|
+
-
๋ถ๋งํฌ ์ ์ฅ
[๋ฏผ์ฌ] ์๊ณ ์ฌ๊ฑด
๋๋ฒ์ 2017. 2. 15. ์ ๊ณ 2014๋ค230535 ํ๊ฒฐ
[์ํด๋ฐฐ์(๊ธฐ)]ใํ์ผ๋ณ ํ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ ์ฌ๊ฑดใ[๊ณต2017์,540]
ใํ์์ฌํญใ
[1] ์์ ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ฒด๋ฅผ ์นจํดํ๋ ์๋ฃํ์๋ฅผ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ํ์๋ก๋ถํฐ ์๋ฃํ์์ ๋ํ ๋์ ๋ด์ง ์น๋์ ๋ฐ์์ผ ํ๋์ง ์ฌ๋ถ(์ ๊ทน) ๋ฐ ๋์ ๋ฑ์ ์ ์ ๋ก์ ํ์์๊ฒ ์ค๋ช
ํ์ฌ์ผ ํ ์ฌํญ / ์๋ฃํ์ ์ฃผ์ฒด๊ฐ ์ค๋ช
์๋ฌด๋ฅผ ์ํํ ํ์ฌ ํ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ์๊ธฐ๊ฒฐ์ ๊ถ์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ํ์ฌํ ์ ์๊ฒ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ ์ ์๋์ง ์ฌ๋ถ(์ ๊ทน)
[2] ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ํ์ผ๋ณ ํ์์ ์น๋ฃ ๋ฐ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ์ ์ํ์ฌ ์ด์ยทํต์ ํด ์จ โโ โโโ๋ณ์ ๋ฑ์ ์์๋ ์์ฌ ๋ฑ์ด ํ์ผ์ธ๋ค์๊ฒ ์ํํ ์ ๊ด์ ์ ์์ ๊ณผ ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ ๋นํ ๊ณต๊ถ๋ ฅ์ ํ์ฌ๋ผ๊ณ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์๊ฑด ๋ฐ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ์๊ฑด์ ๊ฐ์ถ์ง ์๋ํ ์ฑ ํ์ผ์ธ๋ค์ ์๋๋ก ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ด๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ํํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ฏผ์ฌ์ ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋์ง ์ฌ๋ถ(์ ๊ทน)
[3] ํ์ผ๋ณ์ ์์ ์ ์ด ์๋ ๊ฐ ๋ฑ์ด ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ํ์ผ๋ณ ํ์์ ์น๋ฃ ๋ฐ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ์ ์ํ์ฌ ์ด์ยทํต์ ํด ์จ โโ โโโ๋ณ์ ๋ฑ์ ์
์ํด ์๋ค๊ฐ ์ ๋ณ์ ๋ฑ์ ์์๋ ์์ฌ ๋ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ๊ด์ ์ ์์ ๋๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ๋ฐ์์์ ์ด์ ๋ก ๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ์๋๋ก ์ํด๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ ์ฌ์์์, ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์์ฑ
์์ ์ธ์ ํ ์ฌ๋ก
[4] ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐํ์ฌ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ / ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์๋ฉธํ ๋๋ก๋ถํฐ โ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐโ ๋ด์ ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๊ฐ ์์๋์ง ํ๋จํ๋ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์ ๊ฒฝ์ฐ โ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐโ์ ๋ฒ์
ใํ๊ฒฐ์์งใ
[1] ํ์๋ ํ๋ฒ ์ 10์กฐ์์ ๊ท์ ํ ๊ฐ์ธ์ ์ธ๊ฒฉ๊ถ๊ณผ ํ๋ณต์ถ๊ตฌ๊ถ์ ์ํ์ฌ ์๋ช
๊ณผ ์ ์ฒด์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ ์งํ ๊ฒ์ธ์ง์ ๋ํ์ฌ ์ค์ค๋ก ๊ฒฐ์ ํ๊ณ ์๋ฃํ์๋ฅผ ์ ํํ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ณด์ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์์ ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ฒด๋ฅผ ์นจํดํ๋ ์๋ฃํ์๋ฅผ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํ์๋ก๋ถํฐ ์๋ฃํ์์ ๋ํ ๋์ ๋ด์ง ์น๋์ ๋ฐ์์ผ ํ๊ณ , ๋์ ๋ฑ์ ์ ์ ๋ก์ ์ง๋ณ์ ์ฆ์, ์น๋ฃ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ด์ฉ ๋ฐ ํ์์ฑ, ๋ฐ์์ด ์์๋๋ ์ํ ๋ฑ์ ๊ดํ์ฌ ๋น์์ ์๋ฃ์์ค์ ๋น์ถ์ด ์๋นํ๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ ์ฌํญ์ ์ค๋ช
ํ์ฌ ํ์๊ฐ ํ์์ฑ์ด๋ ์ํ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ๋น๊ตํด ๋ณด๊ณ ์๋ฃํ์๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒ์ธ์ง๋ฅผ ์ ํํ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ง์ผ ์๋ฃํ์ ์ฃผ์ฒด๊ฐ ์์ ๊ฐ์ ์ค๋ช
์๋ฌด๋ฅผ ์ํํ ํ์ฌ ํ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ์๊ธฐ๊ฒฐ์ ๊ถ์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ํ์ฌํ ์ ์๊ฒ ํ์๋ค๋ฉด ๊ทธ ์์ฒด๋ง์ผ๋ก๋ ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ ์ ์๋ค.
[2] ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ํ์ผ๋ณ ํ์์ ์น๋ฃ ๋ฐ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ์ ์ํ์ฌ ์ด์ยทํต์ ํด ์จ โโ โโโ๋ณ์ ๋ฑ์ ์์๋ ์์ฌ๋ ๊ฐํธ์ฌ ๋๋ ์๋ฃ๋ณด์กฐ์ ๋ฑ์ด ํ์ผ์ธ๋ค์๊ฒ ์ํํ ์ ๊ด์ ์ ์์ ๊ณผ ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ ์ฒด์ ๋ํ ์ง์ ์ ์ธ ์นจํดํ์๋ก์ ๊ทธ์ ๊ดํ ๋์ ๋ด์ง ์น๋์ ๋ฐ์ง ์๋ํ์๋ค๋ฉด ํ๋ฒ์ ์ ์ฒด๋ฅผ ํผ์๋นํ์ง ์๋ํ ๊ถ๋ฆฌ์ ํ์์ ์๋ช
๊ถ ๋ฑ์ ์นจํดํ๋ ํ์์ด๋ค. ๋ํ ํ์ผ์ธ๋ค์ ์์ ๊ณผ ์ถ์ฐ์ ์ฌ์ค์ ๊ธ์งํจ์ผ๋ก์จ ์์์ ๋ณ๊ณ ๋จ๋ํ ๊ฐ์ ์ ์ด๋ฃจ์ด ํ๋ณต์ ์ถ๊ตฌํ ๊ถ๋ฆฌ๋ ๋ฌผ๋ก ์ด๊ฑฐ๋์ ์ธ๊ฐ์ผ๋ก์์ ์กด์๊ณผ ๊ฐ์น, ์ธ๊ฒฉ๊ถ ๋ฐ ์๊ธฐ๊ฒฐ์ ๊ถ, ๋ด๋ฐํ ์ฌ์ํ์ ๋น๋ฐ ๋ฑ์ ์นจํดํ๊ฑฐ๋ ์ ํํ๋ ํ์์์ด ๋ถ๋ช
ํ๋ค. ๋์ฑ์ด ์์ ๊ฐ์ ์นจํดํ์๊ฐ ์ ๋ถ์ ์ ์ฑ
์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋นํ ๊ณต๊ถ๋ ฅ์ ํ์ฌ๋ผ๊ณ ์ธ์ ๋ฐ์ผ๋ ค๋ฉด ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทธ์ ๊ดํ ๋ช
์์ ์ธ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๊ณ , ๊ณผ์๊ธ์ง์ ์์น์ ์๋ฐฐ๋์ง ์๋ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์นจํดํ์์ ์๋๋ฐฉ์ธ ํ์ผ์ธ๋ค๋ก๋ถํฐ โ์ฌ์ ์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ค๋ช
์ ๊ธฐํ ๋์(prior informed consent)'๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ง์ผ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ์์ ๊ฐ์ ์๊ฑด์ ๊ฐ์ถ์ง ์๋ํ ์ฑ ํ์ผ์ธ๋ค์ ์๋๋ก ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ด๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ํํ์๋ค๋ฉด ์ค๋ น ์ด๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ์ ๋ถ์ ๋ณด๊ฑด์ ์ฑ
์ด๋ ์ฐ์์ ํ์ ์ฑ
์ ์ํํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ์ด๋ ์๋ฒํ ๊ณต๊ถ๋ ฅ์ ํ์ฌ๋ก์ ๋ฏผ์ฌ์ ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋ค.
[3] ํ์ผ๋ณ์ ์์ ์ ์ด ์๋ ๊ฐ ๋ฑ์ด ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ํ์ผ๋ณ ํ์์ ์น๋ฃ ๋ฐ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ์ ์ํ์ฌ ์ด์ยทํต์ ํด ์จ โโ โโโ๋ณ์ ๋ฑ์ ์
์ํด ์๋ค๊ฐ ์ ๋ณ์ ๋ฑ์ ์์๋ ์์ฌ ๋ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ๊ด์ ์ ์์ ๋๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ๋ฐ์์์ ์ด์ ๋ก ๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ์๋๋ก ์ํด๋ฐฐ์์ ๊ตฌํ ์ฌ์์์, ์์ฌ ๋ฑ์ด ํ์ผ์ธ์ธ ๊ฐ ๋ฑ์ ๋ํ์ฌ ์ํํ ์ ๊ด์ ์ ์์ ๊ณผ ์์ ์ค์ ์์ ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ์ ๋ฒ ์๊ฑด์ ๊ฐ์ถ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ์ , ์์ ์ด ํํด์ง ์์ ์์ ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ฐํ์ง ํ์ผ๋ณ์ ์ ์ ์ํ์ฑ๊ณผ ์ ์ผ์ํ์ฑ, ์น๋ฃ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํด ๋ณผ ๋ ํ์ผ๋ณ ์๋ฐฉ์ด๋ผ๋ ๋ณด๊ฑด์ ์ฑ
๋ชฉ์ ์ ๊ณ ๋ คํ๋๋ผ๋ ์๋จ์ ์ ์ ์ฑ์ด๋ ํผํด์ ์ต์์ฑ์ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ , ๊ฐ ๋ฑ์ด ์์ ์ ๋์ ๋ด์ง ์น๋ํ์๋ค ํ ์ง๋ผ๋, ๊ฐ ๋ฑ์ ํ์ผ๋ณ์ด ์ ์ ๋๋์ง, ์๋
์๊ฒ ๊ฐ์ผ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์ด๋ ์ ๋์ธ์ง, ์น๋ฃ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ์ง ๋ฑ์ ๊ดํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ์ค๋ช
์ ๋ฐ์ง ๋ชปํ ์ํ์์ ํ์ผ์ธ์ ๋ํ ์ฌํ์ ํธ๊ฒฌ๊ณผ ์ฐจ๋ณ, ์ด์
ํ ์ฌํยท๊ต์กยท๊ฒฝ์ ์ ์ฌ๊ฑด ๋ฑ์ผ๋ก ์ด์ฉ ์ ์์ด ๋์ ๋ด์ง ์น๋ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ผ ๋ฟ ์์ ๋กญ๊ณ ์ง์ ํ ์์ฌ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๋ ์ ๋ฑ์ ์ข
ํฉํด ๋ณด๋ฉด, ๊ตญ๊ฐ๋ ์์ ์์ฌ ๋ฑ์ด ํํ ์์ ๊ฐ์ ํ์๋ก ๊ฐ ๋ฑ์ด ์
์ ์ํด์ ๋ํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๋ค๊ณ ํ ์ฌ๋ก.
[4] ์๋ฉธ์ํจ๋ฅผ ์ด์ ๋ก ํ ํญ๋ณ๊ถ์ ํ์ฌ๋ ๋ฏผ๋ฒ์ ๋์์น์ธ ์ ์์ฑ์ค์ ์์น๊ณผ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ๊ธ์ง์ ์์น์ ์ง๋ฐฐ๋ฅผ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ด์ด์, ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์ํจ์์ฑ ์ ์ ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ ์ํจ์ค๋จ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ๊ฒ ํ์๊ฑฐ๋, ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ฒ ํ๋ ํ๋์ ํ์๊ฑฐ๋, ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ์ฑ๊ถ์๊ฐ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๊ฑฐ๋, ๋๋ ์ผ๋จ ์ํจ์์ฑ ํ์ ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์ํจ๋ฅผ ์์ฉํ์ง ์๋ํ ๊ฒ ๊ฐ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด์ฌ ๊ถ๋ฆฌ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ทธ์ ๊ฐ์ด ์ ๋ขฐํ๊ฒ ํ์๊ฑฐ๋, ์ฑ๊ถ์๋ณดํธ์ ํ์์ฑ์ด ํฌ๊ณ ๊ฐ์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ถ์๊ฐ ์ฑ๋ฌด์ ๋ณ์ ๋ฅผ ์๋ นํ๋ ๋ฑ์ ์ฌ์ ์ด ์์ด ์ฑ๋ฌด์ดํ์ ๊ฑฐ์ ์ ์ธ์ ํจ์ด ํ์ ํ ๋ถ๋นํ๊ฑฐ๋ ๋ถ๊ณตํํ๊ฒ ๋๋ ๋ฑ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐํ์ฌ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค.
ํํธ ์ฑ๊ถ์์๊ฒ ์์ ๊ฐ์ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฑ๊ถ์๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์๋ฉธํ ๋๋ก๋ถํฐ ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ์ฌ์ผ๋ง ์ฑ๋ฌด์์ ์๋ฉธ์ํจ ํญ๋ณ์ ์ ์งํ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์์ โ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐโ ๋ด์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๊ฐ ์์๋์ง๋ ์ฑ๊ถ์์ ์ฑ๋ฌด์ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ, ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ฐ์์์ธ, ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๊ฐ ์ง์ฐ๋ ์ฌ์ ๋ฐ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์ ์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ๊ธฐ๊น์ง์ ๊ฒฝ๊ณผ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ๋, ์๋ฉธ์ํจ ์ ๋๋ ๋ฒ์ ์์ ์ฑ์ ๋ฌ์ฑ ๋ฐ ์ฆ๋ช
๊ณค๋์ ๊ตฌ์ ๋ฑ์ ์ด๋
์ผ๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ ์ฉ์๊ฑด์ ํด๋นํจ์๋ ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ค์ด ์ํจ ์์ฑ์ ํจ๋ ฅ์ ๋ถ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋งค์ฐ ์์ธ์ ์ธ ์ ํ์ ๊ทธ์ณ์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ์ โ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐโ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๋ฏผ๋ฒ์ ์ํจ์ ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์คํ์ฌ ๋จ๊ธฐ๊ฐ์ผ๋ก ์ ํ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ํนํ ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ ์ฌ๊ฑด์์๋ ๋งค์ฐ ํน์ํ ๊ฐ๋ณ ์ฌ์ ์ด ์์ด ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฐ์ฅํ์ฌ ์ธ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๋์ดํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฏผ๋ฒ ์ 766์กฐ ์ 1ํญ์ด ๊ท์ ํ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ๊ธฐ๊ฐ์ธ 3๋
์ ๋์ ์๋ ์๋ค.
ใ์ฐธ์กฐ์กฐ๋ฌธใ
[1] ํ๋ฒ ์ 10์กฐ, ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ, ์ 751์กฐ / [2] ํ๋ฒ ์ 10์กฐ, ์ 12์กฐ ์ 1ํญ, ์ 17์กฐ, ์ 36์กฐ, ์ 37์กฐ ์ 2ํญ, ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 2์กฐ ์ 1ํญ, ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ, ์ 751์กฐ / [3] ํ๋ฒ ์ 10์กฐ, ์ 12์กฐ ์ 1ํญ, ์ 17์กฐ, ์ 36์กฐ, ์ 37์กฐ ์ 2ํญ, ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์๋ฒ ์ 2์กฐ ์ 1ํญ, ๋ฏผ๋ฒ ์ 750์กฐ, ์ 751์กฐ, ๊ตฌ ์ ์ผ๋ณ์๋ฐฉ๋ฒ(1963. 2. 9. ๋ฒ๋ฅ ์ 1274ํธ๋ก ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 29์กฐ(ํํ ๊ฐ์ผ๋ณ์ ์๋ฐฉ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ 41์กฐ ์ 1ํญ ์ฐธ์กฐ), ๊ตฌ ์ ์ผ๋ณ์๋ฐฉ๋ฒ(1976. 12. 31. ๋ฒ๋ฅ ์ 2990ํธ๋ก ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 2์กฐ ์ 1ํญ(ํํ ๊ฐ์ผ๋ณ์ ์๋ฐฉ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ 2์กฐ ์ 1ํธ, ์ 2ํธ, ์ 3ํธ, ์ 4ํธ ์ฐธ์กฐ), ์ 29์กฐ ์ 2ํญ(ํํ ๊ฐ์ผ๋ณ์ ์๋ฐฉ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ 41์กฐ ์ 3ํญ ์ฐธ์กฐ), ๊ตฌ ์ ์ผ๋ณ์๋ฐฉ๋ฒ ์ํ๊ท์น(1979. 6. 21. ๋ณด๊ฑด์ฌํ๋ถ๋ น ์ 629ํธ๋ก ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 16์กฐ(ํํ ์ญ์ ), ๊ตฌ ๋ชจ์๋ณด๊ฑด๋ฒ(1986. 5. 10. ๋ฒ๋ฅ ์ 3824ํธ๋ก ์ ๋ถ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ ์ ์ ๊ฒ) ์ 8์กฐ ์ 1ํญ ์ 2ํธ(ํํ ์ 14์กฐ ์ 1ํญ ์ 2ํธ ์ฐธ์กฐ), ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด์ ์ง์๊ท๋ช
๋ฐ ํผํด์์ํ์ง์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ 2์กฐ / [4] ๋ฏผ๋ฒ ์ 2์กฐ, ์ 162์กฐ, ์ 166์กฐ, ์ 766์กฐ ์ 1ํญ
ใ์ฐธ์กฐํ๋กใ
[1] ๋๋ฒ์ 2009. 5. 21. ์ ๊ณ 2009๋ค17417 ์ ์ํฉ์์ฒด ํ๊ฒฐ(๊ณต2009์, 849) / [4] ๋๋ฒ์ 2011. 6. 30. ์ ๊ณ 2009๋ค72599 ํ๊ฒฐ(๊ณต2011ํ, 1515), ๋๋ฒ์ 2013. 5. 16. ์ ๊ณ 2012๋ค202819 ์ ์ํฉ์์ฒด ํ๊ฒฐ(๊ณต2013ํ, 1077)
ใ์ ๋ฌธใ
ใ์๊ณ , ํผ์๊ณ ์ธใ ๋ณ์ง ์๊ณ ๋ช
๋จ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฐ๋ค. (์์ก๋๋ฆฌ์ธ ๋ฒ๋ฌด๋ฒ์ธ(์ ํ) ํ์ฐ ์ธ 4์ธ)
ใํผ๊ณ , ์๊ณ ์ธใ ๋ํ๋ฏผ๊ตญ (์์ก๋๋ฆฌ์ธ ์ ๋ถ๋ฒ๋ฌด๊ณต๋จ ๋ด๋น๋ณํธ์ฌ ์ต์์ฒ ์ธ 5์ธ)
ใ์์ฌํ๊ฒฐใ ๊ด์ฃผ๊ณ ๋ฒ 2014. 10. 22. ์ ๊ณ 2014๋11542 ํ๊ฒฐ
ใ์ฃผ ๋ฌธใ
์๊ณ ๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐํ๋ค. ์๊ณ ๋น์ฉ์ ํผ๊ณ ๊ฐ ๋ถ๋ดํ๋ค.
ใ์ด ์ ใ
์๊ณ ์ด์ ๋ฅผ ํ๋จํ๋ค.
1. ์๊ณ ์ด์ ์ 1์ ์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. ์์ฌ์ ์ 1์ฌํ๊ฒฐ ์ด์ ๋ฅผ ์ธ์ฉํ์ฌ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ์ค์ ์ธ์ ํ์๋ค.
(1) 1873๋
๊ฒฝ ํ์ผ๊ท ์ด ๋ฐ๊ฒฌ๋ ์ด๋ 1900๋
๋ ์ด๋ฐ์ ์ด๋ฏธ ํ์ผ๋ณ์ ์ ์ ๋ณ์ด ์๋๋ผ ์ ์ผ๋ณ์ด๋ผ๋ ์ฌ์ค์ด ๋ณดํธ์ ์ผ๋ก ์๋ ค์ก๋ค. ํ์ผ๋ณ์ 1941๋
ํนํจ์ฝ ๋ต์(DDS)์ด ๋ฐ๋ช
๋ ์ดํ ์์น๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ์ง๋ณ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋์๊ณ , ๊ตญ๋ด์ ๋ต์(DDS) ์น๋ฃ๊ธฐ๋ฒ์ด ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ผ๋ก ๋์
๋ 1950๋
๋ ์ด๋ฐ๋ถํฐ ํ์ผ๋ณ์ ์์น๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ์ง๋ณ์ผ๋ก ์ธ์๋๊ธฐ ์์ํ์์ผ๋ฉฐ, 1970๋
~1980๋
๋๋ถํฐ๋ 2~3์ข
์ ์ฝ์ ๋ณตํฉ์ ์ผ๋ก ๋จ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ๊ฐ๋ ฅํ๊ฒ ํฌ์ฌํ๋ MDT(multidrug therapy, ๋ต์, ํฌ๋กํ์ง๋ฏผ, ๋ฆฌํํผ์ ๋ฑ์ ์ฝ์ ๋ณ์ฉํ์ฌ ์น๋ฃํ๋ ๋ณตํฉํํฉ์๋ฒ)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋๋ถ๋ถ ์์น๋๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 1950๋
๋๋ถํฐ๋ ๊ฐ์ข
๊ตญ์ ํ์์์ ํ์ผ์ธ๋ค์ ๋ํ ๊ฐ์ ๊ฒฉ๋ฆฌ์ ์ฑ
์ ์ฒ ํํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํ๊ณ ์์๋ค.
ํผ๊ณ ๋ 1954๋
์ ์ ์ผ๋ณ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ ํ๋ฉด์ ํ์ผ๋ณ์ ๋น๊ต์ ์ ์ผ๋ ฅ์ด ๋ฎ์ ์ 3์ข
์ ์ผ๋ณ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ๋ฉด์๋ ๋ค๋ฅธ ์ 3์ข
์ ์ผ๋ณ์ธ ๊ฒฐํต์ด๋ ์ฑ๋ณ ๋ฑ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ ํ์ผ๋ณ์ ๋ํ์ฌ๋ ๊ฐ์ ๊ฒฉ๋ฆฌ์ ์ฑ
์ ์ ์งํด ์๋ค. ์ด๋ ํ์ผ๋ณ์ด ๋ค๋ฅธ ์ ์ผ๋ณ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ ์ธ๋ชจ์ ๋ณํ์ด ์๊ธฐ๊ณ ์ฌํ์ ์ฐจ๋ณ๊ณผ ํธ๊ฒฌ์ด ์ฌํ๋ค๋ ์ด์ ์ ๊ธฐ์ธํ ๊ฒ์ด๋ค.
(2) ํ์ผ๋ณ์ ๋๋ถ๋ถ ์ ์ ๋์ด์ ๋ฐ๋ณํ๊ณ , ํ์ผ๋ณ ํ์๋ค์ ๊ต์ก์์ค์ ๋ฎ์ ํธ์ผ๋ก ๋๋ถ๋ถ ๋ฌดํ์ด๊ฑฐ๋ ์ด๋ฑํ๊ต ์กธ์
์์์ผ๋ฉฐ, ์ง์
๋ ๋๋ถ๋ถ ๋ฌด์ง์ด๊ฑฐ๋ ๋์
, ์์ฐ์
์ข
์ฌ์๋ค์ด์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ์ผ์ธ๋ค ์ค์ค๋ก ํ์ผ๋ณ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ทจ๋ํ๊ฑฐ๋ ์ธ๊ถ ๊ด๋ จ ๊ต์ก์ ๋ฐ์ ๊ธฐํ๋ ์ฌ์ค์ ์์๊ณ , ์ ๋ณด๋ ๊ต์ก์ ์ ๊ณต์ด ์์๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ด๋ ๋๋ถ๋ถ ์์ฉ์์ค์์ ํผ๊ณ ์ ์ํ์ฌ ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ผ ๋ฟ์ด๋ค.
(3) ํผ๊ณ ๋ ํ์ผ์ธ๋ค์๊ฒ ๋ง์ฐํ ํ์ผ๋ณ์ ์น์ ๋๋ค๊ณ ๋ง ๊ต์กํ์์ ๋ฟ ํ์ผ์ธ๋ค์ ์ฌ์ค์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ฒฉ๋ฆฌํ๋ ์ ์ฑ
์ ์ํํ์๋ค. 1954. 2. 2. ๋ฒ๋ฅ ์ 308ํธ๋ก ์ ์ ๋์ด 1957. 2. 28. ์ํ๋ ๊ตฌ ์ ์ผ๋ณ์๋ฐฉ๋ฒ ์ 29์กฐ๋ ํ์ผ๋ณ ํ์์ ๋ํ ๊ฐ์ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ์ ๋ช
์ํ๊ณ ์์๊ณ , ์ดํ ๊ฐ์ ๋ ๊ตฌ ์ ์ผ๋ณ์๋ฐฉ๋ฒ(1963. 2. 9. ๋ฒ๋ฅ ์ 1274ํธ๋ก ๊ฐ์ ๋์ด 1963. 3. 12. ์ํ๋ ๊ฒ)์ ์ด๋ฅผ ์ํํ์ฌ ํ์ผ๋ณ ํ์ ์ค ์ฃผ๋ฌด๋ถ๋ น์ด ์ ํ๋ ์์ ํํ์ฌ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ท์ ํ์์ผ๋(์ 2์กฐ ์ 1ํญ, ์ 29์กฐ ์ 2ํญ), ์ฃผ๋ฌด๋ถ๋ น์ธ ๊ตฌ ์ ์ผ๋ณ์๋ฐฉ๋ฒ ์ํ๊ท์น(1977. 8. 19. ๋ณด๊ฑด์ฌํ๋ถ๋ น ์ 570ํธ๋ก ์ ์ ๋ ๊ฒ)์ ์ 16์กฐ์์ ํ์ผ๋ณ ํ์ ์ค โ์๊ฐ์น๋ฃ๋ฅผ ํจ์ผ๋ก์จ ํ์ธ์๊ฒ ์ ์ผ์ํฌ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ ์โ ๋๋ โ๋ถ๋ยท๊ฑธ์ ๋ฑ์ผ๋ก ํ์ธ์๊ฒ ์ ์ผ์ํฌ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ ์โ๋ฅผ ๊ฐ์ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ์ ๋์์ด ๋๋ค๊ณ ๊ท์ ํจ์ผ๋ก์จ ํ์ผ๋ณ ํ์๋ ๋๋ถ๋ถ ๊ฐ์ ์ ์ธ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ์ ๋์์ด ๋์๋ค.
์ด๋ฌํ ํผ๊ณ ์ ์ ์ฑ
๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ํ์ผ์ธ ์ค์ค๋ก๋ ํ์ผ๋ณ์ ์ ์ผ์ฑ์ด ๊ฐํ ์งํ์ผ๋ก์ ํนํ ์์์๊ฒ ์ ์ผ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋งค์ฐ ํฌ๊ณ ์ฌ์ง์ด๋ ์ ์ ๋ ์ ์๋ค๊ณ ์คํดํ๊ธฐ๋ ํ์๋ค. ๋์๊ฐ ์ด๋ฌํ ์ ์ฑ
์ ์ผ๋ฐ์ธ์ผ๋ก ํ์ฌ๊ธ ํ์ผ์ธ์ ๋ํ ํธ๊ฒฌ๊ณผ ์ฐจ๋ณ์ ์กฐ์ฅํจ๊ณผ ์์ธ๋ฌ ํ์ผ์ธ๋ค์๊ฒ๋ ์ด๋ฑ๊ฐ๊ณผ ์ธ๋ถ ์ฌํ์ ๋ํ ๋๋ ค์์ ์ฌ์ด ์ฃผ์๋ค.
(4) ํผ๊ณ ๋, ํผ๊ณ ๊ฐ ํ์ผ๋ณ ํ์์ ์น๋ฃ ๋ฐ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ์ ์ํ์ฌ ์ด์ยทํต์ ํด ์จ โโ โโโ๋ณ์, โณโณ๋ณ์(๋ช
์นญ 1 ์๋ต), โกโกโกโก๋ณ์(๋ช
์นญ 2 ์๋ต), โโโโโ, โโ๋ณ์(๋ช
์นญ 3 ์๋ต) ๋ฑ(์ดํ โํผ๊ณ ์ฐํ ๋ณ์ ๋ฑโ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค)์์ ๋จ๋
๋ฅผ ์๊ฒฉํ ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ์์ฉํ๋ ์ ์ฑ
์ ์ ์งํ๋ ํํธ, 1949๋
๋ฌด๋ ต๋ถํฐ ์ผ์ ๊ฐ์ ๊ธฐ์ ์ํํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ ๋ฐ์ ๊ฒ์ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ๋ถ๋ถ๋๊ฑฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์๋๋ฐ, ํ์ผ๋ณ ํ์์ ๋ํ์ฌ ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ ๋ฐ์ ๊ฒ์ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ๋ถ๋ถ์ฌ(๋ถ๋ถ์ฌ)๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ์ ์ฑ
์ 1990๋
๋๊น์ง๋ ์ ์ง๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ถ๋ถ๋๊ฑฐ๋ฅผ ์ํ๋ ๋จ์ฑ์ ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ ๋ฐ์ง ์์ ์ ์์๋ค.
(5) ํผ๊ณ ์ฐํ ๋ณ์ ๋ฑ์์ ์์ ๊ณผ ์ถ์ฐ์ ์๊ฒฉํ๊ฒ ๊ธ์งํ๋ ์ ์ฑ
์ญ์ 1990๋
๋๊น์ง ์ ์ง๋์ด ์์ ํ ์ฌ์ฑ์ด ๊ตณ์ด ์ถ์ฐ์ ์ํ๋ค๋ฉด ํด์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ต์ก ์์ค์ด ๋ฎ๊ณ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ์์ฉ์ํ์ ํ ํ์ผ์ธ๋ค๋ก์๋ ๊ฐ์์ค๋ฝ๊ฒ ํด์ํ์ฌ ์ ์ฐฉ์ด์ด๋ ์ผ๋ฐ์ฌํ๋ก ์ง์ถํ๊ธฐ ์ํ ์๋ฆฝ๋ฅ๋ ฅ์ด ๋ถ์กฑํ๊ณ , ์ฌํ์ ํธ๊ฒฌ๊ณผ ์ฐจ๋ณ์ด ์์กดํ๋ ์ธ๋ถ ์ธ์์ ๋ํ ๋๋ ค์์ด ํฐ ๋ฐ๋ค ๊ธฐ์กด์ ์ํํฐ์ ์ ์๋๋ค๋ ์์ค๊ฐ๋ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํด์์ ์ ํํ๊ธฐ ํ๋ค์๊ณ , ํด์์ ์ํ์ง ์๋ ์์ ์ฌ์ฑ์ ๊ฒฐ๊ตญ ์์ ์ค์ ์์ ์ ํ ์๋ฐ์ ์์๋ค.
(6) ์๊ณ ๋ค์ ๋ชจ๋ ํ์ผ๋ณ์ ์์ ์ ์ด ์๋ ์ฌ๋๋ค๋ก์, ํผ๊ณ ์ฐํ ๋ณ์ ๋ฑ์ ์
์ํด ์๋ค๊ฐ 1950๋
๊ฒฝ๋ถํฐ 1978๋
๊ฒฝ๊น์ง ์ฌ์ด์ ํผ๊ณ ์ฐํ ๋ณ์ ๋ฑ์ ์์๋ ์์ฌ๋ ๊ฐํธ์ฌ ๋๋ ์๋ฃ๋ณด์กฐ์ ๋ฑ(์ดํ โํผ๊ณ ์์ ์์ฌ ๋ฑโ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค)์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ๊ด์ ์ ์์ ๋๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ๋ฐ์๋ค.
(7) 2007. 10. 17. ๋ฒ๋ฅ ์ 8644ํธ๋ก ์ ์ ๋ ใํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด์ ์ง์๊ท๋ช
๋ฐ ํผํด์์ํ์ง์ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ใ(์ดํ โํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด๋ฒโ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค)์ ๋ฐ๋ผ ์ค์น๋ ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด ์ง์๊ท๋ช
์์ํ๋ ์๊ณ ๋ค์ด ํผ๊ณ ์ฐํ ๋ณ์ ๋ฑ์์ ๊ฒฉ๋ฆฌ์์ฉ๋์ด ์๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ํผ๊ณ ์์ ์์ฌ ๋ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ฐ์ ๋ก ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ด๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ๋ฐ์๋ค๋ ๋ฑ์ ์ด์ ๋ก ์๊ณ ๋ค์ ๊ฐ์ ๋ฒ์์ ์ ํ ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด์ ํผํด์๋ก ๊ฒฐ์ ํ์๋ค.
๋. ์์ฌ์ ์์ ๊ฐ์ ์ฌ์ค๊ด๊ณ๋ฅผ ํ ๋๋ก, 1973. 2. 8. ๋ฒ๋ฅ ์ 2514ํธ๋ก ์ ์ ๋ ๊ตฌ ๋ชจ์๋ณด๊ฑด๋ฒ์ด ์ํ๋ ์ดํ์๋ ํ์ผ์ธ ๋ณธ์ธ๊ณผ ๋ฐฐ์ฐ์์ ๋์๊ฐ ์์ผ๋ฉด ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ํํ ์ ์๊ฒ ๋์์ผ๋ ์ ๋ฒ ์ํ ์ ์๋ ํผ๊ณ ๊ฐ ํ์ผ์ธ์ ๋ํ์ฌ ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ํํ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ์์๊ณ , ํํธ ์ ๋ฒ์๋ ํน์ ์งํ์์ ๋ํ์ฌ ๋ถ์์์ ๋ช
๋ น์ ๋ด๋ฆด ์ ์๋ ๊ทผ๊ฑฐ์กฐํญ์ด ์์์ผ๋ ์ ์กฐํญ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ด ์ํ๋์๋ค๋ ์ ์ ๊ดํด์๋ ์๋ฌด๋ฐ ์ฃผ์ฅยท์ฆ๋ช
์ด ์๋ค๊ณ ์ ์ ํ ๋ค์, ๋์๊ฐ ํผ๊ณ ์์ ์์ฌ ๋ฑ์ด ์๊ณ ๋ค์ ๋ช
์์ ์ธ ์์ฌ์ ๋ฐํด์๊น์ง ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ด๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ํ์๋ค๊ณ ์ธ์ ํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ฐ๋, ์ค๋ น ํผ๊ณ ์์ ์์ฌ ๋ฑ์ด ์๊ณ ๋ค์ ๋ช
์์ ํน์ ๋ฌต์์ ๋์ ๋๋ ์น๋ํ์ ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ด๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ํํ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋, ๊ทธ ๋์๋ ์น๋์ด ์์ ๊ฐ์ ํ์ผ์ธ๋ค์ ๋ํ ์ฌํ์ ํธ๊ฒฌ๊ณผ ์ฐจ๋ณ, ํ์ผ์ธ๋ค์ด ์ฒํด์๋ ์ด์
ํ ์ฌํยท๊ต์กยท๊ฒฝ์ ์ ํ๊ฒฝ, ํ์ผ๋ณ์ ๊ดํ ํ์ ๋ ์ ๋ณด ๋ฑ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ฉด ์ด๋ฅผ ํ์ผ์ธ๋ค์ ์์ ๋กญ๊ณ ์ง์ ํ ์์ฌ์ ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ฒฐ๊ตญ ํผ๊ณ ๊ฐ ์๊ณ ๋ค์ ๋์์ผ๋ก ์ํํ ์ด ์ฌ๊ฑด ์ ๊ด์ ์ ์์ ๊ณผ ์์ ์ค์ ์์ ์ ํ๋ฉด์ ์ธ ๋์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ ๋นํ๋๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ํ๋จํ์๋ค.
์ด์ด์ ์์ฌ์, ํผ๊ณ ์์ ์์ฌ ๋ฑ์ด ์๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ด๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ํ ๊ฒ์ ํ๋ฒ์ ๋ณด์ฅ๋ ์ ์ฒด๋ฅผ ํผ์๋นํ์ง ์์ ๊ถ๋ฆฌ, ํ์์ ์๋ช
๊ถ, ํ๋ณต์ถ๊ตฌ๊ถ, ์ฌ์ํ์ ์์ ๋ฑ์ ์นจํดํ๊ณ , ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ์ธ๊ฐ์ผ๋ก์์ ์กด์๊ณผ ๊ฐ์น๋ฅผ ํผ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ๋ถ๋ฒํ์๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ค๊ณ ํ๋จํ์๋ค.
๋ค. (1) ํ์๋ ํ๋ฒ ์ 10์กฐ์์ ๊ท์ ํ ๊ฐ์ธ์ ์ธ๊ฒฉ๊ถ๊ณผ ํ๋ณต์ถ๊ตฌ๊ถ์ ์ํ์ฌ ์๋ช
๊ณผ ์ ์ฒด์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ ์งํ ๊ฒ์ธ์ง์ ๋ํ์ฌ ์ค์ค๋ก ๊ฒฐ์ ํ๊ณ ์๋ฃํ์๋ฅผ ์ ํํ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ณด์ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์์ ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ฒด๋ฅผ ์นจํดํ๋ ์๋ฃํ์๋ฅผ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํ์๋ก๋ถํฐ ๊ทธ ์๋ฃํ์์ ๋ํ ๋์ ๋ด์ง ์น๋์ ๋ฐ์์ผ ํ๊ณ , ๊ทธ ๋์ ๋ฑ์ ์ ์ ๋ก์ ์ง๋ณ์ ์ฆ์, ์น๋ฃ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ด์ฉ ๋ฐ ํ์์ฑ, ๋ฐ์์ด ์์๋๋ ์ํ ๋ฑ์ ๊ดํ์ฌ ๋น์์ ์๋ฃ์์ค์ ๋น์ถ์ด ์๋นํ๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ ์ฌํญ์ ์ค๋ช
ํ์ฌ ๋นํด ํ์๊ฐ ๊ทธ ํ์์ฑ์ด๋ ์ํ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ๋น๊ตํด ๋ณด๊ณ ๊ทธ ์๋ฃํ์๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒ์ธ์ง์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ ํํ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ์ผ ํ๋ค(๋๋ฒ์ 2009. 5. 21. ์ ๊ณ 2009๋ค17417 ์ ์ํฉ์์ฒด ํ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฐธ์กฐ). ๋ง์ผ ์๋ฃํ์ ์ฃผ์ฒด๊ฐ ์์ ๊ฐ์ ์ค๋ช
์๋ฌด๋ฅผ ์ํํ ํ์ฌ ํ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ์๊ธฐ๊ฒฐ์ ๊ถ์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ํ์ฌํ ์ ์๊ฒ ํ์๋ค๋ฉด ๊ทธ ์์ฒด๋ง์ผ๋ก๋ ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ ์ ์๋ค.
ํผ๊ณ ์์ ์์ฌ ๋ฑ์ด ํ์ผ์ธ๋ค์๊ฒ ์ํํ ์ ๊ด์ ์ ์์ ๊ณผ ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ ์ฒด์ ๋ํ ์ง์ ์ ์ธ ์นจํดํ์๋ก์ ๊ทธ์ ๊ดํ ๋์ ๋ด์ง ์น๋์ ๋ฐ์ง ์๋ํ์๋ค๋ฉด ํ๋ฒ์ ์ ์ฒด๋ฅผ ํผ์๋นํ์ง ์๋ํ ๊ถ๋ฆฌ์ ํ์์ ์๋ช
๊ถ ๋ฑ์ ์นจํดํ๋ ํ์์ด๋ค. ๋ํ ํ์ผ์ธ๋ค์ ์์ ๊ณผ ์ถ์ฐ์ ์ฌ์ค์ ๊ธ์งํจ์ผ๋ก์จ ์์์ ๋ณ๊ณ ๋จ๋ํ ๊ฐ์ ์ ์ด๋ฃจ์ด ํ๋ณต์ ์ถ๊ตฌํ ๊ถ๋ฆฌ๋ ๋ฌผ๋ก ์ด๊ฑฐ๋์ ์ธ๊ฐ์ผ๋ก์์ ์กด์๊ณผ ๊ฐ์น, ์ธ๊ฒฉ๊ถ ๋ฐ ์๊ธฐ๊ฒฐ์ ๊ถ, ๋ด๋ฐํ ์ฌ์ํ์ ๋น๋ฐ ๋ฑ์ ์นจํดํ๊ฑฐ๋ ์ ํํ๋ ํ์์์ด ๋ถ๋ช
ํ๋ค. ๋์ฑ์ด ์์ ๊ฐ์ ์นจํดํ์๊ฐ ์ ๋ถ์ ์ ์ฑ
์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋นํ ๊ณต๊ถ๋ ฅ์ ํ์ฌ๋ผ๊ณ ์ธ์ ๋ฐ์ผ๋ ค๋ฉด ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ทธ์ ๊ดํ ๋ช
์์ ์ธ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ์์ด์ผ ํ๊ณ , ๊ณผ์๊ธ์ง์ ์์น์ ์๋ฐฐ๋์ง ์๋ํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ, ์นจํดํ์์ ์๋๋ฐฉ์ธ ํ์ผ์ธ๋ค๋ก๋ถํฐ โ์ฌ์ ์ ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ค๋ช
์ ๊ธฐํ ๋์(prior informed consent)'๊ฐ ์์ด์ผ ํ๋ค. ๋ง์ผ ํผ๊ณ ๊ฐ ์์ ๊ฐ์ ์๊ฑด์ ๊ฐ์ถ์ง ์๋ํ ์ฑ ํ์ผ์ธ๋ค์ ์๋๋ก ์ ๊ด์ ์ ์์ ์ด๋ ์์ ์ค์ ์์ ์ ์ํํ์๋ค๋ฉด ์ค๋ น ์ด๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ์ ๋ถ์ ๋ณด๊ฑด์ ์ฑ
์ด๋ ์ฐ์์ ํ์ ์ฑ
์ ์ํํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ์ด๋ ์๋ฒํ ๊ณต๊ถ๋ ฅ์ ํ์ฌ๋ก์ ๋ฏผ์ฌ์ ๋ถ๋ฒํ์๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋ค๊ณ ๋ณด์์ผ ํ๋ค.
(2) ์์ ๊ฐ์ ๋ฒ๋ฆฌ์ ๋น์ถ์ด ์ด ์ฌ๊ฑด์ ๊ดํ์ฌ ๋ณด๊ฑด๋, ์์ฌ์ด ์ค์ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๊ณ ์์ ์์ฌ ๋ฑ์ด ํ์ผ์ธ์ธ ์๊ณ ๋ค์ ๋ํ์ฌ ์ํํ ์ ๊ด์ ์ ์์ ๊ณผ ์์ ์ค์ ์์ ๋ฑ์ ๋ฒ๋ฅ ์์ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ๊ทธ ์ ๋ฒ ์๊ฑด์ ๊ฐ์ถ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ์ , ์ด ์ฌ๊ฑด ์์ ์ด ํํด์ง ์์ ์์ ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ฐํ์ง ํ์ผ๋ณ์ ์ ์ ์ํ์ฑ๊ณผ ์ ์ผ์ํ์ฑ, ์น๋ฃ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํด ๋ณผ ๋ ํ์ผ๋ณ ์๋ฐฉ์ด๋ผ๋ ๋ณด๊ฑด์ ์ฑ
๋ชฉ์ ์ ๊ณ ๋ คํ๋๋ผ๋ ๊ทธ ์๋จ์ ์ ์ ์ฑ์ด๋ ํผํด์ ์ต์์ฑ ๋ฑ์ ์ธ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ , ์ค๋ น ์๊ณ ๋ค์ด ์์ ๊ฐ์ ์์ ์ ๋์ ๋ด์ง ์น๋ํ์๋ค ํ ์ง๋ผ๋, ์๊ณ ๋ค์ ํ์ผ๋ณ์ด ์ ์ ๋๋์ง, ์๋
์๊ฒ ๊ฐ์ผ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์ด๋ ์ ๋์ธ์ง, ์น๋ฃ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ์ง ๋ฑ์ ๊ดํ์ฌ ์ถฉ๋ถํ ์ค๋ช
์ ๋ฐ์ง ๋ชปํ ์ํ์์ ํ์ผ์ธ์ ๋ํ ์ฌํ์ ํธ๊ฒฌ๊ณผ ์ฐจ๋ณ, ์ด์
ํ ์ฌํยท๊ต์กยท๊ฒฝ์ ์ ์ฌ๊ฑด ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ด์ฉ ์ ์์ด ๋์ ๋ด์ง ์น๋ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ผ ๋ฟ ๊ทธ๋ค์ ์์ ๋กญ๊ณ ์ง์ ํ ์์ฌ์ ๊ธฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๋ ์ ๋ฑ์ ์ข
ํฉํด ๋ณด๋ฉด, ํผ๊ณ ๋ ๊ทธ ์์ ์์ฌ ๋ฑ์ด ํํ ์์ ๊ฐ์ ํ์๋ก ์ธํ์ฌ ์๊ณ ๋ค์ด ์
์ ์ํด์ ๋ํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์์ฑ
์์ ๋ถ๋ดํ๋ ๊ฒ์ด ์ณ๋ค.
๊ฐ์ ์ทจ์ง์ ์์ฌํ๋จ์ ์ ๋นํ๊ณ , ๊ฑฐ๊ธฐ์ ์๊ณ ์ด์ ์ฃผ์ฅ๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ตญ๊ฐ๋ฐฐ์์ฑ
์์ ์ฑ๋ฆฝ์๊ฑด์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์คํดํ๊ณ ํ์ํ ์ฌ๋ฆฌ๋ฅผ ๋คํ์ง ์๋ํ๋ ๋ฑ์ ์๋ชป์ด ์๋ค.
2. ์๊ณ ์ด์ ์ 2์ ์ ๊ดํ์ฌ
๊ฐ. ์๋ฉธ์ํจ๋ฅผ ์ด์ ๋ก ํ ํญ๋ณ๊ถ์ ํ์ฌ๋ ๋ฏผ๋ฒ์ ๋์์น์ธ ์ ์์ฑ์ค์ ์์น๊ณผ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ๊ธ์ง์ ์์น์ ์ง๋ฐฐ๋ฅผ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ด์ด์, ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์ํจ์์ฑ ์ ์ ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ ์ํจ์ค๋จ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ํ์ ํ ๊ณค๋ํ๊ฒ ํ์๊ฑฐ๋, ๊ทธ๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๋ถํ์ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ฒ ํ๋ ํ๋์ ํ์๊ฑฐ๋, ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ์ฑ๊ถ์๊ฐ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๊ฑฐ๋, ๋๋ ์ผ๋จ ์ํจ์์ฑ ํ์ ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์ํจ๋ฅผ ์์ฉํ์ง ์๋ํ ๊ฒ ๊ฐ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด์ฌ ๊ถ๋ฆฌ์๋ก ํ์ฌ๊ธ ๊ทธ์ ๊ฐ์ด ์ ๋ขฐํ๊ฒ ํ์๊ฑฐ๋, ์ฑ๊ถ์๋ณดํธ์ ํ์์ฑ์ด ํฌ๊ณ ๊ฐ์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ถ์๊ฐ ์ฑ๋ฌด์ ๋ณ์ ๋ฅผ ์๋ นํ๋ ๋ฑ์ ์ฌ์ ์ด ์์ด ์ฑ๋ฌด์ดํ์ ๊ฑฐ์ ์ ์ธ์ ํจ์ด ํ์ ํ ๋ถ๋นํ๊ฑฐ๋ ๋ถ๊ณตํํ๊ฒ ๋๋ ๋ฑ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฑ๋ฌด์๊ฐ ์๋ฉธ์ํจ์ ์์ฑ์ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ฐํ์ฌ ๊ถ๋ฆฌ๋จ์ฉ์ผ๋ก์ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค(๋๋ฒ์ 2011. 6. 30. ์ ๊ณ 2009๋ค72599 ํ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฐธ์กฐ).
ํํธ ์ฑ๊ถ์์๊ฒ ์์ ๊ฐ์ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฑ๊ถ์๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์๋ฉธํ ๋๋ก๋ถํฐ ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ์ฌ์ผ๋ง ์ฑ๋ฌด์์ ์๋ฉธ์ํจ์ ํญ๋ณ์ ์ ์งํ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์์ โ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐโ ๋ด์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๊ฐ ์์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ ์ฑ๊ถ์์ ์ฑ๋ฌด์ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ, ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ๊ถ์ ๋ฐ์์์ธ, ์ฑ๊ถ์์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๊ฐ ์ง์ฐ๋ ์ฌ์ ๋ฐ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ์ ์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ๊ธฐ๊น์ง์ ๊ฒฝ๊ณผ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ์ฌ์ ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํ๋จํ์ฌ์ผ ํ๋, ์๋ฉธ์ํจ ์ ๋๋ ๋ฒ์ ์์ ์ฑ์ ๋ฌ์ฑ ๋ฐ ์ฆ๋ช
๊ณค๋์ ๊ตฌ์ ๋ฑ์ ์ด๋
์ผ๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ๊ทธ ์ ์ฉ์๊ฑด์ ํด๋นํจ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ ์์ฑ์ค์ ์์น์ ๋ค์ด ์ํจ ์์ฑ์ ํจ๋ ฅ์ ๋ถ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋งค์ฐ ์์ธ์ ์ธ ์ ํ์ ๊ทธ์ณ์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ์ โ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐโ์ ํน๋ณํ ์ฌ์ ์ด ์๋ ํ ๋ฏผ๋ฒ์ ์ํจ์ ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์คํ์ฌ ๋จ๊ธฐ๊ฐ์ผ๋ก ์ ํ๋์ด์ผ ํ๊ณ , ํนํ ๋ถ๋ฒํ์๋ก ์ธํ ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ ์ฌ๊ฑด์์๋ ๋งค์ฐ ํน์ํ ๊ฐ๋ณ ์ฌ์ ์ด ์์ด ๊ทธ ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฐ์ฅํ์ฌ ์ธ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๋์ดํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฏผ๋ฒ ์ 766์กฐ ์ 1ํญ์ด ๊ท์ ํ ๋จ๊ธฐ์๋ฉธ์ํจ๊ธฐ๊ฐ์ธ 3๋
์ ๋์ ์๋ ์๋ค๊ณ ๋ณด์์ผ ํ๋ค(๋๋ฒ์ 2013. 5. 16. ์ ๊ณ 2012๋ค202819 ์ ์ํฉ์์ฒด ํ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฐธ์กฐ).
๋. ์์ฌ์ ์ 1์ฌํ๊ฒฐ ์ด์ ๋ฅผ ์ธ์ฉํ์ฌ, ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ 2010. 6. 24.๋ถํฐ 2012. 6. 27.๊น์ง ์ฌ์ด์ ์๊ณ ๋ค์ ๋ํ ํผํด์ ๊ฒฐ์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ฌ์ค, ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์๊ณ ๋ค์ ๋ํ ํผํด์ ๊ฒฐ์ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ธฐ ์ ์ธ 2009. 8. 6. ์ด๋ฏธ ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด๋ฒ์ ๋ณด์๊ธ ์ง๊ธ๊ท์ ๋ฑ์ ํฌํจ์ํค๋ ๋ด์ฉ์ ๊ฐ์ ๋ฒ๋ฅ ์์ด ๋ฐ์๋์ด ๊ตญํ์ ๊ณ๋ฅ๋์ด ์๋ค๊ฐ ์ 18๋ ๊ตญํ ์๊ธฐ๋ง๋ฃ๋ก ํ๊ธฐ๋ ์ฌ์ค, ์ ๋ฒ๋ฅ ์ ๋ฐ๋ผ ์ค์น๋ ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด ์ง์๊ท๋ช
์์ํ๋ 2013๋
๊ฒฝ์ ๋ฐํํ ๋ณด๊ณ ์์์ ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด๋ฒ์ ๊ฐ์ ๋ฑ์ ํตํ ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด ํผํด์๋ค์ ๋ํ ์ค์ง์ ์ธ ๋ณด์์ ์ด๊ตฌํ ์ฌ์ค ๋ฑ์ ์ธ์ ํ์๋ค.
์ด๋ฅผ ๊ธฐ์ด๋ก ํ์ฌ ์์ฌ์, ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด๋ฒ์ ์ํ ํผํด์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ์ ์๊ณ ๋ค์๊ฒ๋ ๊ทธ ๊ฒฐ์ ์๊น์ง ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํ์ฌํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ฌ์ ๊ฐ ์์๋ค๊ณ ํ๋จํ ๋ค์, ๋์๊ฐ ์๊ณ ๋ค์ด ํผ๊ณ ์ ์
๋ฒ์ ์กฐ์น๋ฅผ ํตํ ํผํด๋ณด์ ๋ฑ์ ๊ธฐ๋ํ์์ผ๋ ํผ๊ณ ๊ฐ ์๋ฌด๋ฐ ์ ๊ทน์ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ์ง ์๋ํ์ ๋น๋ก์ ํผ๊ณ ๋ฅผ ์๋๋ก ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ์ํด๋ฐฐ์์ฒญ๊ตฌ ์์ก์ ์ ๊ธฐํ๊ธฐ์ ์ด๋ฅธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ด๋ ํน์ํ ์ฌ์ ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก, ํ์ผ์ธํผํด์ฌ๊ฑด ํผํด์ ๊ฒฐ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ 3๋
์ด ๊ฒฝ๊ณผํ๊ธฐ ์ ์ ์ด ์ฌ๊ฑด ์๋ฅผ ์ ๊ธฐํ ์๊ณ ๋ค์ ํผ๊ณ ์ ์๋ฉธ์ํจ ํญ๋ณ์ ๋ฐฐ์ ํ ๋งํ ์๋นํ ๊ธฐ๊ฐ ๋ด์ ๊ถ๋ฆฌํ์ฌ๋ฅผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๋ ๊ฒ์ด ํ๋นํ๋ค๊ณ ํ๋จํ์๋ค.
์์ ๋ณธ ๋ฒ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ก์ ๋น์ถ์ด ์ดํด๋ณด๋ฉด, ์์ฌ์ ์์ ๊ฐ์ ํ๋จ์ ์ ๋นํ๊ณ , ๊ฑฐ๊ธฐ์ ์๊ณ ์ด์ ์ฃผ์ฅ๊ณผ ๊ฐ์ด ์๋ฉธ์ํจ ์์ฑ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์คํดํ๋ ๋ฑ์ ์๋ชป์ด ์๋ค.
3. ๊ฒฐ๋ก
๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์๊ณ ๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๊ฐํ๊ณ ์๊ณ ๋น์ฉ์ ํจ์์๊ฐ ๋ถ๋ดํ๋๋ก ํ์ฌ, ๊ด์ฌ ๋๋ฒ๊ด์ ์ผ์น๋ ์๊ฒฌ์ผ๋ก ์ฃผ๋ฌธ๊ณผ ๊ฐ์ด ํ๊ฒฐํ๋ค.
[[๋ณ ์ง] ์๊ณ ๋ช
๋จ: ์๋ต]
๋๋ฒ๊ด ๋ฐ๋ณ๋(์ฌํ์ฅ) ๋ฐ๋ณด์ ๊ถ์์ผ(์ฃผ์ฌ) ๊น์ฌํ
|
|
๋๊ธ 0๊ฐ
๋ก๊ทธ์ธ ํ์๋ฉด, ํ๋ก ๋๊ธ์ ๋ฑ๋กํ์ค ์ ์์ต๋๋ค.
๋ค์ด๋ฒ ๊ฒ์
๋ธ๋ก๊ทธ
์นดํ
๋ด์ค
์น์ฌ์ดํธ
|
|
[ ์ฐธ์กฐํ๋ก ์ฒด๊ณ๋ ]
-
[ ๋ฒ๊ด/๋๋ฒ๊ด ํ๊ทธ]
|