋ค.
ํ์-๋์กฐ๊ตฐ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ง๋ณ์ ๊ฑธ๋ ค ์๋ ํ์(์ : ํ์ ํ์)์ ์ง๋ณ์ ๊ฑธ๋ฆฌ์ง ์์ ๋์กฐ๊ตฐ(ํ์์ ๊ฑธ๋ฆฌ์ง ์์ ์)์ ๋์์ผ๋ก ๊ทธ ์ง๋ณ์ ์์ธ์ผ๋ก ์๊ฐ๋๋ ์ด๋ค ์์ธ(์ : ํก์ฐ)์ ๋
ธ์ถ๋ฅ ์ ๋น๊ตยท๋ถ์ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๊ณ , ์ฝํธํธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ง๋ณ์ ์์ธ๊ณผ ๊ด๋ จ๋์ด ์๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ ์ด๋ค ์์ธ์ ๊ฐ์ง ์ง๋จ(์ : ํก์ฐ์)๊ณผ ๊ฐ์ง ์์ ์ง๋จ(์ : ๋นํก์ฐ์)์ ๊ณ์ ๊ด์ฐฐํ์ฌ ๋ ์ง๋จ์ ์ง๋ณ ๋ฐ์๋ฅ (์ : ํ์ ๋ฐ์๋ฅ ) ํน์ ์ฌ๋ง๋ฅ ์ ์๋ก ๋น๊ตํ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค.
์ฝํธํธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋์กฐ๊ตฐ์ ์ ์ ์ด ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค. ์ฐ๊ตฌ๊ฐ์ค์์ ๊ด์ฐฐ๋์์ผ๋ก ์ผ์ ํน์ ์์ธ์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ๊ธฐํ ์กฐ๊ฑด์ ์์ ํ ๊ฐ์ ๋์กฐ์ง๋จ์ ์ ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ด์์ ์ด๊ฒ ์ผ๋, ์ค์ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ฑฐ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ทธ์ ๊ฐ๊น์ด ์กฐ๊ฑด์ ์ง๋จ์ ์ฐพ๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํน์ ์์ธ ์ด์ธ์ ์์ฃผ๋ ํ๊ฒฝ์์ธ์ผ๋ก์ ์ง๋ณ ๋ฐ์๋ฅ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ฑ, ์ฐ๋ น, ์ ์ , ์ง์
, ์ฃผ๊ฑฐํ๊ฒฝ, ์์ต๊ด ๋ฑ์ ๊ต๋ ์ธ์๋ค์ ๋์์ง๋จ๊ณผ ๋์กฐ์ง๋จ์์ ๋น๊ตํ์ฌ ๋ ์ง๋จ์ ์ํธ๋น๊ต์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ๋ณด์ ํด ๋์ด์ผ ํ๋ค.
๋ค) ์ญํ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ๋
๋๊ตฌ
โ ๊ธฐ์ฌ์ํ๋(Attributable Risk)
๋นํด ์์ธ์ ์ํ ์ง๋ณ ๋ฐ์๋ฅ ๊ณผ ์ฌ๋ง๋ฅ ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ง์์ ์ผ๋ก ํก์ฐ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ช ๋ช
์ด ํ์์ ๊ฑธ๋ ธ๋์ง๋ฅผ ์ง์์ ๊ด์ฐฐ์ ํตํด ํ์ธํ ๋น์จ์ด๋ค. ํน์ ์์ธ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ง๋จ์์ ์ด๋ค ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋๋ ๋น์จ๋ก๋ถํฐ ๊ทธ ์์ธ์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์์ ์ง๋จ์์ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋๋ ๋น์จ์ ์ฐจ๊ฐํ ๊ฐ๋
์ผ๋ก์, ์กฐ์ฌ๋์ ์์ธ ์ด์ธ์ ์์ธ์ ๋ ์กฐ์ฌ๋์ ์ง๋จ ๋ชจ๋์๊ฒ ์์ด์ ๋์ผํ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ฏธ์น๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ค. ๊ธฐ์ฌ์ํ๋๋, ๋ค์ํ ์์ธ์ด ์ํธ๊ด๋ จ๋์ด ์๊ฑฐ๋ ํด๋น ์์ธ์ ์ํ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋๊ธฐ๊น์ง ์ค๋ ์๊ฐ์ด ์์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋, ์ธ์ฒด์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์ธ๊ณผ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์์ ์ ์๋ฏธํ ์์น๋ก ๋ฐ์๋ค์ด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค. ๊ธฐ์ฌ์ํ๋๋ก ํน์ ๊ฐ์ธ์ ์ง๋ณ์์ธ์ ์ถ์ ํ ์๋ ์์ผ๋ ํน์ ๊ฐ์ธ์ ์ง๋ณ์์ธ์ ๋จ์ ํ ์๋ ์๋ค.
โก ์๋์ํ๋(Relative Risk, RR)
์ํ์์ธ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ณ๋ฅ ์ ์ํ์์ธ์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์์ ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ณ๋ฅ ๋ก ๋๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์๋์ํ๋๊ฐ 5.0์ด๋ผ๋ฉด ์ํ์์ธ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ณ๋ฅ (์ํ๋)์ด ๊ทธ๋ ์ง ์์ ์ง๋จ์ ๋นํด 5๋ฐฐ ๋๋ค๋ ์๋ฏธ์ด๋ค.
์ํ์์ธ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ง๋จ ์ค ๋ฐ๋ณํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ a, ๋ฐ๋ณํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ b๋ผ ํ๊ณ , ๋
ธ์ถ๋์ง ์์ ์ง๋จ ์ค ๋ฐ๋ณํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ c, ๋ฐ๋ณํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ d๋ผ ํ ๋, ์๋์ํ๋๋ TAGIMG02๊ฐ ๋๋ค.
โข ๊ต์ฐจ๋น(Odds Ratio, OR)
์๋์ํ๋๋ ์ฃผ๋ก ์ฝํธํธ ์ฐ๊ตฌ ๋ฑ์์ ์ธก๋๋ก์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฐ์ผ๋ก, ํ์-๋์กฐ๊ตฐ ์ฐ๊ตฌ ๋๋ ํ์๊ต์ฐจ์ฐ๊ตฌ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ด ์คํ ์ค๊ณ์ ์๋์ํ๋๋ฅผ ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ต์ฐจ๋น(์ค์ฆ๋น๋ผ๊ณ ๋ ํ๋ค)๊ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ค.
์ํ์์ธ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ง๋จ ์ค ๋ฐ๋ณํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ a, ๋ฐ๋ณํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ b๋ผ ํ๊ณ , ๋
ธ์ถ๋์ง ์์ ์ง๋จ ์ค ๋ฐ๋ณํ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ c, ๋ฐ๋ณํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฅผ d๋ผ ํ ๋, ๊ต์ฐจ๋น๋ TAGIMG03๊ฐ ๋๋ค. ํํธ, a ๋๋ c์ ๊ฐ์ด ํฌ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์๋์ํ๋์ ๊ต์ฐจ๋น๊ฐ ๊ทผ์ฌํ ๊ฐ์ด ๋๋ค.
โฃ ์ฌ๋ถ์์ ๋ฒ์(Interquartile Range, IQR)
ํต๊ณํ์์ ์ฌ๋ถ์์๋ ์ ์ฒด ์๋ฃ ์ค 1/4, 2/4, 3/4์ด ๋๋ ๊ณณ์ ์๋ฃ๋ฅผ ๋งํ๊ณ , ์ฌ๋ถ์์ ๋ฒ์๋ ์์ 25%์ ํ์ 25%๋ฅผ ์ ์ธํ ์๋ฃ๋ค์ ์ฃผ11) ๋งํ๋ค.
โค ๋ฉํ๋ถ์(Meta Analysis)
์ํ๋ถ์ผ ํน์ ๊ต์กํ, ์ฌํ๋ณต์งํ ๋ฑ ์ฌํ๊ณผํ์์ ํ์ ์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๊ด์ฑ(consistency)์ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํ ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ณผ๊ฑฐ์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์น๋ฅผ ์ด์ฉํด ์ด๋ค ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ผ๋ฐํํ๋ ๋ถ์์ ์๋ฏธํ๋ค.
์ฆ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด์ฉํ ๋
ผ๋ฌธ๋ค์ ๋๋ถ๋ถ ์ ํ๋ ์ํ(ํต์ ๋ฐ ์คํ์ง๋จ ํฌ๊ธฐ)ํ์์ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฅผ ๊ณผํ์ ๋ช
์ ํน์ ์ผ๋ฐํ๊ฐ ์ด๋ ค์ด ๊ฒ์ด ํ์ค์ด๋ฏ๋ก, ๊ณผ๊ฑฐ ์์ญ ํธ์ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ํ๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํต๊ณ์ ๋ถ์ ๋์์ ๊ด์ฐฐ์น๋ก ์ ํํ์ฌ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ฐํ๋ฅผ ์ํค๋ ๋ถ์์ด๋ค.
3) ํ๋จ
๊ฐ) ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ํ๊ณ
๊ฐ์ค ์์ธ๊ณผ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ํต๊ณ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ธฐ์ด๋ก ์ธ์ ๋๋ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ๋์ ์ธ๊ตฌ์ง๋จ ์์ค์์์ ์ง๋ณ๊ณผ ํด๋น ์์ธ๊ณผ์ ์ผ๋ฐ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ ๋๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์์๋, ์กฐ์ฌ๋์์ด ๋ ์์ธ ์ธ์ ์์ธ์ ๋ํ์ฌ๋ ์กฐ์ฌ๋์ ์ง๋จ์ด๋ ๋์กฐ์ง๋จ ๋ชจ๋ ๋์ผํ ์กฐ๊ฑด์ด๋ผ๊ณ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋นํด ๊ฐ์ค ์์ธ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ์์ธ๋ค ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ ๊ธฐ์ฌ๋น์จ ๋ฑ์ ๋ฐํ์ง ์๋๋ค.
์ญํ์ ํ๊ฒฐํต, ์ฝ๋ ๋ผ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ด ํน์ ๋ณ์ธ์ ์ํด ๋ฐ์ํ๊ณ ์์ธ๊ณผ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ช
ํํ ๋์ํ๋ ์ด๋ฅธ๋ฐ ํน์ด์ฑ์งํ์ ์ฐ๊ตฌ๋์์ผ๋ก ๋ฐ์ ํด ์จ ํ๋ฌธ์ผ๋ก, ๋ฐ์์์ธ ๋ฐ ๊ธฐ์ ์ด ๋ณต์ก๋ค๊ธฐํ๊ณ , ์ ์ , ์์ง ๋ฑ์ ์ ์ฒ์ ์์ธ, ์์ฃผ, ์ฐ๋ น, ์์ต๊ด, ์ง์
์ ์์ธ, ๋๊ธฐ์ค์ผ, ํ๊ฒฝ์ ์์ธ ๋ฑ ํ์ฒ์ ์์ธ์ด ๋ณตํฉ์ ์ผ๋ก ์์ฉํ์ฌ ๋ฐ๋ณํ๋ ๋นํน์ด์ฑ์งํ์ ์์ด์๋ ๋์ผํ ์ญํ ์ ํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋นํน์ด์ฑ ์งํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ๋ณํ ์ ์๋ ํน์ ์์ธ์ ์กด์ฌ์ ๋นํด ์ง๋ณ์ ๊ฑธ๋ ธ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ฆ๋ช
ํ๋ ๊ฒ๋ง์ผ๋ก๋ ๊ทธ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ณ ๋์ ๊ฐ์ฐ์ฑ์ผ๋ก ์ฆ๋ช
ํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ํ, ์ญํ์ฐ๊ตฌ์ ์ํด ์ด๋ค ์ง๋จ์์ ์์ธ - ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์ ๋์ ์ผ๋ก ๊ฒ์ถ๋์๋ค๊ณ ํด๋ ๊ทธ ๊ฒฐ๋ก ์ด ๋นํด ์ง๋จ์ ์ํ ๊ฐ์ธ์๊ฒ ์ ํฉํ๋ค๋ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ๋ ์๋ ์๋ค. ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋์ ์ง๋จ์ ํ๊ท ์ ์ธ ์ธ๊ณผ์ฑ์ ๊ท๋ช
ํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ํน์ ์ธ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ท๋ช
ํ๋ ๋ฐ์ ์ง์ ์ ์ฉ์ํฌ ์๋ ์๋ ๊ฒ์ด๋ค.
ํนํ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ญํ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒซ์งธ, ๋
ธ์ถ์์ค์ ๊ฐ๋๊ฐ ๋ฏธ์ฝํ์ฌ ์ํด๋์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์๋ค๋ ์ , ๋์งธ ์์ํ ๋น๋
ธ์ถ ์ง๋จ์ ํ๋ณด๊ฐ ์ด๋ ค์ด ์ , ์
์งธ ๋
ธ์ถ์ํฉ์ด ํน์ ํ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋ํ์ฌ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๊ฒ์ ์๋๋ฏ๋ก ๋ณตํฉ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ํ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค๋ ์ , ๋ท์งธ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ญํ์ ๋
ธ์ถ๋์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์์ด ๊ฐ์ ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฐ์ธ๋
ธ์ถ๋์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ก ์ธํ ๋
ธ์ถํธ๊ฒฌ์ด ์๋ค๋ ์ ๋ฑ์ด ๊ทธ ํ๊ณ๋ก ์ง์ ๋๊ณ ์ฃผ12) ์๋ค.
๋) ์๊ฒฐ๋ก
์ด์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์๋ ์ฌ๋ฌ ํ๊ณ๊ฐ ์๊ธฐ๋ ํ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ์ด ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ ์ฒ์ ๋ฑ ๊ฑด๊ฐํผํด๊ฐ ๋ฌธ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ ๋
ธ์ถ๊ณผ ํผํด์ ๊ดํ ์ง์ ์ ์ธ ์คํ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ฏ๋ก, ์ญํ์ ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ํต๊ณ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์
์ฆํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ ํ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ค๋ง, ์ญํ์ ์๋ฏธ์ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์ธ์ ๋๋ ๊ฒ๋ง์ผ๋ก๋ ๋ถ์กฑํ๊ณ , ๊ทธ์ ๋ค๋ฅธ ์์ธ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋ ์ ๋์ ์ ๋ขฐ๋๊ฐ ํ๋ณด๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ทธ์ ๋ ๋์๊ฐ ํผํด์ ๊ฐ์ธ๋ณ๋ก ํด๋น ์์ธ์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ๋ ์ ๋ฐ ํด๋น ์์ธ์ด ์ฃผ์ํ ๊ฐํด์์ธ์ด๊ฑฐ๋ ์ฃผ์ํ ๊ฒ์ ์๋๋๋ผ๋ ์๋นํ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ๋งํผ ๋น์ค ์๋ ๊ฐํด์์ธ์ด์๋ ์ ์ด ์
์ฆ๋์ด์ผ ๋น๋ก์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ชจ๋ ์
์ฆ๋์๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
๋. ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ด์ฐํ์ง์ ๋ฑ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
1) ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค
๊ฐ) ํด์ธ์ ์ญํ์กฐ์ฌ
โ ์ฃผ์ ๊ฐ์ ๋๋ก ์ฐ๋๋ถ์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ํ๋ น๊ธฐ ์๋์ ํธํก๊ธฐ์ฆ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ13) ์ํฅ(์ด ์ฌ๊ฑด ๊ธฐ๋ก์ ํธ์ฒ ๋ ์ฃผ14) ์ฐธ๊ณ ์๋ฃ ์ฐธ์กฐ)
์ผ๋ณธ ์ฃผ15) ์ง๋ฐํ์์ 1992๋
๋ถํฐ 1995๋
๊น์ง ์ค์ํ โ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ๊ฑด๊ฐ์ ๋ฏธ์น๋ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ํ ๊ธฐ์ด ์ฐ๊ตฌโ(๊ฐ ์ 21ํธ์ฆ)๋ฅผ ๊ธฐ์ด๋ก ์์ฑ๋ ์ ๋ณด๊ณ ์์์๋, ์ด์ฐํ์ง์์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋๋๊ฐ ๋์๋ถ์ ์ฐ๋๋ถ(์ฃผ์๊ฐ์ ๋๋ก์์ 50m ์ด๋ด ์ง์ญ), ๋์๋ถ์ ๋น์ฐ๋๋ถ(์ฃผ์๊ฐ์ ๋๋ก์์ 50m๋ฅผ ๋๋ ์ง์ญ), ์ ์๋ถ ์์ผ๋ก ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ๊ณ , ์ฒ์์ ์ฆ๋ฅ (๊ธฐ์์ ์ฒ์ ํ์๋ค ์ค ์ฒ์ ์ฆ์์ด ์ ์ง๋๋ ๋น์จ)๊ณผ ์ฒ์๋ฐ์ฆ๋ฅ (์ ๊ท ๋ฐ๋ณ๋ฅ )๋ ๋ชจ๋ ๋์๋ถ์ ์ฐ๋๋ถ, ๋์๋ถ์ ๋น์ฐ๋๋ถ, ์ ์๋ถ ์์ผ๋ก ๋๊ฒ ๋ํ๋ ์ (๊ต์ฐจ๋น๋ ๋จ์์ ๊ฒฝ์ฐ 2.23, ์ฌ์์ ๊ฒฝ์ฐ 3.11)์ผ๋ก๋ถํฐ ๋์๋ถ์ ์ฐ๋๋ถ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์๋์ ์ฒ์ ๋ฐ์ฆ์ ๊ด์ฌํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์ญํ์ ์ผ๋ก ์์ฌํ๋ค๊ณ ๋ณด์๋ค.
โก ์ฐจ๋๋ฐฐ๊ธฐ๊ด๋ จ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ฌ๋ง๋ฅ - ๋
ธ์ถ๋ยท๋ฐ์ ์๊ด๊ด๊ณ์ ์ํฅ๋ ฅ ์ถ์ฐ์ ๊ดํ TESS ์ฃผ16) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 58ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๋ก ๋ฏธ๊ตญ์์ ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ ๋ณด๊ณ ์๋ค์ ๊ฒํ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฒํ ๋์ ๋ณด๊ณ ์๋ค์ ์
์ ํํ์ ๋ฐ๋ผ ์ํด๋์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์์ ์ง์ ํ๊ณ , ์ผ๋ถ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์์ ๋ฐ์ํ๋ ์
์์ ๋ฌผ์ง์ด ์ฌ๋ง๋ฅ ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค๊ณ ๊ณ ์ฐฐํ๋ค.
๋) ๊ตญ๋ด์ ์ญํ์กฐ์ฌ
โ ์์ธ ์ง์ญ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ ์์ง ๊ฑด์์ ๋ฏธ์น๋ ๋จ๊ธฐ์ํฅ์ ๊ดํ ์ฃผ17) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 8ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์ธ ์ง์ญ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ ์์ง ๊ฑด์์์ ์๊ด์ฑ์ ์ถ์ ํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ผ๋ก์ 1995. 11.๋ถํฐ 1996. 10.๊น์ง ์์ธ ์์ฌ ์๋ฃ๊ธฐ๊ด์ ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ ํ์ ์ค์ ๋ฐ ํ๊ฒฝ๋ถ, ์์ธ์ ์ค์น ๋๊ธฐ ์๋์ธก์ ์ ์ผ๋ณ ์ค์ผ๋ ์๋ฃ๋ฅผ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๊ฐ 50ใ/ใฅ ์ฆ๊ฐํ ๋ 2์ผ ์ฃผ18) ํ ์์ง ๊ฑด์๊ฐ 11% ์ฆ๊ฐ(์๋์ํ๋ 1.11)ํ๋ ๋ฑ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง, ์ค์กด ์ค์ผ์ด ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ ์์ง ๊ฑด์ ์ฆ๊ฐ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(๋ค๋ง, ์ด์ฐํ์ง์์ ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ ์ฌ์ด์๋ ์ ์ํ ์๊ด์ฑ์ ๋ณด์ด์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค).
โก ์์ธ์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง์ ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ํ ์๊ณ์ด์ ์ฃผ19) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 9ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1991๋
๋ถํฐ 1995๋
๊น์ง ์์ธ์์์ ์ธก์ ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง[์ค์กด, ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง(Total Suspended Particulate, TSP), ์ด์ฐํํฉ, ์ด์ฐํ์ง์]์ ๋๋์ ์์ธ์ ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง์ ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์๊ณ์ด์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ํจ์ผ๋ก์จ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง์ ์์ ๋ฏธ์น๋ ๋จ๊ธฐ์ํฅ์ ๊ท๋ช
ํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ ๊ฐ ๋ฌผ์ง์ด ์ฃผ20) 100ppb ์ฆ๊ฐํ ๋ ์ฌ๋ง๋ฅ ๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์๋[์ค์กด๊ณผ ์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๋ฃจ ์ ๋๋์ ๊ด๋ จ์ฑ : ์ค์กด 1.05(์ต๋ 10%๊น์ง ์ฆ๊ฐ), ์ด์ฐํ์ง์ 1.07, ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง๊ณผ ์ด์ฐํํฉ์ ์ดํ ์ ๋๋์ ๊ด๋ จ์ฑ : ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง 1.02, ์ด์ฐํํฉ 1.05)] ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โข ๋ฉํ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์กฐ๊ธฐ์ฌ๋ง์ ์๊ด์ฑ ์ฃผ21) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 10ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์ธ์๋ด ๊ฐ ์ธก์ ์ ์ง์ญ์ ๋จ์ ์ฐ๊ตฌ๋์ ์ง์ญ์ผ๋ก ์ ์ ํ์ฌ ๊ฐ ์ง์ญ์ ๋ํ ๊ฐ๋ณ์ ์๊ด๋ถ์์ ํ ๋ค ๊ฐ๊ฐ์ ์ถ์ ์น๋ฅผ ๊ฐ์คํ๊ท ํ๋ ๋ฉํ๋ถ์์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋์ ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง๊ณผ์ ์๊ด์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์๋ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ท ๋๋๊ฐ 100ใ/ใฅ ์ฆ๊ฐํ ๋ ์ฌ๋ง๋ฅ ์ด 3%, ์ด์ฐํํฉ์ ๊ฒฝ์ฐ 50ppb ์ฆ๊ฐํ ๋ ์ฌ๋ง๋ฅ ์ด 5% ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ๋ฑ ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง๊ณผ ์ ์ํ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(๋ค๋ง, ์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ง์ ์ ๊ฐ์ธ๋
ธ์ถํ๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์์๋ค๋ ์ ์์ ์ ๋ณดํธ๊ฒฌ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ์ธํ ์๋ ์๋ค๊ณ ์ง์ ํ๋ฉด์๋ ๋ฉํ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ด์ ๊ฐ์ ๋ฌธ์ ์ ์ ๊ทน๋ณตํ ์ ์๋ค๋ ์ทจ์ง๋ก ์์ ๋์ด ์๋ค).
โฃ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ฒ์์ฆ์์ ์ํ ์๊ธ์ค ๋ด์๊ณผ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ์ฃผ22) ํ์๊ต์ฐจ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 11ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1996. 1.๋ถํฐ 1997. 12.๊น์ง ์์ธ ์ง์ญ ์ข
ํฉ๋ณ์ ์๊ธ์ค ๋ฑ์ ๋ด์ํ ์ฒ์ ํ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ฒ์ ์ง๋จ๋ช
์ ํ์ธ, ํก์ฐ๋ ฅ, ํธํก๊ธฐ ๊ฐ์ผ ์ฌ๋ถ, ์ฒ์์น๋ฃ์ ๋ณต์ฉ ์ฌ๋ถ ๋ฑ์ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ต๊ทผ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ญํ๋ถ์ผ์ ๋์
๋ ํ์๊ต์ฐจ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ค์กด ๋๋๊ฐ ๋์ 6์๋ถํฐ 9์๊น์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ์ค์กด ๋๋๊ฐ 100ppb ์ฆ๊ฐํ ๋์ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.348์ด๊ณ , 11์๋ถํฐ 2์๊น์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง์ด 100ใ/ใฅ ์ฆ๊ฐํ ๋์ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.278, ์ด์ฐํํฉ๊ณผ ์ผ์ฐํํ์ ๊ฐ๊ฐ 100ppb ์ฆ๊ฐํ ๋์ ์๋์ํ๋๊ฐ ๊ฐ 1.237, 1.285๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ์์์ผ์๋ก, ํธํก๊ธฐ๊ฐ์ผ ์์์๋ก ์ฝ๋ฌผ๋ณต์ฉ์ด ๋ถ๊ท์นํ ์๋ก ์๋์ํ๋๊ฐ ์ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โค ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ํ์์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ํ ์๊ณ์ด์ ์ฃผ23) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 12ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์ธ์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์์ค์ด ํธํก๊ธฐ์งํ ์ธ๋ํ์ ์์ ๋ฏธ์น๋ ๋จ๊ธฐ ์ํฅ ํ์
์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ ๊ฒ์ผ๋ก์, 1997. 7.๋ถํฐ 1998. 6.๊น์ง 1๋
๊ฐ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์๋ฃ์ ํธํก๊ธฐ์งํ ์๋ฃ๋ณดํ ์๋ฃ๋ฅผ ๊ธฐ์ด๋ก ํ์ฌ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ ํ ๊ด๋ จ ์๋ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ์ ์ธํ ์ ์ฒดํธํก๊ธฐ์งํ์ ์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ฐ๋ น๋ณ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๋น๊ตํ๊ณ ์๋์ํ๋๋ฅผ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ผ์ฐํํ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ๋ ์ฐ๋ น์์ ๋น์ผ ๋๋๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์ ์ํ ์ํฅ(์๋์ํ๋ 1.041 ๋ด์ง 1.051), ์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ 3์ผ ์ ๋๋๊ฐ ๋ชจ๋ ์ฐ๋ น์์ ์ ์ํ ์ํฅ(์๋์ํ๋ 1.024 ๋ด์ง 1.05)์ ์ฃผ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค[๋ค๋ง, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์์ฑ์ด ๋น๊ต์ ๋ฎ๊ฒ(1.011 ๋ด์ง 1.025) ๋ํ๋ฌ๋ค].
โฅ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์์ ์ฒ์ ํ์๋ค์ ์ธ๋ ๋ฐฉ๋ฌธ ๋น๋์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ24) ์ํฅ (๊ฐ ์ 13ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1992. 1.๋ถํฐ 1993. 12.๊น์ง ์์ธ ์ง์ญ 4์ธ ์ด์ 11์ธ ์ดํ ์๋์ ๋์์ผ๋ก ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง 100ใ/ใฅ ์ฆ๊ฐ์ ๋ณ์ ๋ฐฉ๋ฌธ์จ์ด 1.27๋ฐฐ ์ฆ๊ฐํ๊ณ , ์ด์ฐํํฉ 50ppb ์ฆ๊ฐ์ ๋ณ์ ๋ฐฉ๋ฌธ์จ์ด 1.56๋ฐฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(๋ค๋ง, ์ฌ์ฉ๋ ์์น๊ฐ ๊ฐ ์ง์ญ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋๋๋ฅผ ๋ํํ ์ ์๋๊ฐ, ์ฐ๊ตฌ ๋์๋ค์ด ์ธก์ ๋ ๋๋์ ์ค์ ๋
ธ์ถ๋์๋๊ฐ ๋ฐ ํก์
์ค์ผ ๋ฌผ์ง์ ๋๋์ ์ธก์ ์น๊ฐ ์ ์ฌํ๊ฐ ํ๋ ์ ๋ฑ์ด ์๋ฌธ์ ์ผ๋ก ์ง์ ๋๊ณ ์๋ค).
โฆ ํ์๊ต์ฐจ์ค๊ณ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ์์์ฒ์ ์
์์ ๋ํ ๋์๋๊ธฐ์ค์ผ์ ๊ธ์ฑ์ํฅ ์ฃผ25) ํ๊ฐ (๊ฐ ์ 14ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1997. 10.๋ถํฐ 1999. 12.๊น์ง ์์ธ ์ง์ญ์์ ์์์ฒ์์ผ๋ก ์
์ํ 0์ธ๋ถํฐ 14์ธ๊น์ง ์๋ ํ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ฒ์๋ฐ์์ ๋ํ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ๊ธ์ฑ์ํฅ์ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๊ฐ 40ใ/ใฅ ์ฆ๊ฐํ ๋ ์
์์จ์ด 4% ์ฆ๊ฐํ๊ณ , ์ด์ฐํ์ง์๊ฐ 14.6ppb ์ฆ๊ฐํ ๋ ์
์์จ์ด 5% ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โง ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง์ ์๊ด์ฑ์ ๊ดํ ์๊ณ์ด์ ์ฃผ26) ์ฐ๊ตฌ(1998~2001) (๊ฐ ์ 15ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1998. 1.๋ถํฐ 2001. 12.๊น์ง 4๋
๊ฐ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง ๊ฐ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์๊ณ์ด ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ธก์ ๊ฐ์ ์ด์ฐํํ์ 1.16ppm, ์ค์กด 33.3ppb, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง 68.14ใ/ใฅ, ์ด์ฐํ์ง์ 33.48ppb, ์ด์ฐํํฉ 6.5ppb์ด์๋๋ฐ ๊ฐ ์ฌ๋ถ์์ ๋ฒ์ ๋ด์์์ ์๋์ํ๋๋ ์ผ์ฐํํ์ 1.028, ์ค์กด 1.013, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง 1.013(์ด์ ๋น์ผ ๋๋), ์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ 1.029, ์ด์ฐํํฉ์ ๊ฒฝ์ฐ 1.033(์ด์ ํ๋ฃจ ์ ๋๋)์ผ๋ก ๋ํ๋๋ ๋ฑ ๊ฐ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฌ๋ถ์์ ๋ฒ์ ๋ด์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ํด ์ด ์ฌ๋ง๋ฅ ์ด 1% ๋ด์ง 5% ์ฆ๊ฐํ๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โจ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ด๋ฑํ๊ต ํ์๋ค์ ํธํก๊ธฐ๊ณ ์ฆ์์ ๊ดํ ํจ๋ ์ฃผ27) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 16ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๋์ ๋์์ผ๋ก ํ ํจ๋์ฐ๊ตฌ๋ก ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง, ์ด์ฐํํฉ, ์ด์ฐํ์ง์, ์ผ์ฐํํ์ ๋ฑ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋ณ๋์ด ํธํก๊ธฐ๊ณ ์ฆ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด 2003๋
๋
ธ์๊ตฌ ์์ฌ 8์ฐจ์ ๋๋ก ์ธ์ ์ด๋ฑํ๊ต ํ์ 203๋ช
์ ๋์์ผ๋ก ๊ธฐ์ด์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ ๋ฐ ๋ด(4์), ์ฌ๋ฆ(7์), ๊ฐ์(10์), ๊ฒจ์ธ(12์) 4ํ์ ๊ฑธ์น ๋ค์ด์ด๋ฆฌ์กฐ์ฌ(ํด๋น ์ 1์ผ๋ถํฐ 15์ผ๊น์ง 12๋ฌธํญ์ ๋ํ ์ฆ์์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ๋ค์ด์ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋กํ๊ฒ ํจ)๋ฅผ ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ด์ฐํ์ง์์ ๋ํ ๋
ธ์ถ์ ๋น์ผ ๋
ธ์ถ์ ์๊ธฐ๋ ์ฆ์์ 1.12๋ฐฐ, ํ๊ธฐ๋ ์ฆ์์ 1.18๋ฐฐ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(๋ค๋ง, ๋ค๋ฅธ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๋ค์ ์๊ธฐ๋ ์ฆ์์์๋ ์ ์์ฑ์ ๋ณด์ด์ง ๋ชปํ์ผ๋ ํ๊ธฐ๋ ์ฆ์์์๋ ์ ์ํ ์ฆ์์ํ ์ฆ๊ฐ๋ฅผ ๋ณด์๋ค).
โฉ ์์ธ์ง์ญ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์ฒ์์ ๋ฏธ์น๋ ๊ธ์ฑ์ํฅ : ์ฐ๊ตฌ๋์์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฃผ28) ๋น๊ต (๊ฐ ์ 19ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ธ๋์ ์
์, ์ฒ์์ผ๋ก ์ธํ ๊ณผ๊ฑฐ๋ ฅ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, 15์ธ ์ดํ์ ์ ์ฒด ์ฐ๊ตฌ๋์์ ์์ด์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์ฒ์๋ฐ์์ ๋ฏธ์น๋ ๊ธ์ฑ์ํฅ์ ๋น๊ต๋ถ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก 2002๋
์์ธ์์ ์ฒ์๋ฐ์์ผ๋ก ์
์๋ฐฉ๋ฌธ(์
์, ์ธ๋, ์๊ธ์ค)ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง ์ธก์ ์๋ฃ์ ๋น๊ต๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๊ฐ 47.37ใ/ใฅ ์ฆ๊ฐํ ๋ ์ ์ฒด ์๋ฃ์ ์ธ๋ ๋ชจ๋ 3% ์ฆ๊ฐํ๊ณ (์๋์ํ๋ 1.03), ์ด์ฐํํ์, ์ด์ฐํํฉ, ์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ๋ถ์์์ธ 41.5ppm, 3.25ppb, 20.13ppb ์ฆ๊ฐํ ๋ ์ฒ์ ๋ฐ์์ด ๊ฐ 2.5% ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โช ์์ธ์ง์ญ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๊ฐ ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ๋ณ์์
์์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ29) ์ํฅ (๊ฐ ์ 20ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1999. 1.๋ถํฐ 12.๊น์ง ์๋ฃ๋ณดํ์๋ฃ์ ์๊ฐ๋ณ ๋๊ธฐ์ธก์ ์๋ฃ ๋ฐ ๊ธฐ์์๋ฃ๋ฅผ ํ ๋๋ก ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๊ฐ ํธํก๊ธฐ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ๋ณ์์
์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์ถ์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ 15์ธ ๋ฏธ๋ง์ ๊ฒฝ์ฐ ๋น์ผ ์ฌ๋ถ์์ ๋ฒ์ ๋ด์ธ 42.98ใ/ใฅ ์ฆ๊ฐํ ๋ ํ๋ ด ์
์ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.30์ผ๋ก, 15์ธ ์ด์ 64์ธ ์ดํ์ ๊ฒฝ์ฐ 4์ผ ์ ๋
ธ์ถ์์ ๊ธ์ฑ ํ๊ธฐ๋์งํ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.85๋ก, 65์ธ ์ด์์ ๊ฒฝ์ฐ 1์ผ ์ ๋
ธ์ถ์์ ์ฒ์ ์
์ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.54๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๊ธ์ฑ ์๊ธฐ๋์งํ, ๋ง์ฑ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ์๋์ํ๋๋ ๋์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โซ Is Air Pollution a Risk Factor for Low Birth Weight in ์ฃผ30) Seoul? (๊ฐ ์ 27ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์ธ์์ 2๋
๊ฐ ์์ ์ค ๋๊ธฐ์ค์ผ์์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ ์ฒด์ค ์ถ์ฐ๊ณผ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ด์ฐฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ ๊ธฐ๊ฐ ์ด๊ธฐ์ ์ผ์ฐํํ์, ์ด์ฐํ์ง์, ์ด์ฐํํฉ ๋ฑ์ ๋
ธ์ถ๋๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฒด์ค ์ถ์ฐ์ ์ํ ์์๋ผ๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โฌ Infant Susceptibility of Mortality to Air Pollution in Seoul, South ์ฃผ31) Korea (๊ฐ ์ 28ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ผ๋ก ์ธํ ์ฌ๋ง ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ๊ฒ์ผ๋ก, ์ ์์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.142์ ๋ฌํ๋ ๋ฑ ์ ์๊ฐ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ฌ๋ง ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โญ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ฒ์๋ฐ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ์๊ณ์ด์ ์ฃผ32) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 29ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ค์กด, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ฒ์๋ฐ์ ๊ฐ์ ๊ด๋ จ์ฑ ํ์
์ ์ํด 1994. 1.๋ถํฐ 1997. 12.๊น์ง ์์ธ ์ง์ญ 200 ๋ณ์ ์ด์ ๋ณ์ ์๊ธ์ค ๋ด์ ์ฒ์ํ์ ์์ ๋ํ ์กฐ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ์ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์๋ฃ๋ฅผ ๋น๊ต ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฌ๋ฆ์ฒ (6~8์)์ ์ค์กด์ด 100ppb ์ฆ๊ฐํ ๋ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.30, ์ค์กด๋๋๊ฐ ๋์ ๊ธฐ๊ฐ(4~9์)์ ์ค์กด์ด 100ppb ์ฆ๊ฐํ ๋ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.37์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(๋ค๋ง, ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง์ด ์ฒ์๋ฐ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํ์ธํ์ง๋ ๋ชปํ์๊ณ , ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ์ผ๋ถ ์งง์ ๊ธฐ๊ฐ์์ 100ใ/ใฅ ์ฆ๊ฐํ ๋ ์๋์ํ๋ 1.37์ ๋ํ๋ด๊ธฐ๋ ํ์๋ค).
โฎ ์ธ์ฒ ์ง์ญ์ ๋๊ธฐ ์ค์ผ๊ณผ ์์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ํ ์ฃผ33) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 30ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋๊ธฐ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์์น๊ณผ ์ด๋ก ์ธํ ์์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ์ธ๋ ๋ฐฉ๋ฌธ ๊ฑด์์์ ์๊ด์ฑ์ ์์๋ณด๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก 1997. 1.๋ถํฐ 12.๊น์ง ์ธ์ฒ ์์ฌ ๋ํ๋ณ์ ์์๊ณผ ์ธ๋ ๋ฐฉ๋ฌธํ ์ฒ์ ๋ฑ ํธํก๊ธฐ์งํ ํ์๋ค์ ๋์์ผ๋ก ๊ฐ์ ๊ธฐ๊ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์๋ฃ์ ๋ด์ ๊ฑด์๋ฅผ ์กฐ์ฌ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ ์ํ ๋ณ์๋ ์ค์กด, ์ผ์ฐํํ์, ์ํฉ์ฐ๊ฐ์ค ์์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ์ค์กด์ด 0.01ppm ์ฆ๊ฐํ ๋์ ์๋์ํ๋๋ 1.16์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
์์ธ์ง์ญ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ์ ๋ฏธ์น๋ ๋จ๊ธฐ์ํฅ์ ๊ดํ ์ฃผ34) ํ์๊ต์ฐจ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 31ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1995. 11.๋ถํฐ 1996. 10.๊น์ง ์์ธ ๋๊ธฐ์ค์ผ์๋ฃ์ ์๋ฃ๋ณดํ์ฐํฉํ์ ์๋ฃ๋ณดํ ์ฒญ๊ตฌ์๋ฃ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ์๊ธ์ค ๋ด์๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ์ฌ ํ์๊ต์ฐจ์ฐ๊ตฌ์ค๊ณ๋ฅผ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ผ๋ก, ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ค์กด๋ง์ด ์ ์ํ ์ํ์ฑ์ด ์๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง(์ค์กด๋๋๊ฐ 30ppb ์ฆ๊ฐํ ๋์ ์๋์ํ๋ 1.91, ๋ค๋ง ์ค์กด๊ณผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ์๋ ์ด์ฐํํฉ, ์ด์ฐํ์ง์ ๋ฑ๋ ์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋์ถ)์ด๋ผ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
2002๋
๋ถ์ฐ ํ๊ณ ์์์๊ฒ์ ๊ฐ์ต ์ค ๊ตํต๋ ํต์ ๋ก ์ธํด ๊ฐ์ ๋ ๋๊ธฐ์ง์ด ์์์ฒ์์ผ๋ก ์ธํ ์
์์ ๋ฏธ์น๋ ๊ธ์ ์ ์ฃผ35) ์ํฅ (๊ฐ ์ 59ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 2002๋
ํ๊ณ ์์์๊ฒ์ ๊ธฐ๊ฐ ์ค ์ํ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์์ ์ฒ์์ผ๋ก ์ธํ ์
์๊ฑด์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์ถ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์น์ฉ์ฐจ 2๋ถ์ ๋ฑ์ ํตํด ๊ตํต๋์ 20% ๋ด์ง 25% ๊ฐ์์ํจ ๊ฒฐ๊ณผ 2002๋
์ ์
์์จ์ด 37% ๊ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ์ผ์ฐํํ์ ์ด์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.24 ๋ด์ง 1.35๋ก ์ถ์ ๋์๋ค.
๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์ด๋ฑํ๊ต ํ์๋ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฒฐ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ36) ์ํฅ (๊ฐ ์ 60ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋๊ธฐ๋ถ์ง๋๋์ ์ผ๊ฐ ๋ณ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ํธํก๊ธฐ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฒฐ์๋ฅ ๋ณ๋์ ์ดํด๋ณธ ๊ฒ์ผ๋ก ํธํก๊ธฐ์งํ๊ณผ ๊ด๋ จํ ๊ฒฐ์์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ผ์ฐํํ์, ์ด์ฐํ์ง์, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ ์ํ ์ํ๋๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋์๋ค.
์ํ๋ฌ์ ์์ฒด์๋ฃ๋ฅผ ํตํ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋
ธ์ถ ํ๊ฐ์ ๊ฑด๊ฐ์ํฅ ์ฃผ37) ์กฐ์ฌ (๊ฐ ์ 61ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ์์ด์ ๊ธฐ์ฌ, ๋ฏธํ์, ๋
ธ์ ์ ๋ฑ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ๋๋ ๊ตฐ์ ๋
ธ์ถํน์ฑ์ ์ดํด๋ณธ ๋ค์ ์ ๋
ธ์ถ๊ตฐ์์ ๋ฒค์ ํ๊ท ๋
ธ์ถ ๋๋๊ฐ ๋๊ฒ ๋ํ๋ ๊ฒ์ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ๋ฐฐ์ถ์์ผ๋ก ์์ฉํ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ํผ์ ๋ํ๋ด๋ ๊ฒ์ด๋ผ ๋ณด์๊ณ , ์ ๋
ธ์ถ๊ตฐ์์ ํธํก๊ธฐ ์ฆ์์ ์ฆ๊ฐ ๋ฑ ๊ฑด๊ฐ ์ํด์ ์๊ฒฌ๋ค์ด ํ์ธ๋์์์ ๋ฐํ๋ค.
๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ ์ฌ๋ง๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ์ฃผ38) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 69ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ ์ฌ๋ง๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ธ, ๋ถ์ฐ, ๋๊ตฌ, ์ธ์ฒ, ๊ด์ฃผ ๋ฑ 5๊ฐ ๋์์์ 1990๋
๋ถํฐ 1993๋
๊น์ง 4๋
๊ฐ ์๋ณ ํ๊ท ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ(๊ธฐ๊ด์ง ๋ฐ ํ์) ์ฌ๋ง์ ์๋ฅผ ์ข
์๋ณ์๋ก ํ๊ณ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง(์ด์ฐํํฉ, ์ด์ฐํ์ง์, ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง, ์ค์กด, ์ผ์ฐํํ์)์ ๋๋, ๊ธฐ์์์ธ, ์ฌํ๊ฒฝ์ ์ ์์ธ์ ๋
๋ฆฝ๋ณ์๋ก ํ์ฌ ๋ค๋ณ๋ ๋ถ์์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ ์ฌ๋ง๊ณผ ๊ฐ์ฅ ์๊ด์ฑ์ด ์๋ ๊ฒ์ ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง์ด๊ณ , ์ด์ฐํ์ง์, ์ด์ฐํํฉ ์์ผ๋ก ์๊ด์ฑ์ด ๋์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
๋ค) ๋๋ฌผ์คํ
โ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๋ฅผ ์ฃผ์ฒด๋ก ํ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์์ฒด์ํฅํ๊ฐ์ ๊ดํ ์คํ์ ์ฃผ39) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 62ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ํนํ ๋์ ค๋ฐฐ๊ธฐ์
์์ ์์ฒด ์ํฅ์ ์์๋ณด๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก 1988๋
๋ถํฐ 1992๋
๊น์ง 5๋
๊ฐ ๋์ ค๋ฐฐ๊ธฐ์
์๋ฅผ ์ฅ์ ๊ธฐ๊ด์ ํฌ์
ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋์ ค๋ฐฐ๊ธฐ์
์์ ์ํ์ฌ ์์ฑ๋๋, ์ฐ์์ ์ผ์ ์ํ์์ฒด์ธ ์ํผ์ฅ์๋๊ฐ ๋
์ฑ์ ๋ฐํํ๊ณ , ๋ ๋์๊ฐ ์ง์์ ์ธ ์ผ์ฆ ๋ฑ์ ๊ธฐ๊ด์ง์ฒ์ ์ฆ์์ ์ผ์ผํจ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ํ์ธํ์๋ค.
โก ๋์ ค๋ฐฐ๊ธฐ์ ์ํ ๋ง์ฑํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฐ๋ณ๋ฉ์นด๋์ฆ์ ํด๋ช
๊ณผ ์ํํ๊ฐ์ ๊ดํ ์ฃผ40) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 63ํธ์ฆ)
1993๋
๋ถํฐ 1997๋
๊น์ง 5๋
๊ฐ ์ค์ํ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ โ ์ฐ๊ตฌ์ ์ด์ด ์๋ ๋ฅด๊ฒ(allergen, ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ์ ๋ฐ ๋ฌผ์ง)์ ์ผ์์ ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ๋์ด ์๋ ์ํํ๊ฒฝ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋์ ค๋ฐฐ๊ธฐ์
์ ๋๋ ๋์ ค๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค์ ์๋ ๋ฅด๊ฒ์ ์ฅ์ ๊ธฐ๊ด์ ๋ณํ ํฌ์
ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋์ ค๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค์ ์๋ ๋ฅด๊ฒ์ ๋ณํ ํก์
์ด ๊ธฐ๊ด์ง์ฒ์์ด๋ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ์ฑ ๋น์ผ์ฆ์์ ์
ํ์ํฌ ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ฆ๋ช
ํ์๋ค.
2) ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ถ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค
โ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ๊ฑด๊ฐ์ํฅ์ ๊ดํ ์ฃผ41) ์ฐ๊ตฌ(์๋ค ์ 22ํธ์ฆ์ 7)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฒ์ ์
์ํ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ฃผ๋ณ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋์์ ์๊ด์ฑ์ ๋ถ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก, ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ค์กด๊ณผ ํํ์์์ ๋๋์ ์ฒ์ ์
์ํ์ ์ ์ฌ์ด์ ์์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ํ๋ผ ๋ฟ ์ด์ฐํํฉ, ์ด์ฐํ์ง์, ์ด๋ถ์ ๋ถ์ง ๋ฑ์ ๋๋์ ์ฒ์ ์
์ํ์ ์ ์ฌ์ด์๋ ์ ์์ฑ์ด ์ธ์ ๋์ง ์๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋๋์ฆ๊ฐ๊ฐ ์ฒ์ ์
์ํ์ ์์ ์ฆ๊ฐ์ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โก Case-Control Study of Hospital Admission with Asthma in Children Aged 5-14 years : Relation with Road Traffic in North West ์ฃผ42) London(์๋ค ์ 23ํธ์ฆ์ 1)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๊ตญ์์ ๋๋ก๋ก๋ถํฐ 150๏ฝ ์ด๋ด์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์์ด๋ค์ ๋์์ผ๋ก ํ์ฌ 5๋ง๋ ์ด์์ ๊ตํต๋๊ณผ ์
์์จ ๊ฐ์ ๊ต์ฐจ๋น๋ฅผ ๋น๊ตํ ๊ฒ์ผ๋ก, ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ด๋ฆฐ์ด์ ์ฒ์ ๋๋ ํธํก๊ธฐ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ์
์๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๋๋ก๊ตํต์ค์ผ๊ณผ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๋ํ๋์ง ์์๋ค.
โข Epidemiology Analyses of the Relationship between Environmental Pollution and ์ฃผ43) Asthma(์๋ค ์ 23ํธ์ฆ์ 2)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๊ฒฝ์ค์ผ์ด ์ฒ์์ ์ ๋ฐํ๋ ๋ง์ ์์ ์ค ํ๋์ผ ์๋ ์์ผ๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฃผ์๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ์ฒ์ ๊ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ์ญํ์ ์ฆ๊ฑฐ๋ ๊ฑฐ์ ์๊ณ , ํนํ ์๋์ฐจ์ ์ํ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ฒ์ ๊ฐ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ํ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์์ง ๋
ผ์ ์ค์ด๋ฉฐ, ์ํ์ต๊ด์ ํฌํจํ์ฌ ์ค๋ดํ๊ฒฝ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ํ๊ฒฝ์ ์์ธ๋ค์ด ์ฒ์ ๋ฐ๋ณ์ ๋ ์ค์ํ ์์ธ์ผ ์ ์๋ค๋ ์ ์ ์ง์ ํ๊ณ ์๋ค.
โฃ Secondhand Smoke, Dietary Fruit intake, Road Traffic Exposures, and the Prevalence of Asthma : A Cross-Sectional Studying Young ์ฃผ44) Children(์๋ค ์ 23ํธ์ฆ์ 3)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๊ตญ์์ 4์ธ ๋ด์ง 6์ธ ์์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ง๊ณผ ๋๋ก ๊ฐ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ ๋ฐ ํธํก๊ธฐ์งํ ๊ฐ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฒ์์ ๋ฐ๋ณ์ ์ง๊ณผ ๋๋ก ๊ฐ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ์๋ ๋ฌด๊ดํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค๊ณ ๋ฐํ๊ณ ์๋ค.
โค The Asthma ์ฃผ45) Epidemic(์๋ค ์ 23ํธ์ฆ์ 4)
์ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ฆฌ๋ทฐ ๋
ผ๋ฌธ์ผ๋ก์, 17๊ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ์ฒ์ ๋ฐ์์์ ๋ฐ ์ ๋ณ๋ฅ , ์ฒ์์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ํ๊ฐ, ํ๊ฒฝ์์ธ ๋ฑ์ ๋ํ ๊ณ ์ฐฐ์ ํตํด, ์ฒ์ ๋ฐ๋ณ์๋ ๋ค์ํ ๋ง์ ์์ธ๋ค(์ ์ ์ ์์ธ, ํ๊ฒฝ์ ์์ธ, ์์ต๊ด, ์ํ์ต๊ด ๋ฑ)์ด ์์ฉํ๊ณ ์๊ณ , ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ์ฒ์๋ฐ๋ณ์ ์ํ์์ธ์ด๋ผ๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์๋์ ์ผ๋ก ์ฝํ๋ค๋ ์ ๋ฑ์ ์ง์ ํ๊ณ ์๋ค.
โฅ ์ธ๊ณ ์ฒ์ ๊ธฐ๊ตฌ(Global Initiative for Asthma, GINA) ์ฃผ46) ๋ณด๊ณ ์(์๋ค ์ 28ํธ์ฆ์ 2)
์ ๋ณด๊ณ ์์์๋, ์ธ๋ถ ๋๊ธฐ ์ค์ผ์ด ์ฒ์์ ์ ๋ฐํ๋์ง์ ๋ํด์๋ ๋
ผ์์ ์ฌ์ง๊ฐ ๋จ์ ์๊ณ , ์ค์ผ๋ ํ๊ฒฝ์์ ์๋ ์์ด๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ ํ๋ ์ ์์ง๋ง ๊ทธ ์ ํ์ ์ฒ์ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ ํ์คํ์ง ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ์๋ค.
โฆ Effect of Living close to a Main Road on Asthma, Allergy, Lung Function and Chronic Obstructive Pulmonary ์ฃผ47) Disease(์๋ค ์ 28ํธ์ฆ์ 4)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๊ตญ์ 2์ธ๋ถํฐ 16์ธ๊น์ง๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๊ฑฐ์ฃผ์ง์ญ๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ์ ๊ดํ์ฌ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋๋ก๋ก๋ถํฐ 150๏ฝ ์ด๋ด์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ๊ฒ๊ณผ ์ฒ์ ์ํ๋ ๊ฐ์๋ ์๋ฏธ ์๋ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โง Environmental Equity, Air Quality, Socioeconomic Status, and Respiratory Health; Routine Data from the Health Survey for ์ฃผ48) England(์๋ค ์ 28ํธ์ฆ์ 5)
์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ํ๊ธฐ๋ฅ ์ ํ ๊ฐ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ธ์ ๋๋, ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ฒ์ ์ ๋ณ๋ฅ ๊ฐ์๋ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์ธ์ ๋์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋์ด ์๋ค.
โจ Long-Term Traffic-Related Exposures and Asthma Onset in School Children in Oslo, ์ฃผ49) Norway(์๋ค ์ 28ํธ์ฆ์ 6)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋
ธ๋ฅด์จ์ด์์ 9์ธ๋ถํฐ 10์ธ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ผ์ ๋์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ตํต ๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ(์ผ์ฐํ์ง์)๊ณผ ์ฒ์ ๊ฐ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฅ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ตํต ๊ด๋ จ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ฒ์ ๊ฐ์ ์์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์ฐพ์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
3) ํ๋จ
๊ฐ) ์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ๊ฒํ
์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ์๋ฏธํ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ๋ด์ฉ์ ๋ฐ๋ฅด๋๋ผ๋ ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ๋ ์๋์ํ๋๊ฐ ํฌ๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ธ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ๋ด์์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ฌผ์ง๋ณยท๋๋๋ณ ์๊ด๊ด๊ณ์ ์ ๋ฌด ๋ฐ ๊ทธ ์ ๋์ ๋ํ์ฌ ์์ดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ์ฆ,
(1) ์ ๊ตญ๋ด ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ํต์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋๋๊ฐ ์ฌ๋ถ์์ ๋ฒ์ ๋ด์์ ๋ณํ ๋ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ํ ์๋์ํ๋๊ฐ 1.02๋ถํฐ 1.5๊น์ง ๋ค์ํ๊ฒ ๋ถ์๋๊ณ ์๋๋ฐ, ํก์ฐ์ ํ์ ๋ฐ์์ ๋ํ ์๋์ํ๋๊ฐ ์๊ตญ ๋จ์ฑ์ ๊ฒฝ์ฐ 14.6, ์ผ๋ณธ ๋จ์ฑ์ ๊ฒฝ์ฐ 4.46, ํ๊ตญ ๋จ์ฑ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฃผ50) 4.0์ธ ์ ๊ณผ ๋น๊ตํด๋ณผ ๋ ๊ทธ ์ ๋๊ฐ ํฌ๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
(2) ์ 1)์ ๋) โ ์ฐ๊ตฌ(๊ฐ ์ 8ํธ์ฆ)์์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ฉด์๋ ์ด์ฐํ์ง์์ ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ ์ฌ์ด์๋ ์ ์ํ ์๊ด์ฑ์ ๋ณด์ด์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค๊ณ ๋ฐํ๊ณ ์๊ณ , ์ 1)์ ๋) โค ์ฐ๊ตฌ(๊ฐ ์ 12ํธ์ฆ)์์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์ ์์ฑ์ด ๋ฎ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค๊ณ ๋ฐํ๊ณ ์๋ ๋ฑ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋ํด ๋ค๋ฅธ ์๋์ํ๋๋ฅผ ์์ธกํ๊ณ ์๊ฑฐ๋ ์ ์์ฑ์ ๋ฌ๋ฆฌ ๋ณด๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ค.
(3) ํํธ, ์ 1)์ ๋) โข ์ฐ๊ตฌ(๊ฐ ์ 10ํธ์ฆ)๋ ๋ฉํ๋ถ์์ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ง์ ์ ๊ฐ์ธ๋
ธ์ถํ๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์์๋ค๋ ์ ์์ ์ ๋ณดํธ๊ฒฌ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ์ธํ ์ ์๋ค๊ณ ์ง์ ํ๊ณ ์๊ณ , ์ 1)์ ๋) โฃ ์ฐ๊ตฌ(๊ฐ ์ 11ํธ์ฆ)์์๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฆ๊ฐ์ ์ฒ์ ๊ฐ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๊ดํ์ฌ ์์ง ๋
ผ๋์ ์ฌ์ง๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ฐํ๊ณ ์๋ฏ ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ ์ญํ ์ฐ๊ตฌ ์์ฒด์ ๋ด์ฌ์ ํ๊ณ, ์ฆ ๊ฐ์ธ๋ณ ๋
ธ์ถ ์กฐ์ฌ์ ๋ถ์ฌ, ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์๋ฃ, ๋ณ์ ์๋ฃ๋ค์ ๋ํ์ฑ์ ๋ฌธ์ ๋ฑ ๋ด์ฌ์ ์ธ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค.
๋) ์๊ฒฐ๋ก
์ดํผ๊ฑด๋, ์์์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๋ ์ด์ฐํ์ง์, ์ด์ฐํํฉ ๋ฑ์ ๋๋๋ณํ์ ์ฒ์ ๋ฑ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์
ํ ์ฌ์ด์ ์ ์๋ฏธํ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ๋ค์ ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ ์ฌ์ค์ด๋ โ ์ ์๋ฏธํ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ๋ด์์๋ ๋ฌผ์ง๋ณ, ๋๋๋ณ ์๊ด๊ด๊ณ์ ์ ๋ฌด ๋ฐ ๊ทธ ์ ๋์ ๋ํ์ฌ ์์ดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ ์ , โก ์๋น์์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ถ์ ํ๊ฑฐ๋ ์ด๋ฌํ ์ ์ ์ง์ ํ๊ณ ์๋ ์ , โข ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค ์ค์ค๋ก ์ง์ ํ๊ณ ์๋ฏ์ด ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ๊ฐ์ธ๋ณ ๋
ธ์ถ ์กฐ์ฌ์ ๋ถ์ฌ, ์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์๋ฃ, ๋ณ์ ์๋ฃ๋ค์ ๋ํ์ฑ์ ๋ฌธ์ ๋ฑ ๋ด์ฌ์ ์ธ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ์ ์๋ฏธํ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๋ง์ผ๋ก ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
๋ค. ํธํก๊ธฐ์งํ์ ์ ๋ฐํ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฃผ์ ๋ฐฐ์ถ์์ด ์๋์ฐจ์ธ์ง ์ฌ๋ถ
1) ์ค์ผ์๋ณ ๊ธฐ์ฌ๋ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ
๊ฐ) ๋ถ์ฐ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์์ฉ๋ชจ๋ธ
๋๊ธฐ ์ค์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ๊ฐ์ข
์ค์ผ์๋ณ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ์ ๋ํ์ํค๊ธฐ ์ํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋ ๋ถ์ฐ๋ชจ๋ธ(ํ์ฐ๋ชจ๋ธ, dispersion model)๊ณผ ์์ฉ๋ชจ๋ธ(receptor model)์ด ์๋ค. ๋ถ์ฐ๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ ์ค์ผ์์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๋ฐฐ์ถ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์์ฉ์ฒด์ ์ด๋ ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณค๋์ง๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ ๋ฐฉ์์ด๊ณ , ์์ฉ๋ชจ๋ธ์ ์์ฉ์ฒด๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฑ๋ถ์ง๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ์ฌ ๊ทธ ๋ฌผ์ง์ด ์ด๋ ์ค์ผ์์ผ๋ก๋ถํฐ ๋น๋กฏ๋ ๊ฒ์ธ์ง๋ฅผ ๊ฑฐ์ฌ๋ฌ ํ์ธํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค. ๋ถ์ฐ๋ชจ๋ธ์์๋ ์ค์ผ์๋ณ ๋ฐฐ์ถ๋ ์๋ฃ ๋ฐ ํํฅยทํ์ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ธฐ์์๋ฃ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๊ณ , ์์ฉ๋ชจ๋ธ์์๋ ํํฐ๋ฅผ ํตํด ์์ฉ๋ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๊ดํ ์๋ฃ ๋ฐ ์ค์ผ์๋ณ ๊ตฌ์ฑ๋ฌผ์ง ์ฑ๋ถ๋น(source fingerprint)์ ๊ดํ ์๋ฃ(์ค์ผ์๋ถ๋ฅํ)๊ฐ ํ์ํ๋ค.
๋) CMB ๋ฐฉ์๊ณผ PMF ๋ฐฉ์
์์ฉ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ ํฌ๊ฒ ์ดํํ์ ๋ถ์๊ณผ์ ๊ณผ ์์ฉํต๊ณํ์ ๋ถ์๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ์ฆ, ๋จผ์ ์ดํํ์ ์ธ ๋ถ์์ ์ํํ ๋ค์ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์์ฉํต๊ณํ์ ๋ถ์์ ๊ฑฐ์ณ ์ค์ผ์๋ณ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ค.
์์ฉํต๊ณํ์ ๋ถ์๋ฐฉ์์๋ ์ฌ๋ฌ ๋ฐฉ์์ด ์๋๋ฐ, ๊ทธ ์ค ์์ฉ๋ชจ๋ธ์์ ์ฃผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ํ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ CMB(Chemical Mass Balance) ๋ฐฉ์๊ณผ PMF(Positive Matrix Factorization) ๋ฐฉ์์ด ์๋ค.
CMB ๋ฐฉ์์ ์ค์ผ์์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ์ ๋์ ์ผ๋ก ์ถ์ ํ๊ธฐ ์ํด์ ๊ฐ์ฅ ๋ณดํธ์ ์ผ๋ก ํญ๋๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. CMB ๋ฐฉ์์ ๊ทธ ์ง์ญ ๊ณ ์ ์ ์ค์ผ์ ๋ถ๋ฅํ(source profile)๋ฅผ ํ์๋ก ํ์ง๋ง ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ธฐ์ด์ฐ๊ตฌ์ ๋ถ์กฑ์ผ๋ก ์ค์ผ์ ๋ถ๋ฅํ๊ฐ ๊ฑฐ์ ๋ง๋ จ๋์ด์์ง ์์ ์ค์ ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ์ด์ ๋ก ์ธ์๋ถ์ ๋ฑ์ ๋ค๋ณ๋ ๋ถ์๋ฒ์ด ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๊ธฐ ์์ํ๊ณ ์ต๊ทผ์๋ ์ธ์๋ถ์๋ณด๋ค ๋ ํฅ์๋ ์ํ์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ฐ์ง PMF ๋ฐฉ์์ด ๊ฐ๋ฐ๋์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ค. PMF ๋ฐฉ์์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ์ค์ฐจ ํ๊ฐ(error estimate)์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ๊ฐ๊ฐ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์ฃผ๊ฒ ๋๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์์กดํ์ฌ ์ธ์๋ถํ๋(์ถ์ถ๋ ์ธ์๊ฐ ๋ณ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํฌ๊ธฐ)์ด ํญ์ ์์ ๊ฐ์ ๊ฐ๊ฒ ๋์ด ์ค์ผ์ ๋ถ๋ฅ ์์
์ ์ธ์๋ถ์์ ๋นํ์ฌ ์ ํํ ์๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค.
PMF ๋ฐฉ์์ ์ ์ฒด ์ผ๋ฐ ๋๊ธฐ์ง ์๋ฃ(ambient data)๋ฅผ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ์ฌ ์ค์ผ์ ์ธ์๋ฅผ ์ถ์ถํ ๋ค ๋ค์คํ๊ท๋ถ์ ๋ฑ์ ํตํด ์ค์ผ์๋ณ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฐฐ์ถ์์์ ์ง์ ์ค์ธก์ ํตํด ํ๋ณด๋ ๊ฐ ์ค์ผ์ ์๋ฃ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ CMB ๋ฐฉ์๋ณด๋ค PMF ๋ฐฉ์์ด ๋ ์ ์ ํ๋ค๊ณ ํ๊ฐ๋๊ณ ์๋ค.
2) ์์ธ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฃผ์ ๋ฐฐ์ถ์์ด ์๋์ฐจ๋ผ๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ
โ ๋๊ธฐ๋ณด์ ์ ์ฑ
์ง์์์คํ
(Clean Air Policy Support System, CAPSS) ์๋ฃ
๋๊ธฐ๋ณด์ ์ ์ฑ
์ง์์์คํ
(์ดํ โCAPSSโ๋ผ ํ๋ค)์ ๊ตญ๋ฆฝํ๊ฒฝ๊ณผํ์์์ ์ด์ํ๋ ๊ตญ๊ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋ฐฐ์ถ์๋ฃ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค(DB)๋ก์, ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๋ณ ๋ฐฐ์ถ๋์ ๋ฐฐ์ถ์ ๋ถ๋ฅ์ฒด๊ณ์ ๋ฐ๋ผ ๋งค๋
์ฐ์ถํ๋ค.
2008๋
๋ ํ๊ฒฝ๋ถ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง ๋ฐฐ์ถ๋ ์๋ฃ์์ 2006๋
์ ๊ตญ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ง์์ฐํ๋ฌผ์ ๋ฐฐ์ถ์๋ณ ๋ฐฐ์ถ๋น์จ๊ณผ ๊ด๋ จํ์ฌ, ์ง์์ฐํ๋ฌผ์ ๋ฐฐ์ถ์๋ณ ๋ฐฐ์ถ๋น์จ์ ๋๋ก์ด๋์ค์ผ์ 35.9%, ๋น๋๋ก์ด๋์ค์ผ์ 15.7%, ํ๊ธฐ๋ฌผ์ฒ๋ฆฌ 1.4%, ์๋์ง์ฐ์
์ฐ์ 27.4%, ๋น์ฐ์
์ฐ์ 7.10%, ์ ์กฐ์
์ฐ์ 8.1%, ์ ์กฐ์
์ฐ์ 8.1%, ์์ฐ๊ณต์ 4.5%๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ๋๋ก์ด๋์ค์ผ์ 36.9%, ๋น๋๋ก์ด๋์ค์ผ์ 13.3%, ํ๊ธฐ๋ฌผ์ฒ๋ฆฌ 0.4%, ์๋์ง์ฐ์
์ฐ์ 11.9%, ๋น์ฐ์
์ฐ์ 5.5%, ์ ์กฐ์
์ฐ์ 22.1%, ์์ฐ๊ณต์ 9.8%์ ๋น์จ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โก CAPPS ์๋ฃ์ ๋ณด๊ฐ(์ฆ์ธ ์์ธ 4์ ์ฆ์ธ)
ํํธ, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋ถ๋ฅ ์ค ์ด๋์ค์ผ์์ ํ๋ฐ์ ์น์ฉ์ฐจ, ์ด๋ฅ์ฐจ, ๊ฑด์ค๊ธฐ๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ํ๊ณ ๋น์ฐ๋จผ์ง(ํฌ์ฅ๋๋ก๋น์ฐ, ๋นํฌ์ฅ๋๋ก๋น์ฐ, ๊ฑด์คํ๋, ๊ฒฝ์๊ณผ ์ํ์ ๋์
ํ๋, ๋๋์ง, ์ถ์ฐํ๋)๋ฅผ ์ถ๊ฐํ๊ณ , ์๋ฌผ์ฑ์ฐ์[๊ณ ๊ธฐ๊ตฌ์ด, ๋
ธ์ฒ์๊ฐ(ํ๊ธฐ๋ฌผ), ๋
ธ์ฒ์๊ฐ(๋์
์์ฌ๋ฌผ), ์ฐ๋ถ, ์ฏ๊ฐ๋ง, ์๊ถ์ด, ํ๋ชฉ๋๋ก]๋ฅผ ์ถ๊ฐํ์ฌ ๋ฐฐ์ถ์๋ณ ๋ถ๋ฅ๋ฅผ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฐฐ์ถ์๋ณ ๋ฐฐ์ถ๋๊ณผ ๋ฐฐ์ถ๋์ ๋ํ ๋ฐฐ์ถ์๋ณ ๋ฐฐ์ถ๋น์จ์ ๋๋ก๋น์ฐ๋จผ์ง(ํฌ์ฅ) 50.7%, ์ด๋์ค์ผ์(CAPSS) 15.5%, ์ด๋์ค์ผ์ ๋ณด์ 7.9%, ๋น์ฐ๋จผ์ง 18.3%, ์๋ฌผ์ฑ์ฐ์ 5.7%, ์ฐ๋ฃ์ฐ์(CAPSS) 2.0%์ ๋น์จ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
๋ํ, ์ CAPSS ์๋ฃ์๋ 2์ฐจ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง(์ด์ฐํํฉ, ์ง์์ฐํ๋ฌผ ๋ฑ์ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ๋๊ธฐ ์ค์์ ํํ๋ฐ์์ ํ์ฌ ์์ฑ๋๋ ํฉ์ฐ์ผ ๋๋ ์ง์ฐ์ผ ํํ์ ์
์์ ๋ฌผ์ง)๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์ ๋ณ๋์ ํ๊ฐ๋ฅผ ํ์ฌ์ผ ํ๋๋ฐ, ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ฝ 51%๋ฅผ ํฉ์ฐ์ผ(SOโ, 17%), ์ง์ฐ์ผ(22%) ๋ฑ์ด ์ฐจ์งํ๊ณ , ๋๋ก์ด๋์ค์ผ์์ ๋ฐฐ์ถ ๊ธฐ์ฌ๋๋ ์ง์์ฐํ๋ฌผ์์ ๊ฒฝ์ฐ 63.8%, ํฉ์ฐํ๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ 2.9%๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โข ์๋์ฐจ ๋ถ์ ์ ์ํ ์์ธ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ ์ฃผ51) ๋ถ์ (๊ฐ ์ 5ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์น์ฉ์ฐจ ์์ผ์ ๊ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ ์ ๊ฐ์ ๋ฏธ์น๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ท๋ช
ํ๊ณ ์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก, 2002๋
๋ ์ฐจ๋ 2๋ถ์ ์ํ์ ์์ธ์์์ ๋ฐฐ์ถ๋ ๋ณํ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ์ฒด ๋ฐฐ์ถ๋์ ๋ํด ์ด์ฐํ์ง์๋ 22.3%, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๋ 5.5%, ์ํฉ์ฐ๊ฐ์ค๋ 2.4% ์ ๊ฐ๋๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โฃ ์์ธ ์ฑ๋๊ตฌ ์ง์ญ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ํํ์ ์กฐ์ฑ์ ๊ดํ ์ฃผ52) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 6ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฐ์์์ ์ ์ฑ์ ์ธ ๊ธฐ์ฌ๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฑ๋๊ตฌ์ 1๋
๊ฐ ์ธก์ ์๋ฃ๋ฅผ ํตํด ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ค๋๋๋์ ํํ์ ์กฐ์ฑ์ ์กฐ์ฌยท๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋นํด ์ธ์ฒด์ ์ ํดํ ํํ์ ์ฑ๋ถ์ด ๋ ํฌํจ๋์ด ์๊ณ , ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค, ๊ธ์์ ๋ จ, ๊ฐ๊ณต ๋ฑ์ ์ํ ์ํฅ์ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค๊ณ ํ์๋ค(๋ค๋ง, ์ ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฐํ๋ค).
โค ๋๋ก ์ฃผ๋ณ์ TAGIMG04, NOx, Oโ์ ์๊ณต๊ฐ์ ๋๋ ๋ถํฌ ์ฃผ53) ์ฐ๊ตฌ (๊ฐ ์ 7ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋๋ก์์ ์๋์ฐจ ์ฃผํ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง, ์ง์์ฐํ๋ฌผ, ์ค์กด์ ์๊ณต๊ฐ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ดํดํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก, 2005. 5.๋ถํฐ 9.๊น์ง ์์ธ ๋
ธ์๊ตฌ ์์ฌ ์ํํธ ๋จ์ง๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๋๋ก ์ฃผ๋ณ์ ์ํยท์์ง ๋ฐฉํฅ 6๊ฐ ์์น์์ ์ธก์ ํ ์๋ฃ๋ฅผ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ง์์ฐํ๋ฌผ์ ์ถํด๊ทผ ์๊ฐ๋์ ๋๋๊ฐ ๋๊ฒ ๋ํ๋๋ค๊ฐ ๋ฎ์ ๊ฐ์(๋ค๋ง, ์ค์กด์ ์คํ 4์๊ฒฝ๊น์ง ์์นํ ํ ๊ฐ์)ํ๊ณ , ๋๋ก๋ณยท130m ๋จ์ด์ง ์งํ๋ฉดยท230m ๋จ์ด์ง ์งํ๋ฉดยท์ํํธ 3์ธต ๋ฑ์ ์์ผ๋ก ๋๋๊ฐ ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค(๋ค๋ง, ํน์ ์ง์ญ์์ ํน์ ์๊ธฐ์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์๊ณต๊ฐ์ ๋ถํฌ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด์ง ๋ชปํจ์ ์ค์ํ๊ณ ์๋ค).
โฅ ์ด๋ฆฐ์ด์์ ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋
ธ์ถ์ด ์๋ ๋ฅด๊ธฐ์งํ ๋ฐ์์ด ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ54) ์ํฅ (๊ฐ ์ 64ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๋์ ๋์์ผ๋ก ๊ฑฐ์ฃผ์ง์ ๊ทผ๊ฑฐํ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์์ค, ๋๋ก์์ ์ธ์ ๋, ๋๋ก ๊ธธ์ด ๋ฑ ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์งํ๋ฅผ ์ฐ์ถํ์ฌ ์ด๋ฌํ ์์ธ๋ค๊ณผ ์ฒ์ ๋ฐ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ์งํ ๋ฐ๋ณ๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํ์ธํ๊ณ ์ถ์ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์์ธ์ด ์ฒ์ ๋ฑ์ ๋ฐ์์ ๊ธฐ์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก, ์ง์์ ์ฃผ์๋๋ก์์ ๊ฑฐ๋ฆฌ, ์ง ์ฃผ์ ์ฃผ์๋๋ก์ ์ด ๊ธธ์ด๊ฐ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ์งํ๊ณผ ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ณด์ด๊ณ , 2๋
ํ์ ์ถ์ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฃผ์๋๋ก์ 75m ์ด๋ด์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์๋์๊ฒ์ ์ฒ์ ์ฆ์ ๋ฐ ์์ฌ์๊ฒ ์ง๋จ๋ฐ์ ์ํ ํผํผ๋ถ์ผ ๋ฐ์์ ์ํ๋๊ฐ ์ฆ๊ฐ(2.06 ๋ฐ 1.61)ํ์๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
โฆ Effects of Long-Term Exposure to Traffic-Related Air Pollution on Respiratory and Cardiovascular Mortality in the ์ฃผ55) Netherlands (๊ฐ ์ 77ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1986๋
๋ฑ๋ก๋ 55์ธ์์ 69์ธ์ ์ฝํธํธ ๋ฉค๋ฒ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก 1987๋
๋ถํฐ 1996๋
๊น์ง์ ์ฌ๋ง๋ฅ ๋ฐ 1986๋
๋ถํฐ 1997๋
๊น์ง์ ํ์ ๋ฐ์๋ฅ ์ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ๋งค์ฐ, ์ผ์ฐํ์ง์, ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ํ๊ท ๋๋๋ ์ฌ๋ง๋ฅ ์ฆ๊ฐ์ ๊ด๋ จ์ด ์๊ณ (๋ค๋ง, ์๋์ ์ํ๋๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๋ค), ์ง ๊ทผ์ฒ์ ๊ตํต๋์ ์์ฐ์น์ฌ์จ ์ฆ๊ฐ์ ๊ด๋ จ์ด ์์ผ๋ฉฐ ๋ฐฐ๊ฒฝ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ๊ตํต๋์ ํธํก๊ธฐ ์น์ฌ์จ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โง Health Effects of Real-World Exposures to ์ฃผ56) Diesel (๊ฐ ์ 78ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋์ ค ๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค๊ฐ ์ฒ์ ์งํ๋ฅผ ์
ํ์ํค๋์ง ๋ฑ์ ์์๋ณด๊ธฐ ์ํด ์ฐธ๊ฐ์๋ฅผ ๋
ธ์ถ ์ธ์
๊ณผ ํต์ ์ธ์
์ผ๋ก ๋๋์ด ๋
ธ์ถ ์ธ์
์ ์ฐธ๊ฐ์๋ ๋์ฌ์, ํต์ ์ธ์
์ ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ ๊ณต์์ ๊ฑท๋๋ก ํ ๋ค์ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์กฐ์ฌ ๋ถ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ๋์ฌ ๋๋ก๋ณ ๋์ ค ๊ตํต์ ๋จ์๊ฐ ๋
ธ์ถ๋ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋์ฐ์ฑํ์ ์ฃผ57) ํธ์ค๊ตฌ์ฑ ๊ฐ์ผ์ ๋๋ฐํ์ฌ ์ง์์ ์ด๊ณ ํ๊ฒฉํ ํ๊ธฐ๋ฅ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ๋ํ๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
โจ Climate, Traffic-Related Air Pollutants, and Asthma Prevalence in Middle-School Children in ์ฃผ58) Taiwan (๊ฐ ์ 79ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ์ด์ ์คํ์๋ค์ ๋์์ผ๋ก ๊ธฐํ ๋๋ ์๋์ฐจ์์ ๋ฐฐ์ถ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ์ฒ์ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฌ๋ฆ ์ด์ธ ๊ณ์ ์ ๊ธฐํ, ๊ฒจ์ธ์ ์ต๊ธฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ตํต ๊ด๋ จ ๋ฌผ์ง, ํนํ ์ผ์ฐํํ์์ ์ด์ฐํ์ง์๊ฐ ์ฒ์ ๋ฐ๋ณ๊ณผ ์์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โฉ Traffic Related Pollutants in Europe and their Effect on Allergic ์ฃผ59) Disease (๊ฐ ์ 80ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ตํต๊ด๋ จ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์ฌ๋ง๋ฅ ์ ๋์ธ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ํนํ ์ฌํ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค(๋ค๋ง, ๊ตํต๊ด๋ จ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ์ฆ์ธ์ ์ฒ์, ๋น์ผ ๋ฑ ์ง๋ณ์ ์ผ์ผํจ๋ค๋ ์ ์ ๋ํด์๋ ๋
ผ์์ ์ฌ์ง๊ฐ ์๋ค๊ณ ์ง์ ํ๊ณ ์๋ค).
โช Inner City Air Pollution and Respiratory Health and Atopy in ์ฃผ60) Children (๊ฐ ์ 81ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋
์ผ์ Dresden์์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋จ๋ฉด์ฐ๊ตฌ๋ก ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์๋์ ๋์์ผ๋ก ์กฐ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ตํต๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ๋ํ ๋
ธ์ถ์ด ์ฆ๊ฐ๋ ๊ฒ์ด ๊ธฐ์นจ ๋ฐ ๊ธฐ๊ด์ง์ผ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ฐ๊ด์ด ๋์ด ์๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
โซ Traffic Exposure Associated with Allergic Asthma and Allergic Rhinitis in ์ฃผ61) Adults (๊ฐ ์ 82ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ค์จ๋ด์์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋จ๋ฉด์ฐ๊ตฌ๋ก ๊ตํต์์ ๋
ธ์ถ์ด ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ์ฒ์ ๋ฐ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ๋น์ผ์ ์ ํ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
โฌ Atopic Diseases, Allergic Sensitization, and Exposure to Traffic-Related Air Pollution in ์ฃผ62) Children (๊ฐ ์ 83ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 4์ธ ๋ฐ 6์ธ์ ์๋์ ๋์์ผ๋ก ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋๋ค์ด ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ํ ํผ ์งํ๊ณผ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ๋ฏผ๊ฐ์ฑ ์ํ์ด ์ปค์ง๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โญ The Impact of Climate and Traffic-Related NOโ on the Prevalence of Asthma and Allergic Rhinitis in ์ฃผ63) Italy (๊ฐ ์ 84ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ธฐํ ๋ฐ ์ค์ธ ์ด์ฐํ์ง์ ์ค์ผ์ด ์ฒ์๊ณผ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ์ผ์ฆ ์ ํ์ ๋ณํ๋ฅผ ์ค๋ช
ํ ์ ์๋๊ฐ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐํ๊ฐ ์ค์ธ ์ด์ฐํ์ง์ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ํธ์์ฉํ์ฌ ๊ณ ์จ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ๋๋ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ์๋ ๋ฅด๊ธฐ ์ผ์ฆ์ ์ํ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๊ณ , ์ฅ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ตํต ์ค์ผ๋ ์ฒ์์ ์ํฅ์ ์ค ๊ฒ์ผ๋ก ์์ํ์๋ค.
โฎ Respiratory Health Associated with Exposure to Automobile ์ฃผ64) Exhaust (๊ฐ ์ 85ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋๋ก๋ณ์์ 20m ์ด๋ด, 20m ๋ด์ง 150m, ์ฃผ๊ฑฐ์ง์ญ ๋ฑ์ผ๋ก ๋
ธ์ถ ๋จ๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ๋ณํ์ฌ ๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค ๋
ธ์ถ๊ณผ ํธํก๊ธฐ ๊ฑด๊ฐ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋์ฐจ ๋ฐฐ๊ธฐ๊ฐ์ค ๋
ธ์ถ์ด ํธํก ์ฆ์๊ณผ ์ฐ๊ด์ด ์์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
Urban Traffic and Pollutant Exposure Related to Respiratory Outcomes and Atopy in a Large Sample of ์ฃผ65) Children (๊ฐ ์ 86ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ตํต์ด ์ทจํ ์ฐ๋ น ์๋๋ค์ ์ฒ์๊ณผ ์ํ ํผ ์งํ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ตํต๋์ด ์ฒ์, ๊ธฐ์นจ, ์จ๊ฐ์จ ๋ฑ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
Recent Evidence for Adverse Effects of Residential Proximity to Traffic Source on ์ฃผ66) Asthma (๊ฐ ์ 87ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ฑฐ์ฃผ์ง ์์น์ ์ฒ์์ ๋ฐ๋ณ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ ์ถํ๋ฌผ๋ค์ ๋ฆฌ๋ทฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฃผ๊ฑฐ์ง์ ๋๋ก์์ ๊ฑฐ๋ฆฌ, ๊ตํต๋ ๋ฑ์ ๋ถ์ํ์ฌ ๊ฑฐ์ฃผ์ง์ ๋๋ก์ ๊ทผ์ ์ฑ์ด ์๋๊ณผ ์ด๋ฅธ์ ์ฒ์ ๋ฐ๋ณ์ ๋์ธ๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
Chronic Respiratory Symptoms in Children and Adults Living along Streets with High Traffic ์ฃผ67) Density (๊ฐ ์ 88ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ตํต๋์ด ๋ง์ ๊ณณ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ง์ฑ ํธํก๊ธฐ ์ฆ์ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์กฐ์ฌํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ตํต๋์ด ๋ง์ ํ ๋ ์ง์ญ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์ฑ์ธ, ์๋๊ณผ ์กฐ์ฉํ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์ฑ์ธ, ์๋์ ๋น๊ต ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ตํต๋์ด ๋ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ์ฌ๋ ์๋๋ค์ด ๊ทธ๋ ์ง ์์ ์ง์ญ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์๋๋ค๋ณด๋ค ํธํก๊ธฐ์งํ๊ณผ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ํฌ๋ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค(๋ค๋ง, ์ฑ์ธ๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ตํต์ด ํผ์กํ ์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋จ์ง ๊ฒฝ๋ฏธํ ํธํก๊ณค๋์ด ๋ณด๋ค ๋น๋ฒํ๊ฒ ํ์ธ๋์๋ค).
3) ์๋์ฐจ๊ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ์์ผ๋ก์ ์ฐจ์งํ๋ ๋น์ค์ด ํฌ์ง ์๋ค๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ
โ ์์ฉ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ ์์ธ์ง์ญ ๋ฏธ์ธ์
์(TAGIMG05)์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ฐฐ์ถ์ ์ฃผ68) ์ฐ๊ตฌ (์๋ค ์ 4ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์ฉ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ธ์ง์ญ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ฐฐ์ถ์์ ์ฐ๊ตฌํ ๊ฒ์ผ๋ก, ๋ด์ฒ ์๋ ์ค๊ตญ ํฉ์ฌ(31.7%), ์ด์ฐจ์
์(22.3%), ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ(16.1%)์ ์์ผ๋ก, ๊ฐ์์ฒ ์๋ ์๋ฌผ์ฐ์(31.1%), ์๋์ฐจ(26.9%), ์ด์ฐจ์
์(23%), ์ค๊ตญํฉ์ฌ(10.7%) ์์ผ๋ก ์ํฅ์ด ํฐ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฆฐ ์ฐจ๋๊ณผ ๋์ ค ์ฐจ๋์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ๋๋ ๋ด์ฒ ์๋ ๊ฐ 0.84%, 8.01%, ๊ฐ์์ฒ ์๋ ๊ฐ 3.01%, 11.36%(335๋ฉด)์ด๊ณ , ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ ์ฒด ๊ธฐ์ฌ๋๋ ์ต๋ 20%์ ๋ถ๊ณผํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โก ์์ธ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฐฐ์ถ๋ ์กฐ์ฌยท๋ถ์ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ๋ฐฉ์ ์ฃผ69) ์ฐ๊ตฌ (์๋ค ์ 5ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ, CAPSS ์๋ฃ ๊ฒํ ๋ฑ์ ํตํด ์์ธ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฐฐ์ถ์์ธ ํ์
์ ์๋ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋๋ก๊ตํต๋ถ๋ถ์ ์ํ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฐฐ์ถ๋์ ์์ธ์ ์ด ๋ฐฐ์ถ๋์ 77%์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(๋ค๋ง, ๊ทธ ์ค ๋๋ก์ฌ๋น์ฐ์ ์ํ ๋ฐฐ์ถ์ด 72%์ด๊ณ , ์ฐ๋ฃ์ฐ์์ ์ํ ๋ฐฐ์ถ์ 15%์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค).
โข PMF ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ ์ฉ์ธยท์์ ๊ฒฝ๊ณ์ง์ญ์์ TAGIMG06 ์ค์ผ์์ ํ์ธ๊ณผ ์๋์ ๊ธฐ์ฌ๋์ ์ฃผ70) ์ถ์ (์๋ค ์ 12ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 2007. 5.๋ถํฐ 11.๊น์ง ๊ฒฝํฌ๋ํ๊ต ๊ตญ์ ์บ ํผ์ค์์ ์ฑ์ทจํ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ์๋ฃ๋ฅผ ์์ฉ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ค PMF ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๋๊ธฐ์ค์ผ์์ ์ ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋ ํ์
์ ์๋ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ด์ฐจ ํฉ์ฐ์ผ๊ณผ ์ด์ฐจ ์ง์ฐ์ผ ๊ด๋ จ ์ค์ผ์์ ํฌํจํ 2์ฐจ ๋ถ์ง ์
์๊ฐ 34.4%๋ก ๊ฐ์ฅ ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ๋ณด์๋๋ฐ ๊ทธ ์ค ํ ์ ๋ฐ ๋๋ก๋น์ฐ ๊ด๋ จ ์ค์ผ์์ด 25.4%, ์ฐจ๋๊ด๋ จ ๋ฐฐ์ถ์์ 17.7%(๋์ ค 12.1%, ๊ฐ์๋ฆฐ 5.6%)์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โฃ ๋๋์ ๋๊ธฐ์ง ๊ด๋ฆฌ๋ฐฉ์ ์ฃผ71) ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ (์๋ค ์ 18ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 2002๋
๊ฒฝ๋ถํฐ 2006๋
๊ฒฝ๊น์ง 4๋
์ ๊ฑธ์ณ์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ผ๋ก, ์์ฉ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ฐ๊ตฌ๋ก์ CMB ๋ฐฉ์๊ณผ PMF ๋ฐฉ์์ด ํจ๊ป ์ ์ฉ๋์๋๋ฐ, 1์ฐจ๋
๋์ธ 2002๋
์๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์คํ ๋ฐ ํํฉ์ ๊ดํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ง์ค๊ด์ธก, ์
๊ฒฝ์ธก์ , ์์ ์ธก์ ๋ฑ์ ์ค์ํ๋ ํํธ, ๋ถ์ ํ๋กํ ์ฝ์ ์ ๋ฆฝํ์๊ณ , 2์ฐจ๋
๋์ธ 2003๋
์๋ 1์ฐจ๋
๋ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ํ๋ณด๋ ์๋ฃ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฐ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ์ค์ผ์ ๋ถ๋ฅํ๋ฅผ ์์ฑํจ๊ณผ ์์ธ๋ฌ ์ฐ์์ธก์ ์ ํตํด ์ด์จ์ฑ๋ถ๊ณผ ํ์์ฑ๋ถ์ ์๊ฐ๋ณ ๋๋ ๋ฑ์ ํ์
ํ์์ผ๋ฉฐ, 3์ฐจ๋
๋์ธ 2004๋
์๋ ์ธก์ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ค์ผ์ ๋ถ๋ฅํ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ฉ๋ชจ๋ธ์ ์ํํจ์ผ๋ก์จ ๋ฐฐ์ถ์๋ณ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ์ฐ์ ํ์๊ณ , โฃ 4์ฐจ๋
๋์ธ 2005๋
์๋ ์ฐ์ถ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ๋ ์๊ฒ ์ฌ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ CMB ๋ฐฉ์์ ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ๋์ ค ์ฐจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 10.9%, ๊ฐ์๋ฆฐ ์ฐจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 5.8%, ์ง์ฐ์๋ชจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 18.1%, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ๋์ ค ์ฐจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 7.3%, ๊ฐ์๋ฆฐ ์ฐจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 4.2%, ์ง์ฐ์๋ชจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 12.8%์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , PMF ๋ฐฉ์์ ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ๋์ ค ์ฐจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 10.9%, ๊ฐ์๋ฆฐ ์ฐจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 8.8%, ์ง์ฐ์๋ชจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 16.2%, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ๋์ ค ์ฐจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 6.3%, ๊ฐ์๋ฆฐ ์ฐจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 5.5%, ์ง์ฐ์๋ชจ๋์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ 7.9%์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(ํํธ, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ํ ์์ ๊ธฐ์ดํ ์ค์ผ์์ ๊ธฐ์ฌ๋๊ฐ 35.9%๋ก ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค).
โค ์์ธ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ํ ์ฃผ72) ๋๊ธฐ์ค์ผ (์๋ค ์ 19ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 2006. 9.๊น์ง ๊ตญ๋ด์ธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ข
ํฉ ๊ฒํ ๋ถ์ํ์ฌ ์์ธ ๋๊ธฐ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ณํ ์ถ์ด ํ์
, ๋๋์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ์ ๋ณ์๋ฅผ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋๋์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ์ ์ธ์๋ ์์ฒด์์์ ๋ฐฐ์ถ, ๋ฐ์์ ์ํ ์์ฑ, ์ธ๋ถ๋ก๋ถํฐ์ ์ ์
์ ์ธ ๊ฐ์ง์ธ๋ฐ ์์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐฐ์ถ๊ณผ ์ธ๋ถ๋ก๋ถํฐ์ ์ ์
๋งํผ ๋ฐ์์ ์ํ ์์ฑ์ ์ํฅ๋ ํฌ๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โฅ ์์ธ์ ๋๊ธฐ ์ค ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง(TAGIMG07)์ ํํ์ ํน์ฑ ๋ฐ ์ค์ผ์ ๊ธฐ์ฌ๋ ์ฃผ73) ํ๊ฐ (์๋ค ์ 20ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์ฉ๋ชจ๋ธ์ ์ํ ๊ฒ(PMF ๋ฐฉ์)์ผ๋ก ์์ธ์ ๋๊ธฐ ์ค ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ค์ผ์์ Smog-event aerosol(19.20%), 2์ฐจ ํฉํํฉ๋ฌผ(Secondary sulfate, 16.25%), ๊ฐ์๋ฆฐ(13.02%), ์ด์ฐจ ์ง์ฐํํฉ๋ฌผ(Secondary nitrate, 11.54%) ๋ฑ์ ์์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค(Diesel์ 1.43%).
โฆ Comparison of Five Pollutant Levels between Inside and Outside ์ฃผ74) Homes (์๋ค ์ 22ํธ์ฆ์ 5)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ผ๋ถ๋ก์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ํด์คํด ์์ ๊ฐ์ ์ ๋์์ผ๋ก 5๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ค์ผ๋ฌผ์ง(์ด์ฐํํฉ, ์ด์ฐํ์ง์, ์ผ์ฐํ์ง์, ์ผ์ฐํํ์, ์ค์กด)์ ๋ํ ์ค๋ด์ธ ๋๋๋ฅผ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก, ์ค๋ด ๋๋๋ฅผ ์นจ์ค, ๋ถ์, ๊ฑฐ์ค์์ ์กฐ์ฌํ๊ณ ์ค์ธ ๋๋์ ๋น๊ตํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ค์กด์ ์ ์ธํ ๊ฐ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ถ์๊ณผ ๊ฑฐ์ค์์์ ๋๋๊ฐ ์ค์ธ ๋๋๋ณด๋ค ๋์๊ณ , ์ด์ฐํ์ง์์ ์ค์กด์ ์ ์ธํ ๊ฐ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ค๋ด์ธ ๋๋๋น๋ 1.8 ๋ด์ง 2.7(์ค๋ด ๋๋๊ฐ ๋์)์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ๊ฐ์ ๋ด์์ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ค์ธ ๋๋๋ ๊ฐ์ ์ ์ฃผํ๊ตฌ์กฐ, ๊ฑฐ์ฃผ์์ ํก์ฐ์ํฉ ๋ฑ์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ฌ๋์๋ค.
โง ์ค๋ด์ธ ๊ณต๊ธฐ์ค์ผ์ ๋ณด๊ฑดํ์ ์ํฅ์ ๊ดํ ์ฃผ75) ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ (์๋ค ์ 22ํธ์ฆ์ 6)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ค๋ด์ธ๊ณต๊ธฐ์ค์ผ์ ๋ณด๊ฑดํ์ ์ํฅ์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก 1990. 3. 25.๋ถํฐ 4. 25.๊น์ง ์์ธ ๋ฐ ์ถฉ๋จ ๋๊ณ ์ง์ญ ์ด๋ฑํ์์ ๋์์ผ๋ก ํ๊ธฐ๋ฅ ๊ฒ์ฌ, ์ง๋ฌธ์ง ๊ฑด๊ฐ์กฐ์ฌ, ๊ฐ์ ๋ด ์ค๋ด ์ด์ฐํ์ง์๋๋์ธก์ ๋ฑ์ ์ค์ํ์ฌ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์๋์ ํ๊ธฐ๋ฅ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ค๋ด๊ณต๊ธฐ์ค์ผ์ ์ ๋์ ๋ฐ๋ผ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โจ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ๊ฑด๊ฐ์ํฅ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ์ฃผ76) ์ฐ๊ตฌ (์๋ค ์ 22ํธ์ฆ์ 7)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 1990.๋ถํฐ 1991.๊น์ง 2๋
๊ฐ ์์ธ ๋ชจ ๋ณ์์ ์
์ํ ์ฒ์ํ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ฃผ๋ณ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋์์ ์๊ด์ฑ์ ๋ถ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋น๋ก ํ์ ๋ ์ง์ญ์ ๋์์ผ๋ก ํ ์๋ฃ๋ถ์์ด๊ธฐ๋ ํ์์ผ๋, ์ฒ์ ์
์ํ์ ์์ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋๋์์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
โฉ Respiratory Health Effects among Schoolchildren and their Relationship to Air Pollutants in ์ฃผ77) Korea (์๋ค ์ 22ํธ์ฆ์ 8)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ผ๋ณธ ๋๊ฒฝ๋ํ๊ต ๋ฐ ์ค๊ตญ ๋ถ๊ฒฝ๋ํ๊ต์์ ๊ณต๋ ์ฐ๊ตฌ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๊ตญ๋ด ํฉ์ฌ๊ธฐ๊ฐ ์ค 4๊ฐ ์์ ์ด๋ฑํ์ ํธํก๊ธฐ์งํ๊ด๋ จ ์ฆ์์ ํธ์์จ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ํํ ๊ฒฐ๊ณผ ํฉ์ฌ๊ธฐ๊ฐ ์ค ํธํก๊ธฐ์ฆ์์ ํธ์์จ์ด ๋๊ฒ ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์กฐ์ฌ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ํฉ์ฌ์ ํธํก๊ธฐ์์ ์ํฅ์ด ๋งค์ฐ ํฐ ๊ฒ์์ ์์ฌํ๋ค๊ณ ๋ณด์๋ค.
โช ์ค๋ด๊ณต๊ธฐ์ค์ผ์ ๋ํ ๋ณด๊ฑดํ์ ์ฃผ78) ๊ณ ์ฐฐ (์๋ค ์ 22ํธ์ฆ์ 9)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ธ๊ตญ์์ ์ฐ๊ตฌ๋ฐํ๋ ๊ด๋ จ ๋
ผ๋ฌธ์ ํ ๋๋ก ์ค๋ด ๊ณต๊ธฐ ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋ฐ์์ํค๋ ์์๋ฅผ ์ธ๊ฐ ํ๋์ ์ํ ๊ฒ๊ณผ ๊ทธ๋ ์ง ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋๋๊ณ , ์ค๋ด ๊ณต๊ธฐ ์ค์ผ์ด ํผ๋ถ์งํ, ํธํก๊ธฐ์งํ ๋ฑ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค๊ณ ์์ฌ๋จ์ ๋ฐํ๋ค.
โซ Case-Control Study of Hospital Admission with Asthma in Children Aged 5-14 years : Relation with Road Traffic in North West ์ฃผ79) London (์๋ค ์ 23ํธ์ฆ์ 1)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ผ๋ฐ ์ฒ์ํ์์ ํธํก๊ธฐ์งํ ํ์์ ํ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ์
์์ ๋น๊ตํ ํ์-๋์กฐ๊ตฐ ์ฐ๊ตฌ๋ก์, ๋๋ก๋ก๋ถํฐ 150๏ฝ ์ด๋ด์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์์ด๋ค์ ๋์์ผ๋ก, 5๋ง๋ ์ด์ ๊ตํต๋๊ณผ ์
์์จ๊ณผ์ ๊ต์ฐจ๋น๋ฅผ ๋น๊ตํด๋ณธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ต์ฐจ๋น๊ฐ ๋ฏธ์ฝํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ๊ฒฐ๋ก ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฆฐ์์ด์ ์ฒ์ ๋๋ ํธํก๊ธฐ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ์
์๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๋๋ก๊ตํต์ค์ผ๊ณผ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
โฌ Epidemiological Analyses of the Relationship between Environmental Pollution and ์ฃผ80) Asthma (์๋ค ์ 23ํธ์ฆ์ 2)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ์ค์ผ๊ณผ ์ฒ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ํ ์ญํ์ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์, ํ๊ฒฝ์ค์ผ์ ์ฒ์์ ์ ๋ฐํ๋ ๋ง์ ์์ ์ค ํ๋์ด์ง๋ง ์ด์ฐํํฉ, ๋จผ์ง ๊ฐ์ ์ฃผ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ์ฒ์๊ณผ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ท๋ช
ํ ์ญํ์ ์ธ ์ฆ๊ฑฐ๋ ๋งค์ฐ ๋ฏธ์ฝํ๊ณ , ํนํ ์๋์ฐจ์ ์ํ ๊ณต๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ฒ์๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ํ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์์ง ๋
ผ์ ์ค์ด๋ผ๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ด๋ฆฌ๊ณ ์๋ค.
โญ Secondhand Smoke, Dietary Fruit Intake, Road Traffic Exposures, and the Prevalence of Asthma : A Cross-Sectional Study in Young ์ฃผ81) Children (์๋ค ์ 23ํธ์ฆ์ 3)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๊ตญ์์ 4~6์ธ์ ์ด๋ฆฐ์ด 235๋ช
์ ๋์์ผ๋ก ํ ๋จ๋ฉด์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์, ์ฒ์์ ๋ฐ์์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์ง๊ณผ ๋๋ก์์ ๊ทผ์ ์ ๋์๋ ๋ฌด๊ดํ๋ค๊ณ ๊ฒฐ๋ก ์ง์๋ค.
โฎ The Asthma ์ฃผ82) Epidemic (์๋ค ์ 23ํธ์ฆ์ 4)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ธฐ๊ด์ง ์ฒ์์ ๋ํ ์ญํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ๋ํ ๋ฆฌ๋ทฐ ๋
ผ๋ฌธ์ผ๋ก์, 17๊ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ธฐ๊ด์ง์ฒ์์ ๋ฐ์์์ ๋ฐ ์ ๋ณ๋ฅ , ์ฒ์์ ์ญํ์ ์ฐ๊ตฌ ํ๊ฐ, ํ๊ฒฝ์์ธ ๋ฑ์ ๋ํ ๊ณ ์ฐฐ์ ํตํด, ์ฒ์๋ฐ์์๋ ๋ง์ ์์ธ(์ ์ ์ , ํ๊ฒฝ์ , ์์ด์ต๊ด, ์ํ์ต๊ด) ๋ฑ์ด ์์ฉํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์๋์ฐจ ๋ฐฐ์ถ์ค์ผ์ด ์ฒ์๋ฐ์์ ์ํ์์ธ์ด๋ผ๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ ์๋์ ์ผ๋ก ์ฝํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค๊ณ ๊ฒฐ๋ก ์ง์๋ค.
4) ํ๋จ
๊ฐ) ์ ์์ธ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฃผ์ ๋ฐฐ์ถ์์ด ์๋์ฐจ๋ผ๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฑ์ ๋ํ ๊ฒํ
(1) ์์ธ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ์ค์ผ๋๋ ์๋์ฐจ ๋ฑ๋ก ๋์์ ์ฆ๊ฐ ์ถ์ธ์ ์ผ์นํ์ง ์๋ํ๋ค. ์ฆ, ํ๊ฒฝ๋ถ๊ฐ ๋ฐํํ 2008๋
๋ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ์ฐ๋ณด(์๋ค ์ 21ํธ์ฆ)์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ธ TAGIMG08์ ์ค์ผ๋๋ ๊ฑฐ์ ์ฆ๊ฐํ์ง ์์๊ณ ์คํ๋ ค ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ๊ฐ์์ถ์ธ์ ์๊ณ , ํนํ ์์ธ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ์ค์ผ๋๋ 1995๋
๋ถํฐ 1998๋
๊น์ง ๊ฐ์ํ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, 2002๋
์ดํ๋ก๋ ๊พธ์คํ ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์๋์ฐจ ๋ฑ๋ก ๋์๊ฐ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ ํ์ฌ ์์ ์์๋ ์คํ๋ ค ์๋์ฐจ๊ฐ ํจ์ฌ ๋ ์ ์๋ 1995๋
๋ณด๋ค ์์ธ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ์ค์ผ๋๊ฐ ๋ ๋ฎ์ ์ํฉ์ด๋ค.
(2) CAPSS ์๋ฃ ๋ฐ CAPSS ๋ณด์์๋ฃ๋ ์์ฑ ๋๋ ์ ์
์ผ๋ก ์ธํ ๋ถ๋ถ์ด ๋๋ฝ๋์ด ์๋ค๋ ์ ๋ฐ ๋ถ์ฐ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ค๋ ์ ์์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ค. ์ฆ,
โ ์์ธ์ ๋๊ธฐ ์ค์ ์กด์ฌํ๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๋ ์์ธ ์๋ด์ ์ค์ผ์์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋ 1์ฐจ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง, ์์ธ์ ๋๊ธฐ ์ค์์ ํํ๋ฐ์์ ํตํด ์์ฑ๋ 2์ฐจ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง, ์ค๊ตญ ๋ฑ ์ธ๋ถ์์ ๋ฐฐ์ถ ๋๋ ์์ฑ๋ ํ ์ ์
๋ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ธ ๊ฐ์ง๋ก ์ฃผ83) ๊ตฌ๋ถํ ์ ์๋๋ฐ, CAPSS ์๋ฃ๋ ๊ทธ ์ค ๋ฐฐ์ถ๋ก ์ธํ ๋ถ๋ถ๋ง์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ ๋ฟ(๋ณด์์๋ฃ ์ญ์ ๋ฐฐ์ถ๋ก ์ธํ ๋ถ๋ถ์ ๋ณด์ํ ๊ฒ์ด๋ค) ์์ฑ ๋๋ ์ ์
๋ถ๋ถ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ค.
โก ๋ํ, CAPSS ์๋ฃ ๋ฐ CAPSS ๋ณด์์๋ฃ๋ ๋ชจ๋ ๋ถ์ฐ๋ชจ๋ธ์ ์ํ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ถ์ฐ๋ชจ๋ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ค์ผ์๋ณ ์๋ฃ๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ด๋ ์ง์ญ์ ์ค์ผ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ๋ฐ ์ ํฉํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ฉ์ฒด ์
์ฅ์์ ์ธก์ ๋ ํ์ฌ์ ์ค์ผ์ํ๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ค์ผ์๋ณ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ์ญ์ผ๋ก ํ์ธํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ชฉ์ ์ ์ ํฉํ๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
๋) ์๊ฒฐ๋ก
์ดํผ๊ฑด๋, ์์์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์๋์ฐจ ๋ฑ ๋๋ก์ด๋์ค์ผ์์ด ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๋ ์ด์ฐํ์ง์, ์ด์ฐํํฉ ๋ฑ์ ๋ฐฐ์ถ์ ์ค ํ๋์์ ์ธ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ด ๋ค์ ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ ์ฌ์ค์ด๋ โ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ์ค์ผ๋์ ์๋์ฐจ ์ฆ๊ฐ ์ถ์ธ๊ฐ ์ผ์นํ์ง ์๋ํ๋ ์ , โก CAPPS ์๋ฃ๋ ์ธ๋ถ๋ก๋ถํฐ์ ์ ์
์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋ํ๊ณ ์๋ ์ , โข ์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๊ณผ ๊ฒฌํด๋ฅผ ๋ฌ๋ฆฌํ๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ํ ์๋นํ ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๋ง์ผ๋ก ์๋์ฐจ๊ฐ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ์ ๋ฐํ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฃผ์ ๋ฐฐ์ถ์์ด๋ผ๊ณ ๋จ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
๋ผ. ์๊ณ ๋ค์ด ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ
1) ๊ฐ์ฌ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ํธํก๊ธฐ์งํ์ ์ ๋ฐํ๋ค๋ ์ ๋ฐ ์๋์ฐจ๊ฐ ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ฃผ์ ๋ฐฐ์ถ์์ด๋ผ๋ ์ ๋ฑ์ด ์๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ ์๋ฃ๋ค์ ์ํด ์ธ์ ๋๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ด๋ ์ญํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค์ ๊ธฐ์ดํ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ผ ๋ฟ ์๊ณ ๋ค์ด ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์๋ค๋ ์ ์ญ์ ์
์ฆ๋์ด์ผ ํ๋ค.
2) ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์ ์ฐ์ , ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ํฉ(ํนํ ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ด์ฐํ์ง์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ํฉ)์ ๋๋ก๋ณ์ธ์ง ์ฌ๋ถ์ ๋ฐ๋ผ ํฐ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ ์ํ, ์ฆ ๋ฉด(๋ฉด)์ค์ผ ์ํ์ด๋ฏ๋ก ์๊ณ ๋ค์ ๊ฑฐ์ฃผ์ง ๋ฐ ๊ทผ๋ฌด์ง์ ๋ฌด๊ดํ๊ฒ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ์ ๋ฐํ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ๋๋ฌํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ฏ๋ก ์ดํผ๊ฑด๋, ์ฆ์ธ ์์ธ 5์ ์ฆ์ธ๋ง์ผ๋ก๋ ์์ธ ์ ์ญ์ด ํธํก๊ธฐ์งํ์ ์ ๋ฐํ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ํด ๋ฉด์ ์ผ๋ก ์ค์ผ๋ ์ํ๋ผ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , ๋ฌ๋ฆฌ ์ด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค.
3) ๋ค์์ผ๋ก ์๊ณ ๋ค์, ์์ธ์ ์ ์ง์ญ์ด ๋ฉด์ ์ผ๋ก ์ค์ผ๋์ง ์์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๊ฐ์ข
์ญํ์กฐ์ฌ์ ์ํ ๋ ์ ์ด๋ ์ฃผ์๋๋ก๋ณ(์๋ณต 4์ฐจ์ ์ด์)์์ 50๏ฝ ๋ด์ง 75๏ฝ ์ด๋ด์ ๊ฑฐ์ฃผํ๊ฑฐ๋ ๊ทผ๋ฌดํ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ๋ ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ๋๋ฌํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
๊ฐ) ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ
โ ์ฃผ์ ๊ฐ์ ๋๋ก ์ฐ๋๋ถ์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ํ๋ น๊ธฐ ์๋์ ํธํก๊ธฐ์ฆ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ84) ์ํฅ
์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด์ฐํ์ง์์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋๋์ ์์ด ๋์๋ถ์ ์ฐ๋๋ถ(์ฃผ์๊ฐ์ ๋๋ก์์ 50m ์ด๋ด ์ง์ญ)๊ฐ ๋์๋ถ์ ๋น์ฐ๋๋ถ(์ฃผ์๊ฐ์ ๋๋ก์์ 50m๋ฅผ ๋๋ ์ง์ญ)๋ณด๋ค ์ ์ํ๊ฒ ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฒ์์ ์ฆ๋ฅ ๊ณผ ์ฒ์๋ฐ์ฆ๋ฅ ๋ ๋ชจ๋ ๋์๋ถ์ ์ฐ๋๋ถ๊ฐ ๋น์ฐ๋๋ถ๋ณด๋ค ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค.
โก ์ด๋ฆฐ์ด์์ ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋
ธ์ถ์ด ์๋ ๋ฅด๊ธฐ์งํ ๋ฐ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ฃผ85) ์ํฅ (๊ฐ ์ 64ํธ์ฆ)
์ ์ฐ๊ตฌ๋ 2009. 8.๊ฒฝ ์ง๋ฆฌ์ ๋ณด์์คํ
์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋๋ก์์ ์ธ์ ๋ ๋ฐ ๋๋ก ๊ธธ์ด ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์งํ๋ฅผ ์ฐ์ถํ์ฌ 2๋
๊ฐ์ ์ถ์ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์์ธ์ด ์ฒ์ ๋ฑ์ ๊ธฐ์ฌํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์กฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฃผ์๋๋ก(์๋ณต 4์ฐจ๋ก ์ด์)์์ 75๏ฝ ์ด๋ด์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์ด๋ฆฐ์ด์์ ์ฒ์์ฆ์์ด ์ ์ํ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
๋) ํ๋จ
์ ์ญํ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ์์ธ ์๋ด์ ๋๊ธฐ์ค์ผํํฉ(๊ฐ ์ 89ํธ์ฆ) ๋ฐ ์๊ณ ๋ค์ ๊ฑฐ์ฃผ๋ ฅ ๋ฐ ๊ทผ๋ฌด๋ ฅ ๋ฑ์ ์ข
ํฉํ๋ฉด ์๊ณ ๋ค์ด ์ผ์ ์์ค ์ด์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์ํ์ ๋
ธ์ถ๋์ด ์์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ธ์ ํ ์ ์์ผ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ์๊ณ ๋ค์ ๊ฑฐ์ฃผ๋ ฅ ๋ฐ ๊ทผ๋ฌด๋ ฅ์ ๋ํ ์ ๋ณด, ํนํ ์ฃผ๋ณ ๋๋ก์์ ๊ฑฐ๋ฆฌ, ๊ตํต๋, ์ฃผ๋ณ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์ธก์ ํํฉ ๋ฑ์ ๋ํ ์๋ฃ๊ฐ ๋ถ์กฑํ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, โ ์ ๊ฐ)์ โ ์ฐ๊ตฌ(์ง๋ฐํ ์ญํ์กฐ์ฌ ์ฐ๊ตฌ)๋ ์์ธ๊ณผ ์ง๋ฐํ์ ๊ธฐํ, ์งํ, ๋๋ก ๋ฐ ๊ฑฐ์ฃผ ํ๊ฒฝ ๋ฑ์ด ๋์ผํ๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ด์ ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ๊ทธ๋๋ก ์์ฉํ๊ธฐ ์ ์ ์น ์๋ํ๊ณ , โก ์ ๊ฐ)์ โก์ฐ๊ตฌ(๊ฐ ์ 64ํธ์ฆ)๋ ๊ทธ ๊ธฐ์ด๊ฐ ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์๋ฃ๊ฐ ๊ฑด๋ฌผ ์ฅ์์์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ๊ตํต์๋จ์ ๋
ธ์ถ์ํฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ์๋ ๋ถ์ ์ ํ๋ฉฐ, ๋ํ ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ธก์ ์์์ ์ธก์ ๋ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ๋น์ฐํ ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ ๋์จ ๊ฒ์์ ์ ์ ๋ก ํ ๋ค 75๏ฝ ๋ฒ์๊น์ง๋ ๋๋ฌ๋์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ์๋๋ฐ ์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋นํด ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋์๋ค๋ ์ ์์ฒด๊ฐ ๋ถํ์คํ์ฌ ์ญํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์์ ๋
ธ์ถ์ ์ธ์ ํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ๋ ์ด์ ์๋ค.
๋ง. ์ด ์ฌ๊ฑด ๋๋ก์ ๋ฐฐ์ถ๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์๊ณ ๋ค์ ๊ฐ ์ง๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ
1) ๊ฐ์ฌ ์์ ๋ํญ ๋ด์ง ๋ผํญ์ ์ ๋ค์ด ๋ชจ๋ ์
์ฆ๋์๋ค ํ๋๋ผ๋ ์๊ณ ๋ค๋ก์๋ ์ ๋
ธ์ถ ์งํ ๋๋ ๊ทธ๋ก๋ถํฐ ์ ๋นํ๋ค๊ณ ์ธ์ ๋๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ์ ๋
ธ์ถ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์
ํ๋์์์ ์
์ฆํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
2) ์๊ณ ๋ค์, ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ 1990๋
๋ ์ด๊ฒฝ๋ถํฐ ์
ํ๋๊ธฐ ์์ํ์ฌ 2004๋
๊ฒฝ๊น์ง ๊ฐ์ ์ ์กฐ์ง์ด ์๋๋ฐ, ์๊ณ ๋ค์ด ๋์ฒด๋ก 1990๋
๋ ์ค๋ฐ ์ดํ๋ถํฐ 2000๋
๋ ์ค๋ฐ๊ฒฝ๊น์ง ๊ธฐ๊ด์ง์ฒ์ ๋ฑ ํธํก๊ธฐ์งํ์ด ๋ฐ๋ณํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์ฆ์์ด ์
ํ๋์์ผ๋ฏ๋ก ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๊ณ ๋ค์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ ๋ฐ๋ณ ์ฌ์ด์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
3) ์ดํผ๊ฑด๋, ์ ๊ธฐ์ด ์ฌ์ค ๋ฐ ๊ฐ ์ 39ํธ์ฆ ๋ด์ง ์ 49ํธ์ฆ, ์ 65ํธ์ฆ, ์ 70ํธ์ฆ ๋ด์ง ์ 74ํธ์ฆ(๊ฐ์ง๋ฒํธ ์๋ ๊ฒ์ ๊ฐ ๊ฐ์ง๋ฒํธ ํฌํจ)์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ, ์๊ณ 2, 7์ ๋ํ ๋ณธ์ธ์ ๋ฌธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์๊ณ ๋ค์ด ์์์ ๋ณธ ๊ฐ ์ผ์์ ์์์ ๋ณธ ๊ฐ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ์ง๋จ์ ๋ฐ๊ฑฐ๋ ์น๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ ์ ์์ผ๋, ์ ๊ฐ ์ฆ๊ฑฐ ๋ฐ ์๋ค ์ 28ํธ์ฆ์ 1์ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ์ฌ ์ธ์ ๋๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ , ์ฆ โ โ
ฐ) ์๊ณ 1(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 1)์ ๊ฒฝ์ฐ 2006๋
๊ฒฝ ์ฒ์์ผ๋ก ์ง๋จ์ ๋ฐ์๋๋ฐ, ์ ์๊ณ ๋ 2003๋
์์ผ๋ก์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ํ ๋
ธ์ถ์ด ๊ทธ ์์ธ์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๊ธฐ์ ์ํ ๊ธฐ๊ฐ์ด ๋๋ฌด ์งง๊ณ , โ
ฑ) ์๊ณ 4์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ๊ด์งํ์ฅ์ฆ ํ์๋ก ๋ณผ ์ฌ์ง๋ ์๋นํ๋ฐ, ๊ธฐ๊ด์งํ์ฅ์ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณผ๊ฑฐ ๋ณ๋ ฅ์ ํ์ ์ฆ์ธ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์ผ๋ฉฐ, โ
ฒ) ์๊ณ 5(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 4)์ ๊ฒฝ์ฐ 1998. ์ฒ์ ์์ฆ์ผ๋ก 2๊ฐ์๊ฐ ์น๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒ ์ด์ธ์ ์ฒ์ ์น๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ์๋ฃ๊ฐ ์๊ณ , โ
ณ) ์๊ณ 9(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 7)์ ๊ฒฝ์ฐ ์ง๋ฃ๊ธฐ๋ก์ ๊ฐํ๋ก ๋ณ์์ ๋ฐฉ๋ฌธํ์ฌ ๊ธฐ๊ด์งํ์ฅ์ฆ์ผ๋ก ์ง๋จ๋ฐ์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ฉฐ, โ
ด) ์๊ณ 10(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 8)์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์น๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ฌ์ค์ ์์ผ๋ ํ๊ธฐ๋ฅ ๊ฒ์ฌ์์ ์ ์์๊ฒฌ์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ด ํธ์ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๊ณ , โ
ต) ์๊ณ 11(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 9)์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒ์์ ๋ํ ์น๋ฃ ๊ธฐ๋ก์ด ์์ผ๋ฉฐ, โ
ถ) ์๊ณ 16(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 13)์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒ์ ์น๋ฃ ๋ณ๋ ฅ์ ์์ผ๋ ๋๋ถ๋ถ์ ์ฆ์์ ๋น์ผ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ก๋์ด ์๊ณ , โ
ท) ์๊ณ 17(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 14)์ ๊ฒฝ์ฐ ์คํ ์์ ์ฒ์ ์ง๋จ์ ๋ฐ์ ๋ฐ ์์ผ๋ ํ์ฌ๋ ์ฒ์์ ๊ดํ ์น๋ฃ ๊ธฐ๋ก์ด ์๋ ๋ฑ ์ฒ์์ด ์๋๊ฑฐ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ฒ์ ์ง๋จ์ ๋ฐ์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋น ๋ถ๋ถ ํฌํจ๋์ด ์๋ ์ , โก โ
ฐ) ์๊ณ 14(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 11)์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์๊ธฐ๋ถํฐ ๋ฐฑ์ผํด ๋ฐ ์๊ธฐ๋ ๊ฐ์ผ ๋ณ๋ ฅ์ด ๋ง๊ณ , โ
ฑ) ์๊ณ 15(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 12)์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒ์ ์ฆ์์ผ๋ก ์ธํ ์น๋ฃ๋ ๊ฐ๋ฒผ์ด ์ ๋์ด๊ณ ์
์ ์น๋ฃ๋ ๊ฐ๊ธฐ๋ก ์ธํ ๊ฒ์ด์์ผ๋ฉฐ, โ
ฒ) ์๊ณ 18์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒ์ ์ฆ์์ด ์ฌํด์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ฐค, ๊ฒจ์ธ ๋ฑ ๋๋ ๋๋ฌผ์ ์ ์ดํ ์ดํ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋์ด ์๊ณ , โ
ณ) ์๊ณ 20(ํญ์์ฌํ๊ฒฐ์ ์๊ณ 15)์ ๊ฒฝ์ฐ ์ถ์ธ ๋์๋ง ํธํก๊ณค๋์ ํธ์ํ๊ณ ์๋ ๋ฑ ์ฒ์์ ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์ฆ์ ์
ํ๊ฐ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์ํ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ์ 3์ ์์ธ์ ์ํ ๊ฒ์ผ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ฐฐ์ ํ ์ ์๋ ์ , โข ์๊ณ ๋ค์ ๊ฐ ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์ฆ์ ์
ํ ์์ ๊ณผ ์๊ณ ๋ค์ ๋๋ก๋ณ ๊ฑฐ์ฃผ ๋ฐ ๊ทผ๋ฌด ์์ ์ด ์ผ์นํ๊ฑฐ๋ ๋๋ ๋ฐ์ ํ ๊ด๊ณ์ ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ๊ฐ์ฌ ์๊ณ ๋ค์ด ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋
ธ์ถ๋์์์ ์ธ์ ํ๋ค ํ๋๋ผ๋ ๊ทธ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์
ํ๋์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ ์ฃผ์ฅ๋ ์ด์ ์๋ค.
2. ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ถ๋ฒํ์ ์ฑ
์ ์ธ์ ์ฌ๋ถ
์ดํผ๊ฑด๋, ์๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ์ ์ถํ ๊ฐ ์ฆ๊ฑฐ๋ค ๋ฐ ๋ณ๋ก ์ ์ฒด์ ์ทจ์ง๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ๋ค๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ์ํด๋ฅผ ์
์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์์ ํ ๋ฐฐ์ ํ ์๋ ์์ผ๋, ๊ทธ์ ๋ํ ๋ฐ์ฆ ๋ํ ์๋นํ ์ค๋๋ ฅ์ด ์๋ค๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ฐํ๋ ๋ฐ์ฆ๋ค์ด ์๋ค๊ณ ํ์ฌ ๊ณง๋ฐ๋ก ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ด ๋ฐฐ์ฒ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์์์ ๊ฐ ๋ฐ์ฆ๋ค์ ๊ฐ๊ฐ ์๋นํ ์ค๋๋ ฅ์ด ์์ด์ ์๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ ์ฆ๊ฑฐ๋ค๋ง์ผ๋ก๋ ๊ทธ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ์ ์ ์ธ์ ํ ์ ์๊ฒ ํ๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ๋ค.
๋์๊ฐ ์ดํผ๊ฑด๋, ์ด๋ค ํ์์์๊ฒ ๋ฏผ์ฌ์ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๋ฌป๊ธฐ ์ํด ๋ฐ๋์ ์์ฐ๊ณผํ์ ์ธ ์๋ฏธ์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์
์ฆ๋ ๊ฒ์ ์ํ๋ ๊ฒ์ด ์๋ ์ ์ ์ฃผ์ง์ ์ฌ์ค์ด๊ธฐ๋ ํ๋, ๊ทธ๋ ๋ค๊ณ ํ์ฌ ๋จ์ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๋ง์ผ๋ก ์ฑ
์์ ์ธ์ ํ๋ ๊ฒ ์ญ์ ํผํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ํด๋น ์ฌ๊ฑด์์ ์๋๋ฐฉ์๊ฒ ์ฑ
์์ ๋ฌป๋ ๊ฒ์ด ๋
ผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก๋ ๊ตฌ์ฒด์ ํ๋น์ฑ์ ๋ฉด์์ ํ๋นํ์ฌ์ผ ํ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ์ฌ์ ์ด ์ธ์ ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๋ฐฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค.
์ด ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ๋ ์ ๋ฐ ์ฌ์ ์ ์ดํด๋ณด๋ฉด, ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค ์์ฒด๊ฐ ์ธ์ฒด์ ์ ์ตํ์ง ๋ชปํ ๊ฒ์ธ ์ ์ ๋ถ๋ช
ํ๋, ๊ทธ ์ ์์ ๋ ๋์๊ฐ ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ทธ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ์๊ณ ๋ค์ด ์
์ ์ํด์ ์ฃผ์ํ ์์ธ์ด๋ผ๊ณ ๋จ์ ํ๊ธฐ์๋ ๋งค์ฐ ๋ถ์กฑํ๋ค. ๋ํ, ๊ทธ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์์ธ๊ณผ ๊ฒฝํฉํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ์ํด ๋ฐ์์ ์ผ๋ถ ๊ธฐ์ฌํ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์์ ํ ๋ฐฐ์ ํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ฐ๋, ํ์ฌ๋ก์๋ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ์ญ์ ๋จ์ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ทธ์น ๋ฟ, ๊ทธ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๋ด์ฉ์ด ๋ฐํ์ ธ ์์ง ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ๋ผ์ ๊ทธ๋ฌํ ๋ถ๋ช
ํํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ์ ๋๋ง์ผ๋ก ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ ๋ฏผ์ฌ์์ ์ฑ
์์ ์ธ์ ํ๋ ๊ฒ์ ํ๋นํ์ง ์๋ค.
์ด๋ฌํ ์ ๋ค์ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ๊ฒฐ๊ตญ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํํ๋ ์๋์ฐจ๋ค๋ก๋ถํฐ ๋ฐฐ์ถ๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ด ๋ฐ์ํ์๋ค๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์ฆ์์ด ์
ํ๋์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ง์ ์ ์ธ ์๋ฃ๊ฐ ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ ๊ฐ์ข
์๋ฃ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๋ง์ผ๋ก๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์ ์ฑ๋ถ๊ณผ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ์ง๋ณ์ ๋ฐ๋ณ ๋๋ ์ฆ์ ์
ํ ์ฌ์ด์ ์ญํ์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , ์์ธ ๋๊ธฐ ์ค์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง, ์ด์ฐํ์ง์ ๋ฑ์ ์ฃผ์ ๋ฐฐ์ถ์์ด ์๋์ฐจ๋ผ๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ ์์ ๊ฐ์ ์ฌ์ ๋ค์ ์ธ์ ์ ํตํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์ ๊ฐ ์ง๋ณ๊ณผ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค์์ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ถ๋จํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ์ ๋ํ ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฅผ ์ ์ ๋ก ํ ์๊ณ ๋ค์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 2์กฐ ๋๋ ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ, ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ์ด์ ๋ก ํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๋ ๋๋จธ์ง ์ฃผ์ฅ์ ๊ดํ์ฌ ๋ ๋์๊ฐ ์ดํ ํ์ ์์ด ์ด์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฒฐ๋ก ๋ด๋ฆฌ์ง ์์ ์ ์๋ค.
โ
ฅ. ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 5์กฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ์ฑ
์์ ์ ๋ฌด
1. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
์๊ณ ๋ค์, ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ์ ์ผ๋ถ ๊ณ ์๊ตญ๋์, ํผ๊ณ ์์ธ์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋๋ก ๋๋ถ๋ถ์ ์ค์นยท๊ด๋ฆฌ ์ฃผ์ฒด๋ก์ ์ด ์ฌ๊ฑด ๋๋ก๊ฐ ๊ณต์ฉ๋ชฉ์ ์ ๋ฐ๋ผ ์ด์ฉ๋จ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์ด์ฉ์ ์ด์ธ์ ์ 3์์ ๋ํ์ฌ ์ํด๋ฅผ ๋ฐ์์ํค๋ ์ํ์ฑ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ(๊ธฐ๋ฅ์ ํ์) ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 5์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ
์์ ์ง๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
์๊ณ ๋ค์ ํนํ, ์ด ์ฌ๊ฑด ๋๋ก์ ๊ฒฝ์ฐ โ ๊ณต๊ธ์์ฃผ์ ๊ตํต์ ์ฑ
(๋ฌด๋ถ๋ณํ ๋๋ก์ ํ์ฅ), โก ๋๋ก์ค์ฌ์ ๊ตํต์ ์ฑ
, โข ๊ด๋ก์ฃผ์์ ์ํผ๋ธ๋ก ํํ์ ๊ฐ๋จ๊ถ๊ฐ๋ฐ, โฃ ๋
น์ง๋ ๋ฑ ์์ถฉ์ง๋์ ๋ฏธ๋น, โค ๋๋ก์ฉ๋์ ์ฐจ์ด, โฅ ์น์ฉ์ฐจ์ ๊ฒฝ์ ์๋์ฐจ์ ๊ณผ๋คํ ๋๋ก์ง์
, โฆ ๊ตํต์ ํธ์์คํ
์ ๋ฌธ์ ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ค์ผ์ ์ฆ๋, ๊ตํต๋ ๋ฐ ์ ์ฒด์ ์ฆ๊ฐ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์ ํฌํจํ ์๋ฏผ๋ค์๊ฒ ์ํด๋ฅผ ๋ฐ์์ํค๋ ์ํ์ฑ์ด ์๋ ์ํ๋ผ๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
2. ํ๋จ
๊ฐ. ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 5์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์
์๊ณ ๋ค์ด ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ, ์์ธ์์ ์ํด๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 5์กฐ ์ 1ํญ์ โ๋๋กยทํ์ฒ ๊ธฐํ ๊ณต๊ณต์ ์์กฐ๋ฌผ์ ์ค์น ๋๋ ๊ด๋ฆฌ์ ํ์๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํ์ธ์๊ฒ ์ํด๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ฒ ํ์์ ๋์๋ ๊ตญ๊ฐ ๋๋ ์ง๋ฐฉ์์น๋จ์ฒด๋ ๊ทธ ์ํด๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค.โ๋ผ๊ณ ๊ท์ ํ์ฌ โ ์์กฐ๋ฌผ์ ์ค์น ๋๋ ๊ด๋ฆฌ์ ํ์๊ฐ ์์ ๊ฒ, โก ๊ทธ๋ก ์ธํ์ฌ ํ์ธ์๊ฒ ์ํด๊ฐ ๋ฐ์ํ์์ ๊ฒ ๋ฑ์ ๊ทธ ์๊ฑด์ผ๋ก ํ๊ณ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๊ท์ ์์ ๋งํ๋ โ์์กฐ๋ฌผ์ ์ค์น ๋๋ ๊ด๋ฆฌ์ ํ์โ๋ ์์กฐ๋ฌผ์ด ๊ทธ ์ฉ๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ถ์ด์ผ ํ ์์ ์ฑ์ ๊ฐ์ถ์ง ๋ชปํ ์ํ์ ์์์ ๋งํ๋๋ฐ, ์์ ์ฑ์ ๊ฐ์ถ์ง ๋ชปํ ์ํ, ์ฆ ํ์ธ์๊ฒ ์ํด๋ฅผ ๋ผ์น ์ํ์ฑ์ด ์๋ ์ํ์๋ ๋นํด ์์กฐ๋ฌผ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๋ฌผ์ ์์ค ๊ทธ ์์ฒด์ ์๋ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ยท์ธํ์ ํ ๊ฒฐ์ด๋ ๋ถ๋น๋ก ์ธํ์ฌ ๊ทธ ์ด์ฉ์์๊ฒ ์ํด๋ฅผ ๋ผ์น ์ํ์ฑ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๊ทธ ์์กฐ๋ฌผ์ด ๊ณต๊ณต์ ๋ชฉ์ ์ ์ด์ฉ๋จ์ ์์ด ๊ทธ ์ด์ฉ์ํ ๋ฐ ์ ๋๊ฐ ์ผ์ ํ ํ๋๋ฅผ ์ด๊ณผํ์ฌ ์ 3์์๊ฒ ์ฌํํต๋
์ ์์ธํ ๊ฒ์ด ๊ธฐ๋๋๋ ํ๋๋ฅผ ๋๋ ํผํด๋ฅผ ์
ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊น์ง ํฌํจ๋๋ค๊ณ ๋ณด์์ผ ํ๊ณ , ํํธ ๊ทธ ์์ธํ๋์ ๊ธฐ์ค์ ์นจํด๋๋ ๊ถ๋ฆฌ๋ ์ด์ต์ ์ฑ์ง๊ณผ ์นจํด์ ์ ๋๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์นจํดํ์๊ฐ ๊ฐ๋ ๊ณต๊ณต์ฑ์ ๋ด์ฉ๊ณผ ์ ๋, ๊ทธ ์ง์ญํ๊ฒฝ์ ํน์์ฑ, ๊ณต๋ฒ์ ์ธ ๊ท์ ์ ์ํ์ฌ ํ๋ณดํ๋ ค๋ ํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค, ์นจํด๋ฅผ ๋ฐฉ์ง ๋๋ ๊ฒฝ๊ฐ์ํค๊ฑฐ๋ ์ํด๋ฅผ ํํผํ ๋ฐฉ์์ ์ ๋ฌด ๋ฐ ๊ทธ ๋์ด ์ ๋ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ตฌ์ฒด์ ์ฌ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค(๋๋ฒ์ 2005. 1. 27. ์ ๊ณ 2003๋ค49566 ํ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฐธ์กฐ).
๋. ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ฒฝ์ฐ
์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ๋๋ก์์ ์๋์ฐจ๋ค์ด ํตํํจ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ์์ธํ๋๋ฅผ ๋๋ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋๊ฐ์ ๊ดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ์์์ ์ดํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก์์ ์ค์ผ์ ์ ๋๊ฐ ์๊ณ ๋ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ฐ์ ๋๋ ์
ํ์ํฌ ์ ๋๋ผ๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , ๋ฌ๋ฆฌ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก์ ๊ตํต๋ ์ฆ๊ฐ ๋ด์ง ์ค์ผ ์ฆ๋๋ก ์ธํ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ฌด๋ฐ ์๋ฃ๊ฐ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ ์ฒญ๊ตฌ๋ ๋ ๋์๊ฐ ์ดํ ํ์ ์์ด ์ด์ ์๋ค.
โ
ฆ. ๋ฐฐ์ถ๊ธ์ง์๋ฌด์ ์ ๋ฌด
1. ์๊ณ ๋ค์ ์ฃผ์ฅ
์๊ณ ๋ค์ โ ํ๊ฒฝ๊ถ ๋ด์ง ํ๊ฒฝ์ด์ต์ ์นจํด๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํ ๋ถ๋น์นจํด๋ฐฉ์ง์ฒญ๊ตฌ๊ถ, โก ํ ์ง ๋ฑ์ ์์ ๊ถยท์๋ฆฐ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ๋ฌผ๊ถ์ ๋ฐฉํด๋ฐฐ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ, โข ์ธ๊ฒฉ๊ถ์ ๋ด์ฉ์ธ ์พ์ ํ ์ํ์ด์ต์ ์นจํด๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํ ๋ฐฉํด๋ฐฐ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ, โฃ ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ ๋ฑ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ์ฌ, 1) ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ, ์์ธ์์ ๋ํ์ฌ๋ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์๋์ฐจ์ ์ฃผํ์ ์ ๊ณตํจ์ผ๋ก์จ, 2) ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ ๋ํ์ฌ๋ ์๋์ฐจ๋ฅผ ์ ์กฐยทํ๋งคํ์ฌ ์ด ์ฌ๊ฑด ๊ฐ ๋๋ก๋ฅผ ์ฃผํ์ํด์ผ๋ก์จ ์๊ณ ๋ค์ ๊ฑฐ์ฃผ์ง์ธ ์์ธํน๋ณ์ ์ง์ญ์์ WHO๊ฐ ์ ํ ๊ธฐ์ค(์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฐ๊ฐ ํ๊ท 0.021ppm, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ 24์๊ฐ ํ๊ท 50ใ/ใฅ, ์ฐ๊ฐ ํ๊ท 20ใ/ใฅ)์ ๋๋ ์ค์ผ์ด ๋๋ ๋ฐฐ์ถ์ ํด์๋ ์๋ ๋๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค.
2. ํ๋จ
๊ฐ. ํ๊ฒฝ๊ถ ๋ด์ง ํ๊ฒฝ์ด์ต์ ์นจํด๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํ ๋ถ๋น์นจํด๋ฐฉ์ง์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ์ฃผ์ฅ์ ๋ํ ํ๋จ
ํ๋ฒ ์ 35์กฐ๋ก๋ถํฐ ํ๊ฒฝ์ด์ต์ ์นจํด๋ฅผ ์์ธ์ผ๋ก ํ ๋ถ๋น์นจํด๋ฐฉ์ง์ฒญ๊ตฌ๊ถ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋๊ฐ์ ๊ดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ๊ถ๋ฆฌ๋ ๋ช
๋ฌธ์ ๋ฒ๋ฅ ๊ท์ ์ด๋ ๊ด๊ณ ๋ฒ๋ น์ ๊ท์ ์ทจ์ง ๋ฐ ์กฐ๋ฆฌ์ ๋น์ถ์ด ๊ถ๋ฆฌ์ ์ฃผ์ฒด, ๋์, ๋ด์ฉ, ํ์ฌ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ด ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ๋ฆฝ๋ ์ ์์ด์ผ๋ง ์ธ์ ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก, ์ฌ๋ฒ์์ ๊ถ๋ฆฌ๋ก์์ ํ๊ฒฝ๊ถ์ ์ธ์ ํ๋ ๋ช
๋ฌธ์ ๊ท์ ์ด ์๋๋ฐ๋ ํ๊ฒฝ๊ถ์ ๊ธฐํ์ฌ ์ง์ ๋ฐฉํด๋ฐฐ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์ธ์ ํ ์๋ ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋ฐ(๋๋ฒ์ 1999. 7. 27. ์ ๊ณ 98๋ค47528 ํ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฐธ์กฐ), ๊ด๋ จ ๊ท์ ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ, ์์ธ์๊ฐ ์๋๊ถ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ด๋ฆฌ๊ธฐ๋ณธ๊ณํ์ ์๋ฆฝํ์ฌ ์ ๊ณตํด์๋์ฐจ๋ฅผ ๋ณด๊ธํ๊ณ ๊ฒฝ์ ์๋์ฐจ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ฑ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๋ฅผ ์ต์ ํ์ฌ์ผ ํ ์ฑ
์์ ์ง๊ณ , ํผ๊ณ ํ์ฌ๋ค์ ์ ์์ฐจ ๋ฐฐ์ถ๊ธฐ์ค์ ์ค์ํ์ฌ ์๋์ฐจ๋ฅผ ์ ์ยทํ๋งคํ์ฌ์ผ ํ ์ฑ
์์ ์ง๋ ์ ์ ์ธ์ ํ ์ ์์ผ๋, ์ด๋ ๊ทธ ์ฑ
์์ ๋คํ์ง ์๋ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณต๋ฒ์ ์ ์ฌ๋ฅผ ๊ฐํ ์ ์๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ณผํ ๋ฟ ์์ ๊ฐ์ ์ฑ
์์ ๊ทผ๊ฑฐ ๊ท์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ฌ๋ฒ์์ ๊ถ๋ฆฌ๊ฐ ๋์ถ๋๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฅผ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฐฐ์ถ๊ธ์ง์๋ฌด ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค.
๋. ํ ์ง ๋ฑ์ ์์ ๊ถยท์๋ฆฐ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ๋ฌผ๊ถ์ ๋ฐฉํด๋ฐฐ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ์ฃผ์ฅ์ ๋ํ ํ๋จ
๋ฏผ๋ฒ ์ 217์กฐ ์ 1ํญ์ ๊ท์ ๋ ํ ์ง ๋ฑ์ ์์ ๊ถยท์๋ฆฐ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ๋ฌผ๊ถ์ ๋ฐฉํด๋ฐฐ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ์ ๊ธ์ง ์ฒญ๊ตฌ์ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ๋ ์ ์๋๊ฐ์ ๊ดํ์ฌ ์ดํผ๊ฑด๋, ์ ์กฐํญ์ โํ ์ง์์ ์๋ ๋งค์ฐ, ์ด๊ธฐ์ฒด, ์ก์ฒด, ์ํฅ, ์ง๋ ๊ธฐํ ์ด์ ์ ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ด์ ํ ์ง์ ์ฌ์ฉ์ ๋ฐฉํดํ๊ฑฐ๋ ์ด์ ๊ฑฐ์ฃผ์์ ์ํ์ ๊ณ ํต์ ์ฃผ์ง ์๋ํ๋๋ก ์ ๋นํ ์กฐ์น๋ฅผ ํ ์๋ฌด๊ฐ ์๋ค.โ๋ผ๊ณ ํ์ฌ ์ธ์ ํ ๊ฑฐ์ฃผ์์ ๋ํ ํ ์ง์์ ์์ ๋ฐฉํด๊ธ์ง์๋ฌด๋ฅผ ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ด์ ๊ฑฐ์ฃผ์ ์ํธ๊ฐ์ ์ํ๋ฐฉํด ๊ธ์ง ์ฒญ๊ตฌ์ ๊ทผ๊ฑฐ ๊ท์ ์ด ๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ ๊ธ์ง ์ฒญ๊ตฌ์ ๊ทผ๊ฑฐ ๊ท์ ์ด ๋ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ง ์๋ํ๋, ์ด๋ ํ ์ง ์์ ์๊ฐ ๋ฐ์์ํจ ๋งค์ฐ ๋ฑ์ด ์ด์ ํ ์ง์ ์ฌ์ฉ์ ๋ฐฉํดํ๊ฑฐ๋ ์ด์ ๊ฑฐ์ฃผ์์ ์ํ์ ๊ณ ํต์ ์ฃผ๋ ์ ๋์ผ ๊ฒ์ ์๊ฑด์ผ๋ก ํ๋๋ฐ, ์ฐ์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ๋๋ก ๋ฑ์ ์์ ํ๊ณ ์๋ค๋ ์ ์ ๋ํ ์๋ฌด๋ฐ ์๋ฃ๊ฐ ์๋ ์ด ์ฌ๊ฑด์์ ํผ๊ณ ๋ค์ด ์๊ณ ๋ค๊ณผ์ ๊ด๊ณ์์ ์ด์ ํ ์ง์ ์์ ์๋ก์ ์ ์กฐํญ์ ์ ์ฉ์ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , ์์ธ๋ฌ ์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด ๋๋ก์์ ๋ฐฐ์ถ๋ ์๋์ฐจ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ์๊ณ ๋ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ฐ๋ณยท์
ํ์ ์์ธ์ด๋ผ ๋จ์ ํ ์ ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์๊ณ ๋ค์ด ์ ์ถํ ์ฆ๊ฑฐ๋ง์ผ๋ก ๋ฌ๋ฆฌ ์ ๋ฐฐ์ถ๊ฐ์ค๊ฐ ์๊ณ ๋ค์ ์ํ์ ๊ณ ํต์ ์ค๋ค๋ ์ ๋ฑ์ ๋ํ ์
์ฆ์ด ๋์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฅผ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ฐฐ์ถ๊ธ์ง์๋ฌด ์ฃผ์ฅ์ ์ด์ ์๋ค.
๋ค. ์ธ๊ฒฉ๊ถ์ ๊ธฐํ ๋ฐฉํด๋ฐฐ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ์ฃผ์ฅ์ ๋ํ ํ๋จ
์๊ณ ๋ค์, ์พ์ ํ ์ํ์ ์์ํ ์ ์๋ ๊ถ๋ฆฌ ๋ฑ ์ด๋ฅธ๋ฐ ์ธ๊ฒฉ๊ถ์ ๊ธฐํ์ฌ ์ ๊ธ์ง ์ฒญ๊ตฌ๋ฅผ ํ๋ฏ๋ก ์ดํผ๊ฑด๋, ์ธ๊ฐ์ ๊ฑด๊ฐํ๊ณ ์พ์ ํ ์ํ์ด์ต์ผ๋ก์ ์ฃผ๊ฑฐํ๊ฒฝ์ ์ด์ต์ ๊ทธ ๋ฒ์ต์ ๋ฒ์ ์ฑ๊ฒฉ์ผ๋ก ๋ณด์ ์ข
๋์ ์๋ช
, ์ ์ฒด, ์์ , ๋ช
์, ์ ์กฐ, ์ด์๊ถ, ์ ์ฉ๊ถ ๋ฑ๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ธ๊ฒฉ๊ถ์ ์ผ์ข
์ ์ํ๋ค๊ณ ๋ณด์์ผ ํ๊ณ ์ด๋ฌํ ์ธ๊ฒฉ๊ถ์ ๊ทธ ์ง๋ฐฐ๊ถ ๋ด์ง ์ ๋๊ถ์ ์ฑ๊ฒฉ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฌผ๊ถ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ์คํ๋ ๋ฐฉํด๋ฐฐ์ ์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ด ์ธ์ ๋ ์ ์๋ค๊ณ ๋ด์ด ์๋นํ๋, ์ด ์ฌ๊ฑด์์๋ ์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์๊ณ ๋ค์๊ฒ ์์ธํ๋๋ฅผ ๋๋ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก, ์๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ ์ฃผ์ฅ๋ ์ด์ ์๋ค.
๋ผ. ๋ถ๋ฒํ์์ ๊ธฐํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ ์ฒญ๊ตฌ์ ๋ํ ํ๋จ
์๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ ์ฃผ์ฅ์, ์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ๋ค์ ์๊ณ ๋ค์ ๋ํ ์ํด๋ฐฐ์์๋ฌด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ ์ด์ ์ด์ ์๋ค.
3. ์๊ฒฐ๋ก
๋ฐ๋ผ์ ์๊ณ ๋ค์ ์ด ๋ถ๋ถ ์ฒญ๊ตฌ๋ ์ด์ ์๋ค. ํํธ, ์๊ณ ๋ค์ด ์ฃผ์ฅํ๋ WHO์ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ WHO์์ ๋ง๋ จํ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ(Air Quality Guidelines)์ ๊ถ๊ณ ๊ธฐ์ค์ธ๋ฐ, ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ ์๋ฌธ์์ โ๊ฐ ๊ฐ๋ณ๊ตญ๊ฐ๋ค์ ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์คํ๊ฐ๋ฅ์ฑ(technological feasibility), ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ๊ณ ๋ ค(economic considerations), ๋ค์ํ ์ ์น์ ์์ธ(various other political and social factors) ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ ๋ฌ๋ฆฌ ์ค์ ํ ์ ์๋คโ๋ผ๊ณ ๋ฐํ๊ณ ์๋ ์ ์ ๋น์ถ์ด๋ณผ ๋ ์ผ์์ ๊ถ์ฅ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ์ , ์์์ ๋ณธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ 2007. WHO์ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ ์ค ์ ์ ๋ชฉํ 2 ์์ค์ ๋ฐ์๋ค์ธ ๊ฒ์ธ ์ , ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๋๊ธฐํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค(์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ 0.03ppm/๋
, 0.06ppm/์ผ, 0.1ppm/์๊ฐ, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ 50ใ/ใฅ/๋
, 100ใ/ใฅ/์ผ)์ด ๋ค๋ฅธ ๋๋ผ์ ๊ทธ๊ฒ(์ด์ฐํ์ง์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฏธ๊ตญ์ 0.053ppm/๋
์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๋ณด๋ค ์ํ๋ ๊ธฐ์ค์, ํธ์ฃผ, ํ์ฝฉ์ 0.03ppm/๋
์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ฐ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉ, ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฏธ๊ตญ์ 150ใ/ใฅ/์ผ, ํ์ฝฉ์ 180ใ/ใฅ/์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๋ณด๋ค ์ํ๋ ๊ธฐ์ค์, ์ผ๋ณธ์ 100ใ/ใฅ/์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ฐ์ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉ)์ ๋นํด ํน๋ณํ ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ด ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ํผ๊ณ ๋ค์๊ฒ WHO ๊ถ๊ณ ๊ธฐ์ค ์ด์์ ๋ฐฐ์ถ๊ธ์ง์๋ฌด๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
โ
ง. ๊ฒฐ๋ก
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ์ค ํผ๊ณ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ์์ก์๊ณ์ธ ํ์ํ์ฌ ์์ฉ์๋์ฐจ ์ฃผ์ํ์ฌ์ ๊ณต๋๊ด๋ฆฌ์ธ ์์ธ 1, 2์ ๋ํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ ๋ถ๋ถ์ ๋ถ์ ๋ฒํ๋ฏ๋ก ๊ฐํํ๊ณ , ์๊ณ ๋ค์ ์ ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ ๋๋จธ์ง ์ฒญ๊ตฌ ๋ฐ ๋๋จธ์ง ํผ๊ณ ๋ค์ ๋ํ ์ฒญ๊ตฌ๋ ์ด์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ธฐ๊ฐํ๊ธฐ๋ก ํ์ฌ ์ฃผ๋ฌธ๊ณผ ๊ฐ์ด ํ๊ฒฐํ๋ค.
[[๋ณ ์ง 1] ์๊ณ ๋ชฉ๋ก : ์๋ต]
[[๋ณ ์ง 2] ์๊ณ ๋ณ ์๋ฃ : ์๋ต]
[[๋ณ ์ง 3] ๊ด๋ จ ๊ท์ : ์๋ต]
ํ์ฌ ์์ฑ์
(์ฌํ์ฅ) ์ด์งํ ํ์งํ ์ฃผ1) ์์ธ์ ํต๊ณ์ฐ๋ณด(2001).
์ฃผ2) ์์ธ์ ์ ๊ณต ๊ตํต๋ ์กฐ์ฌ์๋ฃ(2008).
์ฃผ3) ์์ธ์ ์ ๊ณต ๊ตํต๋ ์กฐ์ฌ์๋ฃ(2008).
์ฃผ4) ํ๊ฒฝ๋ถ ๊ตญ๋ฆฝํ๊ฒฝ๊ณผํ์,ใ๋๊ธฐํ๊ฒฝ์ฐ๋ณด(2007)ใ, 2008. 11.
์ฃผ5) ๊ตฌ๋ก๋, ๊ตฌ์๋, ๊ถ๋, ๊ธธ์๋, ๋น์ฐ๋, ํจ์ ๋, ์์๋ฌธ๋, ์ฑ์๋, ํ๋จ๋, ์ฉ๋๋, ๋ฉด๋ชฉ๋, ๋ฒ๋, ๋ฐฉํ๋, ์๊ณ๋, ๋ถ๊ด๋, ๋จ๊ฐ์ข๋, ๋ํฅ๋, ์ ์ ๋, ํ๊ณก๋, ์ํฅ๋, ์ฌ๋น๋, ๋ฐํฌ๋, ๋๊ณก๋, ๋ฐฉ์ด๋, ์ฒํธ๋, ์ ๋ฆผ๋, ์ ์ค๋ณธ๋.
์ฃผ6) 2002. ํ๊ฒฝ๋ถ์์ ๋ฐํํ OECD Environmental Data Compendium์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๋ด์(0.027ppm), ๋์ฟ(0.027ppm), ํ๋ฆฌ(0.025ppm) ๋ฑ์ ๋นํด ๋ค์ ๋์ ์์น์ด๋ค.
์ฃผ7) ์ ๊ฐ์ฃผ 6)์๋ฃ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๋ด์(28ใ/ใฅ), ๋์ฟ(40ใ/ใฅ), ํ๋ฆฌ(24ใ/ใฅ) ๋ฑ์ ๋นํด ๋ค์ ๋์ ์์น์ด๋ค.
์ฃผ8) WHO Air Quality Guidelines for Particulate Matter, Ozone, Nitrogen Dioxide and Sulfur Dioxide, Global Update 2005.
์ฃผ9) ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ๋ ์์ง ๊ทน๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ๋ํ ํ๊ฒฝ๊ธฐ์ค์ ๋๊ณ ์์ง ์์ง๋ง 2010.๊ฒฝ ์ํ๋ น ๊ฐ์ ์ ํตํด ์ญ์ WHO ์ ์ ๋ชฉํ 2 ์์ค์ผ๋ก ๊ท์ ํ ๊ณํ์ผ๋ก ์๋ค.
์ฃผ10) ์์ธ๋ํ๊ต๋ณ์ ํํ์ด์ง(www.snuh.org/health/medical) ์ฐธ์กฐ, ์ดํ ๊ฐ๋ค.
์ฃผ11) ๋ค์์ ์ดํด๋ณผ ๊ฐ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ์ ๊ดํ์ฌ โํน์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ด ์ฌ๋ถ์์๋ฒ์ ๋ด์์ ์ฆ๊ฐํ ๋โ์ ์๋์ํ๋ ๋๋ ๊ต์ฐจ๋น๋ฅผ ๊ธฐ์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๋นํด ๋ฌผ์ง ๋๋ ๋ณํ ์๋ฃ ์ค ์์ 25%, ํ์ 25%๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ๊ทธ ์ฌ์ด์ ์๋ ๋ณํ๊ฐ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํจ์ ์๋ฏธํ๋ค.
์ฃผ12) ๊ฐ ์ 36ํธ์ฆ ; ์ด์ข
ํยท๊นํธ, โ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ๊ฑด๊ฐ ์ํฅ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ญํ์ฐ๊ตฌ ์ค๊ณ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก โ,ใ์๋ฐฉ์ํํ์งใ์ 34๊ถ ์ 2ํธ(2001. 5.).
์ฃผ13) ์๋ฌ์๋ช
, โ์ฃผ์๊ฐ์ ๋๋ก์ฐ๋๋ถใซใใใ๋๊ธฐ์ค์ผใํ๋ใฎํธํก๊ธฐ์ฆ์ใซ๊ธใผใ์ํฅโ,ใ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํ์งใ (1996).
์ฃผ14) ๋๊ฒฝ์ง๋ฐฉ์ฌํ์ ํ์ฑ8๋
์ 10131ํธ ํ๊ฒฐ(ํ์ฑ14๋
10์ 29์ผ).
์ฃผ15) ์ง๋ฐํ(์ฒ์ฝํ)์ ์ผ๋ณธ ํผ์ ๋จ๋๋จ์ ์์นํ, ๋ฉด์ 5156.6ใข, ์ธ๊ตฌ 6,122,671๋ช
์ ํ์ผ๋ก ํ์ฒญ ์์ฌ์ง๋ ์ง๋ฐ์์ด๋ค.
์ฃผ16) Bertil Forsberg, โTraffic Related PM and Mortality - Exposure-Response Functions and Impact Calculations for TESSโ, Yrkes-och Miljomedicin I Umea Rapporterar, Feb. 2008.
์ฃผ17) ์์ข
ํ ์ธ, โ์์ธ์ง์ญ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ ์์ง๊ฑด์์ ๋ฏธ์น๋ ๋จ๊ธฐ์ํฅ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌโ,ใ๋ํ์ฐ์
์ํํ์งใ์ 10๊ถ ์ 3ํธ(1998. 8.).
์ฃผ18) ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ๋ฐ๋ผ ๋
ธ์ถ ์ดํ ์ ์ฒด์ ์ํฅ์ ๊ฐ์ ธ์ค๋ ๋ฐ ๊ฑธ๋ฆฌ๋ ์๊ฐ์ด ๋ค๋ฅด๋ฏ๋ก ์ญํ ์กฐ์ฌ์์๋ ํต์ ์ด์ ๊ฐ์ด โ์ด๋ค ๋ฌผ์งโ์ ๋ํด โ์ธ์ ์ด๋ ํ ๋ณํ๊ฐ ์์์ ๊ฒฝ์ฐโ์ ์๋์ํ๋๊ฐ ์ด๋ ํ๋ค๋ผ๋ ํํ๋ก ๋ถ์ํ๋ค. ์ดํ ๊ฐ๋ค.
์ฃผ19) ๊ถํธ์ฅยท์กฐ์ํ, โ์์ธ์์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง์ ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ํ ์๊ณ์ด์ ์ฐ๊ตฌโ,ใ์๋ฐฉ์ํํ์งใ์ 32๊ถ ์ 2ํธ(1999. 6.).
์ฃผ20) particle per billion, ppm์ particle per million.
์ฃผ21) ์ด์ข
ํ ์ธ, โ๋ฉํ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์กฐ๊ธฐ์ฌ๋ง์ ์๊ด์ฑ ์ฐ๊ตฌโ,ใ์๋ฐฉ์ํํ์งใ์ 32๊ถ ์ 2ํธ(1999. 6.).
์ฃผ22) ์ํ์ค ์ธ, โ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ฒ์์ฆ์์ ์ํ ์๊ธ์ค๋ด์๊ณผ์ ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ดํ ํ์๊ต์ฐจ์ฐ๊ตฌโ,ใ๋ํ์ฐ์
์ํํ์งใ์ 12๊ถ ์ 2ํธ(2000. 6.).
์ฃผ23) ์ต๋ณ์ฒ ์ธ, โ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ํธํก๊ธฐ์งํ ํ์์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ํ ์๊ณ์ด์ ์ฐ๊ตฌโ,ใ๋ํ์ฐ์
์ํํํ์งใ์ 12๊ถ ์ 1ํธ(2000. 3.).
์ฃผ24) ์กํธ์ธ, โ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์์ ์ฒ์ ํ์๋ค์ ์ธ๋ ๋ฐฉ๋ฌธ ๋น๋์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅโ,ใ์ฒ์ ๋ฐ ์๋ ๋ฅด๊ธฐใ์ 21๊ถ ์ 1ํธ(2001).
์ฃผ25) ์ด์ข
ํ, โํ์๊ต์ฐจ ์ค๊ณ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ์์์ฒ์ ์
์์ ๋ํ ๋์ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ ๊ธ์ฑ์ํฅํ๊ฐโ,ใ์๋ฐฉ์ํํ์งใ์ 36๊ถ ์ 1ํธ(2003. 2.).
์ฃผ26) ์กฐ์ฉ์ฑ ์ธ, โ์์ธ์ ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ผ๋ณ ์ฌ๋ง์ ์๊ด์ฑ์ ๊ดํ ์๊ณ์ด์ ์ฐ๊ตฌ(1998~2001)โ,ใํ๊ตญ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํ์งใ์ 19๊ถ ์ 6ํธ(2003.).
์ฃผ27) ์ด๋ณด์ ์ธ, โ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋
ธ์ถ๊ณผ ์ด๋ฑํ๊ต ํ์๋ค์ ํธํก๊ธฐ๊ณ ์ฆ์์ ๊ดํ ํจ๋ ์ฐ๊ตฌโ,ใ์๋ฐฉ์ํํ์งใ์ 38๊ถ ์ 4ํธ(2005. 11.).
์ฃผ28) ๊น์ ์ยท๊นํธยท๊น์ฌ์ฉ, โ์์ธ์ง์ญ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์ฒ์์ ๋ฏธ์น๋ ๊ธ์ฑ์ํฅ : ์ฐ๊ตฌ๋์์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋น๊ตโ,ใ์๋ฐฉ์ํํ์งใ์ 39๊ถ ์ 4ํธ(2006. 7.).
์ฃผ29) ์์ฃผํฌ ์ธ, โ์์ธ์ง์ญ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง๊ฐ ํธํก๊ธฐ๊ณ ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ๋ณ์์
์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅโ,ใํ๊ตญ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํ์งใ์ 22๊ถ ์ 5ํธ(2006).
์ฃผ30) Eun Hee Ha et al., โIs Air Pollution a Risk Factor for Low Birth Weight in Seoul?โ, Epidemiology, Vol. 12 No. 6, Nov. 2001.
์ฃผ31) Eun Hee Ha et al., โInfant Susceptibility of Mortality to Air Pollution in Seoul, South Koreaโ, Pediatrics Vol. 111 No. 2, Feb. 2003.
์ฃผ32) ์ฃผ์์ยท์กฐ์ํ, โ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ์ฒ์๋ฐ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ์๊ณ์ด์ ์ฐ๊ตฌโ,ใ์๋ฐฉ์ํํ์งใ์ 34๊ถ ์ 1ํธ(2001. 2.).
์ฃผ33) ๊ฐ์ฑ๊ธธ ์ธ, โ์ธ์ฒ ์ง์ญ์ ๋๊ธฐ ์ค์ผ๊ณผ ์์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌโ,ใ์์์๋ ๋ฅด๊ธฐ ๋ฐ ํธํก๊ธฐใ์ 11๊ถ ์ 4ํธ(2001).
์ฃผ34) ์ด์์ฃผ ์ธ, โ์์ธ์ง์ญ ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ์ ๋ฏธ์น๋ ๋จ๊ธฐ์ํฅ์ ๊ดํ ํ์๊ต์ฐจ์ฐ๊ตฌโ,ใ์๋ฐฉ์ํํ์งใ์ 34๊ถ ์ 3ํธ(2001. 8.).
์ฃผ35) Jong-Tae LeeยทJi-Young SonยทYoung-Sung Cho, โBenefits of Mitigated Ambient Air Quality Due to Transportation Control on Childhood Asthma Hospitalization during the 2002 Summer Asian Games in Busan, Koreaโ, Journal of the Air ๏ผ Waste Management Association, Vol. 57, Aug. 2007.
์ฃผ36) ์์ฃผํฌ ์ธ, โ๋๊ธฐ์ค์ผ์ด ์ด๋ฑํ๊ต ํ์๋ค์ ํธํก๊ธฐ์งํ์ผ๋ก ์ธํ ๊ฒฐ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅโ,ใํ๊ตญ์ค๋ดํ๊ฒฝํํ์งใ์ 5๊ถ ์ 2ํธ(2008. 6.).
์ฃผ37) ์์ข
ํ ์ธ, โ์ํ๋ฌ์ ์์ฒด์๋ฃ๋ฅผ ํตํ ๋๊ธฐ์ค์ผ๋
ธ์ถ ํ๊ฐ์ ๊ฑด๊ฐ์ํ ์กฐ์ฌโ
์ฃผ38) ๊น์ค์ ยท๋ฌธ์ ์, โ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ํธํก๊ธฐ๊ณ์งํ ์ฌ๋ง๊ณผ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌโ,ใ๋ํ๋ณด๊ฑดํํํ์ ์งใ์ 23๊ถ ์ 1ํธ(1997).
์ฃผ39) ์ผ๋ณธ ํ๊ฒฝ์ฒญ ๊ตญ๋ฆฝํ๊ฒฝ์ฐ๊ตฌ์, ์
์์๋ฌผ์งใ์ฃผ์ฒดใจใใ๋๊ธฐ์ค์ผ๋ฌผ์งใฎ์์ฒด์ํฅํ๊ฐใซ๊ดใใ์คํ์ ์ฐ๊ตฌ(1994).
์ฃผ40) ์ผ๋ณธ ํ๊ฒฝ์ฒญ ๊ตญ๋ฆฝํ๊ฒฝ์ฐ๊ตฌ์, ใใค-ใผใซ๋ฐฐ๊ธฐใซใใ๋ง์ฑํธํก๊ธฐ์งํ๋ฐ์ฆ๊ธฐ์ใฎํด๋ช
ใจใชในใฏํ๊ฐใซ๊ดใใ์ฐ๊ตฌ(1999).
์ฃผ41) ๊น์ค์ ยท์ ์ฐฌ๊ธฐยท์ ์ค๋ฏผ, โ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ๊ฑด๊ฐ์ํฅ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌโ,ใ๋ํ์์ํํ์งใ์ 9๊ถ ์ 1ํธ(1994).
์ฃผ42) P Wilkinson et al., โCase-Control Study of Hospital Admission with Asthma in Children Aged 5-14 years : Relation with Road Traffic in North West Londonโ, Thorax, 1999.
์ฃผ43) Heinrich Duhme, โEpidemiology Analyses of the Relationship between Environmental Pollution and Asthmaโ, Toxicology Letters, 1998.
์ฃผ44) S. A. Lewis et al., โSecondhand Smoke, Dietary Fruit Intake, Road Traffic Exposures, and the Prevalence of Asthma : A Cross-Sectional Studying Young Childrenโ, Am J Epidemiol, 2005.
์ฃผ45) Waltraud Eder, โThe Asthma Epidemicโ, The New England Journal of Medicine, 2006.
์ฃผ46) Global Strategy for Asthma Management and Prevention, 2008.
์ฃผ47) M Pujades-Rodriguez et al., โEffect of Living close to a Main Road on Asthma, Allergy, Lung Function and Chronic Obstructive Pulmonary Diseaseโ, Occup Environ Med, 2009.
์ฃผ48) Benedict W Wheeler, โEnvironmental Equity, Air Quality, Socioeconomic Status, and Respiratory Health; Routine Data from the Health Survey for Englandโ, J Epidemiol Community Health, 2005.
์ฃผ49) Bente Oftedal, โLong-Term Traffic-Related Exposures and Asthma Onset in School Children in Oslo, Norwayโ, Environmental Health Perspectives, Vol. 117 No. 5, 2009.
์ฃผ50) ์์ธ์ค์์ง๋ฒ 2007. 1. 25. ์ ๊ณ 99๊ฐํฉ104973 ํ๊ฒฐ ์ฐธ์กฐ.
์ฃผ51) ์ดํ๋ฏผยท๊น์ฉํ, โ์๋์ฐจ ๋ถ์ ์ ์ํ ์์ธ ๋๊ธฐ์ค์ผ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ ๋ถ์โ,ใํ๊ตญ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํ์งใ์ 23๊ถ ์ 4ํธ(2007).
์ฃผ52) ์กฐ์ฉ์ฑ ์ธ, โ์์ธ ์ฑ๋๊ตฌ ์ง์ญ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ํํ์ ์กฐ์ฑ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌโ,ใํ๊ตญํ๊ฒฝ๊ณผํํ์งใ์ 12๊ถ ์ 6ํธ(2003).
์ฃผ53) ๊ถ์ค์ดยท์์์, โ๋๋ก ์ฃผ๋ณ์ PM10, NOx, Oโ์ ์๊ณต๊ฐ์ ๋๋ ๋ถํฌ ์ฐ๊ตฌโ,ใํ๊ตญ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํ์งใ์ 22๊ถ ์ 4ํธ(2006).
์ฃผ54) ๊นํ์ฒ , โ์ด๋ฆฐ์ด์์ ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋
ธ์ถ์ด ์๋ ๋ฅด๊ธฐ์งํ ๋ฐ์์ด ๋ฏธ์น๋ ์ํฅโ, ์ธํ๋ํ๊ต ๋ฐ์ฌํ์๋
ผ๋ฌธ(2009. 8.).
์ฃผ55) Bert Brunekreef et al., โEffects of Long-Term Exposure to Traffic-Related Air Pollution on Respiratory and Cardiovascular Mortality in the Netherlandsโ, Health Effects Institute Research Report 138, Mar. 2009.
์ฃผ56) Junfeng Zhang et al., โHealth Effects of Real-World Exposures to Dieselโ, Health Effects Institute Research Report 138, Mar. 2009.
์ฃผ57) ๋ฐฑํ๊ตฌ์ ์ผ์ข
.
์ฃผ58) Yuelian Leon Guo, โClimate, Traffic-Related Air Pollutants, and Asthma Prevalence in Middle-School Children in Taiwanโ, Environmental Health Perspectives Vol. 107, No. 12, Dec. 1999.
์ฃผ59) Joachim HeinrichยทHeinz-Erich Wichmann, โTraffic Related Pollutants in Europe and their Effect on Allergic Diseaseโ, Genetics and Epidemiology, 2004.
์ฃผ60) T. HirschยทS. K. WeilanยทE. von Mutius, โInner City Air Pollution and Respiratory Health and Atopy in Childrenโ, Eur Respir J, 1999.
์ฃผ61) Anna Lindgren, โTraffic Exposure Associated with Allergic Asthma and Allergic Rhinitis in Adultsโ, 2009.
์ฃผ62) Verena Morgenstern et al., โAtopic Diseases, Allergic Sensitization, and Exposure to Traffic-Related Air Pollution in Childrenโ, American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine Vol. 177, 2008.
์ฃผ63) R. de Marco et al., โThe Impact of Climate and Traffic-Related NOโ on the Prevalence of Asthma and Allergic Rhinitis in Italyโ, Clin Exp Allergy, 2002.
์ฃผ64) Satoshi NakaiยทCrestยทHiroshi Nitta, โRespiratory Health Associated with Exposure to Automobile Exhaustโ, Archives of Environmental Health, 1999.
์ฃผ65) T. Nicolai et al., โRespiratory Health Associated with Exposure to Automobile Exhaustโ, Eur Respir J, 2003.
์ฃผ66) Muhammad T. SalamยทTalat IslamยทFrank D. Gilliland, โRecent Evidence for Adverse Effects of Residential Proximity to Traffic Source on Asthmaโ, Wolters Kluwer Health, 2008.
์ฃผ67) Arie Oosterlee et al., โChronic Respiratory Symptoms in Children and Adults Living along Streets with High Traffic Densityโ, Occupational and Environmental Medicine, 1996.
์ฃผ68) ์ดํ์ฑ ์ธ, โ์์ฉ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ ์์ธ์ง์ญ ๋ฏธ์ธ์
์(PM2.5)์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ฐฐ์ถ์ ์ฐ๊ตฌโ,ใํ๊ฒฝ๋๊ธฐํํ์งใ์ 21๊ถ ์ 3ํธ(2005).
์ฃผ69) ์์ธ์์ ๊ฐ๋ฐ์ฐ๊ตฌ์, โ์์ธ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ๋ฐฐ์ถ๋ ์กฐ์ฌยท๋ถ์ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ๋ฐฉ์ ์ฐ๊ตฌโ,(2004).
์ฃผ70) ์ดํ์ฐ ์ธ, โPMF ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ ์ฉ์ธยท์์ ๊ฒฝ๊ณ์ง์ญ์์ PM10 ์ค์ผ์์ ํ์ธ๊ณผ ์๋์ ๊ธฐ์ฌ๋์ ์ถ์ โ,ใํ๊ตญ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํ์งใ์ 24๊ถ ์ 4ํธ(2008).
์ฃผ71) ๊ตญ๋ฆฝํ๊ฒฝ๊ณผํ์, ๋๋์ ๋๊ธฐ์ง ๊ด๋ฆฌ๋ฐฉ์ ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ(2006. 11.).
์ฃผ72) ๊น์ฉํ, โ์์ธ์ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง์ ์ํ ๋๊ธฐ์ค์ผโ,ใํ๊ตญ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํ์งใ์ 22๊ถ ์ 5ํธ(2006).
์ฃผ73) ์ด์น๋ฌต ์ธ, โ์์ธ์ ๋๊ธฐ ์ค ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง(PM2.5)์ ํํ์ ํน์ฑ ๋ฐ ์ค์ผ์ ๊ธฐ์ฌ๋ ํ๊ฐโ,ใํ๊ตญ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํใ2006 ์ถ๊ณํ์ ๋ํ ๋
ผ๋ฌธ์ง
์ฃผ74) ๊น์ค์ ยท์คํ ํ ๋ง์ค, โComparison of Five Pollutant Levels between Inside and Outside Homesโ, ํ๊ตญ๋๊ธฐ๋ณด์ ํํ์ง ์ 3๊ถ ์ 2ํธ(1987).
์ฃผ75) ๊น์ค์ ยท๊น๋์ ยท์ด์ฃผํ, โ์ค๋ด์ธ ๊ณต๊ธฐ์ค์ผ์ ๋ณด๊ฑดํ์ ์ํฅ์ ๊ดํ ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌโ,ใ๋ํ๋ณด๊ฑดํํ์งใ์ 17๊ถ ์ 1ํธ(1991).
์ฃผ76) ๊น์ค์ ยท์ ์ฐฌ๊ธฐยท์ ์ค๋ฏผ, โ๋๊ธฐ์ค์ผ๊ณผ ๊ฑด๊ฐ์ํฅ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌโ,ใ๋ํ์์ํํ์งใ์ 9๊ถ ์ 1ํธ(1994).
์ฃผ77) Jeong Suk Moon et al., โRespiratory Health Effects among Schoolchildren and their Relationship to Air Pollutants in Koreaโ, International Journal of Environmental Health Research Vol. 19 No. 1, Feb. 2009.
์ฃผ78) ๊น์ค์ , โ์ค๋ด๊ณต๊ธฐ์ค์ผ์ ๋ํ ๋ณด๊ฑดํ์ ๊ณ ์ฐฐโ,ใ๋ํ๋ณด๊ฑดํํ์งใ์ 9๊ถ ์ 3ํธ(1983).
์ฃผ79) P Wilkinson et al., โCase-Control Study of Hospital Admission with Asthma in Children Aged 5-14 years : Relation with Road Traffic in North West Londonโ, Thorax, 1999.
์ฃผ80) Heinrich Duhme et al., โEpidemiological Analyses of the Relationship between Environmental Pollution and Asthmaโ, Toxicoloty Letters, 1998.
์ฃผ81) S. A. Lewis et al., โSecondhand Smoke, Dietary Fruit Intake, Road Traffic Exposures, and the Prevalence of Asthma : A Cross-Sectional Study in Young Childrenโ, Am J. Epidemiol, 2005.
์ฃผ82) Waltraud EderยทMarkus J. EgeยทErika von Mutius, โThe Asthma Epidemicโ, New Engl Journal of Medicine, 2006.
์ฃผ83) ์๋ค ์ 3ํธ์ฆ[๊ตญ๋ฆฝํ๊ฒฝ๊ณผํ์, ์๋๊ถ์ง์ญ ๋ฏธ์ธ๋จผ์ง ์ค์ผํ์ ํด์ ๋ฐ ์ฅ๋ ์์ธก(2007. 2.)].
์ฃผ84) ์๋ฌ์๋ช
, โ์ฃผ์๊ฐ์ ๋๋ก์ฐ๋๋ถใซใใใ๋๊ธฐ์ค์ผใํ๋ใฎํธํก๊ธฐ์ฆ์ใซ๊ธใผใ์ํฅโ,ใ๋๊ธฐํ๊ฒฝํํ์งใ,1996.
์ฃผ85) ๊นํ์ฒ , โ์ด๋ฆฐ์ด์์ ๊ตํต๊ด๋ จ ๋๊ธฐ์ค์ผ ๋
ธ์ถ์ด ์๋ ๋ฅด๊ธฐ์งํ ๋ฐ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅโ, ์ธํ๋ํ๊ต ๋ฐ์ฌํ์ ๋
ผ๋ฌธ(2009. 8.).
|
|
๋๊ธ 0๊ฐ
๋ก๊ทธ์ธ ํ์๋ฉด, ํ๋ก ๋๊ธ์ ๋ฑ๋กํ์ค ์ ์์ต๋๋ค.
๋ค์ด๋ฒ ๊ฒ์
๋ธ๋ก๊ทธ
์นดํ
๋ด์ค
์น์ฌ์ดํธ
|
|
[ ์ฐธ์กฐํ๋ก ์ฒด๊ณ๋ ]
-
[ ๋ฒ๊ด/๋๋ฒ๊ด ํ๊ทธ]
|